Ο '''Οιβώτας ο Δυμαίος''' (Οἰβώτας σημαίνει «βοσκός προβάτων») ήταν αρχαίος ολυμπιονίκης.
Γιος του [[Οινίας ο Δύμαιος|Οινία]] από την Αρχαία Δύμη της [[Αχαΐα|Αχαΐας]], νίκησε στην [[Κατάλογος αρχαίων ολυμπιονικών#a66|6η Ολυμπιάδα]] το [[756 π.Χ.]]<ref>"Οἰβώτα δὲ τὸν μὲν ἀνδριάντα Ἀχαιοὶ κατὰ πρόσταγμα ἀνέθεσαν τοῦ ἐν Δελφοῖς Ἀπόλλωνος ἐπὶ Ὀλυμπιάδος ὀγδοηκοστῆς: ἡ δὲ τοῦ σταδίου νίκη τῷ Οἰβώτᾳ γέγονεν Ὀλυμπιάδι ἕκτῃ. πῶς ἂν οὖν τήν γε ἐν Πλαταιαῖς μάχην μεμαχημένος ὁ Οἰβώτας εἴη μετὰ Ἑλλήνων; πέμπτῃ γὰρ ἐπὶ τῇ ἑβδομηκοστῇ Ὀλυμπιάδι τὸ πταῖσμα ἐγένετο ἐν Πλαταιαῖς Μαρδονίῳ καὶ Μήδοις. ἐμοὶ μὲν οὖν λέγειν μὲν τὰ ὑπὸ Ἑλλήνων λεγόμενα ἀνάγκη, πείθεσθαι δὲ πᾶσιν οὐκέτι ἀνάγκη. τὰ δὲ ἄλλα ὁποῖα τὰ συμβάντα ἦν ἐς τὸν Οἰβώταν, τῇ ἐς Ἀχαιοὺς προσέσται μοι συγγραφῇ."[http://el.wikisource.org/wiki/%CE%97%CE%BB%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CF%8E%CE%BD_%CE%92 Παυσανία, Ηλειακά]</ref> και σύμφωνα με τον μύθο στην πατρίδα του για να τον τιμήσουν έστησαν άγαλμά του. Ο Οίβωτας όμως δεν έμεινε ικανοποιημένος από τα βραβεία που πήρε αλλά και από τις τιμές που του απέδωσαν οι συμπολίτες του και καταράστηκε όλους τους Αχαιούς να μην ξανακερδίσουν σε Ολυμπιακούς Αγώνες. Η κατάρα του έπιασε και κράτησε τριακόσια χρόνια, μέχρι που οι Αχαιοί ζήτησαν χρησμό από το μαντείο των Δελφών. Έτσι οι Αχαιοί επιπλέον έστησαν άγαλμά του στην Άλτις της [[Ολυμπία|Ολυμπίας]] το [[456 π.Χ.]]. Τότε ήταν, πάντα σύμφωνα με τον μύθο, που κέρδισε ο [[Σώστρατος ο Πελληνεύς]] στο στάδιο παίδων. Στο εξής όσοι Αχαιοί αγωνίζονταν στην Ολυμπία θυσίαζαν πρώτα στο άγαλμα του Οίβωτα και, αν νικούσαν, στεφάνωναν το άγαλμά του.<ref>" ὑπὸ δὲ τοῦ ἐλεγείου τοῦ Ὀλυμπίασιν ἐπὶ τῇ εἰκόνι τῇ Οἰβώτα οὐ προαχθείη τις ἐς ἀλογίαν. Οἰβώτᾳ γὰρ ἀνδρὶ Δυμαίῳ, σταδίου μὲν ἀνελομένῳ νίκην Ὀλυμπιάδι ἕκτῃ, εἰκόνος δὲ ἐν Ὀλυμπίᾳ περὶ τὴν ὀγδοηκοστὴν Ὀλυμπιάδα κατὰ μάντευμα ἐκ Δελφῶν ἀξιωθέντι, ἐπίγραμμά ἐστιν ἐπ' αὐτῷ λέγον:
