Σέριφος: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
→Τοπική κουζίνα: διόρθωση ορθογραφικών λαθών |
|||
Γραμμή 28:
Από την αρχαιότητα είναι γνωστή σαν άγονο νησί. Η ψηλότερη κορυφή είναι ο Τούρλος και έχει 585 μ. υψόμετρο. Το υπέδαφός της έχει κοιτάσματα [[αιματίτης|αιματίτη]] (Fe<sub>2</sub>O<sub>3</sub>) και [[μαγνητίτης|μαγνητίτη]] (Fe<sub>3</sub>O<sub>4</sub>) που σχηματίσθηκαν από [[μεταμόρφωση επαφής]] στα όρια μίας [[γρανίτης|γρανιτικής]] διείσδυσης και είναι κοιτάσματα τύπου [[skarn]] πλούσια σε διάφορα ορυκτά. Στη νοτιοδυτική περιοχή της νήσου, θέση Κούνδουρο, υπάρχουν κοιτάσματα χαλκού καθώς και υπολείμματα εκκαμίνευσης μεταλλευμάτων χαλκού στην θέση με το εύγλωττο τοπωνύμιο''' '''"Σκουριές". Οι σκουριές χαλκού στη θέση αυτή πάνω από τον παρακείμενο κόλπο του Αβεσσαλού, στέκουν εκεί αψευδείς μάρτυρες μεταλλουργικών δραστηριοτήτων από την προϊστορική εποχή έως την ύστερη αρχαιότητα<ref>{{Cite web|url = http://www.oryktosploutos.net/2014/09/blog-post_13.html#.VHdnrvl_vLc|title = Η πύλη για τον Ελληνικό Ορυκτό Πλούτο: Η αρχαία μεταλλουργία χαλκού στη Σέριφο}}</ref>.
Στην περιοχή Μούτουλα,στο Βόρειο τμήμα του νησιού, κοντά στον οικισμό Γαλανή, είναι γνωστή μία μικρή εμφάνιση μικτών θειούχων ορυκτών,όπου κατά το παρελθόν έγινε περιορισμένη
Γνωστές παραλίες είναι τα ''[[Λιβαδάκια]]'', το ''Καλό Αμπέλι'', το ''Γάνεμα'' και η ''Βαγιά'' στον νότο, το ''Μαλλιάδικο'', το ''Μεγάλο Λιβάδι'' και ο ''Αβεσσαλός'' στα δυτικά, η ''Συκαμιά'', ο ''Πλατύς Γιαλός'' και τα ''Δυο Γιαλούδια'' στα βόρεια και η ''Ψιλή Άμμος'', ο ''Άγιος Σώστης'', ο ''Άγιος Ιωάννης'' και η ''Λια'' στα ανατολικά. Το νησί έχει τρεις κύριους ασφαλτοστρωμένους δρόμους. Ο πρώτος οδηγεί από το Λιβάδι στη Χώρα. Μετά τη Χώρα ο δρόμος διακλαδίζεται. Ένας δρόμος καλύπτει το βόρειο και το ανατολικό τμήμα του νησιού (βόρειος περιφερειακός) και ο άλλος το νοτιοανατολικό (νότιος περιφερειακός). Και οι δύο διακλαδώσεις επιστρέφουν κυκλικά από τα νότια στο Λιβάδι. Κοντά στη Σέριφο βρίσκονται οι νησίδες ''Σεριφοπούλα'' στον Βορρά και ''Βους'' στα ανατολικά.
