Πίπα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
επέκταση |
||
Γραμμή 30:
Μία πίπα calabash είναι μεγάλη και εύκολα αναγνωρίσιμη ως πίπα από μακριά, όταν χρησιμοποιείται π.χ. σε θεατρικές παραστάσεις. Οι παλαιότεροι ηθοποιοί που υποδύθηκαν τον πασίγνωστο ήρωα [[Σέρλοκ Χολμς]], ιδίως οι [[Γουίλιαμ Τζιλέτ]] και [[Μπέιζιλ Ράθμποουν]], εκμεταλλεύθηκαν αυτή την ιδιότητα όταν χρειαζόταν να υποδυθούν τον Χολμς να καπνίζει την πίπα του. Αυτός είναι ο λόγος που ο Χολμς απεικονίζεται στερεότυπα να καπνίζει με calabash. Στην πραγματικότητα, στις περισσότερες ιστορίες του περιγράφεται να προτιμά μακρές ευθείες πίπες (τύπου ''churchwarden'') από κερασιά ή και πήλινες.
===Πλαστικό===
Πίπες κατασκευάζονται και από ποικιλία άλλων υλικών, μεταξύ των οποίων και τα πλαστικά. Η εταιρεία ''Redmanol'' κατασκεύαζε πίπες με διαφανή στελέχη κατά τη δεκαετία του 1920, ενώ μία σειρά κατασκευάζονταν και κυκλοφορούσαν από την ''Tar Gard Corporation'' (αργότερα ''Venturi'') του Σαν Φρανσίσκο από το 1965 ως το 1975, με υλικά όπως ο [[πυρολυτικός άνθρακας]], η [[φαινολική ρητίνη]], το [[νάιλον]], ο [[βακελίτης]] και άλλες πλαστικές ύλες, που επέτρεπαν υψηλότερες θερμοκρασίες μέσα στο κύπελλο, λιγότερη [[πίσσα]] και αισθητική ποικιλία χρωμάτων και σχημάτων<ref>{{Cite web
| last = Taylor II, Ph.D.
| first = Billie W.
| title = A History of the pipe: Manufacturing and Marketing Pyrolytic Graphite Pipes from Development to Demise
| url = http://www.thepipe.info/history/index.html
| accessdate = 2010-08-21}}</ref>.
Αφότου η ''Venturi'' σταμάτησε να κατασκευάζει πίπες, αρκετές εταιρείες συνεχίζουν να τις κατασκευάζουν από «Brylon», συνδυασμό νάιλον και λεπτού πριονιδιού, ως φθηνότερο υποκατάστατο για το ξύλο της βατομουριάς.
===Μέταλλο===
Το μέταλλο είναι ασυνήθιστο υλικό για πίπες καπνίσματος, αλλά έχει χρησιμοποιηθεί, κυρίως ως υλικό για το στέλεχος, συγκεκριμένα το [[αλουμίνιο]], ενώ τα επιστόμια κατασκευάζονται τότε από βουλκανίτη ή λουσίτη. Τα κύπελλα είναι αποσπάσιμα, αλλά όχι συμβατά μεταξύ των κατασκευαστών: φτιάχνονται από διάφορα υλικά, ώστε να επιτρέπουν στον καπνιστή να δοκιμάζει διαφορετικά χαρακτηριστικά, ή να έχει συγκεκριμένα κύπελλα για το κάθε μίγμα («χαρμάνι») καπνού. Κάποιοι άλλοι τύποι από μεταλλικές πίπες είναι η πολύ μικρή ιαπωνική [[κισέρου]] και η αραβική ''μιντβάχ''.
