Πολιτεία δικαίου: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 17:
== Ιστορική προέλευση της Πολιτείας δικαίου ==
Χαρακτηριστικό γνώρισμα της απολυταρχικής εποχής ήταν η συγκέντρωση κάθε εξουσίας στα χέρια του ηγεμόνας. Ο ηγεμόνας ήταν ταυτόχρονα παράγοντας της νομοθετικής, της εκτελεστικής και της δικαστικής εξουσίας. Η διάκριση όμως αυτή που είχε γίνει ήδη από τον [[Αριστοτέλης|Αριστοτέλη]] στα [[Πολιτικά (Αριστοτέλης)|Πολιτικά]] (Δ 1297b )<ref>[[Αριστοτέλης]],Πολιτικά «ἔστι δὴ τρία μόρια τῶν πολιτειῶν πασῶν... ἓν μὲν τί τὸ βουλευόμενον περὶ τῶν κοινῶν, δεύτερον δὲ τὸ περὶ τὰς ἀρχάς... τρίτον δέ τί τὸ δικάζον.»[[s:Πολιτικά/Δ#p1297b|Αριστοτέλης, Πολιτικά Δ 1297b]]
</ref> έχει χαρακτήρα καθαρά θεωρητικό και φιλοσοφικό, χωρίς πρακτικές συνέπειες. Συνέπειες πρακτικές αποκτά ο ουσιαστικός χωρισμός των λειτουργιών, μόνον όταν συνοδεύεται από το τυπικό ή οργανικό χωρισμό. Τυπικός ή οργανικός είναι ο χωρισμός, όταν δεν αρκούμεθα στη θεωρητική, τη φιλοσοφική διαπίστωση, ότι οι ενέργειες της Πολιτείας διαιρούνται σε νομοθετικές, εκτελεστικές και δικαστικές, αλλά αναθέτουμε κάθε μία από τις λειτουργίες αυτές σε ιδιαίτερο όργανο. Αυτό παρατηρήθηκε από τον πρόδρομο της Πολιτείας δικαίου ([[Μοντεσκιέ]]), ο οποίος στο βιβλίο του «Περί του Πνεύματος των νόμων» ([[1748]]),<ref>[[Μοντεσκιέ]], Το πνεύμα των νόμων, εκδ. ΓΝΩΣΗ ISBN 960-235-562-X</ref> διατύπωσε την αντίληψη ότι οι εξουσίες, όταν είναι συγκεντρωμένες σε ένα μόνο πρόσωπο, οδηγούν στην κατάπνιξη της ελευθερίας και ότι ο χωρισμός των λειτουργιών και η κατανομή τους σε διάφορες αρχές υπαγορεύεται από την ίδια τη φύση του Κράτους. Ο δε [[Ζαν Ζακ Ρουσσώ|Ρουσσώ]] στο «Κοινωνικόν Συμβόλαιον» ([[1762]] καταπολεμώντας ομοίως τη συγκέντρωση των εξουσιών στο ίδιο πρόσωπο τόνιζε: «ότι ο νόμος, εκφράζοντας τη βούληση του έθνους, πρέπει να υπερέχει και της διοίκησης και των δικαστηρίων και ότι οι διοικητικές και οι δικαστικές αρχές πρέπει να υποτάσσονται στο νόμο».<ref>[[Ζαν Ζακ Ρουσσώ]], Κοινωνικό Συμβόλαιο, εκδ. Δαμιανός ISBN 960-228-192-8</ref>
 
== Τα στοιχεία της Πολιτείας δικαίου ==