Εμβόλιο: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Ακόμα και αν ο [[ξενιστής]] αναπτύξει αντισώματα, η προστασία μπορεί να μην είναι επαρκής. Η [[ανοσία]] μπορεί να αναπτυχθεί πολύ αργά, τα αντισώματα να μην αναστέλλουν πλήρως τον παθογόνο παράγοντα ή ακόμα και να υπάρχουν πολλά στελέχη του συγκεκριμένου μικροοργανισμού τα οποία δεν αντιμετωπίζονται όλα από την ίδια αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος. Ακόμα όμως και μία μερική, αργή ή και αδύναμη ανοσία μπορεί να μετριάσει την εξέλιξη της ασθένειας οδηγώντας σε ένα χαμηλότερο ποσοστό θνησιμότητας, ελαφρύτερα συμπτώματα και γρηγορότερη ανάρρωση.

Συχνά στα εμβόλια προστίθενται διάφορα πρόσθετα τα οποία έχουν ως στόχο την ενίσχυση της [[ανοσοαπόκρισης]], ιδιαίτερα στα γηραιότερα άτομα (50-75 ετών και άνω), το [[ανοσοποιητικό σύστημα]] των οποίων μπορεί να έχει εξασθενίσει<ref name="neighmond20102">{{cite news | url=http://www.npr.org/templates/story/story.php?storyId=123406640 | title=Adapting Vaccines For Our Aging Immune Systems | date=2010-02-07 | work=Morning Edition | publisher=NPR | accessdate=2014-01-09 | last=Neighmond | first=Patti | deadurl=no | archiveurl=http://archive.is/z9wC | archivedate=2012-09-05 }}{{open access}}</ref>.

Τα εμβόλια είναι νεκροί ή αδρανοποιημένοι μικροοργανισμοί ή εξουδετερωμένα παράγωγα αυτών. Υπάρχουν πολλά είδη εμβολίων σε χρήση<ref>{{cite web|url=http://www.niaid.nih.gov/topics/vaccines/understanding/pages/typesvaccines.aspx |title=Vaccine Types |publisher=Niaid.nih.gov |date=2012-04-03 |accessdate=2013-04-26}}</ref>. Αυτοί οι τύποι

αντιστοιχίζονται στις διαφορετικές στρατηγικές που ακολουθούνται με στόχο να μειωθεί ο κίνδυνος εκδήλωσης της ασθένειας, διατηρώντας όμως την ικανότητα να παρέχει την ευεργετική [[ανοσοαπόκριση]].

Μερικά εμβόλια περιέχουν αδρανοποιημένους μικροοργανισμούς, οι οποίοι ήταν ενεργοί στο παρελθόν, όπως μικροοργανισμοί που έχουν καταστραφεί από χημικές ενώσεις, [[θέρμανση]], [[ακτινοβολίες]] ή [[αντιβιοτικά]]. Τέτοια παραδείγματα είναι για εμβόλια για τη [[γρίπη]], τη [[χολέρα]], τη [[βουβωνική πανώλη]], την [[πολιομυελίτιδα]], την [[ηπατίτιδα Α]] και τη [[λύσσα|λύσσα.]] .

Τα τοξικογεννή εμβόλια παράγονται από αδρανοποιημένα τοξικά παράγωγα που προκαλούν την ασθένεια αντί για τον ίδιο τον μικροοργανισμό. Παραδείγματα εμβολίων βασισμένα σε τοξίνες είναι το εμβόλιο του [[Τέτανος|τετάνου]] και της [[διφθερίτιδα|διφθερίτιδας]]ς. Τα εμβόλια αυτά είναι γνωστά για την αποτελεσματικότητά τους. Επιπλέον χρησιμοποιούνται και για τοξίνες που δεν προέρχονται από μικροοργανισμούς όπως το εμβόλιο που πραγματοποιείται για την προστασία των σκύλων από το δάγκωμα [[κροταλίας|κροταλία]].

