|
[[Αρχείο:Image_demonstrating_freedom_of_panorama.jpg|alt=A large metallic sculpture of a red rose on a small grassy mound, with bare trees and other similar sculptures in the background|right|thumb|Εικόνα γλυπτών στο Βερολίνο, δημοσιευμένη κάτω από τις προβλέψεις της ελευθερίας πανοράματος στο Γερμανικό νόμο πνευματικών δικαιωμάτων.]]
'''Ελευθερία πανοράματος''', είναι μια πρόβλεψη στους νόμους [[πνευματική ιδιοκτησία|πνευματικής ιδιοκτησίας]] σε διάφορες δικαιοδοσίες που επιτρέπει τη λήψη φωτογραφιών ή βίντεο, ή δημιουργία άλλων εικόνων (όπως πίνακες ζωγραφικής), από κτίρια ή κάποιες φορές γλυπτά και άλλα καλλιτεχνικά έργα που είναι μόνιμα τοποθετημένα σε [[Κοινόχρηστοι χώροι|δημόσιο χώρο]], χωρίς παραβίαση πνευματικών δικαιωμάτων που μπορεί να ισχύουν για αυτά τα έργα, και τη δημοσίευση αυτών των εικόνων.<ref name="seiler">Seiler, D.: ''[http://www.fotorecht.de/publikationen/hundertwasserhaus3.html Gebäudefotografie in der EU – Neues vom Hundertwasserhaus]'', in ''Photopresse'' 1/2 (2006), p. 16. </ref> Οι ρήτρες και/ή η νομολογία για την ελευθερία πανοράματος περιορίζουν το δικαίωμα του κατόχου των πνευματικών δικαιωμάτων να αναλάβει δράση για παράβαση των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας από τους δημιουργούς και τους διανομείς αυτών των εικόνων. Είναι μια εξαίρεση στον κανόνα ότι ο κάτοχος των πνευματικών δικαιωμάτων έχει το αποκλειστικό δικαίωμα να επιτρέπει την δημιουργία και τη διανομή των παράγωγων έργων. Η φράση προέρχεται από τον [[Γερμανική γλώσσα|Γερμανικό]] όρο<span style="background-color: rgb(254, 252, 224);"> </span>'''''Panoramafreiheit<span style="background-color: rgb(254, 252, 224);">.</span>'''''
Στην [[Ευρωπαϊκή Ένωση]], η [[Οδηγία 2001/29/ΕΚ]] προβλέπει τη δυνατότητα των κρατών μελών να μπορούν να έχουν ρήτρα ελευθερίας πανοράματος στους νόμους πνευματικών δικαιωμάτων τους, αλλά δεν απαιτεί έναν τέτοιο κανόνα.<ref name="eu">N.</ref>
<div>Η ''Panoramafreiheit''<span style="background-color: rgb(254, 252, 224);"> </span>ορίζεται στο άρθρο 59 του γερμανικού Urheberrechtsgesetz<span style="background-color: rgb(254, 252, 224);">,</span><ref name="de">Seiler, D.: ''[http://www.fotorecht.de/publikationen/gebaeude.html Fotografieren von und in Gebäuden]'', in ''visuell'' 5/2001, p. 50. </ref><span style="background-color: rgb(254, 252, 224);"> στο τμήμα 62 του</span><span style="background-color: rgb(254, 252, 224);"> </span>Copyright, Designs and Patents Act 1988<span style="background-color: rgb(254, 252, 224);"> του Ηνωμένου Βασιλείου</span> <ref name="uk">Lydiate, H.: ''[http://www.artquest.org.uk/articles/view/advertising-and-marketing-art-copyright-confusion1 Advertising and marketing art: Copyright confusion]''. </ref><span style="background-color: rgb(254, 252, 224);"> και υπάρχει σε διάφορες άλλες χώρες.</span><ref name="koetz">Koetz, D.: ''[http://web.archive.org/web/20060527190204/http://www.photographie.de/magazin/fotorecht_10_2002.cfm Erlaubnis zum Ablichten von Sehenswürdigkeiten]'', in ''Photographie'' 10/2002. </ref><span style="background-color: white;">
Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν επίσης ευρωπαϊκές χώρες, όπως η [[Ιταλία]]</span> <ref name="it">Spinelli, L. </ref> και η Ισλανδία,<ref name="is">Salvör Gissurardóttir ''[http://salvor.blog.is/blog/salvor/entry/977597/ Bannað að birta mynd af Hallgrímskirkju]'', [[blog entry]]. </ref> όπου εξακολουθεί να μην υπάρχει καθόλου ελευθερία πανοράματος. Στην Ιταλία, παρά τις πολλές επίσημες διαμαρτυρίες<ref>{{cite web |archiveurl = http://web.archive.org/web/20081025001151/http://www.grillini.it/show.php?4884|archivedate = 2008-10-25|last1 = Grillini|first1 = F.|url = http://www.grillini.it/show.php?4884|title = Diritto di panorama|accessdate = 2008-08-21}}</ref> και μια εθνική πρωτοβουλία<ref>Scorza, G., Spinelli, L., ''[http://www.diritto.it/all.php?file=25583.pdf Dare un senso al degrado]''. </ref> με επικεφαλής τον δικηγόρο Guido Scorza και το δημοσιογράφο Luca Spinelli (ο οποίος επεσήμανε το ζήτημα),<ref name="it">Spinelli, L. </ref> η δημοσίευση φωτογραφικών αναπαραγών των δημόσιων χώρων εξακολουθεί να απαγορεύεται, σύμφωνα με την παλιά ιταλική νομοθεσία περί πνευματικών δικαιωμάτων<ref>''[http://www.normattiva.it/uri-res/N2Ls?urn:nir:stato:legge:1941-04-22;633!vig= Legge 22 aprile 1941 n. 633]''. </ref><ref>''[http://www.camera.it/parlam/leggi/deleghe/testi/04042dl.htm Decreto Legislativo 22 gennaio 2004, n. 42]''. </ref>
</div>Ορισμένες χώρες, όπως η [[Γαλλία]] ή το [[Βέλγιο]], δεν έχουν συνολική άδεια για την δημιουργία εικόνων μιας καλλιτεχνικής δημιουργίας, όπως ένα έργο αρχιτεκτονικής ή γλυπτικής, σε δημόσιους χώρους και να επιτρέπονται εικόνες των έργων πνευματικής ιδιοκτησίας μόνον υπό ρήτρες "περιστασιακής ενσωμάτωσης". Στη Γαλλία, η άδεια του δημιουργού, αλλά όχι του ιδιοκτήτη, συνεπώς απαιτείται αν το έργο δεν χρησιμοποιείται μόνο δευτερευόντως ή ως φόντο για την εικόνα αλλά σκόπιμα ή ως κεντρικό και ουσιαστικό θέμα του.<ref>{{cite web|url = http://legifrance.gouv.fr/affichCodeArticle.do?idArticle=LEGIARTI000006278875&cidTexte=LEGITEXT000006069414&dateTexte=20120705&oldAction=rechCodeArticle|title = Article L.112-2 du Code de la propriété intellectuelle|language = fr|publisher = Legifrance.gouv.fr|date = 1992-07-01|accessdate = 2012-07-20}}</ref>
{{clear}}
{{wide image|Freedom of Panorama world map.png|900px|Η Ελευθερία Πανοράματος παγκοσμίως (χώρες με ελευθερία πανοράματος μόνο για μη εμπορικούς σκοπούς επίσης εμφανίζονται με κόκκινο).}}
== Δισδιάστατα έργα ==
<div>Η ακριβής έκταση αυτής της άδειας για λήψη φωτογραφικών σε δημόσιους χώρους, χωρίς να χρειάζεται ανησυχία για τα έργα που περιλαμβάνονται στην εικόνα διαφέρει από χώρα σε χώρα.<ref name="seiler">Seiler, D.: ''[http://www.fotorecht.de/publikationen/hundertwasserhaus3.html Gebäudefotografie in der EU – Neues vom Hundertwasserhaus]'', in ''Photopresse'' 1/2 (2006), p. 16. </ref> Στις περισσότερες χώρες, αυτό ισχύει μόνο για τις εικόνες των τρισδιάστατων έργων <ref name="uk_2">See ''e.g.'' </ref> που είναι μόνιμα εγκαταστημένα σε ένα δημόσιο χώρο, με "μόνιμα" τυπικά να σημαίνει "για τον φυσικό χρόνο ζωής του έργου".