Φρανθίσκο Γκόγια: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
→Ταινίες: σύνδεσμοι προς αναξιόπιστες πηγές |
τοποθέτηση ενοτήτων στη σωστή σειρά |
||
Γραμμή 40:
Το χειμώνα του 1819, ο Γκόγια ξεκίνησε να φιλοτεχνεί μία σειρά 14 ελαιογραφιών, έργα που έμειναν γνωστά με την ονομασία ''[[Μαύροι Πίνακες]]'' λόγω των σκοτεινών τόνων που τα χαρακτηρίζουν. Οι πίνακες προορίζονταν για τη διακόσμηση της νέας κατοικίας του, στα περίχωρα της Μαδρίτης, και συνέπεσαν χρονικά με μία σοβαρή επιδείνωση της υγείας του. Οι «μαύροι πίνακες», όπως και άλλοι που ανήκουν στο ύστερο έργο του, διακρίνονται για την ζοφερή και απαισιόδοξη ατμόσφαιρά τους. Ένας από τους δημοφιλέστερους πίνακες της σειράς αυτής, με τίτλο ''[[Ο Κρόνος καταβροχθίζει τον γιο του]]'', απεικονίζει τον ομώνυμο θεό της [[μυθολογία|μυθολογίας]] να καταβροχθίζει ένα από τα παιδιά του. Το ίδιο θέμα απεικόνισε περίπου το 1636 ο [[Πέτερ Πάουλ Ρούμπενς]], ο οποίος ωστόσο απέδωσε τον [[Κρόνος (μυθολογία)|Κρόνο]] με λιγότερο τερατώδη χαρακτηριστικά, σε σύγκριση με το αντίστοιχο έργο του Γκόγια που διακρίνεται για την ωμότητα του. Οι «μαύροι πίνακες» ήταν αρχικά τοιχογραφίες, οι οποίες μεταγενέστερα «μεταφέρθηκαν» σε μουσαμά και από το 1881 ανήκουν στο [[Μουσείο Πράδο]].[[Αρχείο:El_Tres_de_Mayo,_by_Francisco_de_Goya,_from_Prado_in_Google_Earth.jpg|right|thumb|220px|''[[Η 3η Μαΐου 1808 (Γκόγια)|3η Μαΐου 1808]]'', 1814, λάδι σε μουσαμά, 266x345 εκ., Μουσείο Πράδο, Μαδρίτη<br /><small>Στις 3 Μαΐου του 1808 εκτελέστηκαν μαζικά περίπου 400 Ισπανοί πολίτες από τα γαλλικά στρατεύματα, οδηγώντας σε μία γενικευμένη ισπανική εξέγερση.</small><ref>Γκόγια, Rose-Marie & Rainer Hagen, σ.57, Taschen</ref>]]
Στα τελευταία χρόνια της ζωής του, μετά την εγκατάστασή του στο Μπορντώ της [[Γαλλία|Γαλλίας]], ο Γκόγια φιλοτέχνησε κυρίως προσωπογραφίες φιλικών του προσώπων και άλλες μικρογραφίες, ενώ παράλληλα ασχολήθηκε με την τεχνική της [[λιθογραφία|λιθογραφίας]], που είχε ανακαλυφθεί περίπου το 1798. Μεταξύ των τελευταίων έργων του Γκόγια ξεχωρίζουν οι τέσσερις λιθογραφίες της σειράς ''Οι Ταύροι του Μπορντώ'', που απεικονίζουν σκηνές από ταυρομαχίες, αγαπημένο θέμα του Γκόγια από τα νεανικά του χρόνια. Την περίοδο 1815-16, παράλληλα με τις ''Συμφορές του πολέμου'', είχε φιλοτεχνήσει επίσης μία σειρά 33 χαρακτικών με γενικό τίτλο ''Ταυρομαχία'', στις οποίες απεικονίζονται αρκετές βίαιες σκηνές ή ριψοκίνδυνες ενέργειες των ταυρομάχων. Αντίθετα, στους ''Ταύρους του Μπορντώ'', ο Γκόγια εστιάζει περισσότερο στην ταυρομαχία ως είδος λαϊκής διασκέδασης και αναψυχής.
Γραμμή 47:
Ο Γκόγια υπήρξε εν γένει αναγνωρισμένος καλλιτέχνης στην [[Ισπανία]] και έλαβε πολυάριθμες διακρίσεις εν ζωή. Η φαντασία του, η ικανότητά του στη διαχείριση του χρώματος και των σκιών, οι καινοτομίες στη σύνθεση και η πρωτοτυπία του αναγνωρίστηκαν από σύγχρονους κριτικούς, ενώ παράλληλα κατακρίθηκε κυρίως για την έλλειψη πειθαρχίας και στις συνθέσεις του και το γεγονός πως δεν «επέμενε» σε λεπτομέρειες των έργων του. Ο Γκόγια δεν διέθετε μεγάλο αριθμό μαθητών, με αποτέλεσμα να μην επηρεάσει άμεσα την καλλιτεχνική ζωή της εποχής του, διαδίδοντας τις γνώσεις, τις αισθητικές του αντιλήψεις ή την τεχνική του σε άλλους ζωγράφους. Σχετικά με τους μαθητές του, διαθέτουμε λίγες πληροφορίες, κυρίως από αναφορές των ονομάτων τους σε σχέδια, έγγραφα ή επιστολές του. Μεταξύ αυτών συγκαταλέγονται οι Luis Gil Ranc (1787-1867), Felipe Arrojo (1801-70) και María del Rosario Weiss (1814-43). Η τελευταία υπήρξε κόρη της συντρόφου του Γκόγια, Λεοκάντια Βάις, και μαθήτριά του κατά την παραμονή του στο Μπορντώ.