Αντί με το εμβόλιο να εισάγεται ένας εξασθενημένος ή ανενεργός [[μικροοργανισμός]] με στόχο την πρόκληση ανοσοαπόκρισης ( που μπορεί το εμβόλιο αυτό να χαρακτηριστεί ως ένα εμβόλιο πλήρους αντιγόνου), μπορούμε να εισάγουμε ένα τμήμα αυτού που μπορεί και αυτό να διεγείρει το ανοσοποιητικό σύστημα. Στα παραδείγματα συμπεριλαμβάνεται το εμβόλιο για την [[Ηπατίτιδα Β|ηπατίδα Β]] το οποίο συντίθεται από επιφανειακές πρωτεΐνες του εν λόγω ιού ( παλαιότερα λαμβάνονταν από τον ορό του αίματος χρόνιων ασθενών, σήμερα με μεθόδους [[ανασυνδυασμένο DNA|ανασυνδυασμού DNA]] και γενετικής μηχανικής), το όμοιο με τον ιό σωματίδιο που χρησιμοποιείται στο εμβόλιο εναντίον του ιού [[HPV]] ( ιός σχετικός με τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας) που περιέχει μία πρωτεΐνη της [[κάψα|κάψας]]ς, καθώς και εμβόλια για τον ιό της γρίπης. Τα εμβόλια αυτά χρησιμοποιούνται και για το εμβόλιο κατά της [[πανώλη|πανώλης]]ς.

=== [[Σύζευξη|Σύζευξης]]ς ===

Μερικά βακτήρια περιβάλλονται από έναν [[γλυκοκάλυκας|γλυκοκάλυκα]] ο οποίος αποτελείται από [[γλυκοπρωτεϊνες]] και [[πολυσακχαρίτες]]. Μερικοί από αυτούς τους [[πολυσακχαρίτες]] προκαλούν μία ελαφρά [[ανοσολογική απόκριση]]. Συνδέοντας αυτούς τους [[πολυσακχαρίτες]] με [[πρωτεΐνες]] ( πχ [[τοξίνες]]) οδηγούμε τον οργανισμό στο να τα αναγνωρίσει σαν [[πρωτεϊνικά αντιγόνα]]. Τέτοια προσέγγιση συναντάμε στα εμβόλια κατά της [[μηνιγγίτιδα|μηνιγγίτιδας]]ς. [[File:Agile Pulse In Vivo.jpg|233x233px|thumbnail|Agile Pulse In Vivo Electroporation System for enhanced vaccine delivery manufactured by BTX Harvard Apparatus, Holliston MA USA|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Agile_Pulse_In_Vivo.jpg]]

Τα εμβόλια μπορεί να είναι μονοσθενή ή πολυσθενή. Ένα μονοσθενές εμβόλιο είναι σχεδιασμένο να προσφέρει [[ανοσία]] απέναντι σε ένα μεμονωμένο [[αντιγόνο]] ή [[μικροοργανισμός|μικροοργανισμό]].<ref>{{DorlandsDict|five/000067458.htm|Monovalent}}</ref> Ένα πολυσθενές εμβόλιο είναι σχεδιασμένο να προσφέρει ανοσία απέναντι σε δύο ή περισσότερα αντιγόνα ή μικροοργανισμούς<ref>[[αντίσωμα|Polyvalent vaccine]]{{Dead link|date=January 2014}} at [[ιλαρά|<nowiki/>]][[λοιμώδης νόσος|Dorlands Medical Dictionary]]</ref>. Ανάλογα με τον αριθμό των αντιγόνων μπορούμε να έχουμε δισθενή, τρισθενή κλπ εμβόλια. Σε μερικές περιπτώσεις τα μονοσθενή εμβόλια μπορούν να αναπτύξουν μία ταχεία εξελισσόμενη και ισχυρή [[ανοσοαπόκριση]].<ref>{{cite web|url=http://www.pediatriconcall.com/fordoctor/medical_original_articles/oral_polio_vaccine.asp|title=Questions and answers on monovalent oral polio vaccine type 1 (mOPV1) "Issued jointly by WHO and UNICEF"}}{{dead link|date=June 2015}}</ref>

