Σχίσμα του 1054: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

[[Αρχείο:CardinalBea.jpg|220px|thumb|right|Ο καρδινάλιος Αυγουστίνος Μπέα ήταν ο βασικός διοργανωτής από Ρωμαιοκαθολικής πλευράς της συνάντησης πατριάρχη Αθηναγόρα Α' και Πάπα Παύλου Στ']]

Η πιο σοβαρή προσπάθεια προς την κατεύθυνση της Ένωσης έλαβε χώρα το 1965. Το 1959 ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής Ιάκωβος συναντήθηκε με τον Πάπα Ιωάννη ΚΓ' στο Βατικανό-επρόκειτο για την πρώτη επίσκεψη ορθόδοξου αρχιερέα μετά πέντε αιώνες, καθώς το 1547 ο Πάπας Παύλος Γ' είχε δεχθεί τον Μητροπολίτη Καισαρείας Μητροφάνη, έξρχο του Πατριάρχη Διονυσίου Β'<ref>Γεώργιος Σπυρίδων Μάμαλος, «Εκκλησία και διπλωματία: Η προσέγγιση των εκκλησιών Ρώμης-Κωνσταντινούπολης κατά τη δεκαετία του 1960», στο: Κωνσταντίνος Δημάδης (επιμ.), ''Πρακτικά του Γ' Ευρωπαϊκού Συνεδρίου Νεοελληνικών Σπουδών: Βουκουρέστι, 2-4 Ιουνίου 2006, Ο Ελληνικός κόσμος ανάμεσα στην εποχή του Διαφωτισμού και στον εικοστό αιώνα'', τομ. Α', εκδ. Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 2007, σελ.534, υπόσ. 25</ref>- προετοιμάζοντας την επίσκεψη του Νουντσίου Τέστα στον Οικουμενικό Πατριάρχη. Ο Ιωάννης ΚΓ με τη σειρά του κάλεσε τις Ορθόδοξες Εκκλησίες σε Οικουμενική Σύνοδο για τον Οκτώβριο του 1962. Ο [[Πάπας Παύλος ΣΤ΄]] συνέχισε την πολιτική διαλόγου του προκατόχου του προχωρόντας σε κινήσεις καλής θέλησης όπως, η επιστροφή της κάρας του Αγίου Ανδρέα στην Πάτρα (1964) και των λειψάνων του Αγίου Σάββα στα Ιεροσόλυμα (1965). Τελικά στις 5 και 6 Ιανουαρίου 1964 συναντήθηκαν οι Παύλος και [[Πατριάρχης Αθηναγόρας]] στα [[Ιεροσόλυμα]]. H παρουσία 2500 εκπροσώπων του τύπου «είχε ως αποτέλεσμα την προβολή της πνευματικής του διάστασης [δηλ. του Πατριαρχείου] σε μια ιδιαιτέρως κρίσιμη ιστορική περίοδο» γι' αυτό. <ref>Γεώργιος-Σπυρίδων Μάμαλος, Το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως κατά την περίοδο 1918-1972. Διεθνής πολιτική και Οικουμενικός προσανατολισμός, εκδ.Αντ. Σάκκουλα, Αθήνα-Κομοτηνή, 2011,σελ. 376</ref>Ο Τουρκικός τύπος έσπευσε να κατηγορήσει το Πατριαρχείο για ανάπτυξη πολιτικής δραστηριότητας.<ref>Γεώργιος-Σπυρίδων Μάμαλος, Το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως κατά την περίοδο 1918-1972. Διεθνής πολιτική και Οικουμενικός προσανατολισμός, εκδ.Αντ. Σάκκουλα, Αθήνα-Κομοτηνή, 2011, σελ. 377</ref> Ακολούθησε επίσκεψη του Μητροπολίτη Ηλιουπόλεως Μελίτωνος στο Βατικανό στις 5 Ιουλίου 1965 ο οποίος πρότεινε να κλείσουν οι εργασίες της [[Δεύτερη Σύνοδος του Βατικανού|Β' Βατικανής Σύνοδος]] με την αμοιβαία άρση των αναθεμάτων και ακολούθησαν εκατέροθεν επισκέψεις.<ref>Παναγιώτης Μπούμης, Τα αναθέματα Ρώμης-Κωνσταντινουπόλεως και κανονικότης της άρσεως αυτών,Αθήναι 1980, σελ.134-135</ref>. Στις 7 Δεκεμβρίου 1965 έγινε η αμοιβαία άρση των αναθεμάτων των δύο Εκκλησιών κατά το πέρας των εργασιών της [[Δεύτερη Σύνοδος του Βατικανού|Β' Βατικανής Σύνοδος]]. Ο επίσκοπος Ιωάννης Willebads διάβασε στα γαλλικά το κείμενο της Κοινής δήλωσης (Πάπα και Πατριάρχη) σχετικά με την άρση των αναθεμάτων. Ακολούθησε Θεία Λειτουργία προεξάρχοντος του Πάπα Πάυλου και μετά ο καρδινάλιος [[Αυγουστίνος Μπέα]] διάβασε την λατινιστί συνταγμένη παπική πράξη της άρσεως. Ο Μητροπολίτης Ηλιουπόλεως έλαβε από τον Πάπα την ποντιφική πράξη, ανταλλάσσοντας χειραψία και ασπασμό. Ο Πάπας έκανε την απόλυση στα ελληνικά,''Ο ευλογών τους ευλογούντας σε Κύριε''.<ref>Παναγιώτης Μπούμης, Τα αναθέματα Ρώμης-Κωνσταντινουπόλεως και κανονικότης της άρσεως αυτών,Αθήναι 1980, σελ.138-139</ref>Τον Ιούλιο του 1967 ο Πάπας Παύλος Στ' μετέβη στο Φανάρι πραγματοποιώντας επίσημη επίσκεψη και ο Αθηναγόρας ανταπέδωσε τον Οκτώβριο της ίδιας χρονιάς μεταβαίνοντας στο Βατικανό.<ref>Γεώργιος Σπυρίδων Μάμαλος, «Εκκλησία και διπλωματία: Η προσέγγιση των εκκλησιών Ρώμης-Κωνσταντινούπολης κατά τη δεκαετία του 1960», στο: Κωνσταντίνος Δημάδης (επιμ.), ''Πρακτικά του Γ' Ευρωπαϊκού Συνεδρίου Νεοελληνικών Σπουδών: Βουκουρέστι, 2-4 Ιουνίου 2006, Ο Ελληνικός κόσμος ανάμεσα στην εποχή του Διαφωτισμού και στον εικοστό αιώνα'', τομ. Α', εκδ. Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 2007, σελ.540</ref>

