Παρνασσός: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
ola Ετικέτες: μεγάλη αφαίρεση Οπτική επεξεργασία |
Αναίρεση έκδοσης 5537372 από τον 2A02:587:4809:800:958C:2C35:5BE0:51ED (Συζήτηση) |
||
Γραμμή 18:
Στα βορειοδυτικά ενώνεται με τη [[Γκιώνα]] ενώ στα νότια συνδέεται με την [[Κίρφη]]. Ο Παρνασσός είναι άμεσα συνδεδεμένος με την [[ελληνική ιστορία]] και [[Ελληνική μυθολογία|μυθολογία]], κυρίως για το σπουδαιότερο μαντείο της [[Αρχαία Ελλάδα|Αρχαίας Ελλάδας]] που ήταν χτισμένο πάνω στα ιερά χώματά του, το [[Μαντείο των Δελφών]]. Από την αρχαιότητα μέχρι και σήμερα οι [[Δελφοί]], ο "ομφαλός της γης", αποτελούν πόλο έλξης χιλιάδων τουριστών από ολόκληρο τον κόσμο, προσδίδοντας με τη φήμη τους αίγλη στον Παρνασσό.
== Ονομασία ==
Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, του βουνό οφείλει το όνομά του στον ήρωα Παρνασσό, ο οποίος είχε κτίσει πάνω στο βουνό μια πόλη, η οποία καταστράφηκε από τον κατακλυσμό του Δευκαλίωνα. Τότε οι κάτοικοι της πόλης ακολουθώντας τις κραυγές των λύκων οδηγήθηκαν ψηλότερα στο βουνό για να γλιτώσουν από τον κατακλυσμό, όπου έχτισαν μια νέα πόλη την οποία ονόμασαν ''Λυκώρεια'', που σημαίνει ''κραυγές των λύκων''. Το όνομα αυτό διασώζεται μέχρι και σήμερα ελαφρώς παραλλαγμένο. Ο Παρνασσός παλαιότερα ονομαζόταν '''Λιάκουρα''', που αποτελεί δημώδη ονομασία που συναντάται κυρίως στα [[Κλέφτικο τραγούδι|κλέφτικα τραγούδια]] και προέρχεται από το ''Λυκώρεια''. Επίσης έτσι ονομάζεται η υψηλότερη κορυφή του Παρνασσού.
Ετυμολογικά, η λέξη ''Παρνασσός'', υποστηρίζεται ότι προέρχεται από το προελληνικό υπόστρωμα, δηλαδή την γλώσσα που μιλούσαν οι [[Πελασγοί]], και στων οποίων τα τοπωνύμια ήταν συχνή η κατάληξη ''-σσος''.
== Μυθολογία ==
[[Αρχείο:Korinthos & Parnassos.JPG|thumb|right|150px|Ειδυλλιακή άποψη από την Κόρινθο περί τα τέλη του 19ου αιώνα. Περιοδικό ''[[Εστία (περιοδικό)|Εστία]]'' του 1894.]]
Πολλές παραδόσεις της [[Ελληνική μυθολογία|ελληνικής μυθολογίας]] και της γένεσης του ελληνικού έθνους έχουν συνδεθεί με τον Παρνασσό. Μία από αυτές αναφέρει ότι όταν ο [[Δίας (μυθολογία)|Δίας]] αποφάσισε να καταστρέψει το διεφθαρμένο ανθρώπινο γένος με τον ονομαστό [[Κατακλυσμός του Δευκαλίωνα|κατακλυσμό του Δευκαλίωνα]], ο Δευκαλίων, γιος του [[Προμηθέας|Προμηθέα]], άκουσε τη συμβουλή του πατέρα του και έφτιαξε ένα πλοίο, στο οποίο επιβιβάστηκε ο ίδιος με τη γυναίκα του, την Πύρρα. Μετά από εννέα μερόνυχτα ασταμάτητης βροχής, την δέκατη, το πλοίο προσάραξε στον Παρνασσό, όπου ο Δευκαλίων έκανε θυσία προς τιμήν του Δία και ο θεός πραγματοποίησε την πρώτη ευχή του Δευκαλίωνα, να ξαναγίνει το ανθρώπινο γένος.
