Βικιπαίδεια

Διορατικότητα στην επίλυση προβλημάτων: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιήγηση ιστορικού διαδραστικά
← Προηγούμενη διαφοράΕπόμενη διαφορά →
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
ΟπτικήΚώδικας wiki
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 1:
Η '''διορατικότητα στην επίλυση προβλημάτων''' στην επίλυση προβλημάτων αποτελεί ένα πολύ ενδιαφέρον φαινόμενο καθώς επιφέρει την λύση του. Συμβαίνει όταν αδυνατούμε να βρούμε τη λύση και ξαφνικά  διαπιστώνουμε ότι γνωρίζουμε τη λύση του προβλήματος  αφού έχει προηγηθεί αδιέξοδος.(Kaplan&Simon, 1990). Κατ’ επέκταση βοηθά το άτομο να ολοκληρώσει με επιτυχία το έργο του και να ερευνήσει  τους παράγοντες που τον οδήγησαν σε αδιέξοδο. Δυο σύγχρονες  θεωρίες δίνουν ερμηνείες για την  διορατικότητα  στην επίλυση προβλημάτων. Η πρώτη, η αναπαραστατική θεωρία της αλλαγής (e.g. Knoblichetal.,2001) υποστήριξε ότι η διορατικότητα για την ξαφνική λύση εμφανίζεται κατά την χαλάρωση των αυτοπεριορισμών  στο επικείμενο πρόβλημα και από την ανάλυση του προβλήματος σε επιμέρους κομμάτια. Η δεύτερη θεωρία , η θεωρία παρακολούθηση της προόδου (e.g. MacGregoretal.,2001)  υποστηρίζει ότι η διορατικότητα επιζητείται μόνο μια φορά καθώς στην πορεία ο στόχος γίνεται φανερός και εφικτός  από τις κινήσεις που απομένουν για την [[Επίλυση προβλημάτων (τεχνητή νοημοσύνη)|επίλυση του προβλήματος]]. Στις πολλαπλές εφαρμογές αυτών των δύο θεωριών, η πρώτη, η αναπαραστατική θεωρία της αλλαγής αποτέλεσε καλύτερο δείκτη  απόδοσης. Ωστόσο  με ελέγξιμες αντίθετες προβλέψεις  μπορούμε να εξετάσουμε τις θεωρίες τις διορατικότητας. Επιπλέον, τα δεδομένα που απορρέουν από τις κινήσεις των ματιών  αποτελούν σημαντική μέθοδο για την εξέταση της διορατικότητας στις θεωρίες αυτές.<ref>{{Cite web|url = https://www.researchgate.net/profile/Damon_Navandi/publication/268871700_2001_Knoblich_eye_movement_in_insight/links/547a09a70cf205d1687fab95.pdf|title = An eye movement study of insight problem solving|date = 2001|accessdate = |website = |publisher = |last = GÜNTHER KNOBLICH|first = }}</ref>
==Ιστορική Αναδρομή==
Στον αρχαίο Έλληνα [[Αρχιμήδης|Αρχιμήδη]] τέθηκε το ερώτημα της περιεκτικότητας σε χρυσό του στέμματος του βασιλιά.  Αν αποτελούνταν από χρυσό 100% ή αν έχει υπάρξει νοθεία. Ο Αρχιμήδης θα έπρεπε να απαντήσει στην ερώτηση χωρίς να επέμβει στη δομή του στέμματος παρά υπολογίζοντας μόνο τον όγκο του. Ωστόσο, αν και υπήρχαν μαθηματικές εξισώσεις που υπολόγιζαν τον όγκο των κύβων και των σφαιρών δεν υπήρχαν μαθηματικές φόρμουλες ικανές να υπολογίσουν τον όγκο περίεργων αντικειμένων όπως οι κορώνες. Κατά τη διάρκεια του μπάνιου, η ιδέα έλαμψε στο μυαλό του Αρχιμήδη.  Θα μπορούσε να υπολογίσει τον όγκο του στέμματος αφαιρώντας τον όγκου του νερού στη μπανιέρα με το στέμμα μέσα σε αυτή από τον όγκο του νερού της μπανιέρας χωρίς να περιλαμβάνει το στέμμα Σε ένα άλλο κλασικό παράδειγμα ο Poincare ανεβαίνοντας σε ένα λεωφορείο ενώ ήταν σε διακοπές παρατήρησε ότι οι μετασχηματισμοί των εξισώσεων Fuchs ήταν ίδιες με εκείνες της μη-Ευκλείδεια γεωμετρίας.<ref>{{Cite web|title = Problem Solving|url = http://somepsychology.com/psispbslv.htm|website = somepsychology.com|accessdate = 2016-02-08}}</ref>
Γραμμή 5:
Με άλλα λόγια σύμφωνα με τους ερευνητές, η διορατικότητα μπορεί να συμβεί επειδή συνειδητοποιούμε ότι το πρόβλημα είναι παρόμοιο με παρελθοντικό γεγονός που βιώσαμε, αν και στις περισσότερες περιπτώσεις οι υποκείμενες νοητικές διεργασίες συμβαίνουν έξω από τα συνειδητά επίπεδα ευαισθητοποίησης μας.<ref>{{Cite web|title = How Do We Solve Problems? The Strategies We Use & Obstacles We Face|url = http://psychology.about.com/od/cognitivepsychology/a/problem-solving.htm|website = About.com Health|accessdate = 2016-02-08}}</ref>
 
