Εκστρατεία του Καυκάσου: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Geoandrios (συζήτηση | συνεισφορές)
Geoandrios (συζήτηση | συνεισφορές)
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 1:
{{άλλεςχρήσεις4|τη στρατιωτική εκστρατεία του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου|τη στρατιωτική εκστρατεία του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου|Μάχη του Καυκάσου|τη ρωσική εισβολή του 19ου αιώνα|Πόλεμος του Καυκάσου}}
{{Πληροφορίες στρατιωτικής σύγκρουσης
|τίτλος= Εκστρατεία του Καυκάσου
Γραμμή 20:
* [[Συνθήκη του Μπρεστ - Λιτόφσκ]] (Οθωμανοί - Ρώσοι)
* [[Συνθήκη του Πότι]]<br>(Γερμανοί - Γεωργιανοί)
* [[Συνθήκη του ΒατούμιΜπατούμι]]<br>(Οθωμανοί - Αρμένιοι)
* [[Συνθήκη των Σεβρών]]<br>(Οθωμανοί - Σύμμαχοι)
|έδαφος= [[Κατάτμηση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας]]
Γραμμή 222:
 
Στις αρχές του 1918, οι Σύμμαχοι και οι άλλες συμμαχικές δυνάμεις της περιοχής, οι Κοζάκοι στο νότο, οι Γεωργιανοί, οι Πόντιοι και οι Αρμένιοι ήταν πρόθυμοι να οικοδομήσουν μια γραμμή αντίστασης εναντίον των Οθωμανών. Σε περίπτωση συμφωνίας μεταξύ της Ρωσίας και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, αυτή ήταν η μόνη στρατηγική: Να συνεχίσουν να αγωνίζονται κατά των Οθωμανών.<ref>{{cite book |first=Bülent |last=Gökay |title=A Clash of Empires: Turkey between Russian Bolshevism and British Imperialism, 1918–1923 |location=London |publisher=Tauris Academic Studies |year=1997 |isbn=1-86064-117-2 |page=12 }}</ref> Οι Αρμένιοι οι οποίοι διατήρησαν τη θέση τους στην περιοχή, μετά την αποχώρηση των Ρώσων στρατιωτών, από το Μέτωπο του Καυκάσου είχαν λάβει οικονομική υποστήριξη, με 1 εκατομμύριο ρούβλια, από τη Βρετανία.<ref>{{cite book |last=Çaglayan |first=Kaya Tuncer |title=British Policy Towards Transcaucasia 1917–1921 |location=Istanbul |publisher=Isis Press |year=2004 |isbn=975-428-290-0 |page=52 }}</ref>
 
===1918===
[[File:Ofensiva turca de 1918 en el Caucaso.png|thumb|right|350px|Μάχες του 1918]]
Την 1η Ιανουαρίου 1918, το ενωτικό Ιτιχάντ (Ittihad, Unionist), κινήθηκε για να κερδίσει τη φιλία των Μπολσεβίκων. Τώρα που ο ρωσικός στρατός είχε αποχωρήσει, τεράστιες εκτάσεις στα νότια εδάφη της Ρωσίας ήταν ουσιαστικά αφύλακτες. Μέχρι το τέλος του Ιανουαρίου, οι μεραρχίες του Ναζαρμπεκιάν κατέλαβαν τα σημαντικότερα σημεία ελέγχου, από το [[Γιερεβάν]] προς το [[Βαν (Τουρκία)|Βαν]] και το [[Ερτζινκάν]]. Ο [[Βεχίπ Πασάς]] αντιμετώπιζε πλέον τις [[Αρμενικό Εθνικό Κογκρέσο (1917)|Αρμενικές εθνικές ένοπλες δυνάμεις]].
 
