Ελευθερία πανοράματος: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

'''Ελευθερία πανοράματος''', είναι μια πρόβλεψη στους νόμους [[πνευματική ιδιοκτησία|πνευματικής ιδιοκτησίας]] σε διάφορες δικαιοδοσίες που επιτρέπει τη λήψη φωτογραφιών ή βίντεο, ή δημιουργία άλλων εικόνων (όπως πίνακες ζωγραφικής), από κτίρια ή κάποιες φορές γλυπτά και άλλα καλλιτεχνικά έργα που είναι μόνιμα τοποθετημένα σε [[Κοινόχρηστοι χώροι|δημόσιο χώρο]], χωρίς παραβίαση πνευματικών δικαιωμάτων που μπορεί να ισχύουν για αυτά τα έργα, και  τη δημοσίευση αυτών των εικόνων.<ref name="seiler">Seiler, D.: ''[http://www.fotorecht.de/publikationen/hundertwasserhaus3.html Gebäudefotografie in der EU – Neues vom Hundertwasserhaus]'', in ''Photopresse'' 1/2 (2006), σελ.&nbsp;16. </ref>  Οι ρήτρες και/ή η νομολογία για την ελευθερία πανοράματος περιορίζουν το δικαίωμα του κατόχου των πνευματικών δικαιωμάτων να αναλάβει δράση για παράβαση των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας από τους δημιουργούς και τους διανομείς αυτών των εικόνων. Είναι μια εξαίρεση στον κανόνα ότι ο κάτοχος των πνευματικών δικαιωμάτων έχει το αποκλειστικό δικαίωμα να επιτρέπει την δημιουργία και τη διανομή των παράγωγων έργων. Η φράση προέρχεται από τον [[Γερμανική γλώσσα|Γερμανικό]] όρο<span style="background-color: rgb(254, 252, 224);"> </span>'''''Panoramafreiheit<span style="background-color: rgb(254, 252, 224);">.</span>'''''

 

Πολλές χώρες έχουν παρόμοιες διατάξεις που περιορίζουν το πεδίο εφαρμογής του νόμου περί πνευματικής ιδιοκτησίας προκειμένου να επιτρέπονται ρητά οι φωτογραφίες που περιλαμβάνουν σκηνές των δημόσιων χώρων ή σκηνές που έχουν φωτογραφηθεί από δημόσιους χώρους. Άλλες χώρες, όμως, διαφέρουν σε μεγάλο βαθμό στην ερμηνεία της αρχής.<ref name="seiler">Seiler, D.: ''[http://www.fotorecht.de/publikationen/hundertwasserhaus3.html Gebäudefotografie in der EU – Neues vom Hundertwasserhaus]'', in ''Photopresse'' 1/2 (2006), σελ.&nbsp;16. </ref>

[[Αρχείο:Freedom_of_Panorama_in_Europe_NC.svg|thumb|Έκταση της ελευθερίας πανοράματος σε χώρες της Ευρώπης.]]

Στην [[Ευρωπαϊκή Ένωση]], η [[Οδηγία 2001/29/ΕΚ]] προβλέπει τη δυνατότητα των κρατών μελών να μπορούν να έχουν ρήτρα ελευθερίας πανοράματος στους νόμους πνευματικών δικαιωμάτων τους, αλλά δεν απαιτεί έναν τέτοιο κανόνα.<ref name="eu">N.</ref>

{{wide image|Freedom of Panorama world map.png|900px|Η Ελευθερία Πανοράματος παγκοσμίως (χώρες με ελευθερία πανοράματος μόνο για μη εμπορικούς σκοπούς επίσης εμφανίζονται με κόκκινο).}}

 

Η ακριβής έκταση αυτής της άδειας για λήψη φωτογραφικών σε δημόσιους χώρους, χωρίς να χρειάζεται ανησυχία για τα έργα που περιλαμβάνονται στην εικόνα διαφέρει από χώρα σε χώρα.<ref name="seiler">Seiler, D.: ''[http://www.fotorecht.de/publikationen/hundertwasserhaus3.html Gebäudefotografie in der EU – Neues vom Hundertwasserhaus]'', in ''Photopresse'' 1/2 (2006), σελ.&nbsp;16. </ref> Στις περισσότερες χώρες, αυτό ισχύει μόνο για τις εικόνες των τρισδιάστατων έργων <ref name="uk_2">See ''e.g.'' </ref> που είναι μόνιμα εγκαταστημένα σε ένα δημόσιο χώρο, με "μόνιμα" τυπικά να σημαίνει "για τον φυσικό χρόνο ζωής του έργου".<ref name="ch">Rehbinder, M.: ''Schweizerisches Urheberrecht'' 3rd ed., σελ.&nbsp;158, Stämpfli Verlag, Berne, 2000. </ref><ref name="dix">Dix, B.: ''[http://www.rechtpraktisch.de/artikel.html?id=519 Christo und der verhüllte Reichstag]<sup class="noprint Inline-Template"><span style="white-space: nowrap;">&#x5B;''[[Βικιπαίδεια:Νεκροί εξωτερικοί σύνδεσμοι|<span title=" since February 2015">dead link</span>]]''&#x5D;</span></sup>'', 21 Φεβρουαρίου, 2002. </ref> Στην Ελβετία, ακόμη και η λήψη και δημοσίευση εικόνων δισδιάστατων έργων, όπως τοιχογραφίες και [[γκράφιτι]] επιτρέπεται, αλλά αυτές εικόνες δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τον ίδιο σκοπό, όπως τα πρωτότυπα.<ref name="ch">Rehbinder, M.: ''Schweizerisches Urheberrecht'' 3η έκδοση, σελ.&nbsp;158, Stämpfli Verlag, Berne, 2000. </ref>