Στην Φωκίδα μια παράδοση ήταν ότι, ο Δευκαλίωνας και η Πύρρα πήγαν στους Δελφούς, στο ιερό της [[Θέμις|Θέμιδος]], την οποία παρακάλεσαν για την επαναδημιουργία του ανθρωπίνου γένους. Εκείνη τους είπε ότι θα έπρεπε να καλύψουν τα πρόσωπά τους και να πετούν πίσω τους τα οστά της μητέρας τους. Έτσι εκείνοι, ερμηνεύοντας τον χρησμό, κάλυψαν τα πρόσωπά τους και πέταξαν πίσω τους πέτρες, τα οστά δηλαδή της μητέρας Γης. Κάθε πέτρα που πετούσε ο Δευκαλίων γινόταν άνδρας και κάθε πέτρα της συζύγου του γινόταν γυναίκα.
== Ιστορία ==
Η ίδρυση του [[Μαντείο των Δελφών|Μαντείου των Δελφών]], στις νοτιοδυτικές πλαγιές του Παρνασσού, προσέδωσε αίγλη στο βουνό από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, κάνοντάς το εξίσου ιερό στα μάτια των [[Έλληνες|Ελλήνων]] με τον [[Όλυμπος|Όλυμπο]]. Ο Παρνασσός ήταν αφιερωμένος στον [[Απόλλων]]α και στις "Κωρυκειάδες [[νύμφες]]", οι οποίες ζούσαν στο Κωρύκειο άντρο πάνω στην Λυκώρεια, ενώ σε αυτόν ζούσαν και οι [[Μούσες]]. Σε αυτόν επίσης βρισκόταν η γνωστή Κασταλία πηγή. Σε όλη τη διάρκεια της ιστορίας, ο Παρνασσός αποτελούσε τον προμαχώνα των ελληνικών φύλων της νότιας Ελλάδας, έναντι των επιδρομέων από τον βορρά, με κορυφαίο γεγονός τη [[Μάχη των Θερμοπυλών]] το [[480 π.Χ.]] κατά των [[Πέρσες|Περσών]].
Το βουνό έπαιξε σπουδαίο ρόλο την [[Ελληνική Επανάσταση του 1821]], αφού σε αυτό έλαβαν μέρος σπουδαίες μάχες μεταξύ Ελλήνων και [[Οθωμανοί|Τούρκων]], κυρίως οι μάχες της Αλαμάνας και της [[Γραβιά Φωκίδος|Γραβιάς]].
Από το 1938, ο Παρνασσός αποτελεί εθνικό δρυμό της Ελλάδας, με τον πυρήνα του να καλύπτει έκταση 3.513 εκτάρια.<ref name="minagric"/>
== Χαρακτηριστικά ==
[[Αρχείο:Parnassos4.jpg|right|250px|thumb|Ο Παρνασσός από την [[Τιθορέα Φθιώτιδας]]]]
[[Αρχείο:Parnassos 1.jpg|thumb|250px|Αεροφωτογραφία του Παρνασσού]]
Ο Παρνασσός αποτελεί μία από τις νότιες απολήξεις της [[Πίνδος|Πίνδου]]. Εκτείνεται με νοτιοανατολική κατεύθυνση και χωρίζει την κοιλάδα του Βοιωτικού Κηφισού από εκείνη της [[Άμφισσα]]ς. Ουσιαστικά αποτελεί το νοτιοανατολικό τμήμα του μεγάλου ορεογραφικού συμπλέγματος της κεντρικής Ρούμελης, από τα άλλα δύο τμήματα του οποίου, την Γκιώνα και τα [[Βαρδούσια]], υπολείπεται σε ύψος λίγα μόλις μέτρα.