Όταν δύο ή περισσότερα εμβόλια αναμειγνύονται στο ίδιο διάλυμα μπορούν να αλληλεπιδράσουν. Αυτό συμβαίνει συνήθως στα εμβόλια με ζωντανούς εξασθενημένους μικροοργανισμούς όπου το ένα από τα περιεχόμενα του εμβολίου είναι πιο ισχυρό σε σχέση με τα άλλα και καταστέλλει την ανάπτυξη και την εκδήλωση ανοσοαπόκρισης στα άλλα περιεχόμενα. Το φαινόμενο αυτό πρωτοπαρατηρήθηκε στο τρισθενές εμβόλιο της [[πολιομυελίτιδα|πολιομυελίτιδας]]ς όπου η ποσότητα του στελέχους 2 του ιού στο εμβόλιο έπρεπε να μειωθεί για να αποφευχθεί η αντίδρασή του με τα στελέχη 1 και 3 του ιού<ref>{{cite book|author=Sutter RW, Cochi SL, Melnick JL|year=1999|chapter=Live attenuated polio vaccines|editor=Plotkin SA, Orenstein WA (eds.)|title=Vaccines|location=Philadelphia|publisher=W. B. Saunders|pages=364–408}}</ref>. Το φαινόμενο αυτό εντοπίστηκε και στο εμβόλιο για το [[δάγκειος πυρετός|δάγκειο πυρετό]], που μελετάτε αυτή την εποχή, όπου το στέλεχος DEN-3 καταστέλλει τα στελέχη DEN-1, -2 και -4.

Τα εμβόλια συνέβαλαν στην εξαφάνιση της [[ευλογιά|ευλογιάς]]ς η οποία υπήρξε μία από τις πιο θανατηφόρες ασθένειες που γνώρισε η ανθρωπότητα. Άλλες ασθένειες όπως η [[ερυθρά]], η [[πολιομυελίτιδα]], η [[ιλαρά]], η [[παρωτίτιδα]], η [[ανεμοβλογιά]] και ο [[τυφοειδής πυρετός]] δεν έχουν σε κανένα σημείο του κόσμου τη συχνότητα που είχαν πριν αρκετά χρόνια. Από τη στιγμή που η συντριπτική πλειοψηφία του πληθυσμού εμβολιάζεται, είναι πολύ πιο δύσκολο μια [[επιδημία]] να ξεσπάσει και να εξαπλωθεί. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται ανοσία του πληθυσμού. Η πολιομυελίτιδα, η οποία μεταδίδεται μόνο μεταξύ των ανθρώπων, βρίσκεται στο στόχαστρο ενός εκτενούς διεθνούς προγράμματος το οποίο περιόρισε την πολιομυελίτιδα μόνο στο [[Αφγανιστάν]], στη [[Νιγηρία]] και στο [[Πακιστάν]].<ref name="eradication1">{{cite web | url =http://www.searo.who.int/mediacentre/releases/2014/pr1569/en/| title =WHO South-East Asia Region certified polio-free|publisher =WHO|date=27 March 2014| accessdate =November 3, 2014}}</ref> Η δύσκολη πρόσβαση σε όλα τα παιδιά αλλά και πολιτισμικές διαφορές καθυστερούν σημαντικά την οριστική εξαφάνιση της ασθένειας.