Τον Φεβρουάριο του 1918 ο [[Τόφμας Ναζαρμπεκιάν]] ήταν ο διοικητής στο μέτωπο του Καυκάσου και ο [[Αντρανίκ Οζανιάν]] ανέλαβε τη διοίκηση των δυνάμεων στο εσωτερικό της [[Οθωμανική Αυτοκρατορία|Οθωμανικής Αυτοκρατορίας]]. Στην περιοχή του Καυκάσου οι δυνάμεις των [[Αρμένιοι|Αρμενίων]], στην πραγματικότητα, δεν ήταν παρά κάτι περισσότερο, από μερικές χιλιάδες εθελοντές και καμιά διακοσαριά αξιωματικοί. Η επίθεση της [[Τρίτη στρατιά (Οθωμανική Αυτοκρατορία)|3ης Οθωμανικής Στρατιάς]] άρχισε στις 5 Φεβρουαρίου 1918, όταν οι οθωμανικές δυνάμεις μετακινήθηκαν ανατολικά της γραμμής μεταξύ [[Tιριμπολού]] (Tirebolu) και [[Μπιτλίς]]. Τα χαμένα εδάφη είχαν ανακαταληφθεί από τους Αρμένιους. Το [[Κελκίτ]] (Kelkit) κατελήφθηκε στις 7 Φεβρουαρίου του 1918, το [[Ερτζινκάν]] στις 13 Φεβρουαρίου του 1918, το [[Μπεημπούρτ]] (Bayburt) στις 19 Φεβρουαρίου 1918, το [[Τερτζάν]] στις 22 Φεβρουαρίου 1918. Το σημαντικό λιμάνι της [[Μαύρη Θάλασσα|Μαύρης Θάλασσας]], η [[Τραπεζούντα]], στις 24 Φεβρουαρίου του 1918. Οι ενισχύσεις, δια θαλάσσης, άρχισαν να αποβιβάζονται στην Τραπεζούντα. Οι Αρμένιοι πολέμησαν για να κρατήσουν την πόλη του Ερζερούμ, αλλά συνελήφθησαν από το Α’ Οθωμανικό Σώμα του Καυκάσου στις 12 Μαρτίου του 1918. Το [[Μαντζικέρτ]], το [[Χινίς]] το [[Ολτού]] το [[Κιοπρούκιοϊ]] και το [[Τορτούμ]] ακολούθησαν κατά τη διάρκεια των επόμενων δύο εβδομάδων.
 
[[File:1918 - Zoravar Andranik -Shishi.png|left|thumb|Κατά τη διάρκεια του 1918 ο στρατηγός [[Αντρανίκ Οζανιάν]] έδωσε τη δυνατότητα στον αρμενικό πληθυσμό του [[Βαν (Τουρκία)|Βαν]] να ξεφύγει από το οθωμανικό στρατό προς την Ανατολική Αρμενία. Εκείνος και τα στρατεύματά του πολέμησαν μεταξύ των ορεινών σχηματισμών Καραμπάχ και Ζανγκεζούρ, όπου ανακηρύχτηκε και η [[Δημοκρατία Ορεινής Αρμενίας]].]]
 
Στις 3 Μαρτίου 1918, ο [[Μεγάλος βεζίρης|μεγάλος βεζίρης]] [[Ταλαάτ πασάς|Μεχμέτ Ταλαάτ Πασάς]] υπέγραψε με την [[Ρωσική Σοβιετική Ομοσπονδιακή Σοσιαλιστική Δημοκρατία]] τη [[Συνθήκη του Μπρεστ - Λιτόφσκ]], στην οποία οριζόταν, ότι η μπολσεβίκικη πλέον Ρωσία, παραχωρούσε τις πόλεις [[Μπατούμ]], [[Καρς]] και [[Αρνταχάν]]. Αυτά τα εδάφη είχαν περιέλθει στη Ρωσία κατά τη διάρκεια του [[Ρωσοτουρκικός πόλεμος (1877-1878)|Ρωσοτουρκικού πολέμου]] του 1877-1878. Η Συνθήκη όριζε επίσης ότι η [[Υπερκαυκασία]] θα ανακηρυσσόταν ανεξάρτητη. Εκτός από αυτές τις διατάξεις, εισήχθη και μυστική ρήτρα, η οποία υποχρέωνε τους Ρώσους, στην αποστράτευση των αρμενικών εθνικών ενόπλων δυνάμεων.<ref name="Hovannisian">{{cite book |first=Richard G. |last=Hovannisian |title=The Armenian People from Ancient to Modern Times |volume=2 |location=New York |publisher=St. Martin's Press |year=2004 |isbn=1-4039-6422-X |pages=288–289 }}</ref>
 
[[File:Collection of Muslim corpses from Erzincan’s Armenian district on February 12, 1918 at Caucasus Campaign in WWI.jpg|thumb|Περισυλλογή σωρών αμάχων στο [[Ερζινκάν]].]]
 
Μεταξύ 24 Μαρτίου και 14 Απριλίου του 1918 πραγματοποιήθηκε μεταξύ της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και αντιπροσωπείας της [[Λαϊκή Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Υπερκαυκασίας|Λαϊκής Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Υπερκαυκασίας]] ("Επιτροπάτο της Υπερκαυκασίας", Transcaucasian Democratic Federative Republic ή Transcaucasian Commissariat ή Transcaucasian Sejm) η [[Διάσκεψη της Τραπεζούντας]] (Trebizond Peace Conference).
 
