|
| colspan="2" | [[Αρχείο:Map - NL - Municipality code 0363 (2014).png|center|265px|Θέση του δήμου του Άμστερνταμ]] <center>Θέση του δήμου του Άμστερνταμ</center> {{hidden begin|title = Χάρτης }} [[Αρχείο:ROA-Stadsregio Amsterdam.png|center|265px|H αστική περιφέρεια του Άμστερνταμ]] <center>H αστική περιφέρεια του Άμστερνταμ</center> {{hidden end}}
|-
| [[Χώρα]] || [[Ολλανδία]]
|-
| [[Επαρχίες της Ολλανδίας|Επαρχία]] || [[Βόρεια Ολλανδία]]
|-
| [[Δήμοι της Ολλανδίας|Δήμος]] || [[Αρχείο:Flag of Amsterdam.svg|border|22px]] [[Άμστερνταμ (δήμος)|Άμστερνταμ]]
|-
| [[Έκταση]] || 219,33 χμ² ('''ξηρά''': 165,18 χμ², '''νερό''': 53,59 χμ²)
|}
Το '''Άμστερνταμ''' (εξελληνισμένη ονομασία: '''Αμστελόδαμον''') ([[Ολλανδική γλώσσα|ολλανδικά]]: ''Amsterdam'', προφέρεται: [ˌɑmstərˈdɑm] ({{Audio|Nl-Amsterdam.ogg|Amsterdam}} προφέρεται: [ˌɑmstərˈdɑm], [[γίντις]]: ''Mokum'', προφέρεται: [ˈmokum], παλαιότερη ονομασία: ''Amstelredamme'Μόκουμ''' στα Jiddisch, διάλεκτοςεξελληνισμένη βορειοευρωπαίωνονομασία: Εβραίων'''Αμστελόδαμον'''), είναι η πρωτεύουσα και ο μεγαλύτερος σε πληθυσμό δήμος της [[Ολλανδία|Ολλανδίας]]. Ιδρύθηκε στα τέλη του [[12ος αιώνας|12ου αιώνα]] ως μικρό αλιευτικό χωριό στις όχθες του ποταμού [[Άμστελ]], από όπου και πήρε το όνομά του. Σήμερα αποτελεί το οικονομικό και πολιτιστικό κέντρο της χώρας. Ο δήμος έχει έκταση 219,33 χμ² και πληθυσμό 805.166 κατοίκους (Αύγουστος 2013). Η πόλη έχει πληθυσμό 790.044 κατοίκους και η ευρύτερη μητροπολιτική περιοχή 2.289.762 κατοίκους. Βρίσκεται στο βόρειο μέρος της ευρύτερης περιοχής [[Ράντσταντ]] (Randstad), μία από τις μεγαλύτερες μητροπολιτικές περιοχές της Ευρώπης.
Το Άμστερνταμ έχει ένα από τα μεγαλύτερα [[ιστορικό κέντρο|ιστορικά κέντρα]] στην [[Ευρώπη]], κυρίως από τον [[17ος αιώνας|17ο αιώνα]], την Χρυσή Εποχή της Ολλανδίας, της οποίας ήταν το εστιακό σημείο. Την περίοδο εκείνη, μια σειρά από ομόκεντρα ημικυκλικά [[κανάλι]]α, τα περίφημα [[Χραχτ|χράχτεν]] (''grachten'') χτίστηκαν γύρω από το κέντρο της παλαιότερης πόλης, τα οποία μέχρι σήμερα προσδιορίζουν τη διάταξη και την εμφάνισή του κέντρου. Κατά μήκος των καναλιών βρίσκονται πολλά όμορφα σπίτια και αρχοντικά· τα περισσότερα κατοικούνται, άλλα είναι πια γραφεία, και μερικά είναι δημόσια κτήρια.
