Χρόνια παγκρεατίτιδα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

1: στομάχι, 2: χοληδόχος κύστη, 3: χοληδόχος πόρος, 4: παγκρεατικός πόρος 5: δωδεκαδάκτυλος, 6 πάγκρεας.

]]

 

Η χρόνια κατάχρηση αλκοόλ ευθύνεται για την πλειοψηφία (70-90%) των περιπτώσεων χρόνιας παγκρεατίτιδας. Η κατανάλωση αλκοόλ που απαιτείται για την ανάπτυξη χρόνιας παγκρεατίτιδας ποικίλει, αλλά φαίνεται πως 150g ημερησίως για 5 έτη είναι ικανά να προκαλέσουν τη νόσο. 5-15% των αλκοολικών αναπτύσσουν χρόνια παγκρεατίτιδα. Ο μηχανισμός πρόκλησης είναι παρόμοιος με αυτόν της οξείας αλκοολικής παγκρεατίτιδας. Επανειλημμένα επεισόδια οξείας αλκοολικής παγκρεατίτιδας μπορεί επίσης να προκαλέσουν χρόνια παγκρεατίτιδα.<ref name=":0">{{Cite book|title = Χειρουργική|last = Βώρος|first = Διονύσης Κ.|publisher = Επιστημονικές εκδώσεις Παρισάνου Α.Ε.|year = 2014|isbn = 978-960-394-976-3|location = Αθήνα|pages = 562-592|url = http://www.osdelnet.gr/book/1204448/%CE%A7%CE%B5%CE%B9%CF%81%CE%BF%CF%85%CF%81%CE%B3%CE%B9%CE%BA%CE%AE_|last2 = |first2 = }}</ref>

 

Άλλες αιτίες χρόνιας παγκρεατίτιδας αποτελούν η χολολιθίαση, γενετικοί παράγοντες, τροπική παγκρεατίτιδα (πιθανότατα λόγω υποσιτισμού ή διατροφικών συνηθειών). Τέλος υπάρχει και η ιδιοπαθής χρόνια παγκρεατίτιδα όταν υπάρχει αδυναμία εύρεσης αιτίας, ή αν ο ασθενής αποκρύπτει κατάχρηση αλκοόλ.<ref name=":0" />

 

 

Ο πόνος είναι και εδώ κύριο σύμπτωμα της νόσου και εμφανίζεται στους περισσότερους ασθενείς. Eντοπίζεται στο επιγάστριο και μπορεί να έχει ζωστηροειδή κατανομή και αντανάκλαση στην οσφύ. Τον πόνο μπορεί να συνοδεύουν συμπτώματα όπως ναυτία και έμετοι. Στην αρχή ο πόνος εμφανίζεται κατά διαστήματα αλλά στη συνέχεια μπορεί να γίνει πιο μόνιμος και επίμονος. Συνήθως δεν υποχωρεί με φάρμακα. Κατά τη διάρκεια ενός οξέος επεισοδείου χρόνιας παγκρεατίτιδας μπορεί να δοθεί λανθασμένα η εντύπωση πως ο ασθενής έχει οξεία παγκρεατίτιδα.<ref name=":0" /><ref name=":1">{{Cite book|title = ΕΠΙΤΟΜΗ ΓΕΝΙΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ / Τομέας Χειρουργικής Ιατρικής Σχολής Α.Π.Θ.|last = Σπανός|first = Π.|publisher = University Studio Press|year = 2012|isbn = 978-960-12-2086-4|location = Θεσσαλονίκη|pages = 662-674|url = |last2 = Δαλαΐνας|first2 = Β.}}</ref>

 

Μετά από κάποια χρόνια χωρίς θεραπεία, ο πόνος μπορεί να αρχίσει να υποχωρεί καθώς καταστρέφεται το παγκρεατικό παρέγχυμα. Όταν τα κύτταρα του παγκρέατoς που παράγουν ένζυμα μειωθούν σε κάτω από 10% τότε θα εμφανιστούν και συμπτώματα όπως στεατόρροια, κρεατόρροια και απώλεια βάρους.<ref>{{Cite web|url = http://www.merckmanuals.com/professional/gastrointestinal-disorders/pancreatitis/chronic-pancreatitis|title = Chronic Pancreatitis - Symptoms and Signs|date = |accessdate = |website = |publisher = |last = Freedman|first = Steven D.}}</ref> Η εκτεταμένη καταστροφή του παγκρέατος τελικά θα προκαλέσει και σακχαρώδη διαβήτη λόγω καταστροφής των β-κυττάρων που παράγουν ινσουλίνη.<ref>{{Cite web|url = http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/pancreatitis/basics/complications/con-20028421|title = Pancreatitis Complications|date = |accessdate = |website = |publisher = |last = |first = }}</ref>