[[Αρχείο:Goya - Ligereza y atrevimiento de Juanito Apinani en la de Madrid.jpg|left|thumb|220px|''Ταχύτητα και γενναιότητα του Χουανίτο Απινιάνι στην αρένα της Μαδρίτης'' (η πλάκα Νο.20 της σειράς χαρακτικών ''[[Ταυρομαχία (Γκόγια)|Ταυρομαχία]]''), 1815-16, οξυγραφία (γραμμική και τονική), 24,5x35,5 εκ.]]Αν και κατά την τελευταία εικοσαετία της ζωής του, οι προσωπογραφίες του εκτοπίστηκαν από έργα άλλων σύγχρονων καλλιτεχνών, όπως του Vicente López y Portaña (1772-1850), ορισμένοι [[ρομαντισμός|ρομαντικοί]] καλλιτέχνες συνέχισαν να αναπαράγουν πίνακες ή χαρακτικά του Γκόγια, είτε μιμούμενοι το ύφος του, είτε αντιγράφοντας έργα του. Εκτός των ισπανικών συνόρων, η φήμη του ενισχύθηκε σημαντικά με την κυκλοφορία της σειράς χαρακτικών ''Καπρίτσια''. Βασισμένος στα χαρακτικά του Γκόγια, ο [[Ευγένιος Ντελακρουά]] ολοκλήρωσε ανάλογα σχέδια, στα μέσα της δεκαετίας του 1820, ενώ μέχρι το 1835, ο Γκόγια θεωρείται πως είχε ασκήσει επίδραση στο σύνολο των [[Γαλλία|Γάλλων]] ρομαντικών ζωγράφων, ανανεώνοντας παράλληλα το ενδιαφέρον στη Γαλλία, για την ισπανική τέχνη. Ο [[Εντουάρ Μανέ]] μελέτησε επίσης το έργο του Γκόγια, γεγονός που αναδεικνύεται χαρακτηριστικά στον πίνακα ''Η εκτέλεση του Αυτοκράτορα Μαξιμιλιανού'' (1867), έργο που παραπέμπει στον πίνακα ''3η Μαΐου 1808'' του Γκόγια.
Μετά το θάνατό του, μέρος του έργου του, κυρίως εκείνο που θεματικά συνδεόταν με τις κοινωνικές και πολιτικές αναταράξεις στην Ισπανία, έπαψε να γίνεται εύκολα αντιληπτό από τις επόμενες γενιές. Έργα όπως οι «μαύροι πίνακες», κρίθηκαν κυρίως υπό το πρίσμα της ωμότητάς και της σκληρότητας που αποπνέουν, θεωρούμενα ως δημιουργία ενός «διαταραγμένου» μυαλού. Οι [[ιμπρεσιονισμός|ιμπρεσιονιστές]], αλλά και μεταγενέστερα ρεύματα, εκτίμησαν το έργο του Γκόγια και εμπνεύστηκαν από αυτό, με αποτέλεσμα από τα τέλη του 19ου αιώνα να αναγνωρίζεται ως ένας από τους πρώτους «μοντέρνους» ζωγράφους.
== Ταινίες ==▼
Η ζωή του Γκόγια ενέπνευσε άλλους δημιουργούς και αποδόθηκε τόσο σε [[κινηματογράφος|κινηματογραφικές]] ταινίες όσο και σε έργα [[όπερα|όπερας]]. Το 1986 ο [[Τζιαν Κάρλο Μενότι]] συνέθεσε την βιογραφική όπερα ''Γκόγια'', κατά παραγγελία του [[Πλάθιντο Ντομίνγκο]], ο οποίος υποδύθηκε τον Ισπανό ζωγράφο. Η όπερα ''Facing Goya'' (2000) του [[Μάικλ Νάιμαν]], σχετίζεται επίσης με τον Γκόγια, πραγματευόμενη μία ιστορία αναζήτησης του κρανίου του, το οποίο δεν είχε βρεθεί κατά την μεταφορά των λείψανών του στη Μαδρίτη. Στις κινηματογραφικές παραγωγές με θέμα τον Γκόγια ή πτυχές της ζωής του, ανήκουν επίσης οι ταινίες ''Goya en Burdeos'' και ''Goya's Ghosts'' (2006).▼
== Χρονολόγιο ==
Γραμμή 120 ⟶ 123 :
</timeline>
</div></div>
== Σημειώσεις ==
Γραμμή 132:
* "Goya, Francisco de." (2006), ''Encyclopædia Britannica''
* "Goya (y Lucientes), Francisco (José) de". ''The Grove Dictionary of Art''. Oxford University Press.
▲== Ταινίες ==
▲Η ζωή του Γκόγια ενέπνευσε άλλους δημιουργούς και αποδόθηκε τόσο σε [[κινηματογράφος|κινηματογραφικές]] ταινίες όσο και σε έργα [[όπερα|όπερας]]. Το 1986 ο [[Τζιαν Κάρλο Μενότι]] συνέθεσε την βιογραφική όπερα ''Γκόγια'', κατά παραγγελία του [[Πλάθιντο Ντομίνγκο]], ο οποίος υποδύθηκε τον Ισπανό ζωγράφο. Η όπερα ''Facing Goya'' (2000) του [[Μάικλ Νάιμαν]], σχετίζεται επίσης με τον Γκόγια, πραγματευόμενη μία ιστορία αναζήτησης του κρανίου του, το οποίο δεν είχε βρεθεί κατά την μεταφορά των λείψανών του στη Μαδρίτη. Στις κινηματογραφικές παραγωγές με θέμα τον Γκόγια ή πτυχές της ζωής του, ανήκουν επίσης οι ταινίες ''Goya en Burdeos'' και ''Goya's Ghosts'' (2006).
== Εξωτερικοί σύνδεσμοι ==
| |||