==Γεωγραφία==
[[Αρχείο:Amsterdam-topografie.jpg|thumb|200px|right|Τοπογραφικός χάρτης του Άμστερνταμ, με τη χαρακτηριστική διάταξη των ''χράχτεν'']]
Υπάρχουν ημέρες με υψηλό αριθμό κατακρημνισμάτων, αλλά όχι πάνω από τα 850 χιλιοστά ετησίως. Το συνηθέστερο κατακρήμνισμα είναι το συνεχές ψιχάλισμα (motregen), ή απλή βροχή. Παρά ταύτα, όταν πνέουν ισχυροί δυτικοί άνεμοι, το ύψος βροχής μπορεί να ανέβει τόσο πολύ, ώστε τίθενται σε λειτουργία ειδικές αντλίες γύρω από την πόλη και, το νερό που περισσεύει παροχετεύεται στη θάλασσα ή σε υψηλότερα σημεία. Βέβαια, η παρουσία άφθονου ύδατος στις εδαφικές λεκάνες, είναι υπεύθυνη για την εμφάνιση άφθονων νεφών και υγρασίας, ιδιαίτερα τους μήνες από τον Οκτώβριο μέχρι τον Μάρτιο.
Η '''μέση θερμοκρασία'' σε ''βαθμούς C''' και η '''μέση τιμή ατμοσφαιρικών κατακρημνισμάτων''' σε '''χιλιοστά''', έχουν ως εξής (μετεωρολογικά δεδομένα από το αεροδρόμιο [[Διεθνές Αεροδρόμιο Σκίπχολ|Σχίπχολ]], 2010):
[[Αρχείο:Schaats1.jpg|thumb|250px|right|Κάτοικοι του Άμστερνταμ κάνουν πατινάζ στα παγωμένα νερά ενός χραχτ]]
Ο [[ποταμός Έι]] (Ηet IJ) αποτελεί το διαχωριστικό σημείο μεταξύ του ιστορικού κέντρου και των βόρειων συνοικιών του Άμστερνταμ. Το ιστορικό κέντρο βρίσκεται νότια του ποταμού και, συγκεκριμένα νότια του Κεντρικού Σιδηροδρομικού Σταθμού. Το παλαιότερο σημείο του κέντρου είναι το Βάλεν (de Wallen) που, σήμερα, ταυτίζεται με την «κόκκινη περιοχή» (red district). Ακτινωτά, απλώνονται σε σχήμα μισοφέγγαρου τα πανέμορφα [[χράχτ]]εν. Η ζώνη που σχηματίζουν (de grachtengordel) περιελήφθη στα [[Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς|Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της [[UNESCO]] τον Αύγουστο του 2010.
Περιφερικά της ζώνης βρίσκονται οι παλαιότερες εργατικές συνοικίες του Άμστερνταμ, το '''Γιορντάαν (De Jordaan)''' και το '''Πέιπ (De Pijp)'''. Το ιστορικό κέντρο καταλήγει στις χαρακτηριστικές τοποθεσίες '''Πλατεία Μουσείου (Ηet Museumplein)''', '''Πάρκο Φόντελ (Ηet Vondelpark)''' και '''Πλαντάζ (De Plantagebuurt)''' με τον ζωοολογικό κήπο '''Άρτις (De Dierentuin Artis)'''.
Στη δεκαετία του ’20, ο εξπρεσιονισμός της [[Σχολή του Άμστερνταμ|Σχολής του Άμστερνταμ]], ανέλαβε να κοσμήσει την πόλη. Το πιο αντιπροσωπευτικό δείγμα της σχολής αποτελεί αναμφίβολα το '''Σχέιπφααρτ (Ηet Scheepvaarthuis)'''. Επίσης το '''Ντάχεράατ (De Dageraad)''' και αρκετές γέφυρες. Στη δεκαετία του ’30, το Γενικό Σχέδιο Αστικής Επέκτασης (Ηet Algemeen Uitbreidingsplan) του πρωτοπόρου [[Κορνέλις φαν Έιστερεν]] (Cornelis van Eesteren), έδωσε καινούργια τμήματα στα δυτικά και νότια της πόλης, με τη χαρακτηριστική εικόνα δακτύλων στη μορφή τους, που προέκυπτε από την εναλλαγή κατοικημένων και πράσινων περιοχών.
