|
== Γενικά ==
Με προέλευση από το Bronx της Νέας Υόρκης, '''Rap'''χιπ χοπ είναι το είδος μουσικής και '''Hip-Hop '''ημια ευρύτερη κουλτούρα. Η αστική αυτή κουλτούρα χαρακτηρίζεται από 4τέσσερα διαφορετικά διακριτά στοιχεία: '''MCing''', '''DJing''', '''Graffiti'''γκράφιτι και '''Breakdance'''.
Το ξεκίνημα έγινε στα τέλη της δεκαετίας του '70, μέσα από τα partyπάρτι που διοργάνωνε στις γειτονιές του Bronx ο '''DJ Kool Herc''', ο οποίος θεωρείται σήμερα ως o πατέρας του Hip-Hopχιπ χοπ. Εξίσου σημαντικοί θεωρούνται ο '''Afrika Bambaataa''' και οι '''Zulu Nation''', οι οποίοι επινόησαν και τους όρους MCing, DJing, Graffitiγκράφιτι και Breakdance. Το πρώτο rap κομμάτι που κυκλοφόρησε επίσημα από δισκογραφική εταιρία και έκανε το είδος και έξω από τα ghetto ήταν το "Rapper's Delight" των '''Sugarhill Gang'''.
== 1987 - 2000: Το ξεκίνημα του Hip-HopΧιπ χοπ στην Ελλάδα ==
Το πρώτο ελληνόφωνο hip-hop συγκρότημα ήταν οι [[FF.C|FF.C (Fortified Concept)]] που ξεκίνησαν στο Βύρωνα το 1987. Ο πρώτος ελληνικός χιπ-χοπ δίσκος ήταν το ''Εν+Τάξει'' των O.P.A. που κυκλοφόρησε το 1990. Από τα πρώτα ελληνικά χιπ-χοπ σχήματα, και ιδιαίτερα επιδραστικό στην εποχή του αλλά και αργότερα, ήταν οι [[Στέρεο Νόβα]]. Το πρώτο, ομώνυμο άλμπουμ τους, κυκλοφορεί το 1992.
Τη δεκαετία του '90 το hip-hop ήταν κάτι πρωτόγνωρο στην Ελλάδα καθώς ήταν τα πρώτα χρόνια που βγήκε στην επιφάνεια rap με ελληνικό στίχο, ενώ μέσα τη δεκαετία του '80 είχαν ακουστεί παγκοσμίως μόνο MC's και συγκροτήματα της Αμερικάνικης σκηνής όπως: Sugarhill Gang, Grandmaster Flash, Kurtis Blow, Public Enemy, N.W.A., Boogie Down Productions, Afrika Bambaataa και πολλοί άλλοι, από τους οποίους ήταν επηρεασμένοι όλοι οι καλλιτέχνες της ελληνικής hip-hop σκηνής. Τα ελληνικά hip-hop συγκροτήματα τότε, που ακόμα δεν υπήρχε το internet, ήτανε ελάχιστα καθώς για να βρούνε ένα rap δίσκο ή να ακούσουν ένα κομμάτι έπρεπε να ψάξουν όλη την Αθήνα.
Το 1992, μετά την συναυλία των [[Public Enemy]] στο [[κατράκειο]] θέατρο της Νίκαιας, δημιουργήθηκαν οι '''[[Active Member]] '''. Λίγα χρόνια αργότερα, αφότου άνοιξαν τοτη δικόδική τους labelεταιρία παραγωγής (Freestyle Productions) ονόμασαν το είδος τους [[Low Bap]], θέλοντας να διαχωρίσουν τη δική τους θέση από την υπόλοιπη ελληνική σκηνή , θεωρώντας πως είχε αρχίσει να παίρνει τα εμπορικά χαρακτηριστικά της τότε αμερικάνικης hip-hopχιπ χοπ σκηνής. Με αυτή την κίνηση το κοινό χωρίστηκε σε δύο "στρατόπεδα" δημιουργώντας την πρώτη hip-hopχιπ χοπ κόντρα στην Ελλάδα. Οι Active Member δέχτηκαν σκληρή κριτική από τηντη hip-hopχιπ χοπ κοινότητα και αποκόπηκαν από αυτήν θέλοντας και μη. ▼Το πρώτο ελληνόφωνο hip-hop συγκρότημα δεν ήτανε άλλο από τους [[FF.C|'''FF.C (Fortified Concept)''']] που ξεκίνησαν στο Βύρωνα το 1987. Το πρώτο τους album με τίτλο "Σκληροί Καιροί" κυκλοφόρησε ανεξάρτητα το 1993.