Στην προσπάθεια προς τη διορατικότητα, το άτομο έχει την τάση να προσανατολίζεται ισχυρά προς την κατανόηση των αξιωμάτων που θα επιφέρουν την επιδιωκόμενη λύση.  Το άτομο συνειδητά κατανοεί τις απαιτήσεις του προβλήματος και επιδιώκει κάποιο κανόνα ο οποίος μπορεί να οδηγήσει στην άμεση επίτευξη του στόχου. Το διορατικό άτομο πιθανότατα θα επικεντρωθεί στις απαιτήσεις του προβλήματος, θα οργανώσει τους διαθέσιμους πόρους και θα επανέλθει στο πρόβλημα προσπαθώντας να εφαρμόσει οποιοδήποτε υποσχόμενο κανόνα.Η ευελιξία και ο προσανατολισμός στην επίλυση του προβλήματος αποτελούν χαρακτηριστικά ενός διορατικού ανθρώπου.  Ο στοχαστής κατευθύνει ή οδηγεί τα βήματά του προς την επίλυση σύμφωνα με κάποιο ευέλικτο πρόγραμμα ικανό να τροποποιηθεί ή να προσαρμοστεί ανάλογα με τις συνθήκες.  Και τα δύο χαρακτηριστικά επηρεάζονται από τη νοοτροπία του στοχαστή και από τις περιβαλλοντικές συνθήκες.<ref>{{Cite web|title = Problem Solving|url = http://abyss.uoregon.edu/~js/glossary/problem_solving.html|website = abyss.uoregon.edu|accessdate = 2016-02-08}}</ref>
 
Αν θα έπρεπε να καταλήξουμε σε ένα γενικότερο συμπέρασμα για την διορατικότητα στην επίλυση προβλημάτων θα ήταν ότι ποικίλει ανάλογα με το πρόβλημα εν μέρει επειδή το πεδίο είναι τόσο καινούριο αλλά και επειδή ως επί το πλείστον θεωρείται ως απλά ένα υπο-θέμα της δημιουργικότητας, στην οποία έχει δοθεί μεγάλη προσοχή από τη γνωστική ψυχολογία. Παρόλα αυτά η διαφορετικότητα των ερευνών διορατικότητας έχει και τα πλεονεκτήματα της.  το επιστημονικό πεδίο μπορεί δώσει πιθανότατα περισσότερα αποτελέσματα εφόσον προσεγγίζεται από πολλές διαφορετικές οπτικές γωνίες που διερευνήθηκαν με πολλά διαφορετικά μέτρα και σταθμά ενώ αντίθετα από την άλλη θα μπορούσε να καταλήξει σε ένα πύργο της Βαβέλ όπου ο ένας ερευνητής δε θα μπορεί να κατανοήσει τον άλλον.  Το ερώτημα είναι: μπορούμε να κρατήσουμε την ποικιλομορφία χωρίς να δημιουργήσουμε σύγχυση <ref>{{Cite web|url = http://www.phil.uu.nl/preprints/ckiscripties/SCRIPTIES/018_pols.pdf|title = Thesis. Insight in problem solving|date = |accessdate = |website = |publisher = |last = A.J.K Pols|first = }}</ref>
==Θεωρίες για την επίλυση προβλημάτων με ενόραση==
Οι συγγραφείς AlanNewell και Herbert Simon (1972)παρείχαν μια επίσημη θεωρία για τα προβλήματα που περιλαμβάνουν κινήσεις η οποία ονομάζεται «Γενική Επίλυση Προβλημάτων» (G.P.S). Η θεωρία αυτή ήταν από τις πρώτες θεωρίες επεξεργασίας πληροφοριών που ξεκίνησε και αναπτύσσεται στην επιστήμη της γνωστικής ψυχολογίας. Σύμφωνα με την θεωρία αυτή τα προβλήματα που είναι σαφώς προσδιορισμένα και περιλαμβάνουν κινήσεις αποτελούνται από μία κατάσταση έναρξης, μια περιγραφή της κατάστασης για την μετάβαση στον στόχο, τους παράγοντες που επιτρέπουν την επίτευξη της λύσης και τους περιορισμούς. Κατά την επίλυση των προβλημάτων που περιλαμβάνουν κινήσεις μπορεί να απαιτείται ενόραση για την επιλογή παραγωγικών κινήσεων ώστε να φτάσουμε στον στόχο.
 