Βόρεια του ποταμού Έι βρίσκεται το '''Άμστερνταμ-Νόορτ (Amsterdam-Noord)''', με αρκετά [[πόλντερ]]ς, που έρχονται σε αντίθεση με τον κοσμοπολίτικο χαρακτήρα του ιστορικού κέντρου. Ακριβώς στην πίσω είσοδο του Κεντρικού Σιδηροδρομικού Σταθμού υπάρχει αποβάθρα αναχώρησης φέρι με δωρεάν μεταφορά επιβατών προς αυτό. Αλλά και υποθαλάσσια τούνελς συνδέουν τις δύο όχθες του ποταμού.
Το Άμστερνταμ έχει 400.000 δέντρα και άφθονα πάρκα. Στα νοτιοδυτικά βρίσκεται το '''Δάσος του Άμστερνταμ (Het Amsterdamse Bos)''', με έκταση 1000 εκταρίων περίπου.
==Πληθυσμιακή κατανομή==
[[Αρχείο:Ingang Tropenmuseum.jpg|thumb|250px|right|To Μουσείο των Τροπικών]]
*Το ''Μουσείο των Τροπικών'' (ενν. περιοχών) (Het Tropenmuseum)'': πρόκειται περί ενός εθνολογικού μουσείου, με αναφορά στους λαούς των τροπικών -και όχι μόνον- περιοχών. Περιέχει παραδοσιακά αλλά και σύγχρονα αντικείμενα τέχνης από διάφορους πολιτισμούς, όπως λ.χ. της Ινδονησίας, της Ν.Γουινέας, του Σουρινάμ κ.α. Επίσης εκτίθενται ηχητικά και κινηματογραφικά ντοκουμέντα αλλά και φωτογραφίες από την ιστορία και τον τρόπο ζωής τους.
*Το ''Μουσείο του Άμστερνταμ'' (Het Amsterdam Museum)'': μέχρι το 2010 ονομαζόταν Ιστορικό Μουσείο του Άμστερνταμ και αναφέρεται στο παρελθόν και το παρόν της πόλης του Άμστερνταμ, ειδικά. Ιδρύθηκε το 1926 και, βρίσκεται στο ιστορικό κέντρο της πόλης, όπου μεταφέρθηκε από άλλη συνοικία το 1975. Στις συλλογές του περιλαμβάνονται περίπου 75.000 αντικείμενα, κυρίως πίνακες, αγάλματα, λιθοτυπίες, γραφοτυπίες, σχέδια, βιβλία, είδη υαλουργίας, υφαντικής, κεραμικής, μηχανήματα, έπιπλα, κ.λ.π.
*Το ''Εβραϊκό Ιστορικό Μουσείο'' (Het Joods Historisch Museum)'': ιδρύθηκε το 1932 και περιλαμβάνει περίπου 11.000 έργα τέχνης, παραδοσιακά και ιστορικά αντικείμενα που ρίχνουν φως στον Εβραϊκό πολιτισμό. Η συλλογή ήταν μεγαλύτερη, αλλά κατά τη διάρκεια του Β΄Παγκοσμίου Πολέμου, το μουσείο ήταν κλειστό και πολλά αντικείμενα κατασχέθηκαν χωρίς να επιστραφούν ποτέ.
*Το ''Σπίτι του Ρέμπραντ'' (Het Rembrandthuis)'': πρόκειται για το οίκημα όπου διέμεινε ο μεγάλος ζωγράφος μεταξύ των ετών 1639 και 1658. Στεγάζει το ομώνυμο μουσείο, όπου εκτίθενται σχέδια και καθημερινά χρηστικά αντικείμενα του Ρέμπραντ.
*Το ''[[Σπίτι της Άννας Φρανκ]]'' (Het Anne Frank Huis)'': αποτελεί οικοδόμημα του 1635 και είχε χρησιμοποιηθεί ως κατοικία και από άλλους επιφανείς πολίτες του Άμστερνταμ. Μεταξύ 1928 και 1939, στέγαζε βιομηχανία κατασκευής [[πιανόλα|πιανολών]]. Από το 1940 κατοικήθηκε από τον Όττο Φράνκ και την οικογένειά του. Η ιστορία της κόρης του Άννας και του Ημερολογίου της είναι το κυρίαρχο στοιχείο της συγκεκριμένης οικίας, που αποτελεί έναν από τους πλέον επισκέψιμους και φωτογραφημένους χώρους του Άμστερνταμ.
