Μαρίκα Κοτοπούλη: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
→‎Κληρονομιά: επαδιατύπωση και παραπομπή
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 30:
Το 1902 προσελήφθη στο [[Βασιλικό θέατρο|Βασιλικό Θέατρο]] κι αρχίζει να γίνεται γνωστή στο ευρύτερο κοινό. Στο ξεκίνημα αντιμετώπισε εχθρότητα από μερίδα συναδέλφων της, εξαιτίας του νεαρού της ηλικίας της. Το ταλέντο της αναγνωρίστηκε γρήγορα από τους κριτικούς κι αυτό ενέτεινε τον ανταγωνισμό με την ευνοούμενη των ανακτόρων ηθοποιό Άννα Φραγκοπούλου.<ref>Ελίζα-Άννα Δελβερούδη, "Μαρίκα Κοτοπούλη: εικοσιπέντε χρόνια από τη ζωή της", σ.47-48.</ref> Το ντεμπούτο της στο Βασιλικό Θέατρο ήταν ο ρόλος του Πουκ στο [[Όνειρο Θερινής Νυκτός|''Όνειρο θερινής νυκτός'']] και συνέχισε με ανάλογες επιλογές από το κλασικό ρεπερτόριο, όπως ''Δωδεκάτη νύκτα'', ''Φάουστ'' κ.άλ.<ref>Ευδοκία Δεληπέτρου, "Ζωή γεμάτη πάθος και τέχνη", σ.6.</ref> Σημαντική στιγμή στην καριέρα της νεαρής Κοτοπούλη υπήρξε η συμμετοχή της στην τριλογία του Αισχύλου ''Ορέστεια'' το 1903, όπου η απαγγελία για πρώτη φορά αρχαίου δράματος στη [[Δημοτική γλώσσα|δημοτική γλώσσα]] προκάλεσε σεισμό στα θεατρικά και κοινωνικά δεδομένα της εποχής. Οι οπαδοί της [[Καθαρεύουσα|καθαρεύουσας]], που υποκινήθηκαν από τον καθηγητή του Πανεπιστημίου [[Γεώργιος Μιστριώτης|Μιστριώτη]], αντέδρασαν βίαια, προκλήθηκαν επεισόδια με τραυματίες και έναν νεκρό (τα λεγόμενα [[Ορεστειακά]]) και η συνέχεια των παραστάσεων διακόπηκε.<ref>Σπύρος Βραχωρίτης, "Εθνική τραγωδός;" στις "Επτά Ημέρες", σ.23.</ref> Ξεχωριστή, επίσης, ήταν η ερμηνεία της Κοτοπούλη στη ''Στέλλα Βιολάντη'' του [[Γρηγόριος Ξενόπουλος|Ξενόπουλου]] το καλοκαίρι του 1909 στη [[Νέα Σκηνή]] του [[Κωνσταντίνος Χρηστομάνος|Κ. Χρηστομάνου]], όταν ο συγγραφέας εμπιστεύτηκε σ' αυτήν τον πρωταγωνιστικό ρόλο κι όχι στην [[Κυβέλη]], όπως συνήθιζε.<ref>Εlise-Anne Delveroudi, [http://www.philology.uoc.gr/staff/delveroudi/delveroudi.pdf ''Le répertoire original présenté sur la scène athénienne, 1901-1922''] (philology.uoc.gr), διδακτ. διατριβή, Πανεπιστήμιο Paris-Sorbonne, Παρίσι 1982, σ.223-224, 361. Ανακτήθηκε στις 13.07.2015.</ref>
 