Πέρα από τις συστάσεις για εμβολιασμό των παιδιών , πολλά εμβόλια συνιστώνται να πραγματοποιηθούν σε όλη τη διάρκεια της ζωής, τα πιο συχνά εκ των οποίων είναι για την παρωτίτιδα, τον τέτανο, τη γρίπη και την πνευμονία. Οι έγκυοι ελέγχονται επίσης για ανοσία στην ερυθρά. Το εμβόλιο για τον [[ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων|ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων]] συνίσταται στις ΗΠΑ (από το 2011)<ref>{{cite web | title=HPV Vaccine Safety | url=http://www.cdc.gov/vaccinesafety/Vaccines/HPV/Index.html | publisher=Centers for Disease Control and Prevention (CDC) | date=2013-12-20<!--last update--> | accessdate=2014-01-10 | deadurl=no | archiveurl=http://archive.is/minO | archivedate=2014-01-10 }}</ref> και στο Ηνωμένο Βασίλειο( από το 2009).<ref>{{cite news | title=HPV vaccine in the clear | author=<!--staff--> | url=http://www.nhs.uk/news/2009/09September/Pages/Cervical-cancer-vaccine-QA.aspx | work=NHS choices | date=2009-10-02 | accessdate=2014-01-10 | deadurl=no | archiveurl=http://archive.is/yX7A | archivedate=2012-09-07 }}{{open access}}</ref> Για τους ηλικιωμένους ο εμβολιασμός επικεντρώνεται στην πνευμονία και τη γρίπη που είναι πιο θανατηφόρες σε αυτές τις ηλικιακές ομάδες. Το 2006 δημιουργήθηκε εμβόλιο για τον έρπη, μία ασθένεια από τον ιό της ανεμοβλογιάς, ο οποίος συχνά προσβάλλει τους ηλικιωμένους.

