Νικόλαος Α΄ της Ρωσίας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 20:
<ref>W. Bruce Lincoln, The Romanovs (The Dial Press: New York, 1981) p. 411.</ref>
 
Ξεκίνησε την βασιλεία του με την καταστολή της εξέγερσης των [[Δεκεμβριστές|Δεκεμβριστών]]. Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του, πραγματοποιήθηκε κωδικοποίηση της νομοθεσίας, όμως ενισχύθηκε η λογοκρισία, αυξήθηκε η πολιτική δίωξη. Κατεστάλησαν βίαια η [[Πολωνία|Πολωνική]] εξέγερση και η επανάσταση στην [[Ουγγαρία]]., Ενώενώ διεξαγόταν και αιματηρός πόλεμος στον [[Καύκασος|Καύκασο]].
 
==Παιδική ηλικία και μόρφωση ==
 
[[Αρχείο:Nickolas I as child by A.Rockstuhl.jpg|thumb|left| Νικόλαος Α΄ μικρός]]
Ο Νικόλαος Α΄ γεννήθηκε στις [[25 Ιουνίου]] ([[6 Ιουλίου]]) 1796, στο [[Τσάρσκογιε Σελό]] λίγους μήνες πριν την στέψη του Αυτοκράτορα Παύλου Α΄ στο θρόνο. Σύμφωνα με την καθεστηκυία τάξη της Αυτοκράτειρας [[Αικατερίνη Β΄ της Ρωσίας|Αικατερίνης Β΄]], τον πρίγκιπα Νικόλαο Α΄ από τη γέννησή του φρόντιζε η βασιλική γιαγιά, όμως μετά το θάνατο της έχει σταματήσει η επιρροή της στην πορεία της εκπαίδευσης του Μεγάλου Δούκα. Από το Νοέμβριο του 1800 δάσκαλος του Νικόλαου Α΄ έγινε ο στρατηγός Μ. Λαμπρόσοφ ο οποίος παρέμεινε δάσκαλοςδάσκαλός του μέχρι το 17ο έτος της ηλικίας του. Ο Μεγάλος Δούκας Νικόλαος Α΄ εκπαιδεύτηκε στο σπίτι του με τον αδελφό του Μιχαήλ από τους διορισμένους καθηγητές. Αλλά ιδιαίτερο ζήλο για μάθηση ο Νικόλαος Α΄ δεν έδειχνε. Δεν αναγνώριζε τις ανθρωπιστικές επιστήμες, ως αυτοκράτορας υπήρξε ιδιαίτερα συντηρητικός και καταδίωξε τον διαφωτισμό, πολιτική που ακολούθησαν και οι διάδοχοιδιάδοχοί του. Αντιπαθούσε την [[Γαλλική Επανάσταση]], την οποία χαρακτήριζε αιμοβόρα και αθεϊστική. Κατανοούσε καλά την τέχνη του πολέμου, ήταν εξοικειωμένος με την πολεμική τεχνολογία και επέδειξε πρωτοφανή θρησκευτικό φανατισμό.
 
Κατά τη διάρκεια του πολέμου του 1812, και τις στρατιωτικές εκστρατείες του ρωσικού στρατού στην [[Ευρώπη]], ο Νικόλαος Α΄ εξέφρασε προθυμία να συμμετάσχει στον πόλεμο, αλλά συνάντησε άρνηση της αυτοκράτειρας-μητέρας του. Το 1813, ο 17χρονος Μεγάλος Δούκας διδάχθηκε την πολεμική στρατηγική.
 
== Ενθρόνιση ==
Γραμμή 35:
<ref>Edvard Radzinsky, Alexander II: The Last Great Tsar, p. 94.</ref>
 
Στις 19 Νοεμβρίου (1 Δεκεμβρίου) 1825, ενώ βρισκόταν στο [[Ταγκανρόγκ]], ο τσάρος Αλέξανδρος Α΄ πέθανε. Παρόλο που ο γιος του Κωνσταντίνος είχε παραιτηθεί του δικαιώματός του, ο Νικόλαος Α΄ δεν ανέβηκε στον θρόνο, αλλά απαίτησε από τη Γερουσία να αναγνωρίσει τον Κωνσταντίνο ως τσάρο της Ρωσίας. Ο Κωνσταντίνος βρισκόταν στη [[Βαρσοβία]] και τελικά αρνήθηκε να επιστρέψει πίσω στην [[Αγία Πετρούπολη]] και παραιτήθηκε από το τσαρικό θρόνο γραπτά με το γραμμα που έστειλε στον Νικόλαο Α΄, στον πρόεδρο της Γερουσίας και στον υπουργό δικαιοσύνης. Ο Νικόλαος Α΄, που δεν ήταν πια σε θέση να πείσει τον αδελφό του να πάρει το θρόνο και λαμβάνοντας την τελική απόρριψη του, αποφάσισε να ανεβεί στο θρόνο.
 