<ref name="ch">Rehbinder, M.: ''Schweizerisches Urheberrecht'' 3rd ed., p. 158, Stämpfli Verlag, Berne, 2000. </ref><ref name="dix">Dix, B.: ''[http://www.rechtpraktisch.de/artikel.html?id=519 Christo und der verhüllte Reichstag]<sup class="noprint Inline-Template"><span style="white-space: nowrap;">[''[[Βικιπαίδεια:Νεκροί εξωτερικοί σύνδεσμοι|<span title=" since February 2015">dead link</span>]]'']</span></sup>'', February 21, 2002. </ref> Στην Ελβετία, ακόμη και η λήψη και δημοσίευση εικόνων δισδιάστατων έργων, όπως τοιχογραφίες και [[γκράφιτι]] επιτρέπεται, αλλά αυτές εικόνες δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τον ίδιο σκοπό, όπως τα πρωτότυπα.<ref name="ch">Rehbinder, M.: ''Schweizerisches Urheberrecht'' 3rd ed., p. 158, Stämpfli Verlag, Berne, 2000. </ref>
</div>
== Δημόσιος χώρος ==
<div>Πολλοί νόμοι έχουν ανεπαίσθητες διαφορές σε σχέση με το [[δημόσιος χώρος|δημόσιο χώρο]] και την ιδιωτική περιουσία. Λαμβάνοντας υπόψη ότι η θέση του φωτογράφου είναι άσχετη στην Αυστρία,<ref name="seiler">Seiler, D.: ''[http://www.fotorecht.de/publikationen/hundertwasserhaus3.html Gebäudefotografie in der EU – Neues vom Hundertwasserhaus]'', in ''Photopresse'' 1/2 (2006), p. 16. </ref> στη Γερμανία η άδεια ισχύει μόνο αν η εικόνα λήφθηκε από δημόσιο χώρο, και χωρίς καμία περαιτέρω βοήθεια, όπως σκάλες, πλατφόρμες ανύψωσης, αεροπλάνα κλπ.<ref name="de">Seiler, D.: ''[http://www.fotorecht.de/publikationen/gebaeude.html Fotografieren von und in Gebäuden]'', in ''visuell'' 5/2001, p. 50. </ref> Υπό ορισμένες συνθήκες, η περιεχόμενο της σχετικής άδειας επεκτείνεται επίσης σε πραγματικά ιδιωτικούς χώρους, π.χ. σε ελεύθερα προσβάσιμα από το κοινό ιδιωτικά πάρκα και κάστρα χωρίς έλεγχο εισόδου, ωστόσο, με τον περιορισμό ότι ο ιδιοκτήτης μπορεί στη συνέχεια να απαιτήσει μια αμοιβή για την εμπορική χρήση των εικόνων.<ref>{{cite web|url = http://juris.bundesgerichtshof.de/cgi-bin/rechtsprechung/document.py?Gericht=bgh&Art=pm&Datum=2010&Sort=3&nr=54399&pos=0&anz=241|title = Decision of the German Federal Court in favour of the Stiftung Preußische Schlösser und Gärten, December 17, 2010|publisher = Juris.bundesgerichtshof.de|date = 2010-12-17|accessdate = 2012-07-20}}</ref> ▼</div>Τέλος, σε πολλές χώρες της Ανατολικής Ευρώπης οι νόμοι πνευματικών δικαιωμάτων περιορίζουν αυτό το δικαίωμα σε μόνο μη εμπορικές χρήσεις των εικόνων.<ref name="elst">See e.g. for Russia: Elst, M.: ''Copyright, Freedom of Speech, and Cultural Policy in the Russian Federation'', p. 432f; Martinus Nijhoff, Leiden/Boston, 2005; ISBN 90-04-14087-5.</ref> ▼