Το 1992 επίσης, στη Νέα Ιωνία, δημιουργήθηκαν οι [[Terror X Crew| '''Terror X Crew (TXC) ''']] . Μέχρι και σήμερα θεωρείται από τους περισσότερους ακροατές αλλά και καλλιτέχνες ως το καλύτερο ελληνικό hip-hop συγκρότημα. Με δισκογραφικό τους ντεμπούτο το ομώνυμο "''Terror X Crew "'' (1995), ήτανεήταν οι πρώτοι που έφεραν το ελληνικό κοινό σε επαφή με τα 4τέσσερα στοιχεία (MCing, DJing, Graffiti, Breakdance) καιτης τηνχιπ κουλτούραχοπ του hip-hopκουλτούρας, όπως επίσης ήτανε και οιήταν πρωτοπόροι του Hardcore Rap και του Wildstyle Graffiti στην Ελλάδα. Το τελευταίο τους album με τίτλο "''Έσσεται Ήμαρ "'' δίχασε το κοινό του συγκροτήματος με αρκετούς να τους αποκαλούν εθνικιστές. ▼▲Το 1992, μετά την συναυλία των [[Public Enemy]] στο [[κατράκειο]] θέατρο της Νίκαιας, δημιουργήθηκαν οι '''[[Active Member]]'''. Λίγα χρόνια αργότερα, αφότου άνοιξαν το δικό τους label (Freestyle Productions) ονόμασαν το είδος τους [[Low Bap]], θέλοντας να διαχωρίσουν τη δική τους θέση από την υπόλοιπη ελληνική σκηνή θεωρώντας πως είχε αρχίσει να παίρνει τα εμπορικά χαρακτηριστικά της τότε αμερικάνικης hip-hop σκηνής. Με αυτή την κίνηση το κοινό χωρίστηκε σε δύο "στρατόπεδα" δημιουργώντας την πρώτη hip-hop κόντρα στην Ελλάδα. Οι Active Member δέχτηκαν σκληρή κριτική από την hip-hop κοινότητα και αποκόπηκαν από αυτήν θέλοντας και μη.
Το 1996, έκαναν την εμφάνιση τους τα '''[[Ημισκούμπρια]] ''' που ήτανε το πρώτο σατυρικόκαθαρά σατιρικό ελληνικό rapχιπ-χοπ συγκρότημα και το 1994 οι '''[[Goin' Through]] ''' οι οποίοι ακολούθησαν από τότε την mainstream σκηνή. ▼▲Το 1992 επίσης, στη Νέα Ιωνία, δημιουργήθηκαν οι [[Terror X Crew|'''Terror X Crew (TXC)''']]. Μέχρι και σήμερα θεωρείται από τους περισσότερους ακροατές αλλά και καλλιτέχνες ως το καλύτερο ελληνικό hip-hop συγκρότημα. Με δισκογραφικό τους ντεμπούτο το ομώνυμο "Terror X Crew" (1995), ήτανε οι πρώτοι που έφεραν το ελληνικό κοινό σε επαφή με τα 4 στοιχεία (MCing, DJing, Graffiti, Breakdance) και την κουλτούρα του hip-hop, όπως επίσης ήτανε και οι πρωτοπόροι του Hardcore Rap και του Wildstyle Graffiti στην Ελλάδα. Το τελευταίο τους album με τίτλο "Έσσεται Ήμαρ" δίχασε το κοινό του συγκροτήματος με αρκετούς να τους αποκαλούν εθνικιστές.
Το 1997 το συγκρότημα '''[[Ζωντανοί Νεκροί]] ''' φέρνει μια άλλη γεύση στην τότε ελληνική hip-hopχιπ χοπ σκηνή :, το Battle Rap. Το πρώτο τους album με τίτλο "''Πρώτος Τόμος "'' (1998) επηρέασε τις επόμενες γενιές που έβγαζαν battle rap κομμάτια καθώς το μεγαλύτερο ποσοστό MCs και συγκροτημάτων μέχρι και σήμερα επιλέγουν αυτό το είδος rapραπ. ▼▲Το 1996, έκαναν την εμφάνιση τους τα '''[[Ημισκούμπρια]]''' που ήτανε το πρώτο σατυρικό ελληνικό rap συγκρότημα και το 1994 οι '''[[Goin' Through]]''' οι οποίοι ακολούθησαν από τότε την mainstream σκηνή.
