Θέμα Χαρσιανού: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
επιμ.
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 4:
 
==Το κάστρο==
Το ομώνυμο φρούριο υποτίθεται πως πήρε το όνομά του από κάποιον στρατηγό [[X;arsiow|Χάρσιο]], ο οποίος πολέμησε τους [[Περσική Αυτοκρατορία|Πέρσες]] επί εποχής [[Ιουστινιανός Α'|Ιουστινιανού Α']]<ref name="kazhdan" /> ή [[Ηράκλειος|Ηρακλείου]]<ref name=":0">Λεβενιώτης 2007, σ.410.</ref>. Αναφέρεται πρώτη φορά στις πηγές το 638, καταλήφθηκε από τους Άραβες το 730 και, στους επόμενους δύο αιώνες, έγινε θέατρο σκληρών βυζαντινοαραβικών συγκρούσεων.<ref name=kazhdan/>
 
Διαδραμάτισε στρατηγικότατο ρόλο στην άμυνα της Μικράς Ασίας κατά τους [[Αραβοβυζαντινοί πόλεμοι|Αραβοβυζαντινούς πολέμους]], καθώς ήταν το διοικητικό κέντρο κρίσιμων συνοριακών περιοχών με [[Αρμένιοι|Αρμενίους]] και Άραβες, ενώ ήλεγχε δύο μεγάλες στρατιωτικές αρτηρίες: αυτή που συνέδεε την [[Κωνσταντινούπολη]], μέσω Άγκυρας, με τη [[Σεβάστεια]] (ή την [[Τεφρική]]) και τη Μελιτηνή (σημ. [[Μαλάτεια]]) μέσω Μαλανδάρων.<ref name=geographica>Potache 1981, [http://books.google.gr/books?id=1Xv8qhDO9rUC&lpg=PA115&ots=gLCQE9SnKH&dq=Akdagmadeni%20Region&hl=el&pg=PA107#v=onepage&q&f=false σσ.107-117].</ref> Έτσι το φρούριο του Χαρσιανού, μαζί με άλλα φρούρια που σήμερα είναι ερειπωμένα, στα περίχωρα της Ακνταγμαντενί και κοντά στα ορυχεία σιδήρου και μολύβδου του Τσαλχαλή και Νουσρατλή, προστάτευε τη μεγάλη στρατιωτική οδό Άγκυρας-Σεβάστειας, τη δευτερεύουσα οδό που διέσχιζε την περιοχή του Ακντάγ Μαντενί αλλά και τα ορυχεία. Το ενδιαφέρον των Σελτζούκων Τούρκων για τα ορυχεία πιστοποιεί επιγραφή, της περιόδου του [[Σελτζούκοι του Ρουμ|Σελτζούκου]] σουλτάνου [[Καϊχοσρόης Β΄|Καϊχοσρόη Β΄]] (1236-1246), η οποία βρέθηκε στο Μουσαλιμκαλεσί και αναφέρει πως χτίστηκε (ίσως επισκευάστηκε) φρούριο. Το κάστρο καταλήφθηκε το 730 από τους [[Άραβες]], στη συνέχεια ανακτήθηκε από τους [[Βυζαντινή Αυτοκρατορία|Βυζαντινούς]] και από τότε υπέστη πολλές αραβικές επιθέσεις χωρίς να καταληφθεί. Τέτοιες επιθέσεις έγιναν από τον χαλίφη [[Αλ-Μαμούν]] το 831 (ηττήθηκε, έξω από το κάστρο, από τον αυτοκράτορα [[Θεόφιλος (αυτοκράτορας)|Θεόφιλο]]) και από τον Αμπού Σαΐντ το 843 και το 845.<ref name=geographica/>
Γραμμή 27:
== Προσωπικότητες του θέματος ==
* Ο [[Κωνσταντίνος Δούκας (στρατηγός)|Κωνσταντίνος Δούκας]], φημισμένος στρατηγός κατά τη βασιλεία του [[Λέων ΣΤ΄|Λέοντος ΣΤ΄ Σοφού]], και κατοπινός στασιαστής, διετέλεσε διοικητής του θέματος Χαρσιανού πριν ανέλθει στο ανώτατο αξίωμα του [[Δομέστικος των σχολών|Δομέστικου των Σχολών]]<ref>''Historical Dictionary of Byzantium'', Scarecrow Press, 2001, σσ.124-5.</ref>.
* Ο όσιος Μιχαήλ Μαλεΐνος, γεννημένος στο Χαρσιανόν το 894, ανήκε στα ανώτερα στρώματα της αριστοκρατίας. Αρχικά αυλικός του Λέοντος ΣΤ΄, έγινε νωρίς μοναχός και επηρέασε πνευματικά τον ανηψιόανιψιό του αυτοκράτορα [[Νικηφόρος Β´ Φωκάς|Νικηφόρο Β' Φωκά]] και τον ιδρυτή της [[Μονή Μεγίστης Λαύρας|Μεγίστης Λαύρας]] και θεμελιωτή του αγιορείτικου κοινοβιακού μοναχισμού, [[Άγιος Αθανάσιος Αθωνίτης|Άγιο Αθανάσιο Αθωνίτη]].<ref>''Dumbarton Oaks Hagiography Database (διευθ. Alexander Kazhdan'', Alice-Mary Talbot) , σ. 69, λήμμα ''Michael Maleinos''.</ref>
* Σημαντικοί οίκοι του Χαρσιανού ήταν οι [[Αργυροί]] που διέμεναν στην περιοχή και οι [[Μαλεΐνοι]] οι οποίοι κατείχαν εκεί τεράστια υποστατικά.<ref name="kazhdan" /> Ενδεικτικό δε της δύναμης των Μαλεΐνων είναι το εξής επεισόδιο. Το 995, ο αυτοκράτορας [[Βασίλειος Β']], επιστρέφοντας από εκστρατεία στη Συρία, φιλοξενήθηκε πλουσιοπάροχα στο υποστατικό του [[Ευστάθιος Μαλέινος|Ευστάθιου Μαλεΐνου]], μαζί με τον στρατό του, για 2 εβδομάδες. Ο αυτοκράτορας εντυπωσιάστηκε τόσο από τον πλούτο του τελευταίου που τον υποχρέωσε να μείνει στην Κωνσταντινούπολη και, όταν ο Ευστάθιος πέθανε, δήμευσε την αχανή περιουσία του.<ref>''Ιστορία του Ελληνικού Έθνους'', Εκδοτική Αθηνών, 1979, τ. Η', σ.107-108, 351.</ref>
* Από το θέμα αυτό καταγόταν ο πρώτος διοικητής του [[Θέμα Μεσοποταμίας|θέματος Μεσοποταμίας]], Ορέστης Χαρσιανίτης<ref>Λεβενιώτης 2007, σσ.272-3 (υποσημείωση 1477).</ref>.
* Από το Χρσιανόν καταγόταν και ο Καππαδόκης αυτοκράτορας [[Ρωμανός Δ΄ Διογένης]]<ref>Λεβενιώτης 2007, σ.415.</ref>[[Ρωμανός Δ΄ Διογένης|.]]