Τοπικό φαγητό θεωρείται η ''
== Ιστορία ==
===Αρχαιότητα===
[[Αρχείο:Serifos - View from Chora.JPG|thumb|300px|Το Λιβάδι από τη Χώρα Σερίφου]]
Σύμφωνα με τις αρχαίες μαρτυρίες πρώτοι κάτοικοι της Σερίφου ήταν [[Αιολείς]] από τη [[Θεσσαλία]], ενώ αργότερα στο νησί έφτασαν [[Ίωνες]] άποικοι από την [[Αθήνα]]. Μεταλλεία σιδήρου και χαλκού υπήρχαν από την αρχαιότητα και οι μεταλλουργικές δραστηριότητες ανάγονται στους [[Κυκλαδικός πολιτισμός|Πρωτοκυκλαδικούς χρόνους]] (3η π.Χ. χιλιετία). Ιδιαίτερα αρχαιολογικά ευρήματα στη Σέριφο δεν υπάρχουν. Τα μόνα αρχαία κτίσματα που σώζονται είναι μαρμάρινοι πύργοι με πιο γνωστό τον Ασπρόπυργο, στον όρμο του Κουταλά, ο ορθογώνιος Ψαρόπυργος (ή καναπές του Κύκλωπα) στη χερσόνησο του Κύκλωπα, στα νοτιοδυτικά του Μεγάλου Λιβαδιού και ένας κυκλικός πύργος, κατασκευασμένος από μάρμαρο και γνεύσιο στον αυχένα της χερσονήσου της Κεφάλας. Ορισμένοι εξ αυτών φαίνεται
[[Αρχείο:Gefyra Metalleion2.jpg|thumb|300px|left|Η σκάλα φόρτωσης μεταλλευμάτων στον κόλπο του Μεγάλου Λιβαδιού]]
Γραμμή 44:
Επίσης στην αρχαιότητα υπήρχε η παράδοση ότι οι βάτραχοι της Σερίφου είναι άφωνοι, η οποία απαντά σε αρκετούς αρχαίους συγγραφείς. Φαίνεται να υπήρχε και η παροιμιώδης έκφραση ''σερίφιος βάτραχος'' ή ''βάτραχος εκ Σερίφου'' για άφωνους ανθρώπους. Το βυζαντινό λεξικό [[Σούδα (λεξικό)|Σούδα]] περιέχει το λήμμα {{Πολυτονικό|Βάτραχος ἐκ Σερίφου: ἐπὶ τῶν ἀφώνων. παρόσον οἱ ἐν Σερίφῳ βάτραχοι κομισθέντες εἰς Σκῦρον οὐκ ἐφθέγγοντο.}}.
Από τη Σέριφο έχουν βρεθεί αρχαία νομίσματα από τον 6ο π.Χ. αιώνα και έπειτα, τα οποία απεικονίζουν τον Περσέα, την κεφαλή της Μέδουσας ή τον σερίφιο βάτραχο, που συνδέεται με την τοπική λατρεία του Περσέα. Στους Ρωμαϊκούς χρόνους το νησί είναι τόπος εξορίας. Επί [[Τιβέριος Καίσαρας Αύγουστος|Τιβερίου]], εξορίζεται ο Κάσσιος Σεβήρος, εχθρός της Συγκλήτου λόγω της ταπεινής του καταγωγής και της κακοποιού ζωής του. Επίσης η Βιστιλία το 19 μ.Χ. για ακολασία<ref>Αντ. Σακελλαρίου, Οι Κυκλάδες ως τόπος εξορίας επί Τιβερίου, Πλάτων τομ. 50 (1998), σελ. 170-171</ref>.
===Μέσοι χρόνοι===
Γραμμή 50:
Η ιστορία της Σερίφου τον Μεσαίωνα είναι όμοια με αυτήν των υπόλοιπων Κυκλάδων. Την εποχή που ιδρύθηκε το [[Δουκάτο του Αιγαίου]] περιήλθε και αυτή σε οικογένειες Ιταλών ευγενών, των αδελφών [[Γκίζι]], οι οποίοι την διοικούσαν ως υποτελείς στον Δούκα του Αιγαίου, ενώ έπεφτε συχνά θύμα πειρατικών επιδρομών με αποκορύφωμα την επιδρομή του [[Χαϊρεντίν Μπαρμπαρόσα]] το [[1537]]. Το [[1566]] όλες οι Κυκλάδες περιήλθαν στην [[Οθωμανική αυτοκρατορία]], όπου και παρέμειναν ως την [[Επανάσταση του 1821]].