===Εικονοθήκη===
{| class="wikitable"
|-
| [[Αρχείο:Billard spigot.jpg|thumb|Μπιλάρ]] || [[Αρχείο:Zulu.jpg|thumb|Μπινγκ]] || [[Αρχείο:Pipe Boule.jpg|thumb|«Μήλο»]]
|-
| [[Αρχείο:Bullcap.jpg|thumb|Μπούλκαπ]] || [[Αρχείο:Pipe Bulldog.jpg|thumb|«Μπουλντόγκ» ή «Αϊτή»]] || [[Αρχείο:Pipe Cavalier.jpg|thumb|Καβαλιέ]]
|-
| [[Αρχείο:Cutty ebo.jpg|thumb|«Κιούτι»]] || [[Αρχείο:Egg pipe.jpg|thumb|«Αυγό»]] || [[Αρχείο:Pipe Dublin.jpg|thumb|«Δουβλίνο»]]
|-
| [[Αρχείο:Pipe Fleur.jpg|thumb|Φλερ]] || [[Αρχείο:Pipe Horn.jpg|thumb|«Κέρας»]] || [[Αρχείο:Lovat.jpg|thumb|Λόβατ]]
|-
| [[Αρχείο:Pipe Neogene.jpg|thumb|Neogene]] || [[Αρχείο:Pipe Poker.jpg|thumb|«Πόκερ»]] || [[Αρχείο:Pipe Pot.jpg|thumb|Ποτ]]
|-
| [[Αρχείο:Pipe Rodhesian.jpg|thumb|Ροδεσιανή]] || [[Αρχείο:Pipe Zulu.jpg|thumb|«Ζουλού»]] || [[Αρχείο:Efoot.jpg|thumb|E Foot]]
|}
==Οι ναργιλέδες==
[[Αρχείο:Hookah 2.jpg|right|thumb|[[Αίγυπτος|Αιγυπτιακός]] ναργιλές shisha]]
{{κύριο|Ναργιλές}}
Οι ναργιλέδες ή «υδρόπιπες» (''hookah'', ''ghelyan'' ή ''narghile'') είναι μία ξεχωριστή κατηγορία από πίπες της [[Μέση Ανατολή|Μέσης Ανατολής]], στις οποίες ο καπνός ψύχεται και φιλτράρεται περνώντας μέσα από ένα δοχείο με νερό, τη ''σφαίρα'' ή ''φιάλη''. Επομένως υπάρχουν δύο στελέχη: ένα άκαμπτο μεταλλικό, που οδηγεί τον καπνό στο νερό του δοχείου, και ένας εύκαμπτος σωλήνας με επιστόμιο, γνωστός ως «μαρκούτσι». Στο νερό μπορούν να προστεθούν παγάκια, φρουτοχυμοί, ή και γάλα, ενώ παραδοσιακά και ο καπνός αναμειγνύεται με κάποια γλυκαντική ουσία, όπως [[μέλι]] ή [[μελάσσα]]. Ο καπνός καίγεται μέσα σε ένα μεταλλικό ή γυάλινο χώρισμα πάνω από το κύπελλο, τον λουλά. Το χαρμάνι (μίγμα) καπνού που χρησιμοποιείται («τουμπεκί») παράγεται ειδικά για ναργιλέ.
==Χρήση==
[[Αρχείο:Adventures with Sherlock Holmes TD Gallery Jan 5-Mar 10, 2012.jpg|thumb|275px|Ο [[Σέρλοκ Χολμς]] σε χαρακτηριστική πόζα, καπνίζοντας πίπα.]]
Το κάπνισμα πίπας απαιτεί περισσότερη τεχνική από αυτό του [[τσιγάρο]]υ και του [[πούρο]]υ, καθώς και κάποια επιπλέον σύνεργα. Εκτός από την πίπα και [[Σπίρτο|σπίρτα]] ή [[Αναπτήρας|αναπτήρα]], οι καπνιστές συνήθως χρησιμοποιούν ένα εργαλείο για τη συμπίεση και τη ρύθμιση του καπνού μέσα στο κύπελλο, καθώς και το άδεισμα του κυπέλλου από τα υπολείμματα, ενώ διαθέτουν και έναν ''καθαριστή πίπας'' ή «στέλεχος καθαρισμού», δηλαδή μία πολύ μακρόστενη βούρτσα που μπορεί να καθαρίσει και το στέλεχος της πίπας.
===Καπνά===
[[Αρχείο:Francesc Galofré i Oller- Un model- 251.JPG|alt= Smoking tobacco, 1894. Painting by F. Galofré.|thumb|«Καπνίζοντας ταμπάκο», 1894. Ζωγραφικός πίνακας του Φ. Γκαλοφρέ]]
Ο καπνός πίπας μπορεί να αγοραστεί σε πολλές μορφές, που ποικίλλουν τόσο στην υφή όσο και στο άρωμα. Τα περισσότερα χαρμάνια για πίπα είναι πιο δυνατά από τον καπνό του τσιγάρου, σαφώς πιο υγρά και χονδροκομμένα. Ο ψιλοτριμμένος καπνός δεν επιτρέπει τη διέλευση αρκετού αέρα μέσα από την πίπα, ενώ ο ξηρός καπνός καίγεται υπερβολικά γρήγορα εξαιτίας των υψηλότερων θερμοκρασιών, με αποτέλεσμα να μην αφήνει αρκετό άρωμα. Ο καπνός πρέπει να φυλάγεται μέσα σε αεροστεγή θήκη για να αποφεύγεται η ξήρανσή του.