===Η άρση των αναθεμάτων εκ μέρους της Ρώμης εξ επόψεως κανονικού δικαίου===

Βάσει του Ρωμαιοκαθολικού κανονικού δικαίου ο Πάπας Παύλος ήταν αρμόδιος για την άρση του αναθέματος, διότι αυτός ήταν ο διάδοχος του Λέοντας Θ' που ''υποτίθεται'' πως το επέβαλε το 1054. Αλλά ακόμα και αν ο Ουμβέρτος αυθαιρέτως και αυτοβούλως ενήργησε, τότε και πάλι ο Πάπας ως ιεραρχικώς ανώτερος δικαιούται να άρει αυτό. Επίσης η αρμοδιότητά του πηγάζει και από το ότι οι διάδοχοι του Λέοντος το ανέχτηκαν. Το γεγονός πως την ημέρα της άρσεως συνεδρίαζε η Β' Βατικανή Σύνοδος, το ανάθεμα ήρε και ολόκληρη η Σύνοδος,γεγονός που έχει σημασία καιεξ επόψεως Ορθόδοξης Εκκλησίας η οποία δίνει προτεραιότητα στα συλλογικά και συνοδικά όργανα της Εκκλησίας.<ref>Παναγιώτης Μπούμης, Τα αναθέματα Ρώμης-Κωνσταντινουπόλεως και κανονικότης της άρσεως αυτών,Αθήναι 1980, σελ.139-142</ref>