Παντελεήμων Αργυροκάστρου: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Spiros790 (συζήτηση | συνεισφορές)
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 5:
|εικόνα = Panteleimon Kotokos.jpg
|λεζάντα =
|από = [[11 Απριλίου]] [[1937]]<ref>[http://invenio.lib.auth.gr/record/124106/files/GRI-2010-5542.pdf Γιαννακού Μαρία, Ο Μητροπολίτης Αργυροκάστρου Παντελεήμων και το Βορειοηπειρωτικό Ζήτημα, ΑΠΘ, Θεσσαλονίκη, 2009, σελ. 84.]</ref>
|έως = [[1 Ιουλίου]] [[1945]]
|προκάτοχος = ;
|διάδοχος = Δαμιανός Κοκονέσσης<ref>[http://invenio.lib.auth.gr/record/124106/files/GRI-2010-5542.pdf Γιαννακού Μαρία, 2009, σελ. 99.]</ref>
|ημ_γέννησης = [[9 Ιουλίου]] [[1890]]
|τόπος_γέννησης = [[Κορυτσά]], [[Οθωμανική Αυτοκρατορία]] ( νυν [[Αλβανία]] )
Γραμμή 17:
|πρώην_τίτλος =
}}
Ο επίσκοπος<ref name=markou>[http://users.ira.sch.gr/markmarkou/1969/koim1969.htm Κοιμηθέντες Αρχιερείς κατά το 1969]</ref> '''Παντελεήμων Αργυροκάστρου''' ( [[9 Ιουλίου]] [[1890]] - [[24 Μαΐου]] [[1969]] ), κατά κόσμον Χρήστος Κοτόκος, υπήρξε κληρικός,θεολόγος, λόγιος καθώς και μια από τις ηγετικές προσωπικότητες του [[Βόρεια Ήπειρος|βορειοηπειρωτικού]] [[Έλληνες|ελληνισμού]] στην μεταπολεμική περίοδο<ref>Συλλογικό έργο, Βαλκάνια 1913 - 2011, Εκατό χρόνια θύελλες και χίμαιρες, Εκδοτικός οίκος Αδελφών Κυριακίδη, 2012, σελ. 214.</ref>.
 
== Βιογραφία==
 
=== Σπουδές και πρώιμη σταδιοδρομία ===
Γεννήθηκε στην [[Κορυτσά]], όπου και φοίτησε σε σχολεία της πατρίδας του. Υποστηρίζεται η άποψη πως σε εφηβική ηλικία συμμετείχε στον [[Μακεδονικός Αγώνας|Μακεδονικό Αγώνα]]<ref name="makedonia">[http://efimeris.nlg.gr/ns/pdfwin_ftr.asp?c=124&pageid=58438&id=-1&s=0&STEMTYPE=0&STEM_WORD_PHONETIC_IDS=ARsASJASVAScASNASTASNASGASUAShASV&CropPDF=0 Εφημερίδα «Μακεδονία», 27 Μαΐου 1969, σελ 9]</ref>. To [[1906]], έπειτα από μέριμνα του συγγενή του, [[Ιερά Μητρόπολις Μηθύμνης|μητροπολίτη Μηθύμνης]] Στέφανου<ref name="ΘΗΕ"> Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια, τόμος 9ος, σελ. 1144.</ref>, μετέβη για σπουδές στην [[Θεολογική Σχολή της Χάλκης]] τις οποίες ολοκλήρωσε το [[1913]]. Αργότερα, επέστρεψε στην πατρίδα του και δίδαξε Θρησκευτικά και Ιστορία ως καθηγητής στο Μπάγκειο Γυμνάσιο Κορυτσάς. Σε αυτή τη θέση παρέμεινε ως το [[1920]] όταν οι αλβανικές αρχές απαγόρευσαν τη λειτουργία του γυμνασίου<ref name="ΘΗΕ">Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια, τόμος 9ος, σελ 1144.</ref>. Ο Παντελεήμων όμως, παρέμεινε στην [[Κορυτσά]] όπου ανέπτυξε δράση σε πολιτιστικά, πολιτικά, θρησκευτικά και εκπαιδευτικά ζητήματα ενώ διετέλεσε ιεροκήρυκας σε ναό της πόλης<ref name="Γιαννακού">[http://invenio.lib.auth.gr/record/124106/files/GRI-2010-5542.pdf Γιαννακού Μαρία, 2009, σελ. 78].</ref>. Ενδιάμεσα, είχε καταταγεί το [[1915]] στον [[Ελληνικός Στρατός|ελληνικό στρατό]] ως ιεροκήρυκας στο 46ο σύνταγμαΣύνταγμα που κατείχε την πόλη της [[Κορυτσά|Κορυτσάς]]<ref name="ΘΗΕ">θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια, τόμος 9ος, σελ. 1144.</ref>.
 
