Παγκρεατίτιδα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ πηγές |
προσωρινή αποθήκευση |
||
Γραμμή 58:
Σε ποσοστό περίπου 25% των ασθενών με οξεία παγκρεατίτιδα δεν διαπιστώνεται συγκεκριμένη αιτία. Οι ασθενείς αυτοί κατατάσσονται στην κατηγορία της οξείας παγκρεατίτιδας. Οι περισσότεροι από αυτούς τους ασθενείς φαίνεται πως έχουν λιθιασική παγκρεατίτιδα, με μικρούς όμως λίθους που ξεφεύγουν της διάγνωσης. Ακόμη, κάποιοι ασθενείς με ιδιοπαθής οξεία παγκρεατίτιδα μπορεί να είναι κρυφοί αλκοολικοί.<ref name=":0" />
=== Διάγνωση οξείας παγκρεατίτιδας ===
===Κλινική εικόνα===▼
▲====Κλινική εικόνα====
Ο πόνος είναι το κύριο σύμπτωμα της οξείας παγκρεατίτιδας και εμφανίζεται στην πλειοψηφία των ασθενών (95%). Είναι διαξιφιστικός και εμφανίζεται κυρίως στο επιγάστριο με αντανάκλαση στην οσφύ. Έχει ζωστηροειδή κατανομή στα 2/3 των ασθενών. Κατά την ψηλάφηση κοιλίας μπορεί να παρατηρηθεί ευαισθησία κυρίως στο επιγάστριο αλλά και γενικευμένη. Οι εντερικοί ήχοι μπορεί να είναι μειωμένοι ή και απόντες. Ανάλογα με τη βαρύτητα της νόσου μπορεί να παρατηρηθούν ταχυκαρδία, ταχύπνοια και χαμηλός πυρετός. Ταχύπνοια ή δύσπνοια μπορεί να σημαίνει ύπαρξη πλευριτικής συλλογής ή οξείας αναπνευστικής ανεπάρκειας (ARDS). Η ορθοστατική υπόταση, ταχυκαρδία, ολιγουρία και καταπληξία αποτελούν κακή πρόγνωση και απαιτούν νοσηλεία σε μονάδα εντατικής θεραπείας καθώς σημαίνουν μεγάλη απώλεια υγρών και αιμοδυναμική αστάθεια. Σπανιότερα συμπτώματα αποτελούν η διανοητική και πνευματική διαταραχή. Ίκτερος μπορεί να εμφανιστεί εάν υπάρχει απόφραξη του χοληδόχου πόρου είτε από το λίθο που προκάλεσε παγκρεατίτιδα είτε από πίεση του χοληδόχου πόρου λόγω οιδήματος της φλεγμονής του παγκρέατος.<ref name=":0" /><ref name=":1" /><ref>{{Cite web|url = http://emedicine.medscape.com/article/181364-clinical#b2|title = Acute Pancreatitis Clinical Presentation, Physical Examination|date = |accessdate = |website = |publisher = |last = Gardner|first = Timothy B}}</ref>
==== Εργαστηριακές εξετάσεις ====
* Η αμυλάση ορού είναι αυξημένη σε πάνω από 75% των ασθενών με οξεία παγκρεατίτιδα. Τιμές αμυλάσης ορού πάνω από 3 φορές πάνω από το φυσιολογικό αποτελούν ένδειξη ύπαρξης οξείας παγκρεατίτιδας. Η τιμή της αμυλάσης ορού αυξάνεται περίπου 6 ώρες μετά το επεισόδιο παγκρεατίτιδας, και μπορεί να ελαττωθεί έπειτα από μερικές ημέρες. Η αύξηση της αμυλάσης ορού μπορεί να οφείλεται σε άλλες παθήσεις, κάποιες από τις οποίες μπορεί να έχουν και παρόμοια εικόνα με οξεία παγκρεατίτιδα όπως ισχαιμία εντέρου, απόφραξη ή διάτριση κοίλου σπλάχνου, χολολιθίαση με χολοκυστίτιδα, χοληδοχολιθίαση, οξεία σκωληκοειδίτιδα, οξεία σαλπιγγίτιδα, εξωμήτρια κύηση. Έτσι είναι σημαντική η διαφορική διάγνωση.
* Η αμυλάση ούρων επίσης έχει διαγνωστική αξία εάν η τιμή της είναι μεγαλύτερη από 5.000 IU/24h.
* Η αύξηση της λιπάσης ορού θεωρείται πιο αξιόπιστος δείκτης. Ανευρίσκεται πρώιμα και μπορεί να μετρηθεί 5-10 ημέρες μετά την έναρξη της νόσου ενώ η αμυλάση μπορεί να έχει επιστρέψει στα φυσιολογικά της επίπεδα. Όπως στην αμυλάση, έτσι και στη λιπάση υπάρχουν και άλλες ασθένειες που μπορούν να προκαλέσουν αύξηση της τιμής της. Τέτοιες είναι η νεφρική ανεπάρκεια, και οι ενδοκοιλιακές παθήσεις που αναφέραμε προηγουμένος (εκτώς από τις γυναικολογικές παθήσεις).