Ο Ενβέρ Πασάς προσφέρθηκε να σταματήσουν όλες τις φιλοδοξίες των Οθωμανών στον Καύκασο σε αντάλλαγμα για την αναγνώριση της οθωμανικής επανάκτηση των επαρχιών της ανατολικής Ανατολίας, σύμφωνα και με το τέλος των διαπραγματεύσεων στο Μπρεστ-Λιτόφσκ.<ref name="ottoman1">{{cite book |first=Ezel Kural |last=Shaw |title=History of the Ottoman Empire and Modern Turkey |location=New York |publisher=Cambridge University Press |year=1977 |isbn=0-521-21280-4 |page=326 }}</ref>
 
Στις 5 Απριλίου 1918, ο επικεφαλής της αντιπροσωπείας της Υπερκαυκασίας, ο [[Γεωργιανός]], [[Ακάκι Τσχενκέλι]] (Akaki Chkhenkeli, 1874-1959) έκανε αποδεκτή τη συνθήκη του Μπρεστ-Λιτόφσκ, ως βάση για περαιτέρω διαπραγματεύσεις και τηλεγράφησε προς τα διοικητικά όργανα της υπερκαυκασιανής κυβέρνησης, ζητώντας τους να αποδεχθούν τη θέση αυτή.<ref name="ric">{{cite book |first=Richard G. |last=Hovannisian |title=The Armenian People from Ancient to Modern Times |volume=2 |location=New York |publisher=St. Martin's Press |year=2004 |isbn=1-4039-6422-X |pages=292–293 }}</ref>
Το κλίμα, που επικρατούσε όμως, στην [[Τιφλίδα]] ήταν πολύ διαφορετικό. Η Τιφλίδα θεωρούσε ότι παρέμενε η εμπόλεμη κατάσταση μεταξύ αυτής και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.<ref name="ric"/>
 
Στις 11 Μαΐου 1918, μια νέα ειρηνευτική διάσκεψη ξεκίνησε στο [[Μπατούμι]].<ref name="ottoman1"/> Σε αυτή οι Οθωμανοί επέκτειναν τα αιτήματά τους, ώστε να συμπεριλάβουν την [[Τιφλίδα]], την Αλεξανδρούπολη της Αρμενίας και το [[Εχμιαντζίν]] (Echmiadzin), καθώς ήθελαν την κατασκευή σιδηροδρομικής γραμμής, για τη σύνδεση των πόλεων [[Καρς]] και [[Τζούλφα]] με το [[Μπακού]]. Οι Αρμένιοι και οι Γεωργιανοί αντιπρόσωποι άρχισαν τις κωλυσιεργίες. Έτσι, από τις 21 Μαΐου 1918, ο οθωμανικός στρατός προχώρησε για ακόμη μια φορά. Η σύγκρουση οδήγησε στη [[Μάχη του Σαρνταραμπάντ|Μάχη του Σανταραπάτ]] (Battle of Sardarabad ή Battle of Sardarapat), στις 21–29 Μαΐου 1918, στη [[Μάχη του Καρακιλίσα]] (Μάχη του Καρά Κιλίς, Battle of Karakilisa ή Battle of Kara Killisse), στις 25-28 Μαΐου 1918 και την [[Μάχη του Απαράν|Μάχη του Μπας Αμπαράν]] (Battle of Abaran ή Battle of Bash Abaran ή Battle of Aparan), στις 21-24 Μαΐου 1918.
 
Τέσσερις ημέρες ,μετά από άκαρπη γερμανική διαμεσολάβηση, η ειρηνευτική διάσκεψη μεταξύ της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και της Υπερκαυκασίας κυβερνήσεις συνεχίστηκε στο [[Μπατούμι]], από τις 24 Μαΐου του 1918. Στις 26 Μαΐου 1918, η Γεωργία αποχώρησε από την ομοσπονδία και δήλωσε ότι είναι ξεχωριστή δημοκρατία ενθαρρύνοντας τη γερμανική αποστολή, με επικεφαλής, τους [[Φρίντριχ Φράιχερ Κρες φον Κρέσενστάιν]] (Friedrich Freiherr Kress von Kressenstein, 1870–1948) και [[Φρίντριχ Βέρνερ φον ντερ Σχούλενμπουργκ]] (Friedrich Werner von der Schulenburg, 1875–1944). Ακολούθησε η [[Λαϊκή Δημοκρατία του Αζερμπαϊτζάν]] (Azerbaijan Democratic Republic, 1918–1920). Η ανακήρυξη της ανεξαρτησίας της [[Λαϊκή Δημοκρατία της Γεωργίας|Λαϊκής Δημοκρατίας της Γεωργίας]] (Democratic Republic of Georgia, 1918–1921) ακολούθησε με τη [[Συνθήκη του Πότι]] (Treaty of Poti), στις 28 Μαΐου 1918, στο [[Πότι]]. Την ίδια ημέρα η [[Πρώτη Δημοκρατία της Αρμενίας]] κήρυξε την ανεξαρτησία της.
 