===Συμπίεση===
Συνήθως ο καπνός εισάγεται στο κύπελλο κατά δόσεις, με την καθεμιά να συμπιέζεται με τη σειρά της, μέχρι που το χαρμάνι να έχει ομοιόμορφη πυκνότητα που να βελτιστοποιεί τη ροή του αέρα (κάτι δύσκολο να εκτιμηθεί χωρίς πρακτική εξάσκηση). Η συμπίεση γίνεται με το δάκτυλο, αλλά αν χρειαστεί αργότερα επανασυμπίεση όταν καίγεται το μίγμα, μπορεί να χρησιμοποιηθεί το ειδικό εργαλείο πίπας. Μία παραδοσιακή μέθοδος για τη συμπίεση είναι να γεμίζεται το κύπελλο και να συμπιέζεται ελαφρά μέχρι περίπου το 1/3, μετά να ξαναγεμίζεται και να συμπιέζεται περισσότερο μέχρι τα 2/3 και τέλος να συμπιέζεται ισχυρά μέχρι να γεμίσει πλήρως.
Μία εναλλακτική τεχνική που αποκαλείται «μέθοδος Φρανκ» είναι η ρίψη καπνού και η ισχυρή συμπίεση με ένα είδος μικρό «γουδοχέρι».
===Αφή===
Τα σπίρτα, ή λεπτές σχίζες ξύλου που ανάβονται ξεχωριστά, θεωρούνται συχνά προτιμότερη μέθοδος για το άναμμα μιας πίπας από ό,τι ο αναπτήρας, εξαιτίας της χαμηλότερης θερμοκρασίας της φλόγας τους. Υπάρχουν πάντως αναπτήρες [[Βουτάνιο|βουτανίου]] κατασκευασμένοι ειδικά για πίπες που εκπέμπουν φλόγα προς τα πλάγια ή υπό γωνία, ώστε να καθιστούν ευκολότερη τη μετάδοση της φλόγας μέσα στο κύπελλο. Αναπτήρες τύπου πυρσού δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται ποτέ για το άναμμα πίπας, επειδή οι φλόγες τους είναι υπερβολικά θερμές και μπορούν να καψαλίσουν το χείλος του κυπέλλου. Τα σπίρτα πρέπει να αφήνονται να καίνε επί αρκετά δευτερόλεπτα για να αφήνουν να καεί το [[θείο]] από το άκρο και η φλόγα να φθάσει στην πλήρη ανάπτυξή της. Αναπτήρες βενζίνης θα πρέπει επίσης να αφήνονται να ανάβουν επί μερικά δευτερόλεπτα, ώστε να φύγουν οι ατμοί που θα μπορούσαν να δώσουν άσχημη οσμή στον καπνό. Η φλόγα πρέπει να μετατοπίζεται σε κύκκλους επάνω από το χείλος του κυπέλλου, ενώ ο καπνιστής καπνίζει ώστε να την τραβά προς τα κάτω και να ανάψει τον καπνό. Η μέθοδος συμπιέσεως και η υγρασία υπαγορεύουν το πόσο συχνά πρέπει να ξανανάβεται μία πίπα.
===Προστασία από το κάψιμο===
Με φροντίδα, μία πίπα από βατομουριά μπορεί να κρατήσει πολύ καιρό χωρίς να καεί. Παράγοντες όπως το «επιθετικό» κάπνισμα, ατέλειες στο ξύλο μπορούν να κάψουν και να ανοίξουν τρύπα στον θάλαμο καύσεως. Υπάρχουν αρκετοί τρόποι προστασίας: η επένδυση του θαλάμου με διάφορες ουσίες ή το «απαλό» κάπνισμα (χωρίς βαθιές ρουφηξιές) όταν η πίπα είναι καινούργια, ώστε να συσσωρευθεί στα τοιχώματα ένα προστατευτικό στρώμα (ένα μίγμα από στάχτη, άκαφτο καπνό, έλαια, σάκχαρα και άλλα υπολείμματα).
Πολλές σύγχρονες πίπες έχουν δεχθεί προεπεξεργασία από τον κατασκευαστή τους ώστε να ανθίστανται στις υψηλές θερμοκρασίες. Αν καπνίζονται σωστά, το προστατευτικό στρώμα θα σχηματισθεί από μόνο του.
Το ίδιο αυτό στρώμα ωστόσο μπορεί να χαλάσει πίπες από σηπιόλιθο ή πηλό, διότι καθώς θερμαίνεται διαστέλλεται και μπορεί να προκαλέσει ρωγμές ή και σπάσιμο σε πίπες που δεν είναι κατασκευασμένες από βατομουριά.
===Κάπνισμα===
Ο καπνός της πίπας, όπως και αυτός του πούρου, συνήθως δεν εισπνέεται. Απλώς φέρεται μέσα στη στοματική και ρινική κοιλότητα για να επιτρέψει την απορρόφηση της [[νικοτίνη]]ς από τον ουλώδη ιστό τους, και αφήνεται. Είναι φυσιολογικό να πρέπει μία πίπα να ξανανάβεται περιοδικά. Αν καπνίζεται υπερβολικά αργά, αυτό θα συμβαίνει συχνότερα, ενώ αν καπνίζεται υπερβολικά γρήγορα, μπορεί να προκληθεί υπερβολική υγρασία, που έχει ως αποτέλεσμα έναν ήχο και μία άβολη αίσθηση στη γλώσσα.
