Δημογέροντας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
||
Γραμμή 1:
'''Δημογέροντες''' ονομάζονταν οι κοινοτικοί άρχοντες στον ελλαδικό χώρο, ως πρώτη βαθμίδα της αυτοδιοίκησης, οι επικεφαλής σε επίπεδο χωριού και επί [[Τουρκοκρατία|Τουρκοκρατίας]] αλλά και κατά τα χρόνια μετά την [[Ελληνική επανάσταση του 1821|επανάσταση του 1821]], μέχρι και το 1833. Οι δημογέροντες ήταν εκλεγμένοι σε κάθε χωριό, αλλού με ετήσια θητεία, αλλού με διαφορετική διάρκεια, χωρίς όμως να υπάρχει συγκεκριμένος κανόνας για τα χωριά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Ο θεσμός της δημογεροντίας αφορούσε καθαρά τα διοικητικά θέματα και δεν είχε καμιά σχέση με το σύστημα των [[Αρματολίκι|αρματολικίων]] που αφορούσε τη διατήρηση [[αρματολοί|ένοπλων σωμάτων]] για την τήρηση της τάξης<ref name="elef">λήμμα «Κοινότης», τμήμα «Δημογεροντίαι», , Εγκυκλοπαιδικό Λεξικό Ελευθερουδάκη, Αθήνα, 1930</ref>. Το 1833, επί Αντιβασιλείας του Όθωνα, οι δημογέροντες αντικαταστάθηκαν από τον θεσμό των μελών του Δημοτικού Συμβουλίου, με την έκδοση του νόμου «περί των Δήμων».<ref name="NomosDimon1833"/>
==Δημογεροντίες κατά την τουρκοκρατία==
===Οι κοινοτικοί θεσμοί ήταν άγραφοι - εκλογές σε κάθε χωριό για δημογέροντες===
Σε κάθε περιοχή είχε αναπτυχθεί σύστημα αυτοδιοίκησης με διαφορετικό τρόπο, αλλά το σημαντικότερο είναι ότι με εξαίρεση νησιά του Αιγαίου όπου είχαν χορηγηθεί προνόμια με γραπτά (ακτιναμέδες ή αυτοκρατορικούς χάρτες), οι κοινοτικοί θεσμοί ήταν άγραφοι<ref name="Argyro30">Δημοτική Διοίκησις εν Ελλάδι, τόμος Α΄, Π. Αργυρόπουλος, εν Αθήναις, εκ της Φιλολάου Τυπογραφίας, 1843, σελ. 30</ref>. Οι δημοτικοί άρχοντες, συνήθως αποκαλούμενοι δημογέροντες ήταν είτε ένας, άλλοτε δυο, τρεις αλλά μέχρι και πέντε<ref name="Argyro30"/>. Ενδεικτικά, σε εγκυκλοπαίδεια του 1930 αναφέρεται ότι στην Πελοπόννησο κάθε χωριό εξέλεγε δυο δημογέροντες<ref name="elef"/>. Αλλού αναφέρεται για ετήσιες εκλογές<ref name="Argyro30"/> και αλλού αναφέρεται ότι οι δημογέροντες ήταν «κατά το πλείστον» ισόβιοι<ref name="elef"/>. Διαφορετικοί ρόλοι περιγράφονται σε τοπικό επίπεδο ανά περίπτωση, όπως για παράδειγμα στην Αθήνα<ref>[https://books.google.gr/books?id=mf7yBgAAQBAJ&lpg=PA102&dq=%CE%94%CE%B7%CE%BC%CE%BF%CE%B3%CE%AD%CF%81%CE%BF%CE%BD%CF%84%CE%B1%CF%82&pg=PA91#v=onepage&q=%CE%94%CE%B7%CE%BC%CE%BF%CE%B3%CE%AD%CF%81%CE%BF%CE%BD%CF%84%CE%B1%CF%82&f=false Ιστορία των Αθηναίων - Τόμος Β], Δημήτριος Καμπούρογλου, Pelekanos Books, 2015, σελ. 90-111</ref>
===Καθήκοντα===
Οι δημογέροντες είχαν καθήκον είχαν την συγκέντρωση των φόρων του χωριού τους και την αναλογία του φόρου που θα έπρεπε να πληρώσει το κάθε χωριό, συνεδριάζοντας στην έδρα του καζά. Επιπλέον είχαν καθήκοντα στην επίλυση των διαφορών των συγχωριανών τους με την συνεργασία και την προεδρία του αρχιερέα.<ref name="elef"/>
===Επιλογή προεστών ανά επαρχία από τους δημογέροντες των χωριών===
Από τους δημογέροντες των χωριών που ανήκαν στην κάθε επαρχία, εκλέγονταν κάθε χρόνο [[προεστοί]], οι οποίοι εκπροσωπούσαν την επαρχία τους<ref name="elef"/>, «οι επαρχιακοί προεστώτες». Αυτοί οι προεστοί ήταν συνήθως ένας ανά χωριό, ενώ για την έδρα της επαρχίας τρεις ή τέσσερις το πολύ<ref name="Argyro32">Δημοτική Διοίκησις εν Ελλάδι, τόμος Α΄, Π. Αργυρόπουλος, εν Αθήναις, εκ της Φιλολάου Τυπογραφίας, 1843, σελ. 32</ref>.
==Δημογέροντες κατά την περίοδο της Προσωρινής Διοίκησης της χώρας από το 1921 μέχρι το 1833==
Αυτή η πρώτη βαθμίδα της αυτοδιοίκησης, χρησιμοποιήθηκε και από την Προσωρινή Διοίκηση της επαναστατημένης Ελλάδας.
==Τέλος του θεσμού και αντικατάσταση από τα Δημοτικά Συμβούλια==
Ο θεσμός των δημογερόντων καταργήθηκε επί Αντιβασιλείας του Όθωνα το 1833 με την έκδοση του νόμου «περί των Δήμων» του κράτους με τον οποίο, μαζί με την καθιέρωση των Δήμων, θεσμοθετήθηκαν εκλεγμένα μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου με εννεαετή θητεία (ανανεούμενα ανά τρία χρόνια κατά το ένα τρίτο) τα οποία αντικατέστησαν τους προκρίτους.<ref name="NomosDimon1833">[http://www.et.gr/idocs-nph/search/pdfViewerForm.html?args=5C7QrtC22wGL8WUPPJney3dtvSoClrL8fDffslSKNB0pCCmqt4mgGEHlbmahCJFQEmRQwePEviF8EeCoaT0MAKztT3Sb63xk3VkL3PiCQ3RLoVYQqjKiogfu8Gq1RKKQmyoZK8o4WQP0EksOMH1fKl1T_yTlX9QZMKnej7JtP5gD40nf97bhwg.. ΦΕΚ A 3 - 10.01.1834], (7 Δεκεμβρίου 1833 / 8 Ιανουαρίου 1834) Νόμος περί συστάσεων των Δήμων</ref>
==Αναφορές==
<references />
{{επέκταση}}
| |||