Στις 4 Ιουνίου 1918, η [[Πρώτη Δημοκρατία της Αρμενίας]] αναγκάστηκε να υπογράψει τη [[Συνθήκη του Μπατούμι]]. Παρά το γεγονός ότι οι Αρμένιοι προκάλεσαν την αρχική ήττα των Οθωμανών στη [[Μάχη του Σαρνταραμπάντ]], ο οθωμανικός στρατός κέρδισε τη μάχη αργότερα και διέσπασε τον αρμενικό στρατό.
 
Παρόλο που τον Ιούνιο του 1918, η Δημοκρατία της Αρμενίας αναγκάστηκε να υπογράψει τη Συνθήκη του Μπατούμι, ωστόσο υπό την ηγεσία του Αντρανίκ Οζανιάν οι αρμένικες δυνάμεις, αντιστάθηκαν στην 3η Οθωμανική Στρατιά, ολόκληρο εκείνο το καλοκαίρι, στην ορεινή περιοχή του Καραμπάγκ (Karabag) και εδραίωσαν τη [[Δημοκρατία της Ορεινής Αρμενίας.<ref name="Mark">{{cite book |first=Mark |last=Malkasian |title=Gha-Ra-Bagh!: The Emergence of the National Democratic Movement in Armenia |location=Detroit |publisher=Wayne State University Press |year=1996 |isbn=0-8143-2604-8 |page=22 }}</ref> Τον Αύγουστο, οργάνωσαν μια ανεξάρτητη κυβέρνηση στην Σούσα (Shusha), που αποτέλεσε και διοικητικό κέντρο της περιοχής.
 
Τον Ιούνιο, η άφιξη των γερμανικών στρατευμάτων στη Γεωργία συνέπεσε με την αυξανόμενη αντιπαλότητα μεταξύ [[Γερμανική Αυτοκρατορία|Γερμανικής Αυτοκρατορίας]] και [[Οθωμανική Αυτοκρατορία|Οθωμανικής Αυτοκρατορίας]] στην περιοχή του Καυκάσου σε σχέση με τον έλεγχο, την επιρροή και τους πόρους της περιοχής αυτής, ιδίως τις πετρελαιοπηγές στο [[Μπακού]] .<ref>{{cite book |first=Briton Cooper |last=Busch |year=1976 |title=Mudros to Lausanne: Britain’s Frontier in West Asia, 1918–1923 |page=22 |location=Albany |publisher=[[State University of New York Press|SUNY Press]] |isbn=0-87395-265-0 }}</ref>
 
Στις αρχές του Ιουνίου του 1918, ο οθωμανικός στρατός, υπό τον [[Μεχμέτ Βεχίπ Πασάς|Μεχμέτ Βεχίπ Πασά]] (Mehmed Wehib Pasha ή Mehmet Vehip Pasha, 1877–1940) επιτέθηκε στο κεντρικό δρόμο προς την [[Τιφλίδα]] αντιμετωπίζοντας μια κοινή γερμανογεωργιανή στρατιωτική δύναμη. Στις 10 Ιουνίου 1918, η 3η Οθωμανική Στρατιά επιτέθηκε και πήρε πολλούς αιχμαλώτους, γεγονός που οδήγησε σε μια επίσημη απειλή από το [[Βερολίνο]] ότι θα αποσύρει τα στρατεύματα και την υποστήριξη της [[Γερμανική Αυτοκρατορία|Γερμανικής Αυτοκρατορίας]], από την [[Οθωμανική Αυτοκρατορία]]. Η οθωμανική κυβέρνηση αναγκάστηκε να υποχωρήσει στη γερμανική πίεση και να σταματήσει, πρόσκαιρα, μια περαιτέρω προέλαση στη [[Γεωργία]] και να αναπροσανατολίσει το στρατηγικό της σχεδιασμό προς το [[Αζερμπαϊτζάν]] και το [[Ιράν]] .<ref>{{cite book |last=Erickson |first=Edward J. |year=2001 |title=[[Ordered to Die: A History of the Ottoman Army in the First World War]] |location=Westport |publisher=[[Greenwood Publishing Group|Greenwood]] |isbn=0-313-31516-7 |page=187 }}</ref> Η γερμανική αποστολή αναχώρησε για την [[Κονστάντζα]], παίρνοντας μαζί της γεωργιανή αντιπροσωπεία, η οποία αποτελούνταν από τους [[Ακάκι Τσχενκέλι]], [[Ζουράμπ Αβαλισβίλι]] (Zurab Avalishvili, 1876–1944) και [[Νίκο Νικολάτζι]] (Niko Nikoladze, 1843–1928), που είχαν την εμπιστοσύνη της κυβέρνησης της Γεωργίας για τη διαπραγμάτευση μιας τελικής συνθήκης στο Βερολίνο. Αυτή η διαπραγμάτευση βέβαια, σύντομα καθίσταται άκαρπη, μετά από τη στρατιωτική ήττα της Γερμανίας το Νοέμβριο του 1918.
 