Στα βορειοδυτικά ενώνεται με την Γκιώνα στο διάσελο του "51" που παραπέμπει στο 51ο χιλιόμετρο Άμφισσας - Λαμίας, στα δυτικά πέφτει απότομα πάνω από τον Ελαιώνα της Άμφισσας και στα νότια ενώνεται με την Κίρφη. Μια σειρά από μεγάλα βυθίσματα κατά μήκος του δρόμου Αράχωβα - Επτάλοφος, όπως τα [[Καλύβια Λιβαδιού Αραχώβης|Καλύβια Αράχωβας]] και ο Αχλαδόκαμπος, καθώς και το ρέμα της [[Επτάλοφος Φωκίδας|Αγόριανης]], χωρίζουν το βουνό στον δυτικό και τον κυρίως Παρνασσό. Το δυτικό τμήμα του είναι ομαλό και δασωμένο και περιβάλλεται από απότομες πλαγιές και γκρεμούς, ενώ το κυρίως κομμάτι του πιο εκτεταμένο και πολυσχιδές.
Οι δύο ψηλότερες κορυφές του είναι η Λιάκουρα στα 2.457 μ., η οποία είναι και η υψηλότερη, και ο Γεροντόβραχος στα 2.367 μ. που βλέπει προς τον [[Κορινθιακός Κόλπος|Κορινθιακό κόλπο]], ανάμεσα στις οποίες βρίσκεται η ράχη Αρνόβρυση, στην οποία βρίσκεται το χιονοδρομικό κέντρο. Σε όλη τη διάρκεια του έτους, οι δύο αυτές κορυφές είναι γυμνές από βλάστηση, καλύπτονται από χιόνι, ενώ οι πλαγιές του βουνού είναι δασώδεις, με πυκνή βλάστηση και με κύριο δέντρο το [[Ελάτη|έλατο]], αλλά και κέδρους ([[Γιουνίπερος|αρκεύθους]]), μαυροπεύκα, αγριοκορομηλιές. Επίσης υπάρχουν σπάνια ενδημικά φυτά που την άνοιξη μέχρι και τις αρχές του καλοκαιριού κατακλύζουν το βουνό σε μεγάλα υψόμετρα.
Τα νερά του Παρνασσού, χάνονται στα υπόγεια δίκτυα των ασβεστολιθικών πετρωμάτων του και ξαναβγαίνουν στην επιφάνεια κοντά στην Αράχωβα και τον [[Κηφισός (Βοιωτικός)|Βοιωτικό Κηφισό]]. Το έδαφος του Παρνασσού είναι πολύ πλούσιο σε κοιτάσματα βωξίτη. Το βουνό επίσης φιλοξενεί πολλά είδη άγριων ζώων όπως λύκους, αλεπούδες, κουνάβια, νυφίτσες, σκίουρους, αετούς, γύπες, γεράκια, αγριογούρουνα, φίδια και πολλά άλλα.
Υπάρχει ακόμα ο Εθνικός Δρυμός Παρνασσού, ο οποίος έχει έκταση 36.000 στρέμματα και ιδρύθηκε το [[1938]]. Είναι τοποθετημένος στα όρια των νομών Φωκίδας και Βοιωτίας, ανάμεσα στους Δελφούς, την Αράχωβα και την Αγόριανη. Στον χώρο του Δρυμού υπάρχουν εντυπωσιακές καταβόθρες, σπήλαια και βραχώδεις κορυφές και συναντά κανείς τα περισσότερα από τα είδη χλωρίδας και πανίδας που προαναφέρθηκαν.