Πριν την εισαγωγή των εμβολίων με τη χρήση υλικών από περιστατικά ευλογιάς στις αγελάδες, η ευλογιά μπορούσε να προληφθεί με εμβολιασμό των ατόμων με τον ιό της ευλογιάς, ένα είδος εμβολιασμού το οποίο διαχωρίστηκε μετέπειτα από το εμβόλιο της ευλογιάς. Οι πληροφορίες αυτές έφτασαν στη Δύση το 1721 από τη [[:en:Lady|Lady Mary Wortley Montagu]] η οποία τις παρουσίασε στον [[:en:Hans|Hans Sloane]], ιατρό του Βρετανού βασιλιά<ref>{{cite news | url=http://www.independent.co.uk/news/science/how-islamic-inventors-changed-the-world-469452.html | department=Science | location=London | newspaper=Indep. | title=How Islamic inventors changed the world | author=<!--staff--> | date=2006-03-11 | accessdate=2014-01-10 | deadurl=no | archiveurl=http://archive.is/I6Jo | archivedate=2012-07-16 }}</ref>. [[File:Eduard Jenner.jpg|thumb|160px|Edward Jenner|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Eduard_Jenner.jpg]]Κάποια στιγμή στα τέλη της δεκαετίας του 1760 ο [[:en:Edward|Edward Jenner]], καθώς ακολουθούσε την ειδικότητά του ως χειρουργός, άκουσε μια ιστορία, γνωστή στις επαρχιακές περιοχές ότι οι εργαζόμενοι στην παραγωγή γάλακτος ποτέ δεν νοσούσαν από τη συχνά θανατηφόρα και παραμορφωτική ασθένεια της ευλογιάς καθώς είχαν είδη νοσήσει από την ευλογιά των αγελάδων η οποία έχει πολύ ελαφρά συμπτώματα στον άνθρωπο. Το 1796 ο Jenner πήρε πύον από το χέρι μιας χωριατοπούλας που έπασχε από ευλογιά των αγελάδων και το εισήγαγε στο χέρι ενός οκτάχρονου αγοριού. Έξι εβδομάδες αργότερα εμβολίασε το παιδί με τον ιό της ευλογιάς και παρατήρησε ότι δεν νόσησε από αυτή<ref name="Stern-MarkelMarkel2">{{cite journal | author=Stern AM, Markel H | title=The history of vaccines and immunization: familiar patterns, new challenges | journal=Health Aff. | volume=24 | issue=3 | pages=611–21 | year=2005 | pmid=15886151 | doi=10.1377/hlthaff.24.3.611 | url=http://content.healthaffairs.org/content/24/3/611.full }}{{open access}}</ref><ref name="Dunn">{{cite journal |author=Dunn PM |title=Dr Edward Jenner (1749–1823) of Berkeley, and vaccination against smallpox |journal=Arch. Dis. Child. Fetal Neonatal Ed. |volume=74 |issue=1 |pages=F77–8 |date=January 1996 |pmid=8653442 |pmc=2528332 |doi=10.1136/fn.74.1.F77|url=http://fn.bmjjournals.com/content/74/1/F77.full.pdf}}</ref>. Ο Jenner επέκτεινε τις μελέτες του και το 1798 ανέφερε ότι το εμβόλιο αυτό ήταν ασφαλές για παιδιά αλλά και για ενήλικες και ότι μπορούσε να μεταφερθεί από χέρι σε χέρι, μειώνοντας την εξάρτηση στις αβέβαιες πηγές των μολυσμένων αγελάδων<ref name="Baxby1999">{{cite journal|last=Baxby|first=Derrick|title=Edward Jenner's Inquiry; a bicentenary analysis|journal=Vaccine|year=1999|volume=17|issue=4|pages=301–7|pmid=9987167|doi=10.1016/s0264-410x(98)00207-2}}</ref>. Καθώς ο εμβολιασμός με τον ιό της ευλογιάς των αγελάδων ήταν πολύ πιο ασφαλής από τον εμβολιασμό με τον ιό της ευλογιάς των ανθρώπων<ref>{{cite journal |title=The Vaccinators: Smallpox, Medical Knowledge, and the 'Opening' of Japan |author=Van Sant JE |journal=J Hist Med Allied Sci |year=2008|doi=10.1093/jhmas/jrn014 |volume=63 |issue=2 |pages=276–9 }}</ref>, μια πρακτική ιδιαίτερα εκτεταμένη στην Αγγλία, ο εμβολιασμός με τον ανθρώπινο ιό της ευλογιάς απαγορεύτηκε το 1840.<ref>{{cite journal |title=Development of smallpox vaccine in England in the eighteenth and nineteenth centuries |journal=BMJ|issue=5342 |pages=1367–72 |year=1963 |author=Dudgeon JA |doi=10.1136/bmj.1.5342.1367 |volume=<!--Pacify citation bot--> |pmid=20789814|pmc=2124036}}</ref> Η δεύτερη γενιά των εμβολίων εισήχθη τη δεκαετία του 1880 από τον [[Luis Pasteur]] ([[Παστέρ]]), ο οποίος εισήγαγε τα εμβόλια για τη χολέρα των κοτόπουλων και για το βακτήριο του άνθρακα<ref name="Pasteur1881">{{cite journal|last=Pasteur|first=Louis|title=Address on the Germ Theory|journal=Lancet|year=1881|volume=118|issue=3024|pages=271–2|doi=10.1016/s0140-6736(02)35739-8}}</ref>. Κατά τα τέλη του 19ου αιώνα ο εμβολιασμός θεωρούνταν θέμα εθνικού κύρους και ψηφίστηκαν οι πρώτοι νόμοι υποχρεωτικού εμβολιασμού<ref name="Stern-MarkelMarkel2" />.

Κατά τον 20ο αιώνα παρήχθησαν πολλά επιτυχημένα εμβόλια, ανάμεσα στα οποία περιλαμβάνονται τα εμβόλια ενάντια στη [[διφθερίτιδα]], την [[ιλαρά]], την [[παρωτίτιδα]] και την [[ερυθρά]]. Κορυφαία επιτεύγματα περιλαμβάνουν το εμβόλιο ενάντια στην [[πολιομυελίτιδα]] τη δεκαετία του 50 και την εξαφάνιση της [[ευλογιάς]] τις δεκαετίες του 60 και του 70. Ο [[:en:Maurice|Maurice Hilleman]] ήταν ένας από τους πιο γόνιμους ερευνητές του 20ου αιώνα. Καθώς τα εμβόλια γίνονται όλο και πιο διαδεδομένα, πολλοί τα λαμβάνουν ως δεδομένο. Παρ' όλα αυτά είναι επιτακτική η ανάγκη για εμβόλια εναντίον του [[έρπης|έρπη]], της [[ελονοσία|ελονοσίας]]ς και του [[HIV]].<ref name="Stern-Markel2">{{cite journal | author=Stern AM, Markel H | title=The history of vaccines and immunization: familiar patterns, new challenges | journal=Health Aff. | volume=24 | issue=3 | pages=611–21 | year=2005 | pmid=15886151 | doi=10.1377/hlthaff.24.3.611 | url=http://content.healthaffairs.org/content/24/3/611.full }}{{open access}}</ref>

