Πανώρια: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Elena153 (συζήτηση | συνεισφορές)
Νέα σελίδα: Η '''''Πανώρια''''' είναι ποιμενικό δράμα του Γεώργιου Χορτάτση σε δεκαπεντασύ...
 
Elena153 (συζήτηση | συνεισφορές)
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 1:
Η '''''Πανώρια''''' είναι ποιμενικό δράμα του [[Γεώργιος Χορτάτσης|Γεώργιου Χορτάτση]] σεπου αποτελείται από περίπου 2.500 δεκαπεντασύλλαβους ομοιοκατάληκτους ιαμβικούς στίχους. Γράφτηκε στα τέλη του 16ου αιώνα.
 
==Δομή και υπόθεση==
Το έργο διαδραματίζεται στην [[Κρήτη]]. Ήρωες είναι οι βοσκοί Γύπαρις και Αλέξης και οι βοσκοπούλες Πανώρια και Αθούσα. Οι βοσκοί είναι ερωτευμένοι με τις κοπέλες, εκείνες όμως απορρίπτουν τον έρωτά τους γιατί προτιμούν να ζουν ελεύθερες στα δάση του [[Ψηλορείτης|Ψηλορείτη]]. Οι δυο νέοι καταφεύγουν στη βοήθεια μιας Νεράϊδας που τους συμβουλεύει να προσφέρουν θυσία στην [[Αφροδίτη (μυθολογία)|Αφροδίτη]]. Η θεά του Έρωτα ανταποκρίνεται στο αίτημά τους και οι κοπέλες πληγώνονται από τα βέλη του Έρωτα. Το έργο τελειώνει με το γάμο των ζευγαριών και το γαμήλιο γλέντι.
Το έργο διαιρείται σε πέντε πράξεις. Αρχικά παρατίθεται μία αφιέρωση του Χορτάτση προς τον στρατιωτικό Μαρκαντώνιο Βιάρο, σημαντική προσωπικότητα των [[Χανιά|Χανίων]] και ακολουθεί ο πρόλογος. Από τα χειρόγραφα παραδίδονται δύο πρόλογοι, ένας από τη Χαρά και ένας από τον Απόλλωνα, η γνησιότητα του οποίου αμφισβητείται. Το έργο διαδραματίζεται στην [[Κρήτη]]. Βασικοί ήρωες είναι οι βοσκοί Γύπαρις και Αλέξης και οι βοσκοπούλες Πανώρια και Αθούσα. Σημαντικό ρόλο παίζουν επίσης ο Γιαννούλης, πατέρας της Πανώριας, και η γρια Φροσύνη. Εμφανίζονται στη σκηνή επιπλέον η θεά [[Αφροδίτη (μυθολογία)|Αφροδίτη]], ο Έρωτας, μία Νεράϊδα και ένας ιερέας της Αφροδίτης.
 
Στις τρεις πρώτες πράξεις εμφανίζονται οι βασικοί ήρωες και εκτίθεται η κατάσταση: ο Γύπαρης αγαπάει την Πανώρια, εκείνη όμως τον απορρίπτει, ενώ ο Αλέξης είναι ερωτευμένος με τη φίλη της Πανώριας, Αθούσα, αλλά δεν της φανερώνει τα αισθήματά του από τον φόβο της απόρριψης. Στη συνέχεια έμφαση δίνεται πρώτιστα στην ανάπτυξη της ερωτικής ιστορίας μεταξύ του Γύπαρη και της Πανώριας. Μετά από μία σκηνή στην οποία η Πανώρια δηλώνει στον Γύπαρη την κατηγορηματική απόφασή της να μην παντρευτεί, εκείνος απελπίζεται και θέλει να αυτοκτονήσει. Η Αθούσα τον λυπάται και υπόσχεται να μιλήσει γι' αυτόν στην Πανώρια. Εντωμεταξύ το ίδιο προσπαθεί να κάνει και η γρια Φροσύνη, όπως έχει υποσχεθεί στον Γύπαρη, αλλά αποτυγχάνει. Αφού δεν πείθει την Πανώρια, προσπαθεί να πείσει τον πατέρα της, Γιαννούλη, να της επιβάλλει την απόφασή του. Στο τέλος της σκηνής αποκαλύπτει και ο Αλέξης τα αισθήματά του στην Αθούσα, εκείνη όπως τον απορρίπτει.
Στην ''Πανώρια'' υπάρχουν επιδράσεις από ιταλικά θεατρικά έργα της εποχής, όπως το ''Aminta'' του [[Τορκουάτο Τάσο|Tasso]], το ''Calisto'' και το ''Pentimento Amoroso'' του [[ Λουίτζι Γκρότο|Grotto]], από τα οποία ο Χορτάτσης έχει αξιοποιήσει κάποια μοτίβα, τα οποία όμως έχει χειριστεί με ελευθερία.
 
