Αθανάσιος Διάκος: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
→‎Λαογραφία και τέχνη: Στις εικαστικές τέχνες
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Ετικέτες: αφαιρέθηκαν παραπομπές Οπτική επεξεργασία
Γραμμή 26:
Ο '''Αθανάσιος-Νικόλαος "Διάκος" Μασσαβέτας''' ήταν ένας από τους Έλληνες πρωταγωνιστές ήρωες - οπλαρχηγούς του πρώτου έτους της [[Ελληνική Επανάσταση του 1821|Επανάστασης του 1821]] που έδρασε στη [[Στερεά Ελλάδα]]. Σύμφωνα με μια εκδοχή, το πραγματικό του όνομα ήταν Αθανάσιος Γραμματικός<ref>{{Cite journal|url = |title = ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΔΙΑΚΟΣ Ο πρώτος μάρτυρας του Αγώνα|last = Μπόπης|first = Δημήτριος|date = ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ Τεύχος 128 - Απρίλιος 2007|journal = ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ|accessdate = |doi = }}</ref><ref>{{Cite book|title = Άπαντα για τον Αθ. Διάκο|last = Μελάς, Λέων Αγαπητός, Αγαπητός Γούδας, Αναστάσιος Φόρτης, Σπ. Γ. Συλλογικό έργο|first = Μελάς, Λέων Αγαπητός, Αγαπητός Γούδας, Αναστάσιος Φόρτης, Σπ. Γ. Συλλογικό έργο|publisher = Μέρμηγκας|year = 2009|isbn = 960-87909-3-Χ|location = Αττική|pages = 192}}</ref><ref>{{Cite book|title = Σουλιώτες και Ρουμελιώτες καπεταναίοι του 1821|last = Γούδας|first = Αναστάσιος|publisher = Βεργίνα|year = 2004|isbn = ISBN 960-86360-2-7|location = Αττική|pages = 221}}</ref> ή κατά άλλους ήταν Αθανάσιος Μασσαβέτας <ref name="neuralvilos23">[http://www.neural.uom.gr/dixori/artotina-vilos2_3.htm «Πού εγεννήθη ο Αθανάσιος Διάκος»], Μελέτη Κων. Παπαχρήστου</ref>. Μυήθηκε στη [[Φιλική Εταιρεία]] το [[1818]] και το [[1820]] έγινε αρματολός στη [[Λιβαδειά]]. Τον Απρίλιο του [[1821]] σε συνεργασία με άλλους οπλαρχηγούς κατέλαβε το φρούριο της Λιβαδειάς και χρησιμοποιώντας το σαν ορμητήριο, έδωσε πολλές νικηφόρες μάχες. Κατέλαβε την [[γέφυρα της Αλαμάνας]] και στις [[22 Απριλίου]] [[1821]] έδωσε μάχη με τα στρατεύματα του [[Ομέρ Βρυώνης|Ομέρ Βρυώνη]]. Στη μάχη αυτή συνελήφθη και αφού μεταφέρθηκε στη [[Λαμία]] δολοφονήθηκε με [[Ανασκολοπισμός|ανασκολοπισμό]] (λογοτεχνικά αναφέρεται ότι "σουβλίστηκε") από τους Τούρκους και κάηκε στις [[24 Απριλίου]] [[1821]].
 
Ο [[Ελληνικός Στρατός]] του απένειμε τιμητικά τον βαθμό του [[Στρατηγός|Στρατηγού]].<ref>Γενικό Επιτελείο Στρατού, Ευρετήριο πολεμικών γεγονότων ελληνικού έθνους, Διεύθυνση Ιστορίας Στρατού, Αθήνα (1989).</ref>
 
