Κανωπικό αγγείο: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Yobot (συζήτηση | συνεισφορές)
μ Διόρθωση συντακτικών λαθών του κώδικα με τη χρήση AWB (11457)
Γραμμή 1:
[[Image:CanopicJarsOfNeskhons-BritishMuseum-August21-08.jpg|thumb|right||Κανωπικά αγγεία της Neskhons, γυναίκας του Πινετζέμ Β'. Ασβεστίτης με ζωγραφισμένα ξύλινα κεφάλια, [[Βρετανικό Μουσείο]]]]
[[File:Canopic Jar Egypt.jpg|thumb|right|Κανωπικό αγγείο, περ. 1353-1336 π.Χ.]]
Τα '''Κανωπικά αγγεία''' χρησιμοποιούνταν από τους Αρχαίους Αιγυπτίους κατά την [[Μούμια|ταρίχευση]] για την αποθήκευση και συντήρηση των εσωτερικών οργάνων για τη μετά θάνατον ζωή. Ήταν φτιαγμένα συνήθως από [[Ασβεστόλιθος|ασβεστόλιθο]] ή ήταν κεραμικά<ref name=s59>Shaw and Nicholson, p. 59</ref>. Τα αγγεία αυτά ήταν σε χρήση από το [[Παλαιό βασίλειο (αρχαία Αίγυπτος)|Παλαιό βασίλειο]] μέχρι την Ύστερη ή [[Δυναστεία των Πτολεμαίων|Πτολεμαϊκή]] περίοδο, όταν ήδη μέχρι τότε τα εσωτερικά όργανα απλά τυλιγόταν και τοποθετούνταν μέσα στο σώμα<ref>Spencer, p. 115 </ref>. Τα όργανα δεν τοποθετούνταν σε ένα μόνο αγγείο, αλλά ξεχωριστά όργανα σε συγκεκριμένα, ξεχωριστά αγγεία. Το όνομα "κανωπικός" είχε λανθασμένα συνδεθεί από τους πρώτους Αιγυπτιολόγους με τον Ελληνικό μύθο του [[Κάνωπος (μυθολογία)|Κάνωπου]]<ref>David, p. 152</ref>.
 
Τα κανωπικά αγγεία του Παλαιού βασίλειο σπανίως είχαν επιγραφές, και είχαν ένα απλό πώμα. Κατά την περίοδο του [[Μέσο βασίλειο (αρχαία Αίγυπτος)|Μέσου βασιλείου]] οι επιγραφές ήταν πιο συνηθισμένες, και τα πώματα συχνά είχαν σχήμα ανθρώπινου κεφαλιού. Μέχρι την 19η δυναστεία, καθένα από τα τέσσερα πώματα αναπαριστούσαν τους τέσσερεις γιους του [[Ώρος|Ώρου]], ως φύλακες των οργάνων.
 
==Χρήση και σχέδια==
Τα κανωπικά αγγεία ήταν τέσσερα, κάθε ένα για φύλαξη συγκεκριμένου οργάνου: το στομάχι, τα έντερα, τους πνεύμονες, και το συκώτι, τα οποία όλα πιστευόταν ότι θα χρησίμευαν στην μετά θάνατον ζωή. Δεν υπήρχε αγγείο για την καρδιά: οι Αιγύπτιοι πίστευαν ότι ήταν έδρα της ψυχής, και γι' αυτό την άφηναν μέσα στο σώμα{{#tag:ref|Πιστευόταν ότι η καρδιά του νεκρού θα ζυγιζόταν με το φτερό του Ma'at (αλήθεια) από τον θεό [[Άνουβις|Άνουβι]]<ref>[http://www.egypt.swansea.ac.uk/index.php/collection/139-w1982-weighing.htm Weighing Of The Heart Scene], Swansea University: W1912, accessed 18 November 2011</ref>. Αν ήταν πιο βαριά από το φτερό (από τις κακές πράξεις), θα ταϊζόταν στο δαίμονα Ammit.|group= σ}}.
 