Στην τέταρτη πράξη εμφανίζονται τα μέσα για την εξέλιξη της υπόθεσης: η Φροσύνη ζητά τη συμβουλή μιας νεράϊδας και καταφεύγει με τους δύο βοσκούς στη θεά Αφροδίτη, που υπόσχεται να στείλει τον γιο της, τον Έρωτα, να αλλάξει τα αισθήματα των κοριτσιών. Στην πέμπτη πράξη οι κοπέλες αποκαλύπτουν η μία στην άλλη τη μεταστροφή των συναισθημάτων τους για τους βοσκούς και επιδιώκουν να τους συναντήσουν. Μετά από μια σύντομη περιπλοκή της υπόθεσης, όταν η Φροσύνη τις κοροϊδεύει λέγοντας ότι τώρα δεν τις θέλουν οι δύο νέοι, η αλήθεια αποκαλύπτεται και γιορτάζονται οι αρραβώνες.
Δεν γνωρίζουμε πότε ακριβώς γράφτηκε: η σύνθεσή της τοποθετείται ανάμεσα στα χρόνια 1595-1600. Παλαιότερα οι φιλόλογοι έδιναν στο έργο λανθασμένα τον τίτλο ''Γύπαρις'', επειδή σωζόταν ανώνυμο στους κώδικες Marcianus Graecus classe XI no 19 και Αθηναϊκό ελληνικό κώδικα 1978, ενώ το [[1963]] βρέθηκε πληρέστερος κώδικας (κώδικας της συλλογής Δαπέργολα) που παραδίδει τον τίτλο ''Πανώρια'' και την αφιέρωση στον Βενετό άρχοντα Μάρκο Αντώνιο Βιάρο ([[1542]]- [[1605]]).
 
==Χαρακτήρας==
Δεν έχει αναγνωριστεί κάποιο συγκεκριμένο ιταλικό πρότυπο, απαντώνται όμως συνηθισμένα μοτίβα από άλλα έργα. Σχετικά κοντά στην υπόθεση είναι το ''Calisto'' του Λουίτζι Γκρότο (Louigi Grotto), από το οποίο προέρχεται το βασικό θέμα των δύο βοσκών, ενός τολμηρού και ενός φοβισμένου, που δεν βρίσκουν ανταπόκριση στα αισθήματά τους. Αναλογίες σε σκηνές παρουσιάζονται επίσης και σε σχέση με το ''Pentimento Amoroso'', άλλο ποιμενικό δράμα του Γκρότο, σε μια σκηνή όπου ο Γύπαρης βρίσκει την Πανώρια να κοιμάται και προσπαθεί να τη φιλήσει, και με το ''Aminta'' του [[Τορκουάτο Τάσο]], στην σκηνή όπου η Φροσύνη προσπαθεί να πείσει την Πανώρια για τα αγαθά του γάμου. Όμως ο Χορτάτσης χειρίζεται το υλικό του με μεγάλη ελευθερία. Αξιοπρόσεκτη διαφοροποίηση από τα αντίστοιχα ιταλικά έργα είναι η ρεαλιστική απεικόνιση της αγροτικής και βουκολικής ζωής με πολλές αναφορές στις γεωργικές εργασίες, στοιχεία που δεν υπάρχουν στα [[Αρκαδία (αρκαδικό λογοτεχνικό ύφος)|αρκαδικά]] ιταλικά έργα όπου το βουκολικό περιβάλλον είναι απλό διακοσμητικό σκηνικό. Και οι μυθολογικές αναφορές είναι περιορισμένες (δεν υπάρχουν νύμφες και σάτυροι), δεν αποφεύγονται τελείως όμως, αφού η αίσια έκβαση επιτυγχάνεται χάρη στην παρέμβαση της Αφροδίτης και όχι εξαιτίας κάποιας αιτιολογημένης μεταστροφής του χαρακτήρα των ηρωίδων.
 
Η γλώσσα του Χορτάτση είναι η δυτική [[κρητική διάλεκτος]]. Το ύφος είναι λιγότερο περίτεχνο και αρχαϊστικό σε σχέση με την ''[[Ερωφίλη]]'', γεγονός που οφείλεται στον διαφορετικό χαρακτήρα του έργου. Η στιχουργική είναι πολύ φροντισμένη, όπως και στα άλλα έργα του, με αποφυγή της χασμωδίας, πλούσιες ομοιοκαταληξίες και συχνούς διασκελισμούς του νοήματος από στίχο σε στίχο.
 
Δεν γνωρίζουμε πότε ακριβώς γράφτηκε το έργο: η σύνθεσή της τοποθετείται ανάμεσα στα χρόνια 1595-1600. Παλαιότερα οι φιλόλογοι έδιναν στο έργο λανθασμένα τον τίτλο ''Γύπαρις'', επειδή το έργο σωζόταν ανώνυμο στους κώδικες Marcianus Graecus classe XI no 19 και Αθηναϊκό ελληνικό κώδικα 1978, ενώ το [[1963]] βρέθηκε πληρέστερος κώδικας (κώδικας της συλλογής Δαπέργολα) που παραδίδει τον τίτλο ''Πανώρια'' και την αφιέρωση στον Βενετό άρχοντα Μάρκο Αντώνιο Βιάρο ([[1542]]- [[1605]]).
 
==Πηγές==
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/wiki/Πανώρια"