▲<div>Πολλοί νόμοι έχουν ανεπαίσθητες διαφορές σε σχέση με το [[δημόσιος χώρος|δημόσιο χώρο]] και την ιδιωτική περιουσία. Λαμβάνοντας υπόψη ότι η θέση του φωτογράφου είναι άσχετη στην Αυστρία,<ref name="seiler">Seiler, D.: ''[http://www.fotorecht.de/publikationen/hundertwasserhaus3.html Gebäudefotografie in der EU – Neues vom Hundertwasserhaus]'', in ''Photopresse'' 1/2 (2006), p. 16. </ref> στη Γερμανία η άδεια ισχύει μόνο αν η εικόνα λήφθηκε από δημόσιο χώρο, και χωρίς καμία περαιτέρω βοήθεια, όπως σκάλες, πλατφόρμες ανύψωσης, αεροπλάνα κλπ.<ref name="de">Seiler, D.: ''[http://www.fotorecht.de/publikationen/gebaeude.html Fotografieren von und in Gebäuden]'', in ''visuell'' 5/2001, p. 50. </ref> Υπό ορισμένες συνθήκες, η περιεχόμενο της σχετικής άδειας επεκτείνεται επίσης σε πραγματικά ιδιωτικούς χώρους, π.χ. σε ελεύθερα προσβάσιμα από το κοινό ιδιωτικά πάρκα και κάστρα χωρίς έλεγχο εισόδου, ωστόσο, με τον περιορισμό ότι ο ιδιοκτήτης μπορεί στη συνέχεια να απαιτήσει μια αμοιβή για την εμπορική χρήση των εικόνων.<ref>{{cite web|url = http://juris.bundesgerichtshof.de/cgi-bin/rechtsprechung/document.py?Gericht=bgh&Art=pm&Datum=2010&Sort=3&nr=54399&pos=0&anz=241|title = Decision of the German Federal Court in favour of the Stiftung Preußische Schlösser und Gärten, December 17, 2010|publisher = Juris.bundesgerichtshof.de|date = 2010-12-17|accessdate = 2012-07-20}}</ref>
<div>Όπως φαίνεται στον παραπάνω χάρτη, υπάρχουν επίσης διεθνείς διαφορές στο συγκεκριμένο ορισμό του «δημόσιου χώρου». Στις περισσότερες χώρες, αυτός περιλαμβάνει μόνο υπαίθριους χώρους (για παράδειγμα, στη Γερμανία),<ref name="de">Seiler, D.: ''[http://www.fotorecht.de/publikationen/gebaeude.html Fotografieren von und in Gebäuden]'', in ''visuell'' 5/2001, p. 50. </ref> ενώ ορισμένες άλλες χώρες περιλαμβάνουν επίσης εσωτερικούς χώρους, όπως δημόσια μουσεία (αυτή είναι για παράδειγμα, είναι η περίπτωση στο [[Ηνωμένο Βασίλειο]] <ref name="uk">Lydiate, H.: ''[http://www.artquest.org.uk/articles/view/advertising-and-marketing-art-copyright-confusion1 Advertising and marketing art: Copyright confusion]''. </ref> και τη [[Ρωσία]]).<ref name="ru">Elst p. 432, footnote 268. </ref></div> ▼
▲</div>Τέλος, σε πολλές χώρες της Ανατολικής Ευρώπης οι νόμοι πνευματικών δικαιωμάτων περιορίζουν αυτό το δικαίωμα σε μόνο μη εμπορικές χρήσεις των εικόνων.<ref name="elst">See e.g. for Russia: Elst, M.: ''Copyright, Freedom of Speech, and Cultural Policy in the Russian Federation'', p. 432f; Martinus Nijhoff, Leiden/Boston, 2005; ISBN 90-04-14087-5.</ref>
▲<div>Όπως φαίνεται στον παραπάνω χάρτη, υπάρχουν επίσης διεθνείς διαφορές στο συγκεκριμένο ορισμό του «δημόσιου χώρου». Στις περισσότερες χώρες, αυτός περιλαμβάνει μόνο υπαίθριους χώρους (για παράδειγμα, στη Γερμανία),<ref name="de">Seiler, D.: ''[http://www.fotorecht.de/publikationen/gebaeude.html Fotografieren von und in Gebäuden]'', in ''visuell'' 5/2001, p. 50. </ref> ενώ ορισμένες άλλες χώρες περιλαμβάνουν επίσης εσωτερικούς χώρους, όπως δημόσια μουσεία (αυτή είναι για παράδειγμα, είναι η περίπτωση στο [[Ηνωμένο Βασίλειο]] <ref name="uk">Lydiate, H.: ''[http://www.artquest.org.uk/articles/view/advertising-and-marketing-art-copyright-confusion1 Advertising and marketing art: Copyright confusion]''. </ref> και τη [[Ρωσία]]).<ref name="ru">Elst p. 432, footnote 268. </ref ></div>
== Παραπομπές ==
{{Reflist|2}}
|
