Στέφανος Γρηγορίου: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

{{ουδετερότητα}}

Ο '''Στέφανος (Στέφος) Γρηγορίου''' ήταν σημαντικός [[Έλληνες|Έλληνας]] [[Μακεδονικός Αγώνας#Μακεδονομάχοι|Μακεδονομάχος]] οπλαρχηγός από το [[Μοναστήρι (ΠΓΔΜ)|Μοναστήρι]] της [[Πελαγονία]]ς.

== Βιογραφικά στοιχεία ==

 

== Μακεδονικός αγώνας ==

Στρατολογήθηκε το 1903 από τον [[Θεόδωρος Μόδης|Θεόδωρο Μόδη]]<ref>Σταμάτης Ράπτης, ''Ιστορία του Μακεδονικού Αγώνος, Όλαι αι ιστορικαί μάχαι των μακεδονομάχων ηρώων κατά των Βουλγάρων και Τούρκων. Με τας γνησίας εικόνας των αγωνισθέντων και πεσόντων υπέρ Πατρίδος και Θρησκείας οπλαρχηγών. Από της ενάρξεως του Μακεδονικού αγώνος 1903 μέχρι σήμερον'', χ.χ., σ. 21.</ref> και αρχικά ήταν μέλος της νεολαίας της ''Εθνικής Πολιτοφυλακής'' του [[Μοναστήρι (ΠΓΔΜ)|Μοναστηρίου]] συμμετέχοντας σε πολλές επιχειρήσεις εναντίον εξαρχικών στόχων εντός της πόλης. Είχε εξοντώσει μάλιστα τον περιβόητο [[Βούλγαροι|Βούλγαρο]] πράκτορα Μπελαζάλκα.<ref>[http://istorikakastorias.blogspot.gr/2011/10/3-1904-1908.html Ιστολόγιο: Ιστορικά Καστοριάς, Απόσπασμα Επιστολής του Νικόλαου Πύρζα προς τον Πρωθυπουργό Γεώργιο Θεοτόκη]</ref> Κατατάχτηκε ως οπλίτης στο σώμα του οπλαρχηγού [[Κώττας Χρήστου|Κώτα Χρήστου]]. Μετά το θάνατο του τελευταίου συνεργάστηκε με τον αξιωματικό [[Γεώργιος Κατεχάκης|Γ. Κατεχάκη]], το [[1904]].<ref>Κωνσταντίνος Αποστόλου Βακαλόπουλος, Ο ένοπλος αγώνας στη Μακεδονία 1904-1908, εκδόσεις Ηρόδοτος, Θεσσαλονίκη, 1999, σελ. 85</ref> Το [[1905]] συνεργάστηκε με τον Ι. Καραβίτη και εντός του έτους συγκρότησε δική του ένοπλη ομάδα της οποίας τέθηκε επικεφαλής. Μετά την εισβολή 100 [[Βούλγαροι|Βουλγάρων]] [[κομιτατζής|κομιτατζήδων]] στο [[Λιθιά Καστοριάς|Κουμανίτσοβο (Λιθιά)]] (16 Ιουλίου), όπου εκτός από τις καταστροφές οικιών, ξεκληρίστηκαν και οι οικογένειες Θεόδωρου και Μιχαήλ Θεοδώρου, οι [[Έλληνες]] αποφάσισαν να εκιδικηθούν. Έτσι, στις 29 Ιουλίου του [[1905]] το σώμα του Στέφου Γρηγορίου, συνεργαζόμενο με τα σώματα των Ι. Καραβίτη και Γ. Δικώνυμου - Μακρή, επιτέθηκε στην ομάδα του [[κομιτατζής|κομιτατζή]] Ναούμ Πετρώφ, στην [[Κλαδορράχη Φλώρινας|Κλαδορράχη]] [[Περιφερειακή Ενότητα Φλώρινας|Φλώρινας]], καταφέρνοντας να τους τρέψει σε φυγή. Στη μάχη έχασαν τη ζωή τους 17 [[κομιτατζής|κομιτατζήδες]]. Η επιχείρηση της [[Κλαδορράχη Φλώρινας|Κλαδορράχης]] προκάλεσε την αντίδραση του ''Εθνικού Κέντρου [[Μοναστήρι (ΠΓΔΜ)|Μοναστηρίου]]'' λόγω της αγριότητας της επίθεσης και ο Ι. Καραβίτης ανακλήθηκε στην [[Αθήνα]]. Ο απόηχος όμως της επίθεσης στην [[Κλαδορράχη Φλώρινας|Κλαδορράχη]] ήταν θετικός για την [[Ελλάς|Ελληνική]] πλευρά καθώς ο Ναούμ Πετρώφ σταμάτησε έκτοτε την τρομοκρατική του δράση στα χωριά της περιοχής και πολλοί κάτοικοι επέστρεψαν στο [[Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως|πατριαρχείο]].<ref>Κωνσταντίνος Αποστόλου Βακαλόπουλος, Ο ένοπλος αγώνας στη Μακεδονία 1904-1908, εκδόσεις Ηρόδοτος, Θεσσαλονίκη, 1999, σs. 135, 136</ref> Στα τέλη Αυγούστου του [[1905]] μετά από συντονισμένη επιχείρηση, στην οποία συνεργάστηκαν τα σώματα του [[Γεώργιος Τσόντος Βάρδας|Γ. Τσόντου]], του [[Παύλος Γύπαρης|Π. Γύπαρη]], ενώ συμμετείχε και ο Στέφος Γρηγορίου με τους άντρες του, επιτεύχθηκε η απομάκρυνση των [[Βούλγαροι|Βουλγάρων]] [[κομιτατζής|κομιτατζήδων]] από τα [[Κορέστια]]. Το τμήμα του Γ. Τσόντου κινήθηκε από τα ανατολικά, ενώ οι Π. Γύπαρης και Στέφανος Γρηγορίου κινήθηκαν από τα δυτικά, με σκοπό να προσεγγίσουν αμφότεροι την περιοχή των [[Κορέστια|Κορεστίων]], χωρίς να γίνουν αντιληπτοί από τα [[Βουλγαρία|Βουλγαρικά]] σώματα. Όμως οι [[Βούλγαροι]] [[κομιτατζής|κομιτατζήδες]] τους αντιλήφθηκαν και τους καταδίωξαν με πυροβολισμούς, έως ότου επενέβη [[Οθωμανική Αυτοκρατορία|Οθωμανικό]] απόσπασμα. Μετά από αυτήν την εξέλιξη, οι [[Έλληνες]] επέσπευσαν τις κινήσεις τους και επιτέθηκαν στην [[Σφήκα Φλώρινας|Μπεσφήνα (Σφήκα)]], όπου συγκρούστηκαν με επιτυχία με τους [[Βούλγαροι|Βούλγαρους]] [[κομιτατζής|κομιτατζήδες]]. Την επόμενη έδωσαν σφοδρή μάχη στο [[Γάβρος Καστοριάς|Γάβρο]] [[Περιφερειακή Ενότητα Καστοριάς|Καστοριάς]]. Τα ενωμένα [[Βουλγαρία|Βουλγαρικά]] σώματα υπέστησαν βαριά ήττα. Σκοτώθηκαν 17 [[κομιτατζής|κομιτατζήδες]], ενώ από την [[Ελλάς|Ελληνική]] πλευρά σκοτώθηκαν οι Γ. Κλάπας, Π. Τσαουσέλας και Π. Πατρουδάκης. Στη μάχη αυτή διακρίθηκαν ιδιαίτερα ο Στέφος Γρηγορίου και οι άντρες του.<ref>Κωνσταντίνος Αποστόλου Βακαλόπουλος, Ο ένοπλος αγώνας στη Μακεδονία 1904-1908, εκδόσεις Ηρόδοτος, Θεσσαλονίκη, 1999, σελ. 138</ref>