Στη Σέριφο βρίσκεται και η Μονή Ταξιαρχών, η οποία είναι μονή φρούριο και χρονολογείται από το [[1572]] <ref>[http://www.serifos-island.com/gr/sights/taksiarhes/ serifos-island.com<!-- Αυτόματα δημιουργημένος τίτλος -->]</ref>. Ιδρύθηκε με την έλευση της εικόνας των Ταξιαρχών από την [[Κύπρος|Κύπρο]]. Είναι χτισμένη με ψηλούς εξωτερικούς τοίχους (περί τα 10 μέτρα ύψος) με πολεμίστρες και τα
===Νεότεροι χρόνοι===
[[Εικόνα:Serifos-miners-1895b.jpeg|thumb|left|Μεταλλωρύχοι στη Σέριφο το 1895]][[Αρχείο:M. Livadi - Neoclassical builing.JPG|thumb|left|220px|To νεοκλασικό κτήριο που ήταν η έδρα της μεταλλευτικής εταιρίας]]
[[Αρχείο:Metalia - Serifos.JPG|thumb|250px|Πλαγιά με μεταλλεία στο Μέγα Λιβάδι]]
Από τα τέλη του 19ου αιώνα ξεκίνησε η συστηματική εξόρυξη μετάλλων από εταιρίες στις οποίες είχε παραχωρηθεί το αποκλειστικό δικαίωμα από το κράτος. Πρώτη ήταν η ''«Ελληνική Μεταλλευτική Εταιρεία»'' το [[1870]], η οποία εξήγε ακατέργαστο σιδηρομετάλλευμα σε ευρωπαϊκές χώρες. Το [[1880]] την εκμετάλλευση των σιδηρομεταλλευμάτων του νησιού ανέλαβε η εταιρεία ''«Σέριφος–Σπηλιαζέζα»'' που ίδρυσαν πλούσιοι Έλληνες [[Κωνσταντινούπολη|Κωνσταντινουπολίτες]] με την βοήθεια της Οθωμανικής Τράπεζας (βρετανικών, γαλλικών και οθωμανικών συμφερόντων). Η εταιρεία εκχώρησε την εκμετάλλευση των σιδηρομεταλλευμάτων εργολαβικά στον [[Γερμανία|
Οι συνθήκες εργασίας στα μεταλλεία ήταν όμως κακές και τα εργατικά ατυχήματα πολύ συχνά. Τον Αύγουστο του [[1916]] κήρυξαν απεργία οι μεταλλωρύχοι στο Μεγάλο Λιβάδι ζητώντας καλύτερες συνθήκες εργασίας και μεγαλύτερους μισθούς. Οργανωτής της απεργίας ήταν ο τότε [[αναρχοσυνδικαλισμός|αναρχοσυνδικαλιστής]] [[Κώστας Σπέρας]], ο οποίος είχε οργανώσει και άλλες απεργίες σε άλλα μέρη της Ελλάδας. Επειδή η εργοδότρια εταιρία ήταν αδιάλλακτη, οι μεταλλωρύχοι κατέλαβαν το λιμάνι και δεν επέτρεπαν στα πλοία επί 20 ημέρες να φορτώσουν μετάλλευμα. Στις [[21 Αυγούστου]] [[1916]] επενέβη η [[χωροφυλακή]] και με διαταγή του επικεφαλής της άνοιξε πυρ κατά των απεργών που εμπόδιζαν τη φόρτωση με αποτέλεσμα να σκοτωθούν τέσσερις από αυτούς. Απαντώντας οι μεταλλωρύχοι επιτέθηκαν με πέτρες και ξύλα στους χωροφύλακες σκοτώνοντας τέσσερις (μεταξύ αυτών και τον επικεφαλής) και τραυματίζοντας περισσότερους. Οι απεργοί στη συνέχεια κατέλαβαν τα μεταλλεία και ύψωσαν γαλλική σημαία ζητώντας την προστασία της Γαλλίας. Η πράξη αυτή στη συνέχεια επικρίθηκε από το [[ΚΚΕ]] (που δεν είχε ιδρυθεί ακόμη τότε) ως απόδειξη ότι ο Σπέρας εξυπηρετούσε «αλλότρια» συμφέροντα. Σήμερα στο Μεγάλο Λιβάδι υπάρχει μνημείο προς τιμήν των νεκρών απεργών. Το [[1925]] τέθηκε σε εφαρμογή και στα μεταλλεία το οκτάωρο που είχε ήδη νομοθετηθεί το [[1920]].[[Αρχείο:ΣΕΡΙΦΟΣ. ΜΕΓΑ ΛΙΒΑΔΙ.JPG|μικρογραφία|αριστερά|Το Μέγα Λιβάδι από ψηλά]]