[[File:Armenian defenders.jpg|left|thumb|[[Αρμένιοι]] υπερασπιστές της πόλης του [[Μπακού]] κατά τη διάρκεια της [[Μάχη του Μπακού|Μάχης του Μπακού]].]]
Τον Ιούλιο του 1918, ο Ενβέρ Πασάς είχε μεγαλύτερους στόχους, από την απλή ανακατάληψη της γης που έχασε η Οθωμανική Αυτοκρατορία, πριν από 40 χρόνια. Διέταξε τη δημιουργία μιας νέας στρατιωτικής δύναμης ήδη από τον Μάρτιο του 1918. Η δύναμη αυτή ονομάστηκε ως [[Ισλαμικός στρατός του Καυκαύσου|Στρατιά του Ισλάμ]]. Στην πραγματικότητα, δεν ήταν καν στα επίπεδα ενός στρατιωτικού Σώματος, καθώς απαριθμούσε στρατιωτική ισχύ, μεταξύ 14.000 και 25.000 ανδρών, εξ ολοκλήρου μουσουλμάνων, οι οποίοι ομιλούσαν κυρίως τη τουρκική γλώσσα. Τον Ιούλιο λοιπόν, ο Ενβέρ Πασάς, διέταξε τη Στρατιά του Ισλάμ να κατευθυνθεί προς την [[Κεντροκασπιανή Δικατορία]], με στόχο την κατάληψη του [[Μπακού]], στην [[Κασπία Θάλασσα]]. Αυτή η νέα επίθεση προξένησε την έντονη αντίδραση των Γερμανών. Η Γερμανία θεωρούσε ως δικό της δικαίωμα - προνόμιο την κατάκτηση του συνόλου της νότιας Ρωσίας. Η Στρατιά του Ισλάμ βάδισε προς τη Λαϊκή Δημοκρατία του Αζερμπαϊτζάν. Κατέκτησαν όση περιοχή μπορούσαν πριν την Κασπία Θάλασσα και νίκησαν τους Βρετανούς το Σεπτέμβριο του 1918 στη [[Μάχη του Μπακού]].
 
[[File:Kars shopping district burned down during Caucasus Campaign in WWI.jpg|thumb|Η περιοχή της αγοράς του [[Καρς]], πυρπολημένη κατά τη διάρκεια της Εκστρατείας του Καυκάσου.]]
Τον Οκτώβριο του 1918, τα οθωμανικά στρατεύματα ανταποκρίθηκαν στην πρόκληση του στρατηγού [[Αντρανίκ Οζανιάν]] και τον καταδίωξαν μεταξύ των ορεινών σχηματισμών Καραμπάχ και Ζανγκεζούρ. Η σύγκρουση ήταν σφοδρή, αλλά όχι καθοριστική. Η [[Αρμένιοι φενταγί|Αρμενική πολιτοφυλακή]], υπό τον Αντρανίκ αποδεκάτισε την οθωμανική μονάδα που προσπαθούσενα προχωρήσει στον ποταμό [[Βαραντά (ποταμός)|Βαραντά]]. Οι ένοπλες συγκρούσεις μεταξύ αυτών των μονάδων συνεχίστηκαν μέχρι την υπογραφή της [[Συνθήκη του Μούδρου|Συνθήκης του Μούδρου]]. Η Συνθήκη του Μούδρου έδωσε την ευκαιρία στον στρατηγό Αντρανίκ να δημιουργήσει τη βάση για την περαιτέρω επέκταση προς ανατολάς και αποκτήσει τον, απαραίτητο στρατηγικά, διάδρομο που εκτεινόταν ως μέσα στο [[Ναχιτσεβάν]] .<ref name="Hafeez">{{cite book |first=Hafeez |last=Malik |title=Central Asia: Its Strategic Importance and Future Prospects |location=New York |publisher=St. Martin's Press |year=1994 |isbn=0-312-10370-0 |page=145 }}</ref>
 