Τα σχέδια των κανωπικών αγγείων ποικίλουν με το πέρασμα του χρόνου. Τα παλιότερα που χρονολογούνται από την 11η ή 12η Δυναστεία, είναι φτιαγμένα από πέτρα ή ξύλο<ref name=b240>Budge, p. 240</ref>. Τα τελευταία αγγεία προέρχονται από το Νέο βασίλειο. Στο Παλαιό βασίλειο τα αγγεία είχαν απλό πώμα, ενώ κατά την Πρώτη Ενδιάμεση Περίοδο άρχισαν να εμφανίζονται πώματα με ανθρώπινα κεφάλια, που υποθέτουμε ότι αναπαριστούσαν τον νεκρό<ref name=s59/>. Κάποιες φορές τα πώματα φτιάχνονταν ή ζωγραφίζονταν ώστε να αναπαριστούν το κεφάλι του [[Άνουβις|Άνουβι]], θεό των νεκρών και της ταρίχευσης. Μέχρι το τέλος της 18ης Δυναστείας, αναπαριστούσαν τους [[Τέσσερεις γιοι του Ώρου|τέσσερεις γιους του Ώρου]]<ref>Shaw and Nicholson, p. 60</ref>. Από αυτήν περίοδο έχουμε πολλά κανωπικά αγγεία, φτιαγμένα από αλάβαστρο, αραγωνίτη, ασβεστώδη πετρώματα, και μπλε ή πράσινη στιλβωμένη πορσελάνη <ref name=b240/>. Οι γιοι του Ώρου ήταν επίσης οι θεοί των τεσσάρων σημείων του ορίζοντα<ref>Murray, p. 123</ref>. Καθένας από τους τέσσερεις θεούς ήταν υπεύθυνος για την φύλαξη ενός συγκεκριμένου οργάνου, και προστατευόταν με την σειρά του από θεότητα, ως εξής:
Γραμμή 14:
* [[Τέσσερεις γιοι του Ώρου|Κεμπεχσενούφ]], με κεφάλι γερακιού, σπλάχνα (έντερα), προστάτιδα θεά [[Σελκέτ]]<ref>Gadalla, p. 78</ref>
 
Τα πρώτα κανωπικά αγγεία τοποθετούνταν σε [[Κανωπικό κιβώτιο|κανωπικό κιβώτιο]] και θάβονταν στον τάφο μαζί με τη σαρκοφάγο του νεκρού <ref name=b240/>. Αργότερα, κάποιες φορές τοποθετούνταν σε σειρά κάτω από το στήριγμα του φέρετρου, ή στις τέσσερεις γωνίες του ταφικού θαλάμου<ref name=b240/>. Από τις πρώιμες περιόδους και μετά, στα αγγεία υπήρχαν επιγραφές, κάποιες φορές εκτενείς και περίπλοκες<ref name=b242>Budge, p. 242</ref>. Ο αιγυπτιολόγος Σερ Ernest Budge αναφέρει μιαν επιγραφή από την Σαϊτική (ή Πτολεμαϊκή περίοδο), που αρχίζει: "Το ψωμί είναι (έχει προσφερθεί) σε ‘σένα. Η μπίρα είναι σε ‘σένα. Θα ζήσεις με αυτά με τα οποία ζει ο Ρα". Άλλες επιγραφές κάνουν λόγο για τον εξαγνισμό στην μετά θάνατον ζωή <ref>Budge, p. 245</ref>.
 
Κατά τη διάρκεια της Τρίτης Ενδιάμεσης Περιόδου και μετά, εισήχθη η χρήση ομοιωμάτων κανωπικών αγγείων. Εξελιγμένες τεχνικές ταρίχευσης επέτρεπαν τα εσωτερικά όργανα να παραμένουν μέσα στο σώμα. Τα κανωπικά αγγεία παρέμειναν ως λειτουργικά σκεύη στους τάφους, αλλά το εσωτερικό τους δεν λαξεύονταν πια για να περιέχει τα όργανα<ref>[http://www.digitalegypt.ucl.ac.uk/burialcustoms/canopic.html "Canopic Jars",] ''Digital Egypt for Universities'', [[Πανεπιστημιακό Κολλέγιο Λονδίνου]], accessed 18 November 2011</ref>.
 
Η παραγωγή τέτοιων κανωπικών αγγείων ήταν σε μεγάλους αριθμούς, και πολλά διατηρήθηκαν και μπορούμε να δούμε σήμερα σε μουσεία σε όλο τον κόσμο.
 
==Παραπομπές==