Γραμμή 107:
== Τοπική κουζίνα ==
Τοπικό φαγητό θεωρείται η ''
Τοπικό έδεσμα της Σερίφου είναι η ''Λούζα''. Η Λούζα είναι ένα είδος [[παστουρμάς|παστουρμά]] που παρασκευάζεται από το κρέας του χοίρου. Ο χοίρος σφάζεται συνήθως στα μέσα του Φθινοπώρου, όταν αρχίζει να πιάνει το κρύο. Το πιο κατάλληλο για λούζα μέρος του ζώου είναι η πλάτη το "ψάρι". Το κρέας αυτό κόβεται σε μακρόστενα κομμάτια και πασπαλίζεται με μπόλικο [[αλάτι]], [[πιπέρι]], [[κίμινο|κύμινο]], [[μπαχάρι]] και [[κανέλλα|κανέλα]]. Μετά περνιέται σε έντερο,
Τοπικό έδεσμα είναι το ντόπιο τυρί. Το γάλα που χρησιμοποιείται ως βάση για το τυρί αυτό είναι κατά προτίμηση κατσικίσιο. Άλλοι χρησιμοποιούν μείγμα κατσικίσιου και προβατίσιου. Η διαδικασία αρχίζει περίπου το Μάρτη. Το γάλα πήζεται με
==Παραπομπές==
Γραμμή 119:
*Λιάτα, Ευτυχία Δ., ''Η Σέριφος κατά την Τουρκοκρατία (17ος-19ος αι.)'', Ίδρυμα Έρευνας και Παιδείας της Εμπορικής Τράπεζας της Ελλάδος, 1987.
* Μαζαράκης-Αινιάν, Αλέξανδρος, «Σέριφος», σε: Ανδρέας Βλαχόπουλος (επιμ.), ''Αρχαιολογία - Νησιά του Αιγαίου'', Εκδόσεις Μέλισσα, Αθήνα 2005, σσ. 250-251. ISBN 960-204-262-1.
* Μπελαβίλας, Νίκος, Παπαστεφανάκη, Λήδα, ''Ορυχεία στο Αιγαίο-βιομηχανική αρχαιολογία στην Ελλάδα'', Μέλισσα, Αθήνα 2009, σσ. 92-109.
* Παπαστεφανάκη, Λήδα, «Εξορυκτικές επιχειρήσεις και εργασία. Η περίπτωση του Αιγαίου», σε: ''Ιστορικά Μεταλλεία στο Αιγαίο. 19ος–20ός αιώνας''. Πρακτικά Συνεδρίου, Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς, Αθήνα 2005, σσ. 27–47.
*Σκόνης, Νίκος (επιμέλεια), ''Η αιματηρή απεργία των μεταλλωρύχων της Σερίφου. 21 Αυγούστου 1916'', Έκδοση Ομοσπονδία Μεταλλωρύχων Ελλάδας, Αθήνα 1990.
*Μαζαράκης Αινιάν Αλέξανδρος, Σέριφος, στο Βλαχόπουλος Ανδρέας (επιμ.), Αρχαιολογία-νησιά του Αιγαίου, εκδ. Μέλισσα, Αθήνα, 2005, σελ. 250
* Κωνσταντίνος Σπέρας, ''Η απεργία της Σερίφου: Ήτοι αφήγησις των αιματηρών σκηνών της 21ης Αυγούστου 1916 εις τα μεταλλωρυχεία του Μεγάλου Λειβαδίου της Σερίφου'', Βιβλιοπέλαγος, Αθήνα <br />2001 ISBN 960-7280-14-8. ([http://www.enet.gr/online/online_hprint?q&id=3150836 Βιβλιοκριτική από την ''Ελευθεροτυπία'' της 12/4/2002.])
* ''Η Καθημερινή'', ένθετο ''Επτά Ημέρες'', 27/8/2000. (Στοιχεία για τα μεταλλεία του Αιγαίου γενικότερα.)
| |||