Στις 30 Οκτωβρίου 1918, η Συνθήκη του Μούδρου υπεγράφη και η Εκστρατεία του Καυκάσου πλέον τελείωσε. Μέχρι το τέλος του πολέμου, η Οθωμανική Αυτοκρατορία, παρά το γεγονός ότι έχασε στις αντίστοιχες Εκστρατείες στη [[Εκστρατεία της Περσίας|Περσία]], το [[εκστρατεία του Σινά και της Παλαιστίνης|Σινά και την Παλαιστίνη]] και την [[Εκστρατεία της Μεσοποταμίας|Μεσοποταμία]], είχε ανακαταλάβει όλο τα εδάφη, τα οποία και έχασαν οι Ρώσοι στην [[Ανατολική Ανατολία]].
 
==Θηριωδίες==
Κατά τη διάρκεια της Εκστρατείας του Καυκάσου, η [[Δυτική Αρμενία]] (Western Armenia ή Turkish Armenia) ερημώθηκε από ολόκληρο το χριστιανο/[[Αρμένιοι|αρμενικό]] πληθυσμό της, ως μέρος ενός οθωμανικού σχεδίου, που πλέον τώρα ευρέως, αναφέρεται ως [[Γενοκτονία των Αρμενίων]], που είχε ως στόχο να αποδυναμώσει τη ρωσο-αρμενική συμμαχία, καθώς μόνο οι μουσουλμάνοι, οι οποίοι παρέμεναν πιστοί στην Τουρκία, θα μπορούσαν να παραμείνουν στα εδάφη της περιοχής αυτής. Ο αρμενικός λαός είχε δύο επιλογές: Είτε να οδηγηθεί, όπως τα βοοειδή, σε έναν αργό θάνατο με βασανιστικές πορείες προς τα [[Στρατόπεδα Ντεΐρ εζ-Ζορ]] (στρατόπεδα στη μέση της ερήμου της Συρίας, Deir ez-Zor Camps) πεθαίνοντας από πείνα, εξάντληση, αρρώστιες, κακοποίηση από τους φρουρούς, σφαγές, επιδρομές ληστών κατά μήκος της μαρτυρικής αυτής διαδρομής. Είτε να αρνηθεί, να σφαγιαστεί αδιακρίτως, να βιαστεί, υπό την πρόφαση της άρνησης σε εξισλαμισμό. Και οι δύο επιλογές επιτύγχαναν τον ίδιο στόχο των Οθωμανών Τούρκων προκειμένου να συνεχίσουν την κατοχή της Δυτικής Αρμενίας, την απομάκρυνση, δηλαδή, των Αρμενίων από τις πατρογονικές εστίες τους. Οι μετακινήσεις του πληθυσμού και οι σφαγές είχαν ως αποτέλεσμα το θάνατο, περίπου 1,5 εκατομμυρίου [[Αρμένιοι|Αρμενίων]] (με άλλες εκτιμήσεις να κυμαίνονται, μεταξύ 800.000 έως 1.800.000), η καταστροφή χιλιετηρίδων αρμενικής πολιτιστικής κληρονομιάς, καθώς και πληθώρα, από μοναστήρια, εκκλησίες, νεκροταφεία, κατοικίες, σχολεία και άλλα κτίρια, μια μαζική επέκταση της αρμενικής Διασποράς σε χώρες όπως η [[Αρμένιοι στη Γαλλία|Γαλλία]] και οι [[Αρμένιοι στις ΗΠΑ|ΗΠΑ]] και η συνεχής 100χρονη έριδα, μεταξύ των σύγχρονων κρατών της [[Τουρκία]]ς και της [[Αρμενία]]ς.<ref>{{cite web|title = Tsitsernakaberd Memorial Complex| url= http://www.genocide-museum.am/eng/Description_and_history.php | publisher = [[Armenian Genocide Museum-Institute]]}}</ref><ref name = "Forsythe2009">{{cite book | first = David P. |last=Forsythe | title = Encyclopedia of human rights | url = https://books.google.com/books?id=1QbX90fmCVUC&pg=PA98 | date= 11 August 2009| format = Google Books | publisher= Oxford University Press| isbn = 978-0-19-533402-9 | page = 98}}</ref>
 