Ωστόσο στην θεωρία του Newell και Simon δεν υπήρχε μια γενική συμφωνία για τον ορισμό προβλημάτων όσον αφορά τη διορατικότητα.H έρευνά τους επικεντρώνεται κυρίως στην ανθρώπινη σκέψη και στην επεξεργασία των πληροφοριών. Θεωρούν ότι το ανθρώπινο σύστημα αποτελείται από πολλά υποσυστήματα, όπως το υποσύστημα της μνήμης, τα αισθητήρια υποσυστήματα και άλλα. Η έρευνα τους περιελάμβανε μικρές εργασίες σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό δυσκολίας, τα οποία προέκυπταν από συζητήσεις τους για σκάκι, [[συμβολική λογική]] ,και [[Πίνακας (μαθηματικά)|άλγεβρα]] με τη μορφή παζλ. Σε αυτό που έδωσαν περισσότερη έμφαση ήταν κυρίως στην απόδοση της επίλυσης προβλημάτων και λιγότερο στην ικανότητα κάποιας μάθησης. Επίσης δεν λάμβαναν υπόψη τους τις διαφορές της ηλικίας. Στη θεωρία τους προβάλλεται το σύνολο των διαδικασιών ή των μηχανισμών από τα οποία αναδεικνύεται η συμπεριφορά της ανθρώπινης σκέψης. Προσπαθούν να εξηγήσουν την συμπεριφορά και όχι απλά να την περιγράψουν καθώς όλες αυτές οι διαδικασίες και οι μηχανισμοί υπάρχουν στο [[κεντρικό νευρικό σύστημα]] του ανθρώπου.<ref>{{A. Rafique (October 18, 2005) “Human Problem Solving” Assignment}}</ref>
 
Το πασίγνωστο πείραμα τους «Tower of Honoi task»το οποίο είναι ένα puzzle και εντάσσεται στα σαφώς προσδιορισμένα προβλήματα.Περιλαμβάνει 3 στύλους και μερικούς δίσκους διαφόρων μεγεθών που μπορεί να μπαίνουν σε κάθε στύλο.Το συγκεκριμένο puzzle αρχίζει με τους δίσκους να είναι τοποθετημένοι στους στύλους. σε άυξουσααύξουσα σειρά ανάλογα με το μέγεθος. Στόχος αυτού του puzzle είναι να μετακινήσουμε τους δίσκους αυτούς σε έναν στύλο ακολουθώντας τους συγκεκριμένους κανόνες. Πρώτον, μόνο ένας δίσκος μπορεί να μετακινηθεί τη φορά. Δεύτερον, οι δίσκοι πρέπει να μετακινηθούν μόνο σε στύλους και πουθενά αλλού. Τρίτον, δεν μπορεί να τοποθετηθεί δίσκος πάνω σε μικρότερο του. Το συγκεκριμένο puzzle μαζί με άλλα αινιγματικά προβλήματα ομοίου τύπου χρησιμοποιήθηκε σε ασθενής με μετωπική βλάβη ώστε να αξιολογηθεί η απόδοσή τους Σύμφωνα με τα αποτελέσματα δεν υπήρχε καλή απόδοση των ασθενών και ο βαθμός δυσκολίας ήταν μεγαλύτερος σε σχέση με τα υπόλοιπα αινιγματικά προβλήματα που χρησιμοποιήθηκαν. Αν και η ερμηνεία από τη συγκεκριμένη έρευνα  δεν επιβεβαιώνει τόσο την τυπική ερμηνεία  που δίνεται στον πύργο του Ανόι στην βιβλιογραφία της νευροψυχολογίας[[νευροψυχολογία]]ς, η οποία αναφέρει τις ικανότητες του «σχεδιάζω» ή «κοιτάω μπροστά» ωστόσο συμφωνεί με τις θεωρίες της δυσλειτουργίας του μετωπιαίου λοβού στην οποία  οφείλεται η αποτυχία και η κακή απόδοση του ασθενούς,<ref>{{Cite web|url = http://www.yorku.ca/vgoel/reprints/ToH_Goel.pdf|title = Are the frontal lobes implicated in “planning” functions? Interpreting data from the Tower of Hanoi.|date = 1995|accessdate = |website = |publisher = |last = Vinod Goel,Jordan Grafman|first = }}</ref>
 
Από την άλλη είχαμε πληθώρα επιστημονικών  άρθρων, βιβλίων και ερευνών σχετικά με προβλήματα  ενόρασης όπως οι συνεισφορές  από τους ψυχολόγους της Gestalt.<ref>{{Cite web|url = http://docs.lib.purdue.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1143&context=jps|title = The Journal of Problem Solving
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/wiki/Διορατικότητα_στην_επίλυση_προβλημάτων"