Το απόγευμα 12 Δεκεμβρίου (24 Δεκεμβρίου) έγινε η άνοδος στο θρόνο του αυτοκράτορα Νικολάου Α΄. Ο Νικόλαος Α΄ υπέγραψε στις 13 Δεκεμβρίου το πρωί. Η ορκωμοσία στην [[Αγία Πετρούπολη]] ορίστηκε για τις 14 Δεκεμβρίου. Την ημέρα εκείνη, μια ομάδα αξιωματικών μιας μυστικής οργάνωσης, ξεκίνησαν εξέγερση για να σταματήσουν τα στρατεύματα και τη Γερουσία να ορκίσει τον νέο βασιλιά, και να μην επιτρέψει την άνοδο του Νικολάου Α΄ στο θρόνο. Αλλά ο κύριος στόχος των επαναστατών ήταν η απελευθέρωση του κοινωνικού και πολιτικού συστήματος της Ρωσίας: η καθιέρωση τηςμιας προσωρινής κυβέρνησης, κατάργηση της δουλοπαροικίας, η ισότητα όλων ενώπιον του νόμου, καθιέρωση των δημοκρατικών ελευθεριών (τύπος, εργασία, ανεξιθρησκεία), η εισαγωγή ορκωτών δικαστηρίων, η καθιέρωση της υποχρεωτικής στρατιωτικής θητείας για όλες τις ομάδες πολιτών, εκλογή υπάλληλων και, κατάργηση του κεφαλικού φόρου και την αλλαγή της κυβέρνησης σε μια συνταγματική μοναρχία ή δημοκρατία.
 
Οι επαναστάτες αποφάσισαν να μπλοκάρουν τη Γερουσία, έτσι έστειλαν αντιπροσωπεία της επαναστατικής οργάνωσης να απαιτήσει από τον μητροπολιτημητροπολίιτη ΜοσχαςΜόσχας να αρνηθεί να ορκίσει τον Νικόλαο Α΄, να κηρύξει την αυτοκρατορική κυβέρνηση καθαιρετέα και να δημοσιεύσει το επαναστατικό μανιφέστο στον ρωσικό λαό. Ωστόσο, η εξέγερση κατεστάλη βίαια την ίδια μέραημέρα, καθώς ο στρατός και η εκκλησία παρέμεναν πιστοί στην αυτοκρατορική δυναστεία και ο αυτοκρατορικός στρατός υπερείχε κατά πολύ σε πλήθος κικαι εξοπλισμό. Παρά τις προσπάθειες των [[Δεκεμβριστές|Δεκεμβριστών]] για πραξικόπημα, οι κυβερνητικές υπηρεσίες ορκίστηκαν στο νέο αυτοκράτορα. Αργότερα οι επιζήσαντες από τη εξέγερση εστάλησαν στην εξορία, και οι πέντε ηγέτες της εκτελέστηκαν.
 
Ο Νικόλαος Α΄ τελικά στέφθηκε στις 22η22 Αυγούστου (3 Σεπτεμβρίου) 1826, στη [[Μόσχα]], αντί Ιουνίουτον Ιούνίο του ίδιου έτους, όπως είχε προγραμματιστεί αρχικά, εξαιτίας του πένθους για τον θάνατο στις 4 Μαΐου της αυτοκράτειρας Ελισάβετ ΑλεξέγεβναΑλεξέγεβνας ([[Λουίζα του Μπάντεν]]). Η στέψη του Νικολάου Α΄ και της αυτοκράτειρας Αλεξάνδρας πραγματοποιήθηκε στον Καθεδρικό Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου στο [[Κρεμλίνο της Μόσχας|Κρεμλίνο]].
 