Το [[1923]] και το [[1929]] υπέστη διώξεις διότι αρνήθηκε να αναγνωρίσει το αυτοκέφαλο της [[Ορθόδοξη Εκκλησία της Αλβανίας|Ορθόδοξης Εκκλησίας της Αλβανίας]] λόγω του αντικανονικού τρόπου με τον οποίο αυτή κατέστη αυτοκέφαλη<ref name="ΘΗΕ">θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια, τόμος 9ος, σελ 1144.</ref><ref>Μάλιστα, αργότερα, αποκάλεσε το κληρικολαϊκό συνέδριο του [[Μπεράτ|Βερατίου]] που επικύρωσε από αλβανικής πλευράς το αυτοκέφαλο ως «''τὸ κωμικὸν αὐτὸ ἀποκύημα τοῦ μαινομένου ἐθνοφυλετισμοῦ''» ( βλ. [http://invenio.lib.auth.gr/record/124106/files/GRI-2010-5542.pdf Γιαννακού Μαρία, 2009, σελ. 27] ).</ref>. Από το [[1931]] ως το [[1937]] σπούδασε στο [[Πανεπιστήμιο Αθηνών]], Νομικά και Πολιτικές Επιστήμες.
 
Εκτός της [[Ελληνική γλώσσα|ελληνικής]], ήταν γνώστης της [[Αγγλική γλώσσα|αγγλικής]], της [[Γερμανική γλώσσα|γερμανικής]], της [[Ρωσική γλώσσα|ρωσικής]], της [[Ιταλική γλώσσα|ιταλικής]], της [[Τουρκική γλώσσα|τουρκικής]], της [[Γαλλική γλώσσα|γαλλικής]] και της [[Αλβανική γλώσσα|αλβανικής γλώσσας]]<ref>[http://invenio.lib.auth.gr/record/124106/files/GRI-2010-5542.pdf Γιαννακού Μαρία, 2009, σελ 93 - 94].</ref><ref name="ΘΗΕ2"> Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια, τόμος 9ος, σελ. 1145.</ref>.
 
=== Επίσκοπος Αργυροκάστρου ===
 
Το [[1937]]<ref name=markou>[http://users.ira.sch.gr/markmarkou/1969/koim1969.htm Κοιμηθέντες Αρχιερείς κατά το 1969]</ref> μετά από συμφωνία μεταξύ της Ορθόδοξης Αυτοκέφαλης Εκκλησίας της Αλβανίας και του [[Οικουμενικό Πατριαρχείο|Οικουμενικού Πατριαρχείου]] ο Κοτόκος, που μέχρι τότε ήταν θεολόγος<ref name="Παππά">Ευτυχία Παππά, Η Επαρχία Δρυϊνουπόλεως της Β. Ηπείρου κατά τη νεώτερη περίοδο: τουρκοκρατία, 20ος αιώνας, ΑΠΘ, 2009, σελ. 348.</ref>, χειροτονήθηκε αρχικά ιερέας και κατόπιν μητροπολίτης [[Αργυρόκαστρο|Αργυροκάστρου]]<ref>[http://www.orthodoxalbania.org/Greek/History/History5.1.htm Ιστορική Πνευματική Παράδοση: από το 1937 έως σήμερα]</ref>, θέση που διατήρησε μέχρι και την αποχώρηση του ελληνικού στρατού από την περιοχή, μετά τον [[Ελληνοϊταλικός πόλεμος του 1940|Ελληνοϊταλικό πόλεμο]] και την [[γερμανική εισβολή στην Ελλάδα]] (Απρίλιος 1941) όταν και αναγκάστηκε να αποχωρήσει από το Αργυρόκαστρο μαζί με τα ελληνικά στρατεύματα.
 
Κατά τη διάρκεια της θητείας του, χαρακτηρίστηκε για τις ενέργειές του ενάντια στη διείσδυση της [[Ουνία|Ουνίας]] στην [[Αλβανία]] τον Αύγουστο του [[1939]]<ref name="Παππά2">Ευτυχία Παππά, 2009, σελ. 349.</ref>, για την προσπάθεια ανύψωσης του ηθικού της [[Βόρεια Ήπειρος|ελληνικής μειονότητας]]<ref name="ΘΗΕ">θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια, τόμος 9ος, σελ 1144.</ref> καθώς και για την τάση του να εμποδίζει τους μικτούς γάμους μεταξύ [[Ορθοδοξία|ορθοδόξων]] και [[Μουσουλμανισμός|μουσουλμάνων]]<ref>[http://invenio.lib.auth.gr/record/124106/files/GRI-2010-5542.pdf Γιαννακού Μαρία, 2009, σελ. 86].</ref>. Παράλληλα, προσπάθησε να διασφαλίσει τη σημαντικής έκτασης εκκλησιαστική και μοναστηριακή περιουσία της επισκοπής του, ανανέωσε τα χρησιμοποιούμενα εκκλησιαστικά βιβλία, ίδρυσε νέους ναούς, μετέφρασε διάφορα έργα εκκλησιαστικών συγγραφέων στα [[Αλβανική γλώσσα|αλβανικά]], συγκέντρωσε διάφορα χειρόγραφα και κειμήλια με σκοπό τη δημιουργία εκκλησιαστικού μουσείου και ίδρυσε γυναικείο ορθόδοξο σύνδεσμο<ref>[http://invenio.lib.auth.gr/record/124106/files/GRI-2010-5542.pdf Γιαννακού Μαρία, 2009, σελ. 86 - 87].]</ref>.
 
Για τη δράση του υπέρ της ελληνικής μειονότητας, ο Παντελεήμων χαρακτηρίστηκε ήδη εκείνη την περίοδο ως άνθρωπος της ελληνικής προπαγάνδας, με αποτέλεσμα να τεθεί από τις αλβανικές αρχές υπό παρακολούθηση<ref name="Παππά2">Ευτυχία Παππά, 2009, σελ 349.</ref>.
 
=== Στην Ελλάδα ===
Κατά τη διάρκεια της κατοχής συμμετείχε σε κατασκοπευτικές οργανώσεις της [[Εθνική Αντίσταση|Εθνικής Αντίστασης]]<ref name="ΘΗΕ2"></ref>. Το [[1943]]<ref name="makedonia">[http://efimeris.nlg.gr/ns/pdfwin_ftr.asp?c=124&pageid=58438&id=-1&s=0&STEMTYPE=0&STEM_WORD_PHONETIC_IDS=ARsASJASVAScASNASTASNASGASUAShASV&CropPDF=0 Εφημερίδα «Μακεδονία», 27 Μαΐου 1969, σελ. 9]</ref> έγινε πρόεδρος της «Κεντρικής Επιτροπής Βορειοηπειρωτικού Αγώνα» ( θέση που κράτησε μέχρι το θάνατό του ) και το [[1945]] της «Κεντρικής Επιτροπής Ελληνικών Δικαίων». Στις [[18 Νοεμβρίου]] [[1945]], στα πλαίσια του Βορειοηπειρωτικού ζητήματος οργάνωσε στην [[Αθήνα]], μια ογκώδη διαδήλωση με συμμετοχή 100.000 με 150.000 ατόμων<ref>{{cite journal|journal= Südosteuropa - Zeitschrift für Gegenwartsforschung |last=Tönes |first=Bernhard |title=Belastungsprobe für die albanisch-griechischen Beziehungen |pages=440-456 |publisher=Südost-Institut München. Abteilung Gegenwartsforschung |language=Γερμανικά|year=1983|page= 442|ref=|isbn=|url=
http://books.google.com/books?ei=A0IDTfTXO8vKswbR493uCQ&ct=result&hl=el&id=yJe2AAAAIAAJ&dq=%22Einzug+in+Athen+von+einer+rund%22&q=%22November+1945+bei+seinem+Einzug+in+Athen+von+einer+rund+150000-k%C3%B6pfigen+Volksmenge+-+die+gr%C3%B6%C3%9Fte+Massendemonstration%2C+die+Griechenland+jemals+gesehen+hatte+-+in+Begeisterungsst%C3%BCrmen+als+Held+gefeiert.+Er+und+sein+ebenfalls+geflohener+%22#search_anchor |quote=}}</ref><ref>[http://efimeris.nlg.gr/ns/pdfwin_ftr.asp?c=108&pageid=-1&id=48001&s=0&STEMTYPE=0&STEM_WORD_PHONETIC_IDS=ARzASNASRASUASEASZASZASJ&CropPDF=0 Εφημερίδα «Εμπρός», 20 Νοεμβρίου 1945, σελ. 1].]</ref>. Για τη δράση του σχετικά με το [[Βόρεια Ήπειρος|βορειοηπειρωτικό ζήτημα]] η, ελεγχόμενη από την κυβέρνηση, σύνοδος της ιεραρχίας της Ορθόδοξης ΕκκκλησίαςΕκκλησίας της Αλβανίας, τον Ιούλιο του [[1945]] κατηγόρησε τον Παντελεήμονα για προδοσία και παράλληλα τον καθαίρεσε από τη θέση του επισκόπου Αργυροκάστρου<ref>Owen Pearson, Albania in the Twentieth Century, A History: Volume II, 2005, σελ. 451.</ref>. Συν τοις άλλοις, οι αλβανικές αρχές επέβαλαν ποινή φυλάκισης και στον αδελφό του<ref>Ευτυχία Παππά, 2009, σελ. 350.</ref>.
 