 

* Αυξημένες τιμές λιπάσης και αμυλάσης σε ορό και ούρα μπορεί να εμφανιστούν σε εξάρσεις της νόσου, αλλά η αύξηση αυτή δεν είναι διαγνωστική. Η μέτρηση θρυψινογόνου ορού μπορεί να έχει διαγνωστική αξία όταν είναι μικρότερη από 20 ng/ml αλλά αυτό συμβαίνει κυρίως σε προχωρημένη χρόνια παγκρεατίτιδα, η οποία μπορεί να διαγνωστεί και με άλλους τρόπους.<ref name=":0" />

* Μέτρηση λίπους κοπράνων πάνω από 7γρ/ ημέρα για τρεις ημέρες υποδεικνύουν ύπαρξη χρόνιας παγκρεατίτιδας. Για αυτήν τη μέθοδο, ο ασθενής πρέπει να κάνει ειδική δίαιτα με 100γρ λίπος ημερησίως. Αυτή η μέθοδος όμως δεν χρησιμοποιείται συχνά επειδή δεν είναι ευχάριστη και εύκολη η διαδικασία αλλά και η ειδική δίαιτα. Άλλες μέθοδοι είναι η ανίχνευση λίπους στα κόπρανα (μέθοδος Soudan III), καθώς και μέτρηση επιπέδων ελαστάσης και χυμοθρυψίνης κοπράνων.<ref name=":0" /><ref name=":1" />

* Μέθοδος με αξιόλογη διαγνωστική ικανότητα είναι η συλλογή παγκρεατικού υγρού με τη χρήση ρινοδωδεκαδακτυλικού καθετήρα, και μέτρηση των ενζύμων και διττανθρακικών. Προηγείται ερεθισμός του παγκρέατος με σεκρετίνη (ή χολοκυστοκίνη). Ωστόσο, η εξέταση είναι ενοχλητική για τον ασθενή και δεν χρησιμοποιείται συχνά.<ref name=":0" />

 

Πιο ευρεία εφαρμογή στη διάγνωση της χρόνιας παγκρεατίτιδας έχουν οι απεικονιστικές εξετάσεις.

* '''Απλή ακτινογραφία θώρακα''': Μπορεί να αποκαλύψει επασβεστώσεις οι οποίες αποτελούν διαγνωστικό σημείο χρόνιας παγκρεατίτιδας. Ωστόσο οι επασβεστώσεις δεν εμφανίζονται παρά μόνο σε προχωρημένα στάδια της νόσου. Η μέθοδος χρησιμοποιείται όμως επειδή είναι εύκολη.<ref name=":0" /><ref name=":1" />

* '''Ενδοσκοπικά''': Η [[ενδοσκοπική παλίνδρομη χολάγγειο-παγκρεατογραφίας (ERCP)]] εντοπίζει παθολογικές αλλαγές του παγκρεατικού πόρου και έχει καλή διαγνωστική ακρίβεια. Ο [[Ενδοσκοπικό υπερηχογράφημα (EUS)|ενδοσκοπικός υπέρηχος (EUS)]] μπορεί να δώσει χρήσιμες πληροφορίες τόσο για τον παγκρεατικό πόρο όσο και για το παγκρεατικό παρέγχυμα. Οι ενδοσκοπικές αυτοί μέθοδοι, αν και ακριβείς μπορεί να δώσουν ψευδώς θετικά αποτελέσματα σε περιπτώσεις που υπάρχει ήδη κάποια καταπόνηση του παγκρέατος χωρίς όμως να υπάρχει απαραίτητα η νόσος όπως π.χ. σε ηλικιωμένους (λόγω φυσικής φθοράς), σε φάση ανάρρωσης μετά από οξεία παγκρεατίτιδα, σε πότες που δεν έχουν ακόμη χρόνια παγκρεατίτιδα κλπ.<ref name=":0" />

 

Επιπλοκές μπορεί να είναι ο [[Διαβήτης (ασθένεια)|διαβήτης]], ο [[ίκτερος]], η στένωση του [[Δωδεκαδάκτυλο|δωδεκαδακτύλου]] και οι ψευδοκύστεις.

 

 

{{Cite web|url = http://www.intechopen.com/books/pancreatitis-treatment-and-complications|title = Pancreatitis - Treatment and Complications|date = |accessdate = |website = |publisher = |last = Saez|first = Luis Rodrigo|Άδεια χρήσης = CC BY 3.0 license}}

 

== Παραπομπές ==