 

Πολλοί νόμοι έχουν ανεπαίσθητες διαφορές σε σχέση με το [[δημόσιος χώρος|δημόσιο χώρο]] και την ιδιωτική περιουσία. Λαμβάνοντας υπόψη ότι η θέση του φωτογράφου είναι άσχετη στην Αυστρία,<ref name="seiler">Seiler, D.: ''[http://www.fotorecht.de/publikationen/hundertwasserhaus3.html Gebäudefotografie in der EU – Neues vom Hundertwasserhaus]'', in ''Photopresse'' 1/2 (2006), σελ.&nbsp;16. </ref> στη Γερμανία η άδεια ισχύει μόνο αν η εικόνα λήφθηκε από δημόσιο χώρο, και χωρίς καμία περαιτέρω βοήθεια, όπως σκάλες, πλατφόρμες ανύψωσης, αεροπλάνα κλπ.<ref name="de">Seiler, D.: ''[http://www.fotorecht.de/publikationen/gebaeude.html Fotografieren von und in Gebäuden]'', in ''visuell'' 5/2001, σελ.&nbsp;50. </ref> Υπό ορισμένες συνθήκες, η περιεχόμενο της σχετικής άδειας επεκτείνεται επίσης σε πραγματικά ιδιωτικούς χώρους, π.χ. σε ελεύθερα προσβάσιμα από το κοινό ιδιωτικά πάρκα και κάστρα χωρίς έλεγχο εισόδου, ωστόσο, με τον περιορισμό ότι ο ιδιοκτήτης μπορεί στη συνέχεια να απαιτήσει μια αμοιβή για την εμπορική χρήση των εικόνων.<ref>{{cite web|url = http://juris.bundesgerichtshof.de/cgi-bin/rechtsprechung/document.py?Gericht=bgh&Art=pm&Datum=2010&Sort=3&nr=54399&pos=0&anz=241|title = Decision of the German Federal Court in favour of the Stiftung Preußische Schlösser und Gärten, December 17, 2010|publisher = Juris.bundesgerichtshof.de|date = 2010-12-17|accessdate = 2012-07-20}}</ref>

 

Όπως φαίνεται στον παραπάνω χάρτη, υπάρχουν επίσης διεθνείς διαφορές στο συγκεκριμένο ορισμό του «δημόσιου χώρου». Στις περισσότερες χώρες, αυτός περιλαμβάνει μόνο υπαίθριους χώρους (για παράδειγμα, στη Γερμανία),<ref name="de">Seiler, D.: ''[http://www.fotorecht.de/publikationen/gebaeude.html Fotografieren von und in Gebäuden]'', in ''visuell'' 5/2001, σελ.&nbsp;50. </ref> ενώ ορισμένες άλλες χώρες περιλαμβάνουν επίσης εσωτερικούς χώρους, όπως δημόσια μουσεία (αυτή είναι για παράδειγμα, είναι η περίπτωση στο [[Ηνωμένο Βασίλειο]] <ref name="uk">Lydiate, H.: ''[http://www.artquest.org.uk/articles/view/advertising-and-marketing-art-copyright-confusion1 Advertising and marketing art: Copyright confusion]''. </ref> και τη [[Ρωσία]]).<ref name="ru">Elst σελ. 432, footnote 268. </ref>

 

{{Reflist|2}}

 

* [http://www.asmp.org/commerce/legal/copyright/publicbldg.php Photographing public buildings], από την  [[American Society of Media Photographers]].

* [http://chicagoist.com/2005/02/17/millennium_park_photography_the_official_scoop.php Millennium Park Photography: The Official Scoop], ''The Chicagoist'', 17 Φεβρουαρίου 2005.