Προερχόταν από [[οικογένεια Κολοκοτρώνη|φημισμένη οικογένεια]]. Το επώνυμο της οικογένειάς του αρχικά ήταν Τσεργίνης. αργοτεραΑργότερα, ο παππούς του, Γιάννης Μπότσικας (Τσεργίνης), υιοθέτησε το «Κολοκοτρώνης» ως οικογενειακό όνομα, σαν μετάφραση του αρβανίτικου παρωνυμίου "Μπιθεκούρας" που του αποδόθηκε από κάποιον Αρβανίτη<ref>Διήγησις συμβάντων της Ελληνικής Φυλής από τα 1770 έως τα 1836, υπαγόρευσε ο Θεόδωρος Κωνσταντίνου Κολοκοτρώνης (στον Γ. Τερτσέτη), Αθήνησιν Τύποις Χ. Νικολαΐδου Φιλαδελφέως 1846, p. 3-4. ''Αὐτοὶ ἐχαλάσθηκαν καὶ ἐγλύτωσε ὁ Μπότσικας. Αὐτὸς εἶχε ἕνα παιδί, Γιάννη, καὶ ἕνας Ἀρβανίτης εἶπε: «Βρέ, τί Μπιθεκούρας εἶναι αὐτός». Δηλαδὴ πόσον ὁ κῶλος του εἶναι σὰν κοτρώνι, καὶ ἔτσι τοῦ ἔμεινε τὸ ὄνομα Κολοκοτρώνης.''</ref>. Ο Κολοκοτρώνης γεννήθηκε στο Ραμοβούνι της [[Μεσσηνία]]ς, καταγόταν από το [[Λιμποβίσι]] της [[Καρύταινα]]ς και πέρασε τα παιδικά του χρόνια στην [[Αλωνίσταινα Αρκαδίας|Αλωνίσταινα]] της [[Αρκαδία]]ς που ήταν τόπος καταγωγής της μητέρας του, [[Ζαμπία Κωτσάκη|Ζαμπίας Κωτσάκη]]. Ο πατέρας του Θεόδωρου, [[Κωνσταντής Κολοκοτρώνης]], πήρε μέρος στην [[Ορλωφικά|ένοπλη εξέγερση]] η οποία υποκινήθηκε από την [[Αικατερίνη Β' της Ρωσίας]] το [[1770]] και σκοτώθηκε μαζί με δύο αδελφούς και τον φημισμένο Παναγιώταρο στον πύργο της [[Καστανίτσα Αρκαδίας|Καστάνιτσας]] από τους Τούρκους.
Από μεγαλοσμικρός, ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης ακολούθησε τον πατέρα του στις διάφορες περιπέτειές του. Σε ηλικία μόλις 15 ετών έγινε αρματωλός εναντίον των [[κλέφτες|κλεφτών]] που λυμαίνονταν την περιφέρεια του Λεονταρίου.
Η δράση του Κολοκοτρώνη σιγά-σιγά απλώθηκε, μαζί με τη φήμη του, σ' όλη την [[Πελοπόννησος|Πελοπόννησο]]. Το [[1802]] είχε γίνει τόσο επικίνδυνος στους κατακτητές, ώστε ο [[βοεβόδας]] της [[Πάτρα]]ς πέτυχε να εκδοθεί σουλτανικό φιρμάνι που τον καταδίκαζε σε θάνατο και ανάθετε την εκτέλεση στους [[Προεστοί|προεστούς]], που αν δεν κατόρθωναν να τον σκοτώσουν θα εκτελούνταν οι ίδιοι.