==Επακόλουθα==
[[File:ApproxPositionsWWI-1919.png|thumb|200px|Η τοποθεσία των συμμαχικών δυνάμεων της [[Dunsterforce]] μετά την ανακωχή.]]
{{Κύριο|Συνθήκη των Σεβρών}}
Η Οθωμανική Αυτοκρατορία έχασε τον πόλεμο με τους Συμμάχους, αλλά τα σύνορα στην περιοχή του Καυκάσου δεν είχαν διευθετηθεί. Δύο χρόνια μετά την ανακωχή, υπογράφηκε, στις 10 Αυγούστου του 1920, η [[Συνθήκη των Σεβρών]] μεταξύ των Συμμάχων και των συνεργαζόμενων με αυτούς δυνάμεων, από τη μια πλευρά και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, από την άλλη πλευρά.
 
===Εδαφικές διενέξεις===
* Δείτε και: [[Γεωργιανο-Αρμενικός πόλεμος]] (1918), [[Αρμενο-Αζερμπαϊτζανικός πόλεμος]] (1918–1920), [[Τουρκο-Αρμενικός πόλεμος]] (1920)
 
Μετά την Εκστρατεία του Καυκαύσου ακολούθησε σύντομα ο [[Γεωργιανο-Αρμενικός πόλεμος]] (1918), για τις επαρχίες Γιαβαχέτι (Javakheti) και Λόρι (Lori), με την Αρμενία να κερδίζει την τελευταία. Η [[Πρώτη Δημοκρατία της Αρμενίας|Αρμενία]] και το [[Λαϊκή Δημοκρατία του Αζερμπαϊτζάν|Αζερμπαϊτζάν]], ενεπλάκησαν στον [[Αρμενο-Αζερμπαϊτζανικός πόλεμος|Αρμενο-Αζερμπαϊτζανικό πόλεμο]] (1918–1920) για τις περιοχές του [[Καραμπάχ]] και του [[Ναχιτσεβάν]], με την Αρμενία να χάνει λόγω της σοβιετικής παρέμβασης υπέρ του αντι-δυτικού [[Τουρκικό Εθνικό Κίνημα|Τουρκικού Εθνικού Κινήματος]] (Turkish National Movement), ενώ ο [[Τουρκο-Αρμενικός πόλεμος]] (1920), είχε ως αποτέλεσμα την [[Γενοκτονία των Αρμενίων|κατάληψη - ερήμωση]] ακόμα περισσότερης [[Πρώτη Δημοκρατία της Αρμενίας|αρμενικής]] γης.
 
