Φορμαλδεΰδη: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Γραμμή 278:
== Χημικές ιδιότητες και παράγωγα ==
Η μεθανάλη αποτελεί δομική μονάδα για τη σύνθεση πολλών άλλων ενώσεων με ειδική και βιομηχανική σημασία. Διαθέτει τις γενικές χημικές ιδιότητες των αλδεϋδών αλλά είναι η πιο δραστική από όλες. Για παράδειγμα, μπορεί να οξειδωθεί ταχύτερα από το ατμοσφαιρικό οξυγόνο, σχηματίζοντας μεθανικό οξύ. Γι' αυτό τα εμπορικά δείγματα μεθανάλης περιέχουν συχνά μεθανικό οξύ, σε επίπεδο μερικών ppm. Η μεθανάλη είναι ένα καλό ηλεκτρονιόφιλο αντιδραστήριο, λαμβάνοντας μέρος σε αντιδράσεις ηλετρονιόφιλης υποκατάστασης σε αρωματικές ενώσεις, αλλά και ηλεκτρονιόφιλης προσθήκης σε αλκένια και αρωματικές ενώσεις. Η μεθανάλη παρουσία βασικών καταλυτών δίνει την αντίδραση Κανιτζάρο, σχηματίζοντας μεθανικό οξύ και μεθανόλη.
=== Αναγωγή προς μεθανόλη ===
Γραμμή 611 ⟶ 613 :
== Εφαρμογές ==
[[Αρχείο:UFresinSyn.svg|thumb|Δυο στάδια για το σχηματισμό ρητνης ουρίας-φορμαλδεΰδης, που χρησιμοποιήθηκε ευρύτατα για την παραγωγή νοβοπάν.]]
Η μεθανάλη είναι μια συνηθισμένη πρόδρομη ένωση για πολλές συνθετότερες ενώσεις και υλικά. Για παράδειγμα, προϊόντα που παράγονται από μεθανάλη συμπεριλαμβάνουν τη ρητίνη ουρίας-φορμαλδεΰδης, τη ρητίνη μελαμίνης, τη ρητίνη φαινόλης-φορμαλδεΰδης, τα πλαστικά πολυοξυμεθυλενίου, την [[1,4-βουτανοδιιόλη]] και το μεθυλενοδιφαινυλοδιισονιτρίλιο<ref name="Ullmann" />. Στην υφαντουργία οι ρητίνες με βάση τη μεθανάλη χρησιμοποιούνται για το φινίρισμα των προϊόντων για να αντιστέκονται στο τσαλάκωμα<ref>Formaldehyde in Clothing and Textiles FactSheet". ''NICNAS''. Australian National Industrial Chemicals Notification and Assessment Scheme. May 2013. Retrieved 12 November 2014.</ref>. Τα προϊόντα με βάση τη μαθανάλη είναι κομβικής σημασίας και για την αυτοκινητοβιομηχανία, γιατί χρησιμοποιούνται σε τμήματα του συστήματος μετάδοσης, του ηλεκτρικού συστήματος, της ίδιας της μηχανής, στις πόρτες, στους άξονες και στο σύστημα πέδισης. Η αξία των πωλήσεων μεθανάλης και παραγώγων προϊόντων αυτής ήταν πάνω από 145 δισεκατομμύρια δολλάρια το 2003, παρέχοντας εργασία σε πάνω από 4 εκατομμύρια ανθρώπους σε 11.900 παραγωγικές μονάδες στις ΗΠΑ και στον Καναδά<ref>Economic Importance, ''Formaldehyde Council''. 2009. Accessed on April 14, 2010.</ref>.
