Γουινέα-Μπισάου: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
μ →‎Δημογραφία: ενημέρωση προσδόκιμου ζωής
μ ενημέρωση πληθυσμού
Γραμμή 30:
| σύνορα = 724
| ακτογραμμή = 350
| θέση_πληθυσμού = 151152
| πληθυσμός = 1.345.479
| χρονιά_απογραφής_πληθυσμού = 2002
| πυκνότητα_πληθυσμού = 5142,8
| θέση_πυκνότητας_πληθυσμού = 156170
| εκτίμηση_πληθυσμού = 1.844547.000754<ref name=stats>[http://esawww.unstat-guinebissau.orgcom/unpdpublicacao/wpp/indexProjeccao_demografica.htmpdf ΜέσηΕπίσημη εκτίμηση των Ηνωμένων Εθνών για το 2015]</ref>
| χρονιά_εκτίμησης_πληθυσμού = 20152016
| χρονιά_ΑΕΠ = 2012
| ΑΕΠ = 2.027 δισ. $<ref name="imf">{{cite web|url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2011/02/weodata/weorept.aspx?sy=2011&ey=2012&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=%2C&br=1&pr1.x=35&pr1.y=10&c=654&s=NGDPD%2CNGDPDPC%2CPPPGDP%2CPPPPC%2CLP&grp=0&a= |title=World Economic Outlook Database |publisher=[[Διεθνές Νομισματικό Ταμείο|ΔΝΤ]] |date=Οκτώβριος 2011 |accessdate=14-1-2012}}</ref>
Γραμμή 61:
}}
<!-- Τέλος πληροφοριών χώρας-->
Η '''Δημοκρατία της Γουινέας Μπισσάου''' ([[Πορτογαλική γλώσσα|πορτογαλικά]]: '''República da Guiné-Bissau''') είναι χώρα στη [[Δυτική Αφρική]] με έκταση 36.120 [[Τετραγωνικό χιλιόμετρο|τ.χλμ.]] και πληθυσμό 1.844547.000754<ref name=stats/> κατοίκους, σύμφωνα με τη μέσηεπίσημη εκτίμηση των Ηνωμένων Εθνών για τοτου 20152016.
Δυτικά βρέχεται από τον [[Ατλαντικός Ωκεανός|Ατλαντικό ωκεανό]], βόρεια συνορεύει με τη [[Σενεγάλη]], νότια και ανατολικά με τη [[Γουινέα]]. Πρωτεύουσα είναι το [[Μπισσάου]]. Πρώην [[Πορτογαλία|πορτογαλική]] αποικία, είχε το όνομα '''Πορτογαλική Γουινέα''', και όταν απέκτησε την ανεξαρτησία της, προστέθηκε το όνομα της πρωτεύουσας στο επίσημο όνομα του κράτους για να μην προκαλείται σύγχυση με την [[Γουινέα|Δημοκρατία της Γουινέας]]. Μείζον ζήτημα για τη χώρα είναι το γεγονός ότι έχει καταστεί διαμετακομιστικό κέντρο για [[ναρκωτικά]]<ref>[http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=11381&subid=2&tag=8400&pubid=2064787 Έθνος], ''Οι ναρκοβαρόνοι κάνουν απόβαση στη Δυτική Αφρική '' 20 Δεκεμβρίου 2008.</ref> που προέρχονται από τη [[Λατινική Αμερική]] και έχουν προορισμό την [[Ευρώπη]].
Οι ναρκοβαρόνοι κάνουν απόβαση στη Δυτική Αφρική '' 20 Δεκεμβρίου 2008.</ref> που προέρχονται από τη [[Λατινική Αμερική]] και έχουν προορισμό την [[Ευρώπη]].
 
Σύμφωνα με έκθεση του [[ΟΗΕ]] που δημοσιεύτηκε το [[2008]] η χώρα είναι η χειρότερη για να ζήσει ένα παιδί, από άποψη διαβίωσης<ref>[http://www.google.com/hostednews/afp/article/ALeqM5i7lm3Dz9vHZW3D7lYH0Jeooqi-6g Γαλλικό Πρακτορείο], ''Mauritius best, Guinea Bissau worst for African children: report'', 20 Νοεμβρίου 2008.</ref>.
 
== Γεωγραφία ==
Γραμμή 72 ⟶ 71 :
Η χώρα συνορεύει με τη [[Σενεγάλη]] στα βόρεια, ενώ στα δυτικά βρέχεται από τον Ατλαντικό Ωκεανό. Επίσης, συνορεύει με τη [[Γουινέα]] στα ανατολικά και στα νότια. Το μήκος των ακτών της είναι 350 χιλιόμετρα. Το υψηλότερο σημείο είναι στα 300 μέτρα.
 
