Μονοξείδιο του άνθρακα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Vchorozopoulos (συζήτηση | συνεισφορές)
Vchorozopoulos (συζήτηση | συνεισφορές)
Γραμμή 99:
}}
 
Το '''μονοξείδιο του άνθρακα'''<ref>Για εναλλακτικές ονομασίες δείτε τον πίνακα πληροφοριών.</ref> ([[Αγγλική γλώσσα|αγγλικά]] ''carbon monoxide'') είναι [[ανόργανη ένωση|ανόργανη]] [[Διατομικό μόριο|διατομική]] [[χημική ένωση]], που περιέχει [[άνθρακας|άνθρακα]] και [[οξυγόνο]], με [[χημικός τύπος|χημικόμοριακό τύπο]] '''CO'''. Το χημικά καθαρό μονοξείδιο του άνθρακα, στις «[[κανονικές συνθήκες|συνηθισμένες συνθήκες]]», δηλαδή σε [[θερμοκρασία]] 25°C και υπό [[πίεση]] 1 [[Ατμόσφαιρα (μονάδα)|atm]], είναι [[χρώμα|άχρωμο]], [[όσφρηση|άοσμο]] και [[γεύση|άγευστο]] [[αέριο]]. Είναι [[Δηλητηρίαση από μονοξείδιο του άνθρακα|τοξικό για τους ανθρώπους και τα αιμογλοβικά ζώα]], ακόμα και σε μικρές συγκεντρώσεις (από τα 35 [[ppm]]), παρ' όλο που παράγεται σε μικρές ποσότητες από τον κανονικό ζωικό [[μεταβολισμός|μεταβολισμό]] και θεωρείται ότι συμμετέχει σε κάποιες φυσιολογικές βιολογικές λειτουργίες. Στην [[ατμόσφαιρα]], είναι πολύ ευμετάβλητο και βραχύβιο, έχοντας ένα ρόλο στο σχηματισμό του [[τροπόσφαιρα|τροποσφαιρικού]] [[όζον|όζοντος]].
 
Το [[μόριο]] του μονοξειδίου του άνθρακα αποτελείται από ένα [[άτομο]] [[άνθρακας|άνθρακα]] και ένα άτομο [[οξυγόνο|οξυγόνου]], συνδεμένα με ένα (συνολικά) τριπλό δεσμό (<sup>-</sup>:C ≡ O:<sup>+</sup>)<ref>Αποτελείται από δύο (2) [[ομοιοπολικός δεσμός|ομοιοπολικούς]] (C=O) και έναν (1) [[ημιπολικός δεσμός|ημιπολικό]] (C ← O}</ref>. Είναι ο απλούστερος [[οξάνθρακες|οξάνθρακας]] (δηλαδή ένωση που αποτελείται μόνο από άνθρακα και οξυγόνο). Σε [[ένωση συναρμογής|ενώσεις συναρμογής]] το μονοξείδιο του άνθρακα ως [[συναρμοτής]] ονομάζεται «καρβονύλιο», και χρησιμοποιείται στην ονομασία των ενώσεων αυτών με το πρόθεμα «καρβονυλ(ο)-».
Γραμμή 119:
== Μοριακές ιδιότητες ==
 
Το μονοξείδιο του άνθρακα έχει [[μοριακό βάρος|μοριακή μάζα]] (κατά προσέγγιση) [[28 (αριθμός)|28]], γεγονός που το καθιστά λίγο ελαφρύτερο από τον [[ατμόσφαιρα|ατμοσφαιρικό αέρα]] (της Γης), που έχει μέση μοριακή μάζα (περίπου) 28,8. ΣύμφωναμεΣύμφωνα με την [[καταστατική εξίσωση των ιδανικών αερίων]], το μονοξείδιο του άνθρακα είναι λιγότερο πυκνό από τον αέρα. Ωστόσο, κανένα αέριο δεν είναι στ' αλήθεια «ιδανικό», οπότε κανένα δεν έχει ακριβώς την [[πυκνότητα]] που προβλέπει γι' αυτό (το όποιο αέριο) η καταστατική εξίσωση των ιδανικών αερίων.
 
Το μήκος [[χημικός δεσμός|δεσμού]] μεταξύ των ατόμων άνθρακα και οξυγόνου στο μονοξείδιο του άνθρακα είναι 112,8 [[πικόμετρο|pm]]<ref>Gilliam, O. R.; Johnson, C. M. and Gordy, W. (1950). "Microwave Spectroscopy in the Region from Two to Three Millimeters". Physical Review 78 (2): 140. Bibcode:1950PhRv...78..140G. doi:10.1103/PhysRev.78.140.</ref><ref name="Haynes-William">Haynes, William M. (2010). Handbook of Chemistry and Physics (91 ed.). Boca Raton, Florida: CRC Press. p. 9–33. ISBN 978-1439820773.</ref> Αυτό το μήκος δεσμού είναι αναμενόμενο για έναν [[τριπλός δεσμός|τριπλό δεσμό]], όπως και στο μόριο του μοριακού [[άζωτο|αζώτου]] (N<sub>2</sub>), που έχει ένα παρόγμιο μήκος δεσμού και σχεδόν την ίδια μοριακή μάζα με το μονοξείδιο του άνθρακα. Οι [[διπλός δεσμός|διπλοί δεσμοί]] άνθρακα - οξυγόνου είναι σημαντικά μακρύτεροι, για παράδειγμα είναι 120,8 pm για τη [[μεθανάλη]]<ref name="Haynes-William"/>. Οι θερμοκρασίες [[τήξη|τήξης]] και [[βρασμός|βρασμού]] είναι (περίπου) 68 και 82 K, αντίστοιχα, έναντι 63 και 77, που είναι οι αντίστοιχες θερμοκρασίες για το μοριακό άζωτο. Η ενέργεια διάσπασης του δεσμού για το μονοξείδιο του άνθρακα είναι 1.072 kJ/mol, δηλαδή είναι λίγο ισχυρότερος από εκείνον του μοριακού αζώτου, που έχει ενέργεια διάσπασης 942 kJ/mol. Έτσι, το μονοξείδιο του άνθρακα περιέχει τον ισχυρότερο γνωστό χημικό δεσμό<ref>Common Bond Energies (D) and Bond Lengths (r). wiredchemist.com</ref>.