|Κινέζικη πρακτική του εμβολιασμού με ενεργό ιό της [[ευλογιά|ευλογιάς]]ς

|Επιδημία [[ευλογιά|ευλογιάς]]ς στην [[Ινδία]]

|Ο [[Jacintlo Convit]] αναπτύσσει εμβόλιο κατά της [[λεϊσμανίαση|λεϊσμανίασης]]ς βασισμένο στο BCG εμβόλιο

Το μεγαλύτερο μέρος της έρευνας για εμβόλια χρηματοδοτείται από κράτη, πανεπιστήμια, ιδρύματα και άλλους μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς<ref>{{Cite journal |author=Olesen OF, Lonnroth A, Mulligan B |title=Human vaccine research in the European Union |journal=Vaccine |year=2009 |volume=27 |issue=5 |pages=640–5 |doi=10.1016/j.vaccine.2008.11.064 |pmid=19059446 }}</ref>. Πολλά εμβόλια έχουν αποδειχθεί πολύτιμα για τη δημόσια υγεία<ref>{{cite journal|last=Jit|first=Mark|author2=Newall, Anthony T. |author3=Beutels, Philippe |title=Key issues for estimating the impact and cost-effectiveness of seasonal influenza vaccination strategies|journal=Human vaccines & immunotherapeutics|date=1 April 2013|volume=9|issue=4|pages=834–840|doi=10.4161/hv.23637}}</ref>. Στην πραγματικότητα ο αριθμός των εμβολίων που χορηγούνται έχει αυξηθεί σημαντικά τις τελευταίες δεκαετίες<ref>{{cite journal|last=Newall|first=A.T.|author2=Reyes, J.F. |author3=Wood, J.G. |author4=McIntyre, P. |author5=Menzies, R. |author6= Beutels, P. |title=Economic evaluations of implemented vaccination programmes: key methodological challenges in retrospective analyses|journal=Vaccine|date=February 2014|volume=32|issue=7|pages=759–765|doi=10.1016/j.vaccine.2013.11.067}}</ref>. Η αύξηση αυτή οφείλεται κυρίως στην αύξηση των υποχρεωτικών εμβολίων στην [[προσχολική ηλικία]] καθώς και μέσα από την υποστήριξη των κυβερνήσεων στις εκστρατείες εμβολιασμού και λιγότερο στο οικονομικό όφελος.

Η πλήρωση με πατέντες των διάφορων τεχνικών παραγωγής των εμβολίων αποτελεί επίσης ένα εμπόδιο στην ανάπτυξη νέων εμβολίων.Λόγω της ασθενούς προστασίας που προσφέρεται από το καθεστώς της πατέντας στο τελικό προϊόν, η προστασία πετυχαίνεται κυρίως μέσω της ασφάλισης με πατέντα της διαδικασίας που ακολουθήθηκε για την παραγωγή του νέου εμβολίου σε συνδυασμό με προστασία της μυστικότητας στην παραγωγή<ref>{{cite journal |author= Hardman Reis T |title= The role of intellectual property in the global challenge for immunization |journal= J World Intellect Prop |year=2006 |volume=9 |issue=4 |pages=413–25 |doi=10.1111/j.1422-2213.2006.00284.x}}</ref>.