* Ο αιματοκρίτης μπορεί να είναι αυξημένος (λόγω αφυδάτωσης), μειωμένος (σε περίπτωση αιμορραγικής παγκρεατίτιδας) ή φυσιολογικός. Συνήθως υπάρχει και ήπια λευκοκυττάρωση. Επίσης μπορεί να υπάρξει και μικρή αύξηση της χολερυθρίνης (συνήθως <2 mg/dl).<ref name=":0" /><ref name=":1" />
==== Ακτινολογικές εξετάσεις ====
* '''Απλή ακτινογραφία κοιλίας'''. Είναι χρήσιμη κυρίως για τη διαφοροδιάγνωση από άλλες καταστάσεις που προκαλούν οξύ κοιλιακό πόνο, όπως ειλεός, διάτρηση κοίλου σπλάχνου (εάν υπάρχει αέρας που μπορεί να απεικονιστεί).<ref name=":0" /><ref name=":1" />
* '''Υπερηχοτομογράφημα (ΥΤ)'''. Είναι πολύ χρήσιμη εξέταση καθώς μπορεί να δείξει διόγκωση ή οίδημα στο πάγκρεας, περιπαγκρεατικές συλλογές, κύστες καθώς και χολόλιθους. Σε ποσοστό 20-30% η παρουσία αέρα στο έντερο μπορεί να μειώσει τη διαγνωστική αξία της μεθόδου.<ref name=":0" /><ref name=":1" />
* '''Αξονική τομογραφία (ΑΤ)'''. Είναι πιο ακρηβής μέθοδος στην απεικόνηση οιδήματος, φλεγμονής (και της επέκτασης σε γειτονικά όργανα αν υπάρχει), νέκρωσης, ψευδοκύστης ή αποστήματος. Ωστόσο είναι λιγότερο ακρηβής στην απεικόνηση χολόλιθων κι έτσι χρησιμοποιείται μαζί με το ΥΤ. Η μέθοδος αυτή είναι πολύ αξιόπιστη για τη διάγνωση μέτριας και βαριάς παγκρεατίτιδας, και μόνο σε μικρό ποσοστό ασθενών (<10%) με πολύ ήπια παγκρεατίτιδα η ΑΤ μπορεί να είναι φυσιολογική. Μετά την έγχυση σκιαστικού, έλλειψη απεικόνησης τμήματος του παγκρέατος υποδηλώνει νέκρωση στο συγκεκριμένο σημείο. Έτσι, υπολογίζοντας το νεκρωμένο ιστό η ΑΤ είναι χρήσιμη για την εκτίμηση της βαρύτητας της νόσου.<ref name=":0" /><ref name=":1" />
* '''Μαγνητική τομογραφία (ΜΤ)'''. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί αντί της ΑΤ όταν υπάρχει αντένδειξη χρήσης ΑΤ π.χ. λόγω νεφρικής ανεπάρκειας ή αλλεργίας στα ιωδιούχα σκιαγραφικά, επειδή στην ΜΤ χρησιμοποιούνται άλλα σκιαγραφικά.<ref name=":0" />
=== Θεραπεία και επιπλοκές ===
Η θεραπεία είναι κυρίως συντηρητική (περιλαμβάνει ενυδάτωση, νηστεία, αναλγητικά, αντιβίωση (ιμιπενέμη, κεφτριαξόνη) και ρύθμιση της οξεοβασικής ισορροπίας) ή [[Εγχείρηση|χειρουργική]] ειδικά σε νεκρωτική παγκρεατίτιδα ή άλλες επιπλοκές.
Γραμμή 77 ⟶ 89 :
====Άλλες αιτίες====
Άλλες αιτίες χρόνιας παγκρεατίτιδας αποτελούν η χολολιθίαση, γενετικοί παράγοντες, τροπική παγκρεατίτιδα (πιθανότατα λόγω υποσιτισμού ή διατροφικών συνηθειών). Τέλος υπάρχει και η ιδιοπαθής χρόνια παγκρεατίτιδα όταν υπάρχει αδυναμία εύρεσης αιτίας, ή αν ο ασθενής αποκρύπτει κατάχρηση αλκοόλ.<ref name=":0" />
=== Διάγνωση χρόνιας παγκρεατίτιδας ===
==== Κλινική εικόνα ====
Ο πόνος είναι και εδώ κύριο σύμπτωμα της νόσου και εμφανίζεται στους περισσότερους ασθενείς. Eντοπίζεται στο επιγάστριο και μπορεί να έχει ζωστηροειδή κατανομή και αντανάκλαση στην οσφύ. Στην αρχή ο πόνος εμφανίζεται κατά διαστήματα αλλά στη συνέχεια μπορεί να γίνει πιο μόνιμος και επίμονος. Συνήθως δεν υποχωρεί με φάρμακα. Κατά τη διάρκεια ενός οξέως επισοδείου χρόνιας παγκρεατίτιδας μπορεί να δοθεί λανθασμένα η εντύπωση πως ο ασθενής έχει οξεία παγκρεατίτιδα.
Μετά από κάποια χρόνια χωρίς θεραπεία, ο πόνος μπορεί να αρχίσει να υποχωρεί καθώς καταστρέφεται το παγκρεατικό παρέγχυμα. Όταν τα κύτταρα του παγκρέατως που παράγουν ένζυμα μειωθούν σε κάτω από 10% τότε θα εμφανιστούν και συμπτώματα όπως στεατόρροια, κρεατόρροια και απώλεια βάρους.<ref>{{Cite web|url = http://www.merckmanuals.com/professional/gastrointestinal-disorders/pancreatitis/chronic-pancreatitis|title = Chronic Pancreatitis - Symptoms and Signs|date = |accessdate = |website = |publisher = |last = Freedman|first = Steven D.}}</ref> Η εκτεταμένη καταστροφή του παγκρέατος τελικά θα προκαλέσει και σακχαρώδη διαβήτη λόγω καταστροφής των β-κυττάρων που παράγουν ινσουλίνη.<ref>{{Cite web|url = http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/pancreatitis/basics/complications/con-20028421|title = Pancreatitis Complications|date = |accessdate = |website = |publisher = |last = |first = }}</ref>
===Συμπτώματα και θεραπεία===
| |||