Στη χώρα ανήκουν και περίπου 60 παράκτια νησιά. Στα δυτικά της χώρας βρίσκεται το αρχιπέλαγος των Μπιζάγκος, ανοικτά ενός ποταμόκολπου . Σημαντικό νησί είναι και το Μπολάμα, το οποίο δεν ανήκει στα Μπιζάγκος.
 
Σημαντικοί ποταμοί της χώρας είναι ο Ζέμπου και ο Κορουμπάλ, οι οποίοι και σχηματίζουν ποταμόκολπο. Ορεινός όγκος είναι το Φούτα Τζαλόν.
Γραμμή 79 ⟶ 78 :
 
== Ιστορία ==
Οι πρώτοι Ευρωπαίοι (Πορτογάλοι) είδαν τις ακτές της χώρας στο δεύτερο μισό του 15ου αιώνα. Η περιοχή αυτή ονομάστηκε [[Πορτογαλική Γουινέα]] και αποικίστηκε από εμπόρους και ιδιώτες Λουζιτανούς. Στη συνέχεια η χώρα έγινε πορτογαλική αποικία , το [[1895]], το [[1935]] ανακηρύχθηκε πορτογαλικό έδαφος και το [[1951]] υπερπόντια επαρχία.
 
Τα πρώτα ψήγματα του αγώνα για ανεξαρτησία άρχισαν να φαίνονται στη δεκαετία του ‘ 50, οπότε ιδρύθηκε το PAIGC (Αφρικανικό Κόμμα για την Ανεξαρτησία της Γουινέας και του Πρασίνου Ακρωτηρίου), με Πρόεδρο τον [[Αμίλκαρ Καμπράλ]]. Οι εθνικιστές του κόμματος αυτού κατάφεραν με τα όπλα να ανακτήσουν από τους Πορτογάλους σημαντικό μέρος από τα εδάφη της χώρας. Το [[1973]] ο Καμπράλ δολοφονήθηκε και παρά το γεγονός αυτό, ανακηρύχθηκε μονομερώς η ανεξαρτησία του κράτους.
Γραμμή 89 ⟶ 88 :
Στις εκλογές του [[1994]] ο Βιέιρα εξελέγη Πρόεδρος, ανατράπηκε όμως, με στρατιωτικό πραξικόπημα, το [[1999]]. Στασιαστές στρατιωτικοί, με επικεφαλής τον [[Ανσουμάνε Μανέ]], ο οποίος δολοφονήθηκε σε νέα απόπειρα πραξικοπήματος, το [[2000]], κατέλαβαν την εξουσία. Την ίδια περίοδο ψηφίστηκε νέο Σύνταγμα και καταργήθηκε η θανατική ποινή. Νέος Πρόεδρος έγινε μετά ο [[Κούμπα Ιαλά]], ο οποίος κατηγορήθηκε για νεποτισμό και ανατράπηκε με ένα ακόμα πραξικόπημα, το [[2003]], ξανά από στρατιωτικούς. Οι πραξικοπηματίες παρέδωσαν την εξουσία σε βουλευτές και μετά τις νέες προεδρικές εκλογές, το [[2005]], επέστρεψε στην εξουσία ο [[Νίνο Βιέιρα]].
 
Το Μάρτιο του [[2007]] υπέβαλε την παραίτησή του ο Πρωθυπουργός [[Αριστίντες Γκόμες]] και τον διαδέχθηκε στο αξίωμα ο [[Μαρτίνιο Ντάφα Καμπί]]. Έπειτα από τις βουλευτικές εκλογές το Νοέμβριο του 2008, στην εξουσία επέστρεψε το PAIGC, με αρχηγό τον [[Κάρλος Γκόμες (νεότερος)|Κάρλος Γκόμες το νεότερο]]. Την 1η Μαρτίου του [[2009]] ο αρχηγός του Στρατού, στρατηγός Ταγκμέ Να Ουαϊέ, ασκούσε έντονη κριτική στον πρόεδρο Βιέιρα, σκοτώθηκε από έκρηξη χειροβομβίδας στο αρχηγείο του στρατού. Επακολούθησε ανταλλαγή πυροβολισμών γύρω από το Προεδρικό Μέγαρο στην Μπισσάου, σε μία ακόμα πιθανή απόπειρα πραξικοπήματος και επίθεση εναντίον του προέδρου, στις 2 Μαρτίου. Λίγο αργότερα ανακοινώθηκε η δολοφονία του προέδρου<ref>[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/africa/7918061.stm BBC News], Guinea Bissau leader 'attacked' , 2 Μαρτίου 2009.</ref><ref>[http://english.aljazeera.net/news/africa/2009/03/20093284243521150.html Guinea-Bissau president 'killed'], Al Jazeera, 2 Μαρτίου 2009</ref>. Ο Βιέιρα πιθανότατα θεωρήθηκε υπεύθυνος για τη δολοφονία του Ουαϊέ και σκοτώθηκε από υποστηρικτές του δολοφονηθέντος αρχηγού του Στρατού.<ref>[http://www.express.gr/news/world/138500oz_20090302138500.php3 Εξπρές], Γουινέα-Μπισάου. Στρατιωτικοί σκότωσαν τον πρόεδρο της χώρας, 2 Μαρτίου 2009.</ref>
 