*Το ''Μουσείο Τισό'' (Madame Tussauds)'': ένα από τα -μικρότερα- ομώνυμα με το, μεγάλο στο Λονδίνο, μουσεία ομοιωμάτων. Δεν διαθέτει την αίγλη του μουσείου της Βρετανικής πρωτεύουσας, αλλά έχει μεγάλη επισκεψιμότητα.
*Το ''Μουσείο Αντίστασης'' (Ηet Verzetsmuseum Amsterdam)'': ιδρύθηκε το 1984 και περιλαμβάνει αυθεντικά αντικείμενα, φωτογραφίες, κινηματογραφικά και ηχητικά ντοκουμέντα από την ιστορία όλων εκείνων που πήραν μέρος στην Αντίσταση κατά των Γερμανών στον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο.
===Εκκλησίες===
[[Αρχείο:Okerk2.jpg|thumb|250px|Η Παλαιά Εκκλησία]]
*Η '''Παλαιά Εκκλησία'' (De Oude Kerk)''': είναι η παλαιότερη εκκλησία του Άμστερνταμ και το παλαιότερο σωζόμενο κτήριο της πόλης. Κατασκευάστηκε το 1306 και, στην αρχή, ονομαζόταν Αγ. Νικόλαος. Είναι προτεσταντική και στην ιστορία της έγιναν πολλές επεκτάσεις. Διαθέτει εντυπωσιακό εκκλησιαστικό όργανο και ανήκει στα 100 κορυφαία Μνημεία Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Άμστερνταμ (Rijksmonumenten).
*Η '''Νέα Εκκλησία'' (De Nieuwe Kerk)''': βρίσκεται στο ιστορικό κέντρο της πόλης, στην πλατεία Νταμ (Dam), δίπλα στο Βασιλικό Παλάτι. Κατασκευάστηκε στις αρχές του 15ου αιώνα και είναι νεογοτθικού ρυθμού. Χρησιμοποιήθηκε ως χώρος κοσμικού τελετουργικού για τις βασιλικές στέψεις, μεταξύ των οποίων και της [[Βεατρίκη]]ς, το 1980. Σήμερα δεν χρησιμοποιείται πλέον ως εκκλησία, παρά μόνον για διάφορες εκδηλώσεις, όπως λ.χ. μουσικές παραστάσεις αφού διαθέτει εξαιρετικό εκκλησιαστικό όργανο.
*Ο '''Αγ. Νικόλαος'' (Sint-Nicolaaskerk'''): ρωμαιοκαθολική βασιλική, κτισμένη μεταξύ των ετών 1884-7. Στην είσοδο δεσπόζουν οι δύο πύργοι της κατασκευασμένοι σε ένα ιδιαίτερο ρυθμό, οι οποίοι δεν είναι απόλυτα συμμετρικοί μεταξύ τους (ο δυτικός γέρνει περισσότερο προς τα εμπρός). Το 1999 έγιναν εργασίες συντήρησης.
===Αξιόλογα κτήρια===
[[Αρχείο:Dampaleis.jpg|thumb|250px|right|To Βασιλικό Παλάτι]]
*Το '''Βασιλικό Παλάτι'' (Het Koninklijk Paleis Amsterdam)''': βρίσκεται στο ιστορικό κέντρο της πόλης, στην πλατεία Νταμ (Dam). Κατασκευάστηκε μεταξύ 1648 και 1665 ως δημαρχείο, σε σχέδια του Γιάκομπ φαν Κάμπεν (Jacob van Campen). Υπήρξε το σημαντικότερο ιστορικό και πολιτιστικό κτήριο του Χρυσού Αιώνα και ανήκει στα 100 σημαντικότερα Μνημεία Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Άμστερνταμ.
