Μαρίκα Κοτοπούλη: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Η '''Μαρίκα Κοτοπούλη''' (3 Μαΐου 1887-11 Σεπτεμβρίου 1954) ήταν σημαντική Ελληνίδα [[ηθοποιός]]. Διακρίθηκε περισσότερο ως τραγωδός στα έργα ξένων κι Ελλήνων κλασικών συγγραφέων. Πρωταγωνίστησε, ωστόσο, σε πολλά διαφορετικά θεατρικά είδη, ανάμεσά τους η κομεντί και η φάρσα.<ref>Ε.Ν. Μόσχος, [http://www.ekebi.gr/magazines/showimage.asp?file=169324&code=5615 "Μνήμη Μαρίκας Κοτοπούλη"] (ekebi.gr), ''Νέα Εστία'', τόμ.140 (1996), σ.1239. Ανακτήθηκε στις 25.06.2015.</ref> Η ερμηνεία της σε έργα σύγχρονων συγγραφέων θεωρείται ανεπανάληπτη. Μολονότι δε διακρινόταν για την εξωτερική της εμφάνιση, κέρδιξε το θαυμασμό με τη γοητεία που εξέπεμπε, καθώς και με τη σπιρτάδα του μυαλού και τη δημιουργικότητα της σκέψης της.<ref>Πέγκυ Κουνελάκη, "Μαρίκα Κοτοπούλη, ''η κυρά μας η δασκάλα''", στις "Επτά Ημέρες" (βλ. Βιβλιογραφία), σ.3.</ref>

Γεννήθηκε στην Αθήνα. Ήταν κόρη της Ελένης και του Δημητρίου Κοτοπούλη. Και οι δυο γονείς της ήταν ηθοποιοί, ενώ ο πατέρας ήταν και θιασάρχης, επικεφαλής του "Δραματικού Θιάσου Πρόοδος".<ref>Ευδοκία Δεληπέτρου, "Ζωή γεμάτη πάθος και τέχνη", στις(βλ. "Επτά Ημέρες"Βιβλιογραφία), σ.5.</ref>

Το 1902 προσελήφθη στο [[Βασιλικό θέατρο|Βασιλικό Θέατρο]] κι αρχίζει να γίνεται γνωστή στο ευρύτερο κοινό. Στο ξεκίνημα αντιμετώπισε εχθρότητα από μερίδα συναδέλφων της, εξαιτίας του νεαρού της ηλικίας της. Το ταλέντο της αναγνωρίστηκε γρήγορα από τους κριτικούς κι αυτό ενέτεινε τον ανταγωνισμό με την ευνοούμενη των ανακτόρων ηθοποιό Άννα Φραγκοπούλου.<ref>Ελίζα-Άννα Δελβερούδη, "Μαρίκα Κοτοπούλη: εικοσιπέντε χρόνια από τη ζωή της", σ.47-48.</ref> Το ντεμπούτο της στο Βασιλικό Θέατρο ήταν ο ρόλος του Πουκ στο [[Όνειρο Θερινής Νυκτός|''Όνειρο θερινής νυκτός'']] και συνέχισε με ανάλογες επιλογές από το κλασικό ρεπερτόριο, όπως ''Δωδεκάτη νύκτα'', ''Φάουστ'' κ.άλ.<ref>Ευδοκία Δεληπέτρου, "Ζωή γεμάτη πάθος και τέχνη", σ.6.</ref> Σημαντική στιγμή στην καριέρα της νεαρής Κοτοπούλη υπήρξε η συμμετοχή της στην τριλογία του Αισχύλου ''Ορέστεια'' το 1903, όπου η απαγγελία για πρώτη φορά αρχαίου δράματος στη [[Δημοτική γλώσσα|δημοτική γλώσσα]] προκάλεσε σεισμό στα θεατρικά και κοινωνικά δεδομένα της εποχής. Οι οπαδοί της [[Καθαρεύουσα|καθαρεύουσας]], που υποκινήθηκαν από τον καθηγητή του Πανεπιστημίου [[Γεώργιος Μιστριώτης|Μιστριώτη]], αντέδρασαν βίαια, προκλήθηκαν επεισόδια με τραυματίες και έναν νεκρό (τα λεγόμενα [[Ορεστειακά]]) και η συνέχεια των παραστάσεων διακόπηκε.<ref>Σπύρος Βραχωρίτης, "Εθνική τραγωδός;" στις(βλ. "Επτά Ημέρες"Βιβλιογραφία), σ.23.</ref>