=== Σοβιετοποίηση του Καυκάσου===
[[File:11thRedArmyYerevan.jpg|200px|thumb|left|Η σοβιετική 11η Κόκκινη Στρατιά, μπαίνει στο [[Ερεβάν]] το 1920.]]
[[File:Red Army in Tiflis Feb 25 1921.jpg|thumb|200px|right|Η 11η Κόκκινη Στρατιά εισέρχεται στην [[Τιφλίδα]], στις 25 Φεβρουαρίου του 1921.]]
Στις 27 Απριλίου του 1920, η κυβέρνηση της [[Λαϊκή Δημοκρατία του Αζερμπαϊτζάν|Λαϊκής Δημοκρατίας του Αζερμπαϊτζάν]] έλαβε ειδοποίηση ότι ο σοβιετικός στρατός ήταν έτοιμος να διασχίσει τα βόρεια σύνορα και να εισβάλει στη χώρα. Στα δυτικά, υπήρχε πόλεμος στο [[Καραμπάχ]] με την Αρμενία, στα ανατολικά, οι ντόποιο [[Αζέροι]] κομμουνιστές είχαν επαναστατήσει εναντίον της κυβέρνησης και στα βόρεια ο ρωσικός Κόκκινος Στρατός κινείται προς το νότο αφού νίκησε της Λευκές ρωσικές δυνάμεις του Ντενίκιν. Η [[Λαϊκή Δημοκρατία του Αζερμπαϊτζάν]] παραδόθηκε επισήμως στους Σοβιετικούς, αλλά πολλοί στρατηγοί και Αζέροι πολιτοφυλακές εξακολούθησαν να αντιστέκονται στην προέλαση των σοβιετικών δυνάμεων και χρειάστηκε κάποιο μικρό διάστημα για τους Σοβιετικούς να σταθεροποιήσει την νέο-ανακηρυχθείσα [[Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία του Αζερμπαϊτζάν]] (Azerbaijan Soviet Socialist Republic, 1920–1922 και 1936–1991). Στις 4 Δεκεμβρίου του 1920, η κυβέρνηση της [[Πρώτη Δημοκρατία της Αρμενίας|Πρώτης Δημοκρατίας της Αρμενίας]] παραδόθηκε οριστικά. Στις 5 Δεκεμβρίου του 1920 η Αρμενική Επαναστατική Επιτροπή (Revkom), που αποτελείτο κυρίως από Αρμένιους από το ορεινό Καραμπάχ εισήλθε στην πόλη αυτή. Στις 6 Δεκεμβρίου η επίφοβη μυστική αστυνομία του [[Φέλιξ Ντζερζίνσκι]], η [[Τσεκά]] εισήλθε στο [[Ερεβάν]], αποτελειώνοντας τις προηγούμενες πολιτικές διοικήσεις στην Αρμενία.<ref name="Hewsen-237">{{cite book |first=Robert H. |last=Hewsen |title=Armenia: A Historical Atlas |location=Chicago |publisher=University of Chicago Press |year=2001 |page=237 |isbn=0-226-33228-4 }}</ref> Το Δεκέμβριο του 1920, ανακηρύχθηκε και η [[Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Αρμενίας]] (Armenian Soviet Socialist Republic, 1920–1922 και 1936–1991), υπό την ηγεσία του [[Αλεξάντερ Μιασνικιάν]] (Alexander Miasnikian, 1886–1925). Στις 25 Φεβρουαρίου του 1921, γίνεται η [[Εισβολή του Κόκκινου Στρατού στη Γεωργία]] (Red Army invasion of Georgia, 1921).
 
Στις 23 Οκτωβρίου 1921, το τέλος των εχθροπραξιών ήρθε με τη [[Συνθήκη του Καρς]] (Treaty of Kars). Ήταν μια διάδοχη συνθήκη, μετά την προηγούμενη [[Συνθήκη της Μόσχας (1921)|Συνθήκη της Μόσχας]] (Treaty of Moscow) τον Μάρτιο του 1921,<ref name="kars=text" /> και επικυρώθηκε στο [[Γιερεβάν]] στις 11 Σεπτεμβρίου του 1922<ref name="english" />
 
Η [[Σοβιετική Ένωση]] υπέγραψε τη Συνθήκη του Καρς, η οποία ήταν πλέον συνθήκη, μεταξύ της [[Μεγάλη Εθνοσυνέλευση της Τουρκίας|Μεγάλης Εθνοσυνέλευσης της Τουρκίας]], η οποία είχε διακηρύξει την [[Τουρκία]] ως Δημοκρατία το 1923, καθώς και των εκπροσώπων της [[Ρωσική Σοβιετική Ομοσπονδιακή Σοσιαλιστική Δημοκρατία|Ρωσικής ΣΟΣΔ]], της [[Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Αρμενίας|ΣΣΔ της Αρμενίας]], της [[Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία του Αζερμπαϊτζάν|ΣΣΔ του Αζερμπαϊτζάν]] και της [[Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Γεωργίας|ΣΣΔ της Γεωργίας]] (όλα αυτά τα κράτη αποτελούσαν πλέον μέλη της Σοβιετικής Ένωσης, μετά τη [[Συνθήκη Δημιουργίας Σοβιετικής Ένωσης]] (Treaty on the Creation of the USSR, 1922) .<ref name="kars=text">{{cite web |url=http://www.amsi.ge/istoria/sab/yarsi.html |title=Text of the Treaty of Kars |work= |archivedate=April 24, 2007 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070424044332/http://www.amsi.ge/istoria/sab/yarsi.html |deadurl=no |language=ru}}</ref><ref name="english">{{cite web |url=http://groong.usc.edu/treaties/kars.html |title=English translation of the Treaty of Kars |work= |archivedate=January 27, 2001 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20010127101800/http://groong.usc.edu/treaties/kars.html |deadurl=no }}</ref>
 
==Δείτε επίσης==
* [[Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος]]
* [[Μάχη του Σαρίκαμις]], [[Μάχη του Ερζερούμ]]
* [[Γενοκτονία των Αρμενίων]]
 
==Παραπομπές==