== Πρώτα χρόνια ==
Γραμμή 32:
Εγγονός ενός ντόπιου [[κλέφτες|κλέφτη]], γεννήθηκε είτε στην [[Αθανάσιος Διάκος Φωκίδος|Άνω Μουσουνίτσα]] (σήμερα Αθανάσιος Διάκος) είτε στην [[Αρτοτίνα Φωκίδας|Αρτοτίνα]]. Την εκδοχή ότι γεννήθηκε στην Αρτοτίνα υποστηρίζει η πρώτη βιογραφία του Αθανασίου Διάκου που γράφτηκε από τον Ρόδιο το έτος 1835, τα "Ελληνικά" του [[Ιάκωβος Ρίζος Ραγκαβής|Ιακ. Ραγκαβή]] (1853), το γενεαλογικό δένδρο του Διάκου όπως το κατέγραψε το 1883 ο ιστορικός Κρέμος και το πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης του Αθανασίου Διάκου που είχε εκδοθεί το έτος 1865 από τον Δήμο Κροκυλείου στον οποίο υπαγόταν η Αρτοτίνα. Την εκδοχή ότι γεννήθηκε στην Άνω Μουσουνίτσα υποστηρίζουν μαρτυρίες του [[Γιάννης Γκούρας|Γκούρα]], του [[Ιωάννης Φιλήμων|Φιλήμονος]], του [[Χριστόφορος Περραιβός|Περραιβού]] και ξένων όπως του Finley και του Bartholdy αλλά και του Hertsberg,<ref>[http://www.fokidanet.com/places/index.cfm?articleID=14&catID=6&naID=29&areaID=10 Διαδικτυακή Πύλη Νομού Φωκίδας], Αθανάσιος Διάκος, Ο Ήρωας</ref>. Υπάρχει μακροχρόνια φιλονικία ανάμεσα στα δύο χωριά σχετικά με το ποια είναι η γενέτειρά του.<ref name=neuralvilos23/> Είχε έφεση στη θρησκεία και σε ηλικία 12 ετών <ref>[http://www.sansimera.gr/archive/biographies/show.php?id=252&name=Athanasios_Diakos, www.SanSimera.gr], Η βιογραφία του Αθανάσιου Διάκου</ref> στάλθηκε από τη μητέρα του στο μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου στην [[Αρτοτίνα Φωκίδας]] για την εκπαίδευσή του. Έγινε μοναχός σε ηλικία δεκαεπτά ετών και, λόγω της αφοσίωσής του στη χριστιανική πίστη και της ιδιοσυγκρασίας του, έγινε πολύ γρήγορα [[διάκονος|διάκος]].
 
Η λαϊκή παράδοση αναφέρει πως όταν ο Αθανάσιος Διάκος ήταν μοναχός, ένας Τούρκος πασάς πήγε στο μοναστήρι του Προδρόμου στην Αρτοτίνα με τα στρατεύματά του και εντυπωσιάστηκε απ'από την εμφάνιση του νεαρού μοναχού. Ο Διάκος προσβλήθηκε απ' τα λεγόμενα του Τούρκου (και την μετέπειτα πρόταση) και μετά από καβγά τον σκότωσε. Έτσι αναγκάστηκε να φύγει στα κοντινά βουνά και να γίνει [[κλέφτες|κλέφτης]]. Κατά μια άλλη εκδοχή,<ref>Σπύρου Μελά: "Ματωμένα ράσα", εκδόσεις Μπίρη, Αθήνα (1979)</ref> σε ένα γάμο στην Αρτοτίνα, όπου γλεντούσαν και πυροβολούσαν όπως συνηθιζόταν, είχε πάρει μέρος και ο Διάκος. Μια αδέσποτη σφαίρα βρήκε και σκότωσε τον γιό της Κοντογιάννενας, που ήταν από μεγάλο σόι της Κοσταρίτσας (ενός γειτονικού χωριού της Αρτοτίνας). Ο φόνος καταλογίστηκε από όλους, Χριστιανούς και Τούρκους, στον Διάκο και ας μην ήταν καθόλου βέβαιο πως εκείνος, άθελά του, ήταν ο φονιάς. Αναγκάστηκε έτσι να κρυφτεί στα περίχωρα γιατί τον αναζητούσαν τα τουρκικά αποσπάσματα. Αργότερα τον [[Δεκαπενταύγουστος|Δεκαπενταύγουστο]], στο πανηγύρι της Παναγίας, ο Διάκος κατέβηκε στο χωριό. Οι Τούρκοι, που παραμόνευαν, τον συνέλαβαν μαζί με κάποιον Καφέτζο που κυνηγούσαν και τους οδήγησαν δεμένους στον Φεράτ-εφέντη, διοικητή του Λιδωρικίου, ο οποίος τους φυλάκισε. Ο Διάκος κατάφερε να αποδράσει μαζί με τον Καφέτζο και να φύγουν στα βουνά. Μαζί έφτασαν στο λημέρι του ξακουστού κλέφτη της Δωρίδας, Τσαμ
 
== Κλέφτης και Αρματολός ==