[[Αρχείο:Galaxidi01.jpg|250px|left|thumb|Ο Παρνασσός από το [[Γαλαξίδι]]]]
Τα τοπία που προσφέρει η οροσειρά του Παρνασσού είναι μοναδικά. Πάνω του μπορεί κανείς να δει έντονη την αντίθεση, της αξιοποίησης ορισμένων σημείων του βουνού και της άγριας, ανέγγιχτης ομορφιάς κάποιων άλλων. Η θέα που προσφέρει ο Παρνασσός στα δυτικά, προς το Κρισαίο πεδίο, τον Κορινθιακό και την οροσειρά της [[Γκιώνα]]ς είναι αξιοθαύμαστη, και δεν είναι τυχαίο ότι οι αρχαίοι Έλληνες διάλεξαν ένα σημείο με τόσο επιβλητική θέα για να φτιάξουν το μεγαλύτερο μαντείο της αρχαιότητας. Επίσης υπάρχουν πολλές ορειβατικές διαδρομές διάσπαρτες σε όλο τον ορεινό όγκο, ενώ την δυτική πλευρά του βουνού διασχίζει το Ευρωπαϊκό μονοπάτι μεγάλων διαδρομών, γνωστό ως Ε4.
Ο Παρνασσός είναι ιδιαίτερα γνωστός εκτός από τους [[Δελφοί|Δελφούς]], για το χιονοδρομικό κέντρο του, την [[Αράχωβα Βοιωτίας|Αράχωβα]], καθώς και για τα παραδοσιακά χωριά του με πιο γνωστή την [[Επτάλοφος Φωκίδας|Αγόριανη]].
== Χιονοδρομικό Κέντρο ==
Το Χιονοδρομικό Κέντρο Παρνασσού είναι το μεγαλύτερο χιονοδρομικό κέντρο της Ελλάδας και λειτουργεί από τον Δεκέμβριο μέχρι τις αρχές Μαΐου κάθε έτους. Βρίσκεται ανάμεσα στις δύο υψηλότερες κορυφές του Παρνασσού, στις θέσεις Φτερόλακκα και Κελάρια και σε υψόμετρο 1.600 - 2.250 μέτρα. Η κατασκευή στη θέση Φτερόλακκα ολοκληρώθηκε το [[1976]] ενώ η αντίστοιχη στη θέση Κελάρια το [[1981]]. Αποτελεί πόλο έλξης για εκατοντάδες χιονοδρόμους, ενώ ένα ιδιαίτερα σημαντικό πλεονέκτημά του είναι η θέση του στην κεντρική Ελλάδα, σε μικρή απόσταση από την [[Αθήνα]], την [[Πάτρα]] και τη [[Λαμία]].
== Εικόνες του Παρνασσού ==
<gallery>
Αρχείο:Parnassos1.jpg|Ο Παρνασσός από την [[Αράχωβα]]
Αρχείο:Parnassos3.jpg|Ο Παρνασσός από το [[Καλλίδρομο]]
Αρχείο:Parnassos05.jpg|Ο Παρνασσός από την [[Χαιρώνεια]]
</gallery>
==Παραπομπές==
{{παραπομπές}}
== Πηγές-Εξωτερικοί σύνδεσμοι ==
{{commonscat}}
* [http://www.parnassosnp.gr/ Φορέας Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Παρνασσού]
* [http://www.parnassos-ski.gr/ Χιονοδρομικό Κέντρο Παρνασσού]
* [http://web.archive.org/20071028160842/www.geocities.com/roulalytra/parnassos.htm Τα βουνά της Φωκίδας]
* {{Αρχείο ΕΡΤ|τίτλος= Παρνασσός|αριθμός= 0000074531}}
* {{Αρχείο ΕΡΤ|τίτλος= Εθνικός Δρυμός Παρνασσού|αριθμός= 0000066791}}
{{Βουνά της Βοιωτίας}}
{{Εθνικοί Δρυμοί της Ελλάδας}}
[[Κατηγορία:Βουνά της Βοιωτίας]]
| |||