Μία ημέρα μετά τη δολοφονία του Βιέιρα, ο Ραϊμούντο Περέιρα εξελέγη προσωρινός πρόεδρος από το κοινοβούλιο και ορκίστηκε στις [[3 Μαρτίου]] του [[2009]].<ref name=auto1>[http://web.archive.org/web/20090307001413/http://www.voanews.com/english/2009-03-03-voa55.cfm VOA News], Guinea-Bissau Speaker Takes Oath as New President, 3 Μαρτίου 2009.</ref> Την ίδια χρονιά (2009) εξελέγη Πρόεδρος ο Μαλάμ Μπακάι Σανιά, ο οποίος κυβέρνησε ως το θάνατό του, το 2012.
Γραμμή 115 ⟶ 114 :
 
== Άμυνα ==
Δραστηριοποιούνται οι Επαναστατικές Ένοπλες Δυνάμεις του Λαού (FARP). Αυτές περιλαμβάνουν Στρατό Ξηράς, Ναυτικό, Αεροπορία και παραστρατιωτική δύναμη. Τις δεκαετίες του ' 80 και του ' 90 αλλά και το [[2003]] , [[2009]] και το [[2011]] εκδηλώθηκαν επιτυχημένες και μη απόπειρες πραξικοπημάτων. Ο [[Μπατίστα Τάγκμε Να Ουάι]], στρατηγός και αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Στρατού στη χώρα, σκοτώθηκε από έκρηξη χειροβομβίδας το 2009, ενώ αρκετοί αξιωματικοί τραυματίστηκαν σε επίθεση στο αρχηγείο του Στρατού.<ref>[http://www.timesonline.co.uk/tol/news/world/africa/article5829228.ece Times on Line], Guinea Bissau military chief killed in grenade explosion, 2 Μαρτίου 2009.</ref> Λίγο μετά δολοφονήθηκε ο πρόεδρος Βιέιρα. Στα τέλη του 2011 εκδηλώθηκε και νεανέα αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος ενώ ο Πρόεδρος Μαλάμ Μπακάι Σανιά απουσίαζε για νοσηλεία στο εξωτερικό. Η [[στρατιωτική θητεία]] είναι υποχρεωτική και η ηλικία στράτευσης είναι στα 18 χρόνια.
 
== Δημογραφία ==
Γραμμή 121 ⟶ 120 :
 
=== Γλώσσα ===
Η επίσημη γλώσσα είναι τα [[πορτογαλική γλώσσα|πορτογαλικά]] , ενώ ομιλούνται και κρεολικές διάλεκτοι.
 
=== Θρησκεία ===
Γραμμή 135 ⟶ 134 :
Η πρωτεύουσα [[Μπισσάου]] αποτελεί ταυτόχρονα και το μεγαλύτερο λιμάνι στη χώρα. Σημαντικά λιμάνια είναι και οι Μπούμπα, Φαρίμ και Κατσέου. Υπάρχει αεροπορική σύνδεση με διεθνές αεροδρόμιο στην Μπισσάου, το οποίο συνδέεται με τη [[Λισαβόνα]], το [[Ντακάρ]] και άλλες πόλεις, κυρίως στην Αφρική. Δεν υπάρχει σιδηροδρομικό δίκτυο και το οδικό δίκτυο εκτείνεται στα 3.455 χιλιόμετρα. Λιγότερο από 1.000 χιλιόμετρα από αυτά ήταν ασφαλτοστρωμένα (2002). Το 2007 υπήρχαν άλλα 26 αεροδρόμια εκτός από αυτό στην πρωτεύουσα. Η οδήγηση γίνεται στα δεξιά.
 
Το 2006 οι χρήστες του Διαδικτύου υπολογίζονταν σε 37.000 , χωρίς να υπάρχουν πάροχοι υπηρεσιών. Με βάση στοιχεία του [[2001]], στη χώρα λειτουργούν 5 ραδιοφωνικοί σταθμοί. Οι τηλεφωνικές συνδέσεις δεν είναι πολύ ανεπτυγμένες (10.200 σε χρήση το 2005). Υπήρχαν 95.000 κινητά τηλέφωνα το [[2005]].
 
== Τουρισμός και Αξιοθέατα ==