Το καλοκαίρι του 1924, όταν ο [[Χαϊλέ Σελασιέ]] επισκέφθηκε ως αντιβασιλέας της Αιθιοπίας την Ελλάδα, η Κοτοπούλη και ο θίασός της επελέγησαν για την παράσταση του [[Αγαμέμνων (τραγωδία)|''Αγαμέμνονα'']] που δόθηκε προς τιμήν του στο Ηρώδειο.<ref>[http://www.apgrd.ox.ac.uk/productions/production/518 Agamemnon (1924)]. Archive of Performances of Greek & Roman Drama. Ανακτήθηκε στις 25.06.2015.</ref> Διακρίθηκε ως Ηλέκτρα στην ''Ορέστεια'', ως Ιφιγένεια και Μαργαρίτα (στο Φάουστ) του [[Γιόχαν Βόλφγκανγκ Γκαίτε|Γκαίτε]], ως Ηλέκτρα του [[Ούγκο φον Χόφμανσταλ|Χόφμανσταλ]] και, όσον αφορά το ελληνικό ρεπερτόριο, ως [[Φαύστα]] στην ομώνυμη τραγωδία του [[Δημήτριος Βερναρδάκης|Δ. Βερναρδάκη]] και Θεοδότη στους ''Ισαύρους'' του [[Κλέων Ρίζος Ραγκαβής|Ραγκαβή]]. Έγινε θιασάρχης το 1908 και το 1912 εγκαταστάθηκε στο θέατρο "Ομονοίας", το οποίο μετωνομάστηκε σε "Μαρίκας Κοτοπούλη" και το 1936 μετακόμισε στο "Ρεξ" της οδού Πανεπιστημίου".<ref>Ελίζα-Άννα Δελβερούδη, "Η Μαρίκα Κοτοπούλη θιασάρχης" (βλ. Βιβλιογραφία), σ.74.</ref> Στο μεταξύ, η Κοτοπούλη είχε συστήσει το 1929 την "Ελευθέραν Σκηνήν", σε συνεργασία με το χρονογράφο και θεατρικό συγγραφέα [[Σπύρος Μελάς|Σπ. Μελά]] και με τη σύμπραξη του γαμπρού της Μήτσου Μυράτ. Η δημιουργία του θιάσου είχε σχεδιαστεί ως αντίβαρο στην επικείμενη σύσταση του Εθνικού Θεάτρου. Γρήγορα, η οικονομικές αποτυχίες ορισμένων επιλογών της "Ελευθέρας Σκηνής" οδήγησαν το Μελά στην απόφαση να αποχωρήσει από το σχήμα, επιλέγοντας την προώθηση των συμφερόντων του μέσω του Εθνικού. Μετά τη διάλυση του θιάσου, η Κοτοπούλη, μαζί με μια ομάδα ηθοποιών, έφυγε τον Οκτώβριο του 1930 για παραστάσεις τις ΗΠΑ, όπου παρέμεινε μέχρι τον Ιανουάριο του 1932.<ref>Βλ. Αντώνη Γλυτζουρή, "H Mαρίκα Kοτοπούλη και η ''Eλευθέρα Σκηνή''" (βλ. Βιβλιογραφία), σ.89-101.</ref>
 
Εκτός από το θέατρο, η Κοτοπούλη έπαιξε και στον κινηματογράφο, στην ελληνοτουρκική παραγωγή [[Κακός δρόμος]] ([[1933]]), βασισμένη σε μυθιστόρημα του Γρ. Ξενόπουλου. Η ταινία γυρίστηκε σε στούντιο της Κωνσταντινούπολης και ήταν συμπαραγωγή με συμμετοχή του συζύγου της Γ. Χέλμη και του Κώστα Θεοδωρίδη, συζύγου της Κυβέλης, η οποία συμπρωταγωνιστούσε στο φιλμ, μαζί με το [[Βασίλης Λογοθετίδης|Β. Λογοθετίδη]]. Η ταινία έως σήμερα θεωρείται χαμένη.<ref>Ελίζα-Άννα Δελβερούδη, "Η Μαρίκα Κοτοπούλη θιασάρχης", σ.68, υποσ.</ref>
Γραμμή 40:
 
====Κληρονομιά====
Η μεγάλη ηθοποιός αφιέρωσε την ζωή της στο θέατρο και υπό τη διδασκαλία, την προστασία και την προσωπική καθοδήγησή της μπόρεσε να αναδυθεί μια σπουδαία γενιά Ελλήνων ηθοποιών του 20ού αιώνα. Άμεσα επίγονές της ήταν η [[Ελένη Παπαδάκη]], η [[Κατίνα Παξινού]] και η [[Κατερίνα Ανδρεάδη]]. Καλλιτεχνικά τέκνα της, που μαθήτευσαν κοντά στη μεγάλη πρωταγωνίστρια λιγότερο ή περισσότερο τακτικά, υπήρξαν η [[Μαίρη Αρώνη]], η [[Έλλη Λαμπέτη]], η [[Άννα Συνοδινού]] και η [[Μελίνα Μερκούρη]].<ref>Μάρκος Φρέρης, "Το φαινόμενο της ''μεγάλης πρωταγωνίστριας'': συνέχεια και διαδοχή στο ελληνικό θέατρο" (βλ. Βιβλιογραφία), σ.33.</ref> Η προσφορά της Μαρίκας Κοτοπούλη στο ελληνικό θέατρο θεωρείται τεράστια και για διάστημα αποτελούσε υπόδειγμα υψηλής καλλιτεχνικής αξίας. Η απήχηση της αντανακλάτο στο θεσμό απονομής του "Επάθλου Κοτοπούλη" σε αξιόλογες Ελληνίδες ηθοποιούς, οποίος όμως ατόνησε τα τελευταία χρόνια.<ref>Στάθης Σπηλιωτόπουλος, [http://www.ekebi.gr/magazines/ShowImage.asp?file=142004&code=8512 "Το άγαλμα και το έπαθλο της Μαρίκας Κοτοπούλη",] ''Νέα Εστία'', τόμ.117 (1985), σ.195-196 και Βασίλης Αγγελικόπουλος, [http://www.kathimerini.gr/137141/article/politismos/arxeio-politismoy/epa8la-8eatroy-se-veteranoys-kai-neoys "''Επαθλα Θεάτρου'' σε βετεράνους και νέους",] ''Η Καθημερινή'', 11 Δεκεμβρίου 2002. Ανακτήθηκαν στις 13.07.2015.</ref>
 
==Λοιπές πληροφορίες==