[[Αρχείο:Macedonian Greeks Bitola Mariovo Rakovo.JPG|thumb|300px|align|left|Στέφος Γρηγορίου, Στογιάννης Τσίτσος και [[Παύλος Νικολαΐδης]]]]

 

== Κατοχή & Εθνική Αντίσταση ==

Κατα την [[Κατοχή της Ελλάδας 1941-1944|κατοχή]] συμμετείχε στην [[Εθνική Αντίσταση]]. Είχε καταφύγει στη Βλάστη, καθώς στη Φλώρινα είχε φυλακιστεί από τους Γερμανούς.<ref>Αθανάσιος Καλλιανιώτης: Οι Πρόσφυγες στη Δυτική Μακεδονία (1941-1946) – Διδακτορική διατριβή σελ 274</ref> Συγκρότησε μάλιστα, παρά την προχωρημένη ηλικία του, ολιγομελές σώμα με τη συμμετοχή του γιου του Επαμεινώνδα, φοιτητή της [[Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων|Σχολής Ευελπίδων]]. Συμμετείχε με το σώμα του στη [[Μάχη του Φαρδύκαμπου]] κοντά στη [[Σιάτιστα]], όπου και διακρίθηκαν αυτός και γιος του. Στη [[Βλάστη Κοζάνης|Βλάστη]] συναντήθηκε με αντάρτες του [[ΕΑΜ]] το [[1943]] και μετά από διαπραγματεύσεις δέχτηκε να παραδώσει τους άνδρες του και το γιο του στον [[ΕΛΑΣ]], ενώ ο ίδιος να αποσυρθεί, καθώς η ηλικία του δεν επέτρεπε στρατιωτική δράση. Στις 24 Μαΐου του [[1943]] συναντήθηκε, όπως συμφωνήθηκε με μέλη του [[Ελληνικός Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός|ΕΛΑΣ]] στο [[Σισάνι Κοζάνης|Σισάνι]] [[Δήμος Βοΐου|Βοΐου]]. Εκεί, οι αντάρτες του [[Ελληνικός Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός|ΕΛΑΣ]] τον σκότωσαν με πέτρες και ξύλα και την επόμενη μέρα σκότωσαν τον γιο του Επαμεινώνδα. Η πράξη της δολοφονίας τους, δικαιολογήθηκε από τον [[ΕΛΑΣ]] λόγω της εχθρικής προς το λαό δράση τους, ενώ η επίσημη αιτιολογιά του [[Ελληνικός Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός|ΕΛΑΣ]] ήταν ότι πρόδωσε τον [[Γεώργιος Μόδης|Γεώργιο Μόδη]] στους [[Ναζιστική Γερμανία|Γερμανούς]].<ref>[http://florina-history.blogspot.gr/2011/06/blog-post_26.html Ιστολόγιο Florina-History, Στέφανος Γρηγορίου, 2ο Δημοτικό Σχολείο Φλώρινας]</ref><ref>[http://www.tolmon.gr/pdf/t25.pdf Έκδοση της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ειδικών Δυνάμεων, Τολμών, τεύχος 24ο, 2007, σελ. 63]</ref><ref>Γεώργιος Μόδης., Μακεδονικές ιστορίες, Αθήναι, 1957, σελ. 163</ref> Η εκτέλεση του οπλαρχηγού του [[Μακεδονικός αγώνας|Μακεδονικού Αγώνα]] Στέφανου Γρηγορίου και του γιου του από τον [[ΕΛΑΣ]], σχολιάστηκε ως προδοτική από τον τύπο των άλλων ανιστασιακών παρατάξεων.<ref>Βάιος Καλογρηάς «Το αντίπαλο δέος-Οι εθνικιστικές οργανώσεις αντίστασης στην κατεχομένη Μακεδονία (1941-1944), εκδόσεις UNIVERSITY PRESS σελ 197-198</ref>

 

{{παραπομπές|3}}

 

{{DEFAULTSORT:Γρηγοριου Στεφανος}}