Άλλα hip-hopχιπ χοπ σχήματα της τότε εποχής ήταν: '''Άγνωστοι Γνωστοί '''(που μετονομάστηκαν σε '''Άλφα Γάμα '''), '''Razastarr ''', '''Παρεμβολές ''', '''[[Νέα Τάξη Πραγμάτων (ΝΤΠ.)]] ''', '''[[ΝΕΒΜΑ]] ''', '''[[Βαβυλώνα (συγκρότημα)|Βαβυλώνα]] ''', '''[[Στίχοιμα]] ''', '''[[Αποκάλυψις (μουσικό σχήμα)|Αποκάλυψις]] ''', τα '''Βόρεια Αστέρια ''', '''Ομήρου Απόγονοι ''', '''Soulbro ''', '''Deadlock ''', '''BarCode Crew '''. ▼▲Το 1997 το συγκρότημα '''[[Ζωντανοί Νεκροί]]''' φέρνει μια άλλη γεύση στην τότε ελληνική hip-hop σκηνή: Battle Rap. Το πρώτο τους album με τίτλο "Πρώτος Τόμος" (1998) επηρέασε τις επόμενες γενιές που έβγαζαν battle rap κομμάτια καθώς το μεγαλύτερο ποσοστό MCs και συγκροτημάτων μέχρι και σήμερα επιλέγουν αυτό το είδος rap.
Ο στίχος μέχρι τότε ήταν κυρίως κοινωνικοπολιτικός, αλλά υπήρχαν και σχήματα που έκαναν σάτυρασάτιρα όπως: [[Ημισκούμπρια]], Dr. Dreez, Deaky Dee και Καβουροδεινόσαυροι. ▼▲Άλλα hip-hop σχήματα της τότε εποχής ήταν: '''Άγνωστοι Γνωστοί '''(που μετονομάστηκαν σε '''Άλφα Γάμα'''), '''Razastarr''', '''Παρεμβολές''', '''[[Νέα Τάξη Πραγμάτων (ΝΤΠ.)]]''', '''[[ΝΕΒΜΑ]]''', '''[[Βαβυλώνα (συγκρότημα)|Βαβυλώνα]]''', '''[[Στίχοιμα]]''', '''[[Αποκάλυψις (μουσικό σχήμα)|Αποκάλυψις]]''', τα '''Βόρεια Αστέρια''', '''Ομήρου Απόγονοι''', '''Soulbro''', '''Deadlock''', '''BarCode Crew'''.
▲Ο στίχος μέχρι τότε ήταν κυρίως κοινωνικοπολιτικός, αλλά υπήρχαν και σχήματα που έκαναν σάτυρα όπως: [[Ημισκούμπρια]], Dr. Dreez, Deaky Dee και Καβουροδεινόσαυροι.
== Το ελληνικό hip-hop τη δεκαετία του (2001 - 2010) ==
=== Νέα συγκροτήματα και διάλυση παλαιοτέρων ===
Την δεκαετία του 2000 πολλά από τα ιστορικά σχήματα της δεκαετίας '90 διαλύθηκαν ή άλλαξαν μορφή όπως: οι [[Terror X Crew]] (μετά την αποχώρηση του DJ ALX το 2002 διαλύθηκαν και συνέχισαν από το 2004 ως "[[Αρτέμης Ευθύμης|Αρτέμης-Ευθύμης]]"), οι FF.C (μετά την αποχώρηση του Ρυθμοδαμαστή το 2005 διαλύθηκαν και ο Σκηνοθέτης δημιούργησε το σχήμα "Αντίξοες Παραγωγές"), οι Άλφα Γάμα (διαλύθηκαν και συνέχισαν solo) και οι Active Member (το 2002 αποχώρησε ο X-Ray και δημιούργησε το συγκρότημα [[Ρόδες (συγκρότημα)|Ρόδες]]).