Απετέλεσε, στην εποχή του, το μεγαλύτερο μη θρησκευτικό κτήριο του Παλαιού Κόσμου. Η μνημειακή κατασκευή, που κόστισε 8,5 εκατομμύρια χoύλντεν (gulden), ένα απίστευτα μεγάλο ποσό για τον 17ο αιώνα, συμβόλιζε το ελεύθερο πνεύμα της πόλης (Vrijzinnigheid). Το κτήριο στηριζόταν σε 13.659 ξύλινους πασσάλους (heipalen) και το κύριο δομικό υλικό είναι ο [[αμμόλιθος Μπεντχάιμερ]], ενώ στο εσωτερικό του κυριαρχεί το [[μάρμαρο]]. Χαρακτηρίζεται ως «αυστηρό στη διακόσμηση αλλά λαμπερό στο σχεδιασμό» του. Έχει είσοδο με διακόσμηση κορινθιακού ρυθμού, 2 ορόφους και μνημειακή κεντρική σάλα, μήκους 40, ύψους 30 και πλάτους 20 μέτρων περίπου.
Η χρήση του άλλαξε το 1808, όταν χρησιμοποιήθηκε από το Ναπολέοντα Βοναπάρτη ως βασιλική κατοικία και παρέμεινε έτσι για πολύ καιρό, μετά την επιστροφή του σε ολλανδικά χέρια. Στον 20o αιώνα έγιναν πολλές εργασίες συντήρησης και, από το 1960, άνοιξε για το κοινό. Μεταξύ 2005 και 2009 έκλεισε πάλι, διότι πραγματοποιήθηκαν εκτεταμένα έργα συντήρησης στο εσωτερικό του. Σήμερα, δεν χρησιμοποιείται μεν ως βασιλική κατοικία, αλλά στεγάζει όλες τις επισκέψεις των βασιλικών μελών στο Άμστερνταμ, καθώς και όλες τις εορταστικές ή επετειακές εκδηλώσεις που σχετίζονται με τους Ολλανδούς «γαλαζοαίματους».
*Η ''Στόπερα'''Στόπερα (De Stopera)''''': βρίσκεται στο κέντρο του Άμστερνταμ μεταξύ της Πλατείας Βατερλώ και του Ζβάνενμπουρχβαλ πάνω στον ποταμό [[Άμστελ]]. Το όνομά της προέρχεται από το συνδυασμό των λέξεων Στάτχαους (stadhuis) και Όπερα (opera). Στεγάζει το Δημαρχείο (Stadhuis) και το Μουσικό Θέατρο του Άμστερνταμ (Het Muziektheater) ,δηλαδή την Όπερα ( De Nederlandse Opera), το Μπαλέτο (Het Nationale Ballet) και την Συμφωνική Ορχήστρα της Ολλανδίας (De Holland Symfonia). Kατασκευάστηκε μεταξύ των ετών 1982 και 1986.
[[Αρχείο:BeursVanBerlage.jpg|thumb|250px|To ''Μπέρλάχε'']]
*Το ''Μπέρλάχε'''Μπέρλάχε (De Berlage)''''': εντυπωσιακό κτήριο στη [[Ντάμρακ]] (Damrak), κατασκευασμένο μεταξύ 1898 και 1903, σε σχέδια του αρχιτέκτονα [[Χέντρικ Πέτρους Μπέρλάχε]] (Hendrik Petrus Berlage), απ’όπου και η ονομασία του. Το βασικό δομικό του υλικό είναι το κόκκινο τούβλο ενώ διαθέτει 3 ορόφους, γυάλινη οροφή και πύργο ύψους 40 μέτρων στην είσοδο.
Κατασκευάστηκε για να στεγάσει και να εξυπηρετήσει τις οικονομικές δραστηριότητες των εμπόρων και πολιτών του Άμστερνταμ, όμως ο ρόλος του ήταν πολλαπλός: χρηματιστήριο, ανταλλακτήριο αγαθών (κυρίως για εμπόρους), ταχυδρομείο, τηλεφωνικό κέντρο, αστυνομικό τμήμα, συνεδριακός χώρος, πολιτιστικό κέντρο, ήταν κάποιες από τις λειτουργίες του.