Η παραγωγή ενός εμβολίου διακρίνεται σε πολλά στάδια. Αρχικά, αναπτύσσεται το αντιγόνο. Οι ιοί αναπτύσσονται είτε σε μονήρη κύτταρα, [[αυγά]] (όπως ο ιός της γρίπης) είτε σε συνεχείς κυτταρικές σειρές, ακόμα και ανθρώπινων κυττάρων (όπως ο ιός της [[Ηπατίτιδα|ηπατίτιδας Α]]. <ref>[http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/graphic/2009/11/24/GR2009112401834.html "Three ways to make a vaccine"] ''[[The Washington Post]]''</ref> Τα βακτήρια καλλιεργούνται σε βιοαντιδραστήρες (όπως ο Haemophilus influenzae τύπος b. Αντίστοιχα, μια ανασυνδυασμένη πρωτεΐνη (ιικής ή βακτηριακής) προέλευσης μπορεί να παραχθεί σε καλλιέργειες γενετικά τροποποιημένων μυκήτων, βακτηρίων ή άλλων κυτταροκαλλιεργειών. Μετά την ανάπτυξη του αντιγόνου, ακολουθεί η απομόνωση του από τα κύτταρα που το παρήγαν. Οι ιοί μπορεί να χρειάζονται απενεργοποίηση, μια διαδικασία που επιτυγχάνεται χωρίς ειδικές τεχνικές απομόνωσης. Οι ανασυνδυασμένες πρωτεΐνες μπορεί να υποστούν σε ποικίλες διεργασίες, όπως η υψηλής ευκρίνειας καθαρισμό ή και χρωματογραφία στήλης. Τέλος, στη διαμόρφωση του εμβολίου σημαντικό ρόλο παίζουν προσθετικές ουσίες, σταθεροποιητές και συντηρητικά. Οι πρώτες, ενισχύουν την ανοσιακή απάντηση έναντι στο αντιγόνο, οι σταθεροποιητές βοηθούν στην αυξημένη περίοδο φύλαξης, ενώ τα συντηρητικά επιτρέπουν την χρήση ενός φιαλιδίου περισσότερες από μια φορά (για την πραγματοποίηση πολλαπλών δόσεων). Τα εμβόλια σύζευξης είναι δυσκολότερο να αναπτυχθούν και να παραχθούν σε μεγάλες ποσότητες, λόγω της πιθανής αλληλεπίδρασης που μπορεί να αναπτύξουν τα διάφορα αντιγόνα και τα συστατικά που περιέχονται σε αυτό.

Σημαντικά βήματα έχουν γίνει στην ανάπτυξη από τους στόματος χορηγούμενων εμβολίων. <ref name="Research1929">{{cite book|author=South African Institute for Medical Research|title=Annual report - South African Institute for Medical Research: Jaarverslag - Suid-Afrikaanse Instituut vir Mediese Navorsing|url=http://books.google.com/books?id=KzAXAAAAIAAJ|year=1929|publisher=South African Institute for Medical Research.}}</ref> Τα εμβόλια αυτά ήταν αρκετά παρεξηγημένα στις αρχές του εικοστού αιώνα οπότε και ξεκινά η έρευνα για αυτά, με στόχο των τυφοειδή πυρετό.

Τα από στόματος εμβόλια αποδείχθηκαν αποτελεσματικά, ειδικά στην περίπτωση που χορηγούνταν από εθελοντές. Βασική ασθένεια στην οποία εφαρμόστηκε ο εμβολιασμός με αυτά τα εμβόλια ήταν [[πολιομυελίτιδα]].<ref>{{cite book|title =Biotechnology Fundamentals |author= Firdos Alam Khan| publisher=CRC Press| url=http://books.google.co.uk/books?id=-s5oRDUuMSIC&pg=PA270&dq=Oral+vaccines+are+likely+to+be+solid+which+have+proven+to+be+more+stable+and+less+likely+to+freeze&hl=en&sa=X&ei=UQ3LUfGgOaud0wXuz4CgCQ&ved=0CC4Q6AEwAA#v=onepage&q=Oral%20vaccines%20are%20likely%20to%20be%20solid%20which%20have%20proven%20to%20be%20more%20stable%20and%20less%20likely%20to%20freeze&f=false|page =270}}</ref> Τα πλεονεκτήματα αυτών των εμβολίων είναι αρκετά. Δεν υπάρχει κίνδυνος μόλυνσης του αίματος, ενώ, ταυτόχρονα, η μετακίνηση και η αποθήκευση αυτών των σκευασμάτων είναι ασφαλώς ευκολότερη. Τα από στόματος εμβόλια μπορεί να είναι στερεά επομένως η θερμοκρασία διατήρησης δεν χρειάζεται να είναι ακριβώς προσδιορισμένη. Συμπεραίνουμε ότι αυτού του είδους τα εμβόλια μπορούν να περιορίσουν αρκετά το κόστος παραγωγής των εμβολίων χωρίς να επηρεάζεται η αποδοτικότητα του σκευάσματος.