== Εσωτερική πολιτική ==
[[Αρχείο :Nikolay1 Senat Square.jpg|270 px|thumb| Νικόλαος Α΄ στη Πλατεία Γερουσίας (Αγία Πετρούπολη)]]
Τα πρώτα βήματα μετά την στέψη του Νικολάου Α΄ ήταν πολύ φιλερεινικαφιλειρηνικά. Διέταξε την επιστροφή από την εξορία του ποιητή [[Αλεξάντερ Πούσκιν]]. Παρακολουθούσε στενά τη δικαστική διαδικασία των συμμετεχόντων στην επανάσταση Δεκεμβριστών και διέταξε να γραφτεί μια περίληψη των επικρίσεων τους για τη διοίκηση του κράτους. Παρά το γεγονός ότι η απόπειρα δολοφονίας του βασιλιά τιμωρείται βάσει της υφιστάμενης νομοθεσίας με θάνατο δια διαμελισμού του σώματος, την αντικατέστησε με ποινή δι' απαγχονισμού.
<ref>Колесникова М. Николай Первый. Лики масок государя: Психологические этюды. Москва, 2008, с. 194</ref>
 
Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του δημιουργήθηκαν οι επιτροπές με σκοπό να διευκολύνουν την κατάσταση των δουλοπάροικων. Νομοθετήθηκε η απαγόρευση να στέλνονται στην εξορία, να πωλούνται ξεχωριστά και χωρίς γη, ενώ πλέον είχαν το δικαίωμα να εξαγοράζουν την ελευθερία τους με λεφτά από την πώληση ακινήτων. Υπέγραψε το ''διάταγμα υπόχρεων αγροτών'', το οποίο έγινε θεμέλιο της κατάργησης της δουλοπαροικίας. Ωστόσο, η πλήρης κατάργηση δουλοπαροικίας κατά τη διάρκεια της βασιλείας του αυτοκράτορα δεν πραγματοποιήθηκε.
 
Κατά τη βασιλεία του έγινε η βιομηχανικήΒιομηχανική επανάστασηΕπανάσταση, όπως αυτή που ξεκίνησε στην Αγγλία το δεύτερο εξάμηνο του XVIII18ου αιώνα. Η εντατική εισαγωγή των μηχανών (μηχανικήμηχανικοί αργαλειούςαργαλειοί, ατμομηχανές κλπ) είχαν αυξήσει την παραγωγικότητα: απότο διάστημα 1825 - 1863 η ετήσια παραγωγή της ρωσικής βιομηχανίας ανά εργαζόμενο αυξήθηκε κατά 3 φορές. ΑπόΤο τοδιάστημα 1819 - 1859 η ποσότητα της παραγωγής βαμβακιού στη τσαρική Ρωσία αυξήθηκε κατά σχεδόν 30 φορές. Το ποσό των προϊόντων το διάστημα 1830 έως- 1860 αυξήθηκε κατά 33 φορές.
 
== Εξωτερική πολιτική ==
{{Κύριο άρθρο|Ο Νικόλαος Α΄ και οι διεθνείς εξελίξεις στην Ανατολή}}
 