Σήμερα χρησιμοποιείται ως εκθεσιακός, συνεδριακός και συναυλιακός χώρος. Είναι στη λίστα με τα 100 σπουδαιότερα Μνημεία Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ολλανδίας (Rijksmonumenten).
*Το '''''Μάγκνα Πλάζα'' (Magna Plaza)''''': βρίσκεται πίσω από το Βασιλικό παλάτι στην Πλατεία Νταμ. Παλαιότερα ήταν το Κεντρικό Ταχυδρομείο του Άμστερνταμ (Het Amsterdamse Hoofdpostkantoor), ενώ σήμερα αποτελεί εμπορικό κέντρο υψηλής αισθητικής. Κατασκευάστηκε μεταξύ 1895 και 1899 σε σχέδια του φημισμένου αρχιτέκτονα και ιστορικού [[Κορνέλις Χέντρικ Πέτερς]] (Cornelis Hendrik Peters). Ενσωματώνει το νεογοτθικό και νεοαναγεννησιακό στυλ, αρχιτεκτονικά. Είναι στη λίστα με τα 100 σπουδαιότερα Μνημεία Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ολλανδίας (Rijksmonumenten).
[[Αρχείο:Amsterdam Scheepvaarthuis 002.JPG|thumb|250px|right|To ''Σχέιπφααρτχάους'']]
*Το ''Σχέιπφααρτχάους'''Σχέιπφααρτχάους (Het Scheepvaarthuis)''''': ογκώδες κτήριο που δεσπόζει στο χώρο της [[Προκυμαίας Πρίγκηπας Ερρίκος]] (de Prins Hendrikkade). Η ονομασία του θα μπορούσε να αποδοθεί ελεύθερα ως, ο «Οίκος της Ναυσιπλοΐας» και οφείλεται στο ότι κατασκευάστηκε το 1916 για να στεγάσει τα γραφεία 6 μεγάλων εφοπλιστικών γραφείων. Αρχιτεκτονικά, αποτελεί την επιτομή της [[Σχολή του Άμστερνταμ|Σχολής του Άμστερνταμ]]. Πέρασε στα χέρια διαφόρων μεγιστάνων και, από το 2005 χρησιμοποιείται ως ξενοδοχείο 5 αστέρων. Συμπεριλαμβάνεται στη λίστα με τα 100 σπουδαιότερα Μνημεία Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ολλανδίας (Rijksmonumenten).
*Το '''''Κτήριο του Κεντρικού Σιδηροδρομικού Σταθμού'' (Het Centraal Station)''''': βρίσκεται πάνω στον Έι και αποτελεί το διαχωριστικό σημείο του ιστορικού κέντρου από τις βόρειες συνοικίες. Κατασκευάστηκε μεταξύ 1881 και 1889 σε σχέδια του φημισμένου Ολλανδού αρχιτέκτονα Π.Κάουπερς (P.J.H. Cuypers), πάνω σε 3 τεχνητά νησιά στον Έι. Αυτό έγινε εφικτό μέσω μεταφοράς άμμου από τις αμμοθίνες του [[Φέλσεν]] (Velsen) και, λόγω της φύσης του υλικού, χρησιμοποιήθηκαν 8687 ξύλινοι πάσσαλοι. Παρά ταύτα, εμφανίστηκαν κατά την ανέγερση, πολλές καταβυθίσεις και το έργο καθυστέρησε πολύ να ολοκληρωθεί.
Διαθέτει θόλο από χυτοσίδηρο με άνοιγμα 40 μέτρων, περίπου, και εντυπωσιακή είσοδο νεοαναγεννησιακού ρυθμού. Από το 1997 βρίσκεται συνεχώς υπό καθεστώς έργων συντήρησης, εξ αιτίας των οποίων, πολλά τμήματά του κλείνουν για αρκετές εβδομάδες.
