Βίρθα Μεσοποταμίας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Η '''Βίρθα''' ή '''Μακεδονόπολις''' ήταν αρχαία πόλη της [[Μεσοποταμία|Μεσοποταμίας]], αρχικά ελληνιστική αποικία που ιδρύθηκε από τους [[Μακεδονία (αρχαίο βασίλειο)|Μακεδόνες]].

Βρισκόταν στην αριστερή όχθη του [[Ευφράτης|Ευφράτη]], 62 μίλια δυτικά της [[Σανλιούρφα|Ούρφα]] και 95 μίλια βορείως του [[Χαλέπι|Χαλεπίου]]. Πιστεύεται ότι η σύγχρονη πόλη Μπιρετζίκ (Birejik, αρχαίο [[Ζεύγμα]]) προέρχεται από τη Βίρθα. Δεν αποκλείεται να αποτελούσε το προπύργιο της αιρέσεως των [[Μανιχαϊσμός|Μανιχαίων]] που την καλούσαν και ''Μακεδονία'', η οποία βρισκόταν στηνστη [[Μικρή Αρμενία|Μικρά Αρμενία]].

Σύμφωνα με την παράδοση ο [[Αλέξανδρος ο Μέγας|Μέγας Αλέξανδρος]] ανακαίνισε την πόλη ως Μακεδονόπολη (Amm.<ref>Αμμιανός Marcell.Μαρκελλίνος, ''Res Gestae'', XX, vii, 17)</ref>. Το γεγονός ότι η πόλη της Βίρθας και η Μακεδονόπολη είναι η μία και αυτή αποδεικνύεται από τις συνδρομές στην [[Πρώτη Οικουμενική Σύνοδος|Οικουμενική Σύνοδο της Νικαίας]], όπου σε λίστες στην αραβική και στην αραμαϊκή (συριακή) γλώσσα απαντά ο τύπος ''Μακεδονόπολις'' (Gelzer, Patrum Niceænorum διορισμου{{ασαφές}}, 242). Μάλιστα, κατά τη [[Σύνοδος της Χαλκηδόνας|Σύνοδο της Χαλκηδόνος]] το 451, παρών ήταν ο επίσκοπος της πόλεως Μαρέας.

Από τον 6ο αιώνα μ. Χ. και ύστερα επανέρχεται η αραμαϊκή ονομασία (<ref>Georgius Cyprius, n. 899)</ref>. Ο Βυζαντινός αυτοκράτωρ [[Αναστάσιος Α´ ο Δίκορος|Αναστάσιος]] μετά τη νίκη του κατά των Περσών (505 μ.Χ.), ανέθεσε στον επίσκοπο της πόλεως Σέργιο την ανοικοδόμησή της (<ref>Wright, ed., ''The Chronicle of Joshua the Stylite'', XCI, lxx)</ref> που ολοκληρώθηκε επί [[Ιουστινιανός Α´|Ιουστινιανού]] (Προκόπιος, De ædific. Just., II, 4). Το αρχαιότερο ''Τακτικόν'' του πατριαρχείου Αντιοχείας που εξεδόθη από τον πατριάρχη Αναστάσιο Α΄ (599) τοποθετεί τη Μακεδονόπολη κοντά στην [[Έδεσσα Μεσοποταμίας|Έδεσσα (σημ. Ούρφα)]]. Σε μεταγενέστερη εποχή αναφέρεται ως Byrte και σε μια παλαιότερη λατινική μετάφραση ως Virchi (<ref>Tobler και Molinier, ''Itinera Hierosolymitana'', I, 322)</ref>.

Ο [[Κλαύδιος Πτολεμαίος]] (V, xviii, xix) μνημονεύει δύο πόλεις με το όνομα Βίρθα, τη μια στον [[Τίγρης ποταμός|Τίγρη]] στην νότια Μεσοποταμία και την άλλη στον [[Ευφράτης|Ευφράτη,]] νότια της Αμφιπόλεως. Αν και η τοποθεσία της πρώτης τυγχάνει άγνωστη, η δεύτερη ταυτίζεται με το Ed-Deir (<ref>Ritter, ''Erdkunde'', XI, 691)</ref>.