Ενδιαφέρον παρουσιάζει η εξωτερική πολιτική του Νικολάου Α΄, που επηρέασε σημαντικά τις διεθνείς εξελίξεις στην Ανατολή και συνέβαλε στην αίσια κατάληξη του Αγώνα των Ελλήνων για την ανεξαρτησία. Συγκεκριμένα, ο Ρώσος μονάρχης υποστήριξε θερμά, από τις αρχές της βασιλείας του, τις αντιφιλελεύθερες αρχές της καταρρέουσας τότε [[Ιερά Συμμαχία|Ιεράς Συμμαχίας]], αλλά, παράλληλα -θέλοντας να αντιμετωπίσει αποφασιστικά τις ανατολικές βλέψεις της Αγγλίας κυρίως και της Γαλλίας- εμφανίστηκε ως αυτόκλητος υπερασπιστής της [[Ορθοδοξία]]ς, σφοδρός πολέμιος του [[Ισλάμ]] και οπαδός της αυτονομίας των υποτελών στους [[Οθωμανοί|Τούρκους]] βαλκανικών λαών.
[[Αρχείο:Naval Battle of Navarino by Garneray.jpg|thumb|right|250px|Στη ναυμαχία του Ναυαρίνου ([[1827]]) συμμετείχε και ο ρωσικός στόλος υπό την αρχηγία του ναυάρχου [[Λογγίνος Χέυδεν|Χέυδεν]].]]
Στα πλαίσια της πολιτικής του αυτής εντάσσεται η συμμετοχή της Ρωσίας στην [[ναυμαχία του Ναυαρίνου]] ([[1827]]) και οι νικηφόροι για τους Ρώσους πόλεμοι εναντίον της [[Περσία]]ς (1827- 28) και της [[Οθωμανική αυτοκρατορία|Οθωμανικής Αυτοκρατορίας]] (1828-29). Συνέπεια του τελευταίου πολέμου υπήρξε η αναγνώριση της ελληνικής εθνικής ανεξαρτησίας από την [[Υψηλή Πύλη|Πύλη]] ([[Συνθήκη της Αδριανούπολης]]) ([[1829]]), με την οποία άρχισε η πορεία διάλυσης της πολυεθνικής [[Οθωμανική αυτοκρατορία|Οθωμανικής Αυτοκρατορίας]].<ref>Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό, τόμ. 7, σ. 227, εκδ. Αθηνών 1987</ref>
Γραμμή 61:
==Γενικότερα==
 
Μια σημαντική πτυχή της εξωτερικής πολιτικής του ήταν η επιστροφή στις αρχές της [[Ιερά Συμμαχία|Ιεράς Συμμαχίας]]. Ενισχύθηκε ο ρόλος της Ρωσίας στην καταπολέμηση όλων των μορφών του ''πνεύματος της αλλαγής'' στην [[Ευρώπη]]. Ήταν κατά τη διάρκεια της βασιλείας του, που η Ρωσία έλαβε το κολακευτικό παρατσούκλι του «χωροφύλακα της Ευρώπης».
 
Μετά από το αίτημα της [[Αυστριακή Αυτοκρατορία|Αυστριακής αυτοκρατορίας]], η Ρωσία πήρε μέρος στην καταστολή της ουγγρικής επανάστασης στην Ουγγαρία, η οποία προσπαθούσε να απελευθερωθεί από το ζυγό της [[Αυστρία]]ς, με αποτέλεσμα να σωθεί ο θρόνος του [[Φραγκίσκος Ιωσήφ Α΄ της Αυστρίας|Φραγκίσκου Ιωσήφ Α΄ της Αυστρίας]].
 
Το τελευταίο γεγονός δεν εμπόδισε τον αυστριακό αυτοκράτορα, ο οποίος φοβόταν την υπερβολική ενίσχυση της θέσης της Ρωσίας στα [[Βαλκάνια]], να λάβει σύντομα θέση αντιπαράθεσης με τον Νικόλαο Α΄ κατά τη διάρκεια του [[Κριμαϊκός Πόλεμος|Κριμαϊκού πολέμου]], ακόμη και να απειλήσει με είσοδο στον πόλεμο στο πλευρό της εχθρικήεχθρικής συμμαχίας κατά της Ρωσίας.
 
Μια ξεχωριστή θέση στην εξωτερική πολιτική του Νικολάου Α΄ πήρε το [[Ανατολικό Ζήτημα]]. Η Ρωσία υπό τον Νικόλαο Α΄ παραιτήθηκε από τα σχέδιάσχέδια διχοτόμησης της [[Οθωμανική Αυτοκρατορία|Οθωμανικής Αυτοκρατορίας]], και ξεκίνησε μιαν εντελώς διαφορετική πολιτική στα Βαλκάνια, την πολιτική της προστασίας του ορθόδοξουΟρθόδοξου πληθυσμού και της διασφάλισης των θρησκευτικών και πολιτικών δικαιωμάτων τους, ακόμη δε και την καθίδρυση της πολιτικής τους ανεξαρτησίας.
 
Η Ρωσία προσπάθησε να επεκτείνει την επιρροή της στα Βαλκάνια και στηντην απρόσκοπτη διέλευση του στόλου της στα στενά του [[Βόσπορος|Βοσπόρου]] και των [[Στενά των Δαρδανελλίων|Δαρδανελλίων]].
 