Από το 2001 και μετά όμως εμφανίστηκαν και άλλα σχήματα δημιουργώντας νέα ρεύματα στη σκηνή. Οι περισσότεροι, σε αντίθεση με τους παλαιότερους, κυκλοφορήσανκυκλοφόρησαν τους δίσκους τους διαδικτυακά, δωρεάν και χωρίς την ανάμειξη δισκογραφικών εταιριών, με αποτέλεσμα μια πληθώρα κυκλοφοριών, που όμως ελάχιστες από αυτές ξεπερνούσαν το επίπεδο μίας no budget παραγωγής. Δεκάδες συγκροτήματα δημιουργήθηκαν αλλά λίγοι έκαναν κάτι παραπάνω από ένα δίσκο ή μία συναυλία. Συγκροτήματα της 2ηςδεύτερης γενιάς του ελληνικού hip-hopχιπ χοπ που άλλαξαν τα δεδομένα της σκηνής και συνεχίζουν δυναμικά μέχρι και σήμερα, είναι οι '''[[ΒΠείς]]''', η '''[[Νεκρική Σιγή]]''', οι '''Athens Finest''', οι '''Ladose''', οι '''G.I.ANT.S.''' και οι '''Ψυχόδραμα 07'''.
=== Mainstream Σκηνή ===
Αξιοσημείωτο στοιχείο τη δεκαετία του 2000 είναι η αναγνώριση του χιπ- χοπ σε ευρύτερο κοινό από κάποια συγκροτήματα, με αποτέλεσμα να γίνει πιο mainstreamεμπορικό. Η αρχή είχε ήδη γίνει από τα τέλη της δεκαετίας του '90 απο τα Ημισκούμπρια με το χαρακτηριστικό χιουμοριστικό ύφος τους, οι οποίοι το 2001 έβγαλαν το single "Πάμε όλοι μαζί σε μια παραλία" το οποίο έγινε τεράστια επιτυχία και παίζεται ακόμα μέχρι και σήμερα. Ανάλογη επιτυχία είχαν τα singles "Greek Lover" και "Sex" το 2004. Την ίδια χρονιά τεράστια επιτυχία και απήχηση στο ευρύ κοινό γνώρισαν οι Goin' Through με το single "Πόσο μαλάκας είσαι" . Ακολούθησαν κι άλλες επιτυχίες όπως, "Γυναίκες", και "12 παρά". Μέχρι το 2007 οι Goin' Through και το Family the Label ([[Ταραξίας]], [[ΝΕΒΜΑ]], Θηρίο κλπ.) ήταν το πιο επιτυχημένο και αναγνωρισμένο crew όσον αφορά το mainstream hip-hop στην Ελλάδα (χρυσοί δίσκοι, επιτυχίες, βραβεία, τηλεοπτικές εμφανίσεις, lives κλπ.).
Το 2007 εμφανίστηκαν κι άλλοι καλλιτέχνες της hip-hopχιπ χοπ με mainstream ήχο οι οποίοι είχαν επιτυχίες, όπως είναι οι Stavento οιπου οποίοι έγιναν γνωστοί με τη μεγάλη ραδιοφωνική επιτυχία "Μέσα σου" και ο Υποχθόνιος με τοτην club-hit 'επιτυχία "Κάνε ντου".
Προς τα τέλη της δεκαετίας αρκετοί καλλιτέχνες του mainstream hip-hop,χιπ χοπ ξεφεύγουν απ'από τον "εμπορικό" hip-hopχιπ χοπ ήχο και κάνουν τραγούδια και με πιο ποπ ήχο ή συναντάμε ραπ συμμετοχές σε ποπ τραγούδια άλλων τραγουδιστών, ακόμα και σε εντελώς διαφορετικής αισθητικής τραγούδια όπως λαϊκά κλπ. Ο όρος "urban" θα έρθει να αντικαταστήσει ουσιαστικά το mainstream hip-hop με αποτέλεσμα ταοι hip-hopχιπ "σουξέ"χοπ επιτυχίες να είναι ελάχισταελάχιστες και να μιλάμε πλέον για ποπ επιτυχίες με στοιχεία ραπ.