Το [[1946]], ο Παντελεήμων έλαβε μέρος στο Διεθνές Συνέδριο Ειρήνης στο [[Παρίσι]] και το [[1947]] στη Γενική Συνέλευση του [[Ο.Η.Ε.]] ως βοηθητικό μέλος της ελληνικής αποστολής<ref name="ΘΗΕ2"></ref>. Παράλληλα, πέραν του βορειοηπειρωτικού ζητήματος, δραστηριοποιήθηκε και στο ζήτημα της [[Κύπρος|Κύπρου]]<ref>[http://ermis.lib.ucy.ac.cy/gsdl/cgi-bin/library.exe?e=d-00000-00---0eokabook--00-0--...-10-0---0---0prompt-10---4-------0-0l--11-en-50---20-home---00-0-1-00-11-1-0utfZz-8-10&cl=CL2.16&d=HASH07227acbd8b28a0bf34186.4.2&gc=1 Η νεολαία στον απελευθερωτικό αγώνα της ΕΟΚΑ 1955-1959 (Μελέτες - Γενικές επισημάνσεις - Προσωπικές Μαρτυρίες)]</ref>.
Από το [[1954]] μέχρι και το θάνατό του, διετέλεσε πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου της Εστίας Θεολόγων της Χάλκης<ref>[http://www.estiahalkis.org/index.php/estia/organotiki-domi?start=10 Ἑστία Θεολόγων Χάλκης: Οργανωτική δομή.]</ref>. Ήταν επίσης μέλος του [[Φιλολογικός σύλλογος Παρνασσός|φιλολογικού συλλόγου «Παρνασσός»]], της [[Ελληνική Αρχαιολογική Εταιρεία|Ελληνικής Αρχαιολογικής Εταιρείας]] και του Συνδέσμου Ελλήνων Λογοτεχνών<ref name="ΘΗΕ2"></ref>.
 
Διάφορες μελέτες του επί θρησκευτικών και ιστορικών θεμάτων δημοσιεύτηκαν σε περιοδικά και εφημερίδες<ref name="ΘΗΕ2"></ref>. Για την προσφορά του, τιμήθηκε με τον [[Τάγμα του Φοίνικος|ταξίαρχο του Φοίνικα]].
 
=== Θάνατος ===
 
Ο Παντελεήμων απεβίωσε στις [[24 Μαΐου]] του [[1969]] στην [[Αθήνα]]<ref name=markou/>. Η κηδεία του έγινε δύο ημέρες μετά παρουσία πλήθους κόσμου και επισήμων, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονταν ο [[Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων|υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων]], [[Θεοφύλακτος Παπακωνσταντίνου]], εκπρόσωποι των Ενόπλων Δυνάμεων, ο αρχιεπίσκοπος Αθηνών [[Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος Α´|Ιερώνυμος Α']] κ.ά.
Μάλιστα, αποδόθηκαν τιμές από στρατιωτικό άγημα και από στρατιωτική μπάντα<ref name="makedonia"></ref>.
 
== Δωρεές και ευεργεσίες ==
 
Ο Παντελεήμων, στις [[27 Φεβρουαρίου]] [[1968]], μέσω της ιδιόγραφης διαθήκης του, δώρισε την προσωπική του βιβλιοθήκη στην [[Εταιρεία Ηπειρωτικών Μελετών]]<ref name="teipir">[http://hellas.teipir.gr/Thesis/Hpeir-Melet/GREEK/biblio_gr.htm Η ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΚΑΙ ΤΟ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΡΙΟ]</ref>. Κατ' αυτόν τον τρόπο ανακηρύχτηκε δωρητής και ευεργέτης της ΕΗΜ<ref>[http://www.ehm.gr/ehm_donors.php Εταιρεία Ηπειρωτικών Μελετών: Δωρητές και ευεργέτες].]</ref>.Η ΕΗΜ, για να τιμήσει το θρησκευτικό, εθνικό και πνευματικό έργο του Παντελεήμονα, ανήγειρε προτομή του στο πάρκο των Ιωαννίνων<ref name="teipir"></ref>.
 
==Παραπομπές==