Δημήτριος Καταρτζής: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 70:
Το [[1791]] ο Δημήτριος Καταρτζής εγκατέλειψε το δημοτικό ιδίωμα και άρχισε να γράφει στην καθαρεύουσα. Δεν είναι με βεβαιότητα γνωστό ποιοι λόγοι τον οδήγησαν σε αυτή τη μεταστροφή, και μάλιστα σε μεγάλη ηλικία. Κατά τον [[Νεόφυτος Δούκας|Νεόφυτο Δούκα]] τον μετέπεισε ο [[Λάμπρος Φωτιάδης]], με τον οποίο είχε σχετική αλληλογραφία. Αντιθέτως, κατά τον [[Παναγιώτης Κοδρικάς|Παναγιώτη Κοδρικά]] απογοητεύθηκε από την έκδοση της ''[[Γεωγραφία Νεωτερική|Νεωτερικής Γεωγραφίας]]'' (Βιέννη 1791), η οποία είχε συνταχθεί σύμφωνα με τις αρχές του. ''«Υπογράφω»'', γράφει ότι του είπε ο Καταρτζής, ''«εις το σύστημα του κοινού ύφους οπού γράφεται, καθώς ευκολότερα συνηθίζεται. Ο πρώτος μαθητής μού εχάλασε την γλώσσα μου, άρα δεν είναι κοινή.»'' Ως πρώτο μαθητή εννοούσε, γράφει ο Κοδρικάς, τον [[Δανιήλ Φιλιππίδης|Δανιήλ Φιλιππίδη]]. Ο ίδιος όμως ο Καταρτζής γράφει σε πρόλογό του το 1796 στη διασκευή του ''Γνώθι σαυτόν'' στην καθαρεύουσα, ότι πήρε την απόφαση να εγκαταλείψει τη δημοτική παρά την επιδοκιμασία της γλωσσικής θεωρίας του από τους «προύχοντες και βελτίονες» επειδή ''«ύστερον εβγήκαν πολλοί άλλοι να εναντιώνουνται εις αυτό»''. Ωστόσο δεν απαρνήθηκε και τη θεωρία του, καθώς στο ίδιο κείμενο λέει ότι άρχισε να γράφει ''«από το 1791 κατά το ύφος των σπουδαίων, αδιαφορώντας με ό,τι τρόπον και αν είναι, μόνον να ωφελήσω το γένος μου»'' και υπεραμύνεται της θεωρίας του για τη δημοτική.
 
Η γλωσσική αυτή μεταστροφή του Καταρτζή έγινε αιτία να ματαιώσει την έντυπη έκδοση των συγγραμμάτων του στη δημοτική, που μας παραδόθηκαν ως χειρόγραφα έτοιμα για το τυπογραφείο. Ωστόσο, οι ιδέες του ωφέλησαν το έθνος, γιατί από τον κύκλο του Καταρτζή γεννήθηκε μία ολόκληρη ομάδα μαθητών και οπαδών, όπως ο [[Ρήγας Φεραίος|Ρήγας Βελεστινλής]], ο [[Ιώσηπος Μοισιόδακας]], ο [[Δανιήλ Φιλιππίδης]], ο [[Γρηγόριος Κωνσταντάς]] και ο [[Αθανάσιος Χριστόπουλος]], από τον οποίο το «πρωτο-δημοτικιστικό κίνημα» του Καταρτζή έφθασε μέχρι τον [[Διονύσιος Σολωμός|Διονύσιο Σολωμό]].
==Παραπομπές==
{{παραπομπές}}