=== Underground Σκηνή ===
Η διαφορά μεταξύ underground και εμπορικού hip-hopχιπ χοπ ήταν έντονη εφ' όσον οι μεν είχαν πιο σκληροπυρηνικό ήχο, στίχο πιο καυστικό και προωθούνταν μέσω του hiphop.gr (το οποίο συχνά ανέβαζε mixtapes) και του atlantis fm, ενώ οι δε προωθούνταν μέσω των μεγάλων μουσικών καναλιών και τις τηλεόρασης και είχαν ήχο πιο χορευτικό ήχο και στίχο πιο ανάλαφρο στίχο που παρέπεμπε σε popποπ μουσική.Υπήρχαν επίσης αρκετά συνοικιακά hip-hopχιπ χοπ σχήματα που διέδιδαν cd και demo σε γνωστούς και φίλους, σε όλη την Ελλάδα. Προς το τέλος της δεκαετίας βγήκαν στην επιφάνεια και άλλοι MC's και σχήματα όπως: Billy Sio, Ladose, Μόνιμος Κάτοικος, Detro, BONG DA CITY~ Fullface κ.α. Η εξάπλωση του διαδικτύου βοήθησε αρκετούς MC's να διαδώσουν τη μουσική τους μέσω ιστοσελίδων για βίντεο όπως youtube και σελίδες για hip-hop όπως το [http://bouriblog.com bouriblog.com].
Προς το τέλος της δεκαετίας βγήκαν στην επιφάνεια και άλλοι MC's και σχήματα όπως: Billy Sio, Ladose, Μόνιμος Κάτοικος, Detro, BONG DA CITY~ Fullface κ.α. Η εξάπλωση του διαδικτύου βοήθησε αρκετούς MC's να διαδώσουν τη μουσική τους μέσω ιστοσελίδων για βίντεο όπως youtube και σελίδες για hip-hop όπως το [http://bouriblog.com bouriblog.com]. Κάποιοι είναι αποδεκτοί κάποιοι δέχονται άσχημη κριτική.
== Το ελληνικό hip-hop σήμερα (2011 - ) ==
Σήμερα υπάρχει μεγάλος αριθμός καλλιτεχνών και νέων ανθρώπων που ξεκινούν να ασχολούνται με το rapραπ ή djing και φτιάχνουν συγκροτήματα, σε αντίθεση με τη δεκαετία του 90' που ο αριθμός των καλλιτεχνών ήταν μικρός. Πολλοί από αυτούς κυκλοφορούν τις δισκογραφικές τους δουλειές μέσω του διαδικτύου ή γνωστοποιούν τη μουσική τους μέσω youtube. Υπάρχουν και αρκετοί οι οποίοι βγάζουν δίσκους μέσω ανεξάρτητων δισκογραφικών εταιριών. Χαρακτηριστικό του σημερινού hip-hopχιπ χοπ είναι το σκληροπυρηνικό "flow" που επικρατεί όταν ραπάρουν οι περισσότεροι MC's.
== Έλληνες Παραγωγοί & Beatmakers ==
Ένας από τους πρώτους και σημαντικότερους hipχιπ hopχοπ παραγωγούς / beatmakers στην Ελλάδα είναι ο DJ ALX ή αλλιώς Ηχοκράτορας. Έγινε ευρύτερα γνωστός στον κόσμο του hipχιπ hopχοπ ως μέλος των Terror X Crew και ισχυρός άνδραςστέλεχος της δισκογραφικής εταιρίας "Ηχοκρατορία". Εκεί ανδρώθηκαν διάφορα θρυλικά σχήματα καιξεκίνησαν καλλιτέχνες όπως οι [[Ζωντανοί Νεκροί]] και οι Άλφα Γάμα. Ο DJ The Boy είναι 3τρεις φορές παγκόσμιος πρωταθλητής DJing και έχει συνεργαστεί με διάφορους καλλιτέχνες, με αποκορύφωμα τις φορές που συνεργάστηκεόπως με τοντο [[Μηδενιστής (Ερμηνευτής)|Μηδενιστή]]. Άλλοι σημαντικοί και γνωστοί beatmakers που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα είναι ο διεθνούς φήμης Eversor, ο Kebzer, ο DJ Rico, ο Jam (Jamone) ο Θανάσιμος και o Skive που θεωρείται ο καλύτερος trap παραγωγός στην Ελλάδα. Επίσης πολλοί MC's ασχολούνται με την παραγωγή. Χαρακτηριστικά παραδείγματα οι [[Τάκι Τσαν]], [[Ταραξίας]], [[Εισβολέας]], Μπούκλας, Χαρμάνης, Σκηνοθέτης, Ύποπτος και Άρχοντας.
== Πηγές-Επιπρόσθετες πληροφορίες ==
| 