Η τεχνολογία νανοαυτοκόλλητο, τέλος, περιλαμβάνει την τοποθέτηση ενός μικρού εμπλάστρου, μεγέθους ενός γραμματοσήμου. <ref>{{cite news|title=Australian scientists develop 'needle-free' vaccination|url=http://www.thehindu.com/sci-tech/health/medicine-and-research/australian-scientists-develop-needlefree-vaccination/article2493365.ece|publisher=[[The Hindu]]|date=28 September 2011|location=Chennai, India}}</ref> Αυτό θα χορηγεί το εμβόλιο στο δέρμα στο οποίο υπάρχει μεγάλη συγκέντρωση αντιγονοπαρουσιαστικών κυττάρων και κυττάρων άμυνας, σε σχέση με τον μυϊκό ιστό. Με την από δέρματος χορήγηση του εμβολίου έχουμε μεγαλύτερη απόδοση, ενώ μειώνεται τόσο η δόση όσο και το τσίμπημα για τον εμβολιασμό.<ref>{{cite web|title=Needle-free nanopatch vaccine delivery system|url=http://www.news-medical.net/news/20110803/Needle-free-nanopatch-vaccine-delivery-system.aspx|publisher=News Medical|date=3 August 2011}}</ref>

Η ανάπτυξη των εμβολίων ακολουθεί πολλές τάσεις: <ref name=Plotkin>{{cite journal |author=Plotkin SA |title=Vaccines: past, present and future |journal=Nat Med |volume=11 |issue=4 Suppl |pages=S5–11 |year=2005 |pmid=15812490 |doi=10.1038/nm1209 }}</ref>

* Επιπλέον, τα εμβόλια χρησιμοποιούνται και για την άμυνα από πιθανές επιθέσεις τρομοκρατών με βιολογικά όπλα (άνθρακας, πανώλη και ευλογιά).<ref name=Plotkin/>

Επιπλέον, οι βασικές αρχές της ανοσιακής απάντησης του ανθρώπου μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να διαμορφωθούν εμβόλια κατά των μη λοιμωδών νοσημάτων, όπως ο καρκίνος και τα αυτοάνοσα νοσήματα. <ref>{{cite journal |author= Spohn G, Bachmann MF |title=Exploiting viral properties for the rational design of modern vaccines |journal= Expert Rev Vaccines |volume=7 |issue=1 |pages=43–54 |year=2008 |pmid=18251693 |doi=10.1586/14760584.7.1.43 }}</ref> Για παράδειγμα το πειραματικό εμβόλια CYT006-AngQb στοχεύει στην αντιμετώπιση της υψηλής πίεσης του αίματος.<ref>{{cite journal |author=Samuelsson O, Herlitz H |title=Vaccination against high blood pressure: a new strategy |journal=Lancet |volume=371 |issue=9615 |pages=788–9 |year=2008 |pmid=18328909 |doi=10.1016/S0140-6736(08)60355-4 }}</ref> Η ανάπτυξη και ο σχεδιασμός νέων εμβολίων επηρεάζονται από αρκετές παραμέτρους όπως η κοινωνία, η πολιτική και η γενικότερη πρόοδος των επιστημών.