Αντίθετα με ότι πιστεύεται, η περιοχή αποτελεί μεν το κέντρο του «αγοραίου έρωτα» της πόλης, αλλά είναι ταυτόχρονα ένας χώρος όπου καταβάλλονται συστηματικές προσπάθειες για την εξάλειψη της αισθητικής του χυδαίου, μέσω του σεβασμού της ταυτότητας των εργαζομένων γυναικών και, πάντοτε, με τη συμβολή και τήρηση των ολλανδικών νόμων (η [[πορνεία]] στην «κόκκινη ζώνη» είναι απόλυτα νόμιμη). Υπάρχουν γραπτοί αλλά και «άγραφοι» νόμοι που δεν θα πρέπει να παραβιάζονται χάριν του «θεάματος» (λ.χ. η φωτογράφιση των εκδιδομένων γυναικών αποτελεί πρόκληση και θα πρέπει να αποφεύγεται).
Παρά ταύτα, η περιοχή βρίθει από επιχειρήσεις που σχετίζονται με το συγκεκριμένο τομέα, όπως καταστήματα με είδη σεξ (sex shops), θέατρα αντίστοιχου περιεχομένου, κ.ο.κ, που σε συνδυασμό με τα διάσημα [[κόφι-σοπς]] (coffeeshops) και, παρά την ανοχή των ολλανδικών νόμων (''gedoogbeleid''), αποτελούν συχνά εστίες παραβατικότητας ή και εγκληματικότητας. Από το 2007 μπήκε σε εφαρμογή το ''Σχέδιο 1012'' (Ηet Coalitieproject 1012), για την καταπολέμηση της εγκληματικότητας και την οικονομική αναβάθμιση της περιοχής.
==[[Εραλδική]]==
| bodyclass = vevent
| bodystyle = border-spacing: 0px
| abovestyle = font-size:1.25em; white-space:nowrap
| above = Δήμος του Άμστερνταμ
| abovestyle = background-color:#E7E3E7; font-size:1.25em; white-space:nowrap
| headerstyle = background-color:#E7E3E7
[[Αρχείο:Amsterdam333.jpg|thumb|200px|Amsterdam]]
Το Άμστερνταμ έχει δύο πανεπιστήμια: Το [[Πανεπιστήμιο του Άμστερνταμ]] (''De Universiteit van Amsterdam'') ή (UvA), με 28.000 φοιτητές περίπου και το [[Πανεπιστήμιο Φρέιε]] (''Vrije Universiteit'') ή (VU), με 19.000 φοιτητές περίπου. Το πρώτο βρίσκεται στην κυρίως πόλη, ενώ το δεύτερο στη συνοικία Μπάουτενφέλντερτ (Buitenveldert).
Άλλα ιδρύματα ανώτερης εκπαίδευσης (ΗΒΟ), αποτελούν η ''Ακαδημία Χέριτ Ρίτφελτ'' (''De Gerrit Rietveld Academie''), με κατεύθυνση τις Καλές Τέχνες, την Υφαντουργία, τη Γραφιστική, τη Μόδα κ.α., το ''Χόχεσχόολ του Άμστερνταμ'' (''De Hogeschool van Amsterdam''), με κατεύθυνση τη Φυσική Αγωγή, τη Διατροφολογία, την Οικονομία, την Υγεία, τα ΜΜΕ κ.α., το ''Χόχεσχόολ για Οικονομικές Σπουδές του Άμστερνταμ'' (''Hogeschool voor Economische Studies Amsterdam'') και το ''Αμστερντάμσε Χοχεσχοολ για τις Τέχνες'' (''Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten'') που περιλαμβάνει το ''Ωδείο Σβεελίνκ'' (''Sweelinck Conservatorium''). Το [[Διεθνές Ινστιτούτο Κοινωνικής Ιστορίας του Άμστερνταμ]] είναι ένας από τα μεγαλύτερους παγκοσμίως θεσμούς τεκμηρίωσης και έρευνας της κοινωνικής ιστορίας, και ιδιαίτερα της ιστορίας του εργατικού κινήματος.
==Συγκοινωνίες==
[[File:Amsterdam Centraal Panorama.JPG||thumb|300px|Το κτήριο του κεντρικού σιδηροδρομικού σταθμού του Άμστερνταμ]]
Οι δημόσιες μεταφορές στο Άμστερνταμ επιτελούνται από:
* εθνικές και διεθνείς σιδηροδρομικές συνδέσεις
* 3 γραμμές [[μετρό]]
| 