Το στέλεχος καθαρισμού μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να στεγνώσει το κύπελλο και, εμποτισμένο με οινόπνευμα, τον εσωτερικό αυλό. Το κύπελλο μπορεί επίσης να καταστεί άβολα καυτό, ανάλογα με το υλικό κατασκευής και τον ρυθμό του καπνίσματος. Για τον λόγο αυτό, οι πήλινες πίπες ιδιαίτερα κρατούνται συχνά από το στέλεχος. Οι πίπες από σηπιόλιθο πιάνονται από ένα τετράγωνο τεμάχιο [[σαμουά]], με γάντια ή από το στέλεχος, προκειμένου να αποφευχθεί ανόμοια χρώση του υλικού.
==Ιστορικά στοιχεία==
[[Αρχείο:Inlayed Pipe Bowl with Two Faces, early 19th century,50.67.104.jpg|thumbnail|left|Κύπελλο πίπας με δύο πρόσωπα, αρχές του 19ου αιώνα, [[Μουσείο του Μπρούκλιν]]]]
[[Αρχείο:smoking pipe rack.jpg|thumb|right|Επιλογή από πίπες σε ειδική κυκλική θήκη για πίπες]]
Οι πίπες δεν είναι αποκλειστικά ινδιάνικη εφεύρεση, καθώς χρησιμοποιούντο ήδη από την κλασική αρχαιότητα. Ο [[Ηρόδοτος]] περιγράφει ότι οι [[Σκύθες]] εισέπνεαν τους καπνούς από καιόμενα φύλλα το 500 π.Χ.<ref>{{Herodotus|en|4|75|ref}}</ref>, ενώ οι [[Αρχαία Ρώμη|Ρωμαίοι]] και οι [[Αρχαία Ελλάδα|`Ελληνες]] υιοθέτησαν πίπες από τους ανατολικούς τους γείτονες, σε τύπους που στη συνέχεια χρησιμοποιήθηκαν από τις γερμανικές, τις κέλτικες και τις νορμανδικές φυλές.
Καθώς το [[Καπνός (φυτό)|φυτό του καπνού]] ήταν άγνωστο στον [[Παλαιός Κόσμος|Παλαιό Κόσμο]] μέχρι τον 16ο αιώνα, στις πίπες εκτός Αμερικής καπνιζόταν συνήθως [[χασίς]], που όμως τότε ήταν ασυνήθιστη και ακριβή ουσία έξω από τη Μέση Ανατολή, την κεντρική Ασία και την Ινδία, όπου παραγόταν.
Οι [[Ιθαγενείς πληθυσμοί της Αμερικής|Ινδιάνοι]] που ζούσαν στις σημερινές ΗΠΑ κάπνιζαν το φυτό του καπνού συχνά σε πίπες, και όχι μόνο στην περίφημη '''πίπα της ειρήνης''', πολύ πριν την άφιξη των πρώτων Ευρωπαίων. Το φυτό ξεκίνησε ως ιθαγενές της Νότιας Αμερικής, αλλά εξαπλώθηκε στη Βόρεια Αμερική πριν τον 15ο αιώνα. Στη συνέχεια, εισάχθηκε στην Ευρώπη από εκεί τον 16ο αιώνα.
==Δείτε επίσης==
* [[Πίπα της ειρήνης]]
* [[Κισέρου]]
==Παραπομπές==
{{παραπομπές}}
==Βιβλιογραφία==
* {{cite journal
| author = Henley, S. Jane, Thun, Michael J., Chao, Ann, and Calle, Eugenia E.
| title = Association Between Exclusive Pipe Smoking and Mortality From Cancer and Other Diseases
| url = http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15173269
| journal = Journal of the National Cancer Institute
|date= 2 Ιουνίου 2004
| volume = 96
| pages = 853–861
| doi = 10.1093/jnci/djh144
| pmid = 15173269
| issue = 11
}}
* [http://www.bartleby.com/65/pi/pipesmok.html ''The Columbia Encyclopedia'', Sixth Edition, 2001-05]
==Εξωτερικοί σύνδεσμοι==
{{commonscat}}
* [http://pipedia.org/ Pipedia: Online
* [http://www.pipephil.eu/logos/index-en.html Πίπες: Σήματα και μάρκες]
* [http://pipepages.com/ PipePages: Διαφημίσεις και κατάλογοι πίπας στον 20ό αιώνα]
| |||