Όταν στη μεθανάλη επιδρά φαινόλη, ουρία ή μελαμίνη παράγονται αντίστοιχα σκληρά θερμοσκληρυντικά προϊόντα ρητινών. Αυτά τα συμπολυμερή είναι συνηθισμένα μόνιμα σύμπλοκα που χρησιμοποιούνται (επίσης) στην παραγωγή προϊόντων ξύλου και χαλιών. Χρησιμοποιήθηκαν (επίσης) ως ενισχυτικά της αντοχής προίόντων χαρτιών υγεινής, όπως χαρτομάντηλα, χαρτών κουζίνας και ρολών τουαλέτας. Είναι αφρώδεις και χρησιμοποιήθηκαν σε μονώσεις ή προστίθενται σε μορφοποιημένα προϊόντα. Η παραγωγή ρητινών φορμαλδεΰδης αντιπροσωπεύει περισσότερο από το ήμισυ της κατανάλωσης σε μεθανάλη.
Η μεθανάλη είναι επίσης μια πρόδρομη ένωση σε πολυλειτουργικές αλκοόλες όπως η [[πενταερυθριτόλη]], που χρησιμοποιήθηκε στην παραγωγή χρωμάτων και εκρηκτικών. Τα παράγωγα μεθανάλης συμπεριλαμβάνουν το μεθυλενοδιφαινυλοδιισονιτρίλιο, ένα σημαντικό συστατικό σε χρώματα και αφρούς πολυουρεθάνης, την [[εξαμίνη]], που χρησιμοποοιήθηκε ως πρόσθετο σε ρητίνες φαινόλης-φορμαλδεΰδες και στο εκρηκτικό RDX. Η μεθανάλη βρίσκεται ως πρόσμειξη σε αρκετά προϊόντα μπάνιου σε επίπεδα 54-610 ppm. Πιστεύται ότι εκεί προέρχεται από τη διάσπαση συντηριτικών συστατικών των προϊόντων αυτών<ref>No More Toxic Tub: Getting Contaminants Out Of Children’s Bath & Personal Care Products" (PDF). Campaign for Safe Cosmetics. March 2009. Retrieved 19 May 2012.</ref>, πιο συχνά από τη [[διαζολιδινυλουρία]]. Από το [[2006]], η μεθανάλη χρησιμοποιήθηκε σε προϊόντα μαλακτικών μαλλιών, με σκοπό την ενίσχυσή τους και στην ελάττωση της τάσης τους να σχηματίζουν μπούκλες υπό έντονη υγρασία. Όμως ο οργανισμός OSHA του Όρεγκον ανέφερε ότι η χρήση αυτών των προϊόντων είναι ανασφαλής για την ανθρώπινη υγεία<ref>http://www.orosha.org/pdf/Final_Hair_Smoothing_Report.pdf</ref>.Η φορμαλδεΰδη εμφανίζει αντισηπτική και απολυμαντική δράση και χρησιμοποιείται, με τη μορφή της φορμόλης, για την απολύμανση χεριών, εργαλείων και χώρων, όπως δωμάτια [[νοσοκομείων]] και αποθηκευτικοί χώροι. Έχει εξαιρετική [[Μικρόβιο|μικροβιοκτόνο]], [[βακτηριοκτόνο]] και [[μύκητας|μυκητοκτόνο]] δράση, αλλά όταν χρησιμοποιείται γι' αυτό το λόγο η συγκέντρωσή της δεν πρέπει να ξεπερνά το 0,5% ή το 0,9% σε ιδιαίτερες περιπτώσεις.
Επίσης
Η μεγαλύτερη χρήση της είναι στην παραγωγή διάφορων ρητινών οι οποίες προκύπτουν από αντιδράσεις πολυσυμπύκνωσης. Έτσι με αντίδραση φορμαλδεΰδης – [[Φαινόλη|φαινόλης]] παράγεται ο γνωστός [[βακελίτης]], που είναι ένα σκληρό πολυμερές με τρισδιάστατο πλέγμα, πολύ μικρή διαλυτότητα στους οργανικούς διαλύτες και υψηλή αντίσταση στον ηλεκτρισμό και τη θερμότητα. Χρησιμοποιείται ως μονωτική ύλη και στην ηλεκτροτεχνία
[[Αρχείο:Bakelite production.png|center|500px|Παρασκευή Βακελίτη]]
| |||