Στην καριέρα της, η Κοτοπούλη διακρίθηκε ως Ηλέκτρα στην ''Ορέστεια'', ως Ιφιγένεια και Μαργαρίτα (στο Φάουστ) του [[Γιόχαν Βόλφγκανγκ Γκαίτε|Γκαίτε]], ως Ηλέκτρα του [[Ούγκο φον Χόφμανσταλ|Χόφμανσταλ]] και, όσον αφορά το ελληνικό ρεπερτόριο, ως [[Φαύστα]] στην ομώνυμη τραγωδία του [[Δημήτριος Βερναρδάκης|Δ. Βερναρδάκη]] και Θεοδότη στους ''Ισαύρους'' του [[Κλέων Ρίζος Ραγκαβής|Ραγκαβή]].<ref>N.I.Λ[άσκαρης], "Κοτοπούλη, Μαρίκα".</ref> Ξεχωριστή, επίσης, ήταν η ερμηνεία της στη ''Στέλλα Βιολάντη'' του [[Γρηγόριος Ξενόπουλος|Ξενόπουλου]] το καλοκαίρι του 1909 στη [[Νέα Σκηνή]] του [[Κωνσταντίνος Χρηστομάνος|Κ. Χρηστομάνου]], όταν ο συγγραφέας εμπιστεύτηκε σ' αυτήν τον πρωταγωνιστικό ρόλο κι όχι στην Κυβέλη, όπως συνήθιζε.<ref>Εlise-Anne Delveroudi, [http://www.philology.uoc.gr/staff/delveroudi/delveroudi.pdf ''Le répertoire original présenté sur la scène athénienne, 1901-1922''] (philology.uoc.gr), διδακτ. διατριβή, Πανεπιστήμιο Paris-Sorbonne, Παρίσι 1982, σ.223-224, 361. Ανακτήθηκε στις 13.07.2015.</ref> Όσον αφορά την επιθεώρηση, παρόλο που η Κοτοπούλη είχε μια σημαντική παρουσία στο είδος στα νεανικά χρόνια της, η ίδια δεν ήθελε τη συσχετίζουν με αυτήν, φτάνοντας μάλιστα στο σημείο να κάνει το 1918 δήλωση "περί αποτάξεως" αυτού του ιδιαίτερου τύπου θεατρικού έργου.<ref>Γιώργος Χατζηδάκης, "Η Μαρίκα της επιθεώρησης", στις(βλ. "Επτά Ημέρες"Βιβλιογραφία), σ.28.</ref>

Λίγο έπειτα από την πρόσληψή της στο Βασιλικό Θέατρο, συγκεκριμένα το 1904, σύναψε ερωτικό δεσμό με το σκηνοθέτη [[Θωμάς Οικονόμου|Θωμά Οικονόμου]], ο οποίος αναγνώρισε αμέσως το ταλέντο της και βοήθησε στην καθιέρωσή της. Μετά την σχεδόν ταυτόχρονη αποχώρησή τους από το Βασιλικό (1906), η Κοτοπούλη συμμετείχε στο "Θίασο Θωμά Οικονόμου" στο ελεύθερο θέατρο, ένα συνεργατικό σχήμα με το θίασο του πατέρα της Δημήτρη. Την επόμενη χρονιά ο δεσμός της με τον Οικονόμου έληξε και, μάλιστα, με άσχημο τρόπο, ενώ η ίδια έφυγε για λίγο στο Παρίσι.<ref>Ελίζα-Άννα Δελβερούδη, "Μαρίκα Κοτοπούλη: εικοσιπέντε χρόνια από τη ζωή της", σ.48-51, 53-54.</ref> Το 1908, ενώ βρισκόταν στην Κωνσταντινούπολη για περιοδία, η Κοτοπούλη ερωτεύτηκε τον πολιτικό και στοχαστή [[Ίων Δραγούμης|Ίωνα Δραγούμη]], ο οποίος υπηρετούσε εκεί ως Πρώτος Γραμματέας της Ελληνικής Πρεσβείας και τον οποίο είχε πρωτοσυναντήσει το 1905 στην [[Αλεξάνδρεια]]. Η πολύκροτη σχέση τους, που βάσταξε έως τα τέλη του Ιουλίου του 1920, οπότε και δολοφονήθηκε ο αγαπημένος της από υποστηρικτές του [[Ελευθέριος Βενιζέλος|Βενιζέλου]], υπήρξε σκανδαλώδης για τα δεδομένα της εποχής. Το ζευγάρι από τον Ιούνιο περίπου του 1912 συζούσε, χωρίς την επισημοποίηση ενός γάμου, κάτι που όμως έτσι κι αλλιώς ήταν αδύνατον, λόγω της ταξικής διαφοράς που υπήρχε ανάμεσά τους και της επακόλουθης αντίδρασης της μεγαλοαστικής οικογένειας του Δραγούμη. Την περίοδο που ο τελευταίος βρισκόταν εξόριστος στην Κορσική (1917-19), η Κοτοπούλη είχε γνωρίσει το θεατρικό επιχειρηματία Γεώργιο Χέλμη, με τον οποίο σύναψε ερωτική σχέση.<ref>Βλ. Ελίζα-Άννα Δελβερούδη, "Μαρίκα Κοτοπούλη: εικοσιπέντε χρόνια από τη ζωή της", σ.55-59 και Ελένη Γκίνη, "Ο παράφορος έρωτας με τον Ίωνα Δραγούμη", στις "Επτά(βλ. Ημέρες"Βιβλιογραφία), σ.29-31.</ref> Τον παντρεύτηκε το 1923 και μοιράστηκε μαζί του την υπόλοιπη ζωή της -παιδιά δεν απέκτησαν.

*Αφιέρωμα στη [http://wwk.kathimerini.gr/kath/7days/2003/01/19012003.pdf Μαρίκα Κοτοπούλη,] ένθετο "Επτά Ημέρες" της εφ. ''Η Καθημερινή'', 19 Ιανουαρίου 2003 (ανακτήθηκε στις 25.06.2015). Περιλαμβάνονται, κείμεναμεταξύ τωνάλλων, τα κείμενα:
:Πέγκυ Κουνελάκη, Ευδοκίας"Μαρίκα ΔεληπέτρουΚοτοπούλη, Εύης''η Προύσαλη,κυρά Γιώργουμας Χατζηδάκηη δασκάλα''", κσ.άλ2-3.