Ιθαγένεια: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 1:
{{πηγές|20|06|2015}}
'''ΥπηκοότηταΙθαγένεια''' ή '''υπηκοότητα''' ονομάζεται [[Νόμος|νομικά]] η ιδιότητα του πολίτη, για την ακρίβεια ο νομικός δεσμός του ατόμου με το [[κράτος]] στο οποίο ανήκει.
 
Κάθε άνθρωπος αποκτά ιθαγένεια τη στιγμή που γεννιέται, κατά κανόνα την ίδια με έναν από τους γονείς του (''[[δίκαιο του αίματος]]'') ή υπό προϋποθέσεις του τόπου γέννησής του (''[[δίκαιο του εδάφους]]''). Κατά τη διάρκεια της ζωής του ενδέχεται να αποκτήσει νέα ιθαγένεια οικειοθελώς - η διαδικασία αυτή ονομάζεται ''[[πολιτογράφηση]]''. Ενδέχεται επίσης, εάν προβεί σε πράξεις [[προδοσία]]ς ή συμμετέχει στην [[αντιπολίτευση]] εναντίον [[Αυταρχισμός|αυταρχικών]] [[Κυβέρνηση|καθεστώτων]], να στερηθεί την ιθαγένειά του - σε αυτήν την περίπτωση και αν δεν έχει την ιθαγένεια άλλου κράτους χαρακτηρίζεται ως ''[[ανιθαγενής]]''.
Γραμμή 8:
===Ιθαγένεια και υπηκοότητα===
 
Οι δύο λέξεις δεν είναι ταυτόσημες και χρησιμοποιούνται εξίσου στην καθημερινότητα, απλά στα επίσημα κείμενα αναφέρεταιπροτιμάται η ιθαγένεια για λόγους [[Πολιτική ορθότητα|πολιτικής ορθότητας]]. Η υπηκοότητα έχει συνδεθεί με τις [[Απόλυτη μοναρχία|απόλυτες μοναρχίες]], όταν ο λαός όφειλε υπακοή στον «ελέω Θεού» μονάρχη - για τον λόγοίδιο αυτόλόγο προτιμάται ο όρος ''πολίτης'' κιαπό όχιτον ''υπήκοοςυπήκοο''.
 
Σε κάποια επίσημα κείμενα χρησιμοποιείται επίσης η λέξη ''ιθαγενής'' για τον κάτοχο της ιθαγένειας. Αν και απόλυτα ορθός, ο όρος συνήθως αποφεύγεται στην καθομιλουμένη, επειδή έχει συνδεθεί στον μέσο νου με τους εκτός [[Ευρώπη]]ς [[Αυτόχθονες πληθυσμοί|αυτόχθονες πολιτισμούς]].
 
===Ιθαγένεια και εθνικότητα===
Επειδή τα σύγχρονα κράτη είναι δομημένα στη λογική του [[Εθνικό κράτος|εθνικού κράτους]], συνήθως τα μέλη τους έχουν ίδια ιθαγένεια, υπηκοότητα και εθνικότητα. Αυτό έχει οδηγήσει στην εσφαλμένη εντύπωση ότι πρόκειται για ταυτόσημες έννοιες, στην πραγματικότητα όμως οι όροιδύο αυτοίόροι σημαίνουν διαφορετικές σχέσεις:
* Η υπηκοότηταιθαγένεια περιέχει πολιτική-νομική έννοια: εκφράζει τη σχέση κράτους - πολίτη, με τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις που προκύπτουν για αμφότερα τα μέρη από αυτήν.
* Η ιθαγένεια ενέχει την έννοια της καταγωγής από συγκεκριμένο γένος
* Αντίθετα, η έννοια της εθνικότητας είναι ηθική-πολιτισμική: εκφράζει τη σχέση του ανθρώπου με τον [[Πολιτισμός|πολιτισμό]] απ' όπου προέρχεται η οικογένειά του και με τις αξίες της οποίας μεγαλώνει.
 
Η διαφορά των εννοιών γίνεται εύκολα κατανοητή στην περίπτωση των [[Μειονότητα|μειονοτήτων]]. Για παράδειγμα, ένας [[Βόρεια Ήπειρος|Βορειοηπειρώτης]] είναι συνήθως [[Αλβανία|αλβανικής]] υπηκοότηταςιθαγένειας, αλλά [[Έλληνες|ελληνικής]] ιθαγένειας και εθνικότητας.
 
==Παράγωγοι όροι==
Γραμμή 24 ⟶ 23 :
Σε περιπτώσεις πολιτογράφησης, δηλ. οικειοθελούς κτήσης νέας ιθαγένειας, ενδέχεται το άτομο να διατηρήσει και την παλαιά. Αυτό εξαρτάται από τη βούλησή του, πρέπει όμως να προβλέπεται από τη νομοθεσία και των δύο κρατών. Παραδείγματος χάριν, ο πολίτης των [[ΗΠΑ|Η.Π.Α.]] που θα πολιτογραφηθεί Έλληνας έχει το δικαίωμα της διπλής ιθαγένειας, μιας και αμφότερα τα κράτη την επιτρέπουν. Εάν όμως κάνει το ίδιο ένας [[Ιαπωνία|Ιάπωνας]], τότε –σύμφωνα με τους ιαπωνικούς νόμους– ακυρώνεται αμέσως η ιαπωνική ιθαγένειά του.
 
=== ΥπηκοότηταΙθαγένεια ενώσεων κρατών ===
Ορισμένες ενώσεις κρατών έχουν θεσπίσει καθεστώς θετικών διακρίσεων για τους πολίτες των μελών τους. Αυτό συχνά περιγράφεται ως υπηκοότηταιθαγένεια της συγκεκριμένης ένωσης, αν και στην πραγματικότητα είναι αποκλειστικά παράγωγο αποτέλεσμα της κρατικής υπηκοότηταςιθαγένειας. Δεν μπορεί κάποιος να είναι πολίτης μόνο της ένωσης, χωρίς να είναι πολίτης κράτους-μέλους.
 
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η καλούμενη ''[[ευρωπαϊκή ιθαγένεια|ευρωπαϊκή]] υπηκοότητα'', δηλαδή η υπηκοότηταιθαγένεια της [[Ευρωπαϊκή Ένωση|Ευρωπαϊκής Ένωσης]]. Οποιοσδήποτε είναι πολίτης κράτους-μέλους, καθίσταται αυτομάτως και πολίτης της Ε.Ε.. Αυτό δε σημαίνει ότι εξομοιώνεται πλήρως με τους πολίτες των άλλων κρατών-μελών (δεν αποκτά την ιθαγένεια πχ των Γερμανών), αλλά ότι του παρέχονται διάφορα προνόμια. Έτσι μπορεί –μεταξύ άλλων– να ταξιδέψει, να εγκατασταθεί ή να εργαστεί<ref>[http://www.unhcr.gr/no_cache/prostasia/nomiki-prostasia/diethneis-kai-perifereiakes-symbaseis.html?cid=710&did=759&sechash=40c82538 Ευρωπαϊκή Σύμβαση για το Νομικό Καθεστώς των Μεταναστών Εργαζομένων]</ref> σε οποιαδήποτε χώρα της Ε.Ε. με μια διαδικασία πολύ ευκολότερη σε σύγκριση με άτομα που δεν είναι Ευρωπαίοι πολίτες.
 
== Παραπομπές ==