Κατά τη διάρκεια των [[Ρωσοτουρκικός πόλεμος|ΡώσοΡωσο-τούρκικωντουρκικών πόλεμων]] του 1806-1812 και του 1828-1829, η Ρωσία είχε σημειώσει σημαντική πρόοδο όσον αφορά την εφαρμογή αυτής της πολιτικής. Κατόπιν αιτήματος της Ρωσίας, που δήλωσε προστάτιδα όλων των χριστιανικώνΧριστιανικών πληθυσμών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, ο σουλτάνος ​​αναγκάστηκε να αναγνωρίσει την ελευθερία και την ανεξαρτησία της [[Ελλάδα|Ελλάδος]] και την αυτονομία της [[Σερβία]]ς (1830). Κορυφώθηκε η επιρροή της Ρωσίας στην [[Κωνσταντινούπολη]], η οποία κέρδισε το δικαίωμα να εμποδίσειεμποδίζει την διέλευση ξένων πλοίων στη [[Μαύρη Θάλασσα]].
 
Η υποστήριξη των Ορθοδόξων Χριστιανών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας από τη [[Ρωσία]] είχε ως αποτέλεσμα την επιδείνωση των σχέσεων της με την [[Τουρκία]], η οποία τελικά κήρυξε πόλεμο στη Ρωσία. Το ξέσπασμα του πολέμου με την Τουρκία το 1853 σημαδεύτηκε από την λαμπρή νίκη του ρωσικού στόλου κάτω από το ναύαρχο Ναχίμοφ, που νίκησε τον εχθρό στη [[Σινώπη]]. Ήταν η τελευταία μεγάλη ναυμαχία των ιστιοφόρων.
 
ΣτρατιωτικέςΟι στρατιωτικές επιτυχίες της Ρωσίας είχαν δημιουργήσει μια αρνητική στάση τηστη [[Δύση]]ς. Οι μεγάλες δυνάμεις δεν ήταν ικανοποιημένες με την ενίσχυση της Ρωσίας εξαιτίας της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Έτσι δημιουργήθηκε η στρατιωτική συμμαχία της [[Μεγάλη Βρετανία|Μεγάλης Βρετανίας]] και της [[Γαλλία]]ς.
 
Το 1854, η Μεγάλη Βρετανία και η Γαλλία εισήλθαν στον πόλεμο στο πλευρό της Τουρκίας. Λόγω καθυστέρησης της [[Ρωσία]]ς, ήταν δύσκολο να αντισταθεί σε αυτές τις ευρωπαϊκές δυνάμεις. Κύρια πολεμική σύγκρουση εκτυλίχθηκε στην [[Κριμαία]]. Τον Οκτώβριο του 1854, οι Σύμμαχοι πολιόρκησαν την [[Σεβαστούπολη]]. Ο Ρωσικός στρατός υπέστη μια σειρά από ήττες και δεν μπορούσε να παρέχει βοήθεια στην πολιορκημένη πόλη-φρούριο. Παρά την ηρωική άμυνα της πόλης επί 11 μήνες, η πόλη πολιορκήθηκε, και τον Αύγουστο του 1855, οι υπερασπιστές της Σεβαστούπολης αναγκάστηκαν να παραδώσουν την πόλη. Στις αρχές του 1856 μετά τον Κριμαϊκό Πόλεμο, υπογράφηκε η συνθήκη ειρήνης του Παρισιού. Σύμφωνα με τους όρους της η Ρωσία δεν μπορούσε να διατηρεί ναυτικό στόλο στη [[Μαύρη Θάλασσα]]. Έτσι η Ρωσία γίνεται ευάλωτη στη θάλασσα και καθίσταται αδύνατη να διεξαγάγει ενεργή εξωτερική πολιτική στην περιοχή.
 
Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Νικολάου Α΄, η Ρωσία πήρε μέρος στους εξής πολέμους: στον [[Καυκάσιο πόλεμο]] του 1817-1864, στον [[Ρωσοπερσικός πόλεμος (1826-1828)|Ρωσοπερσικό πόλεμο]] του 1826-1828, στον [[Ρωσοτουρκικός πόλεμος|ρώσοΡωσο-τουρκικό πόλεμο]] του 1828-29 και στον [[Κριμαϊκός Πόλεμος|Κριμαϊκό πόλεμο]] του 1853-56.
 
== Θάνατος ==
 
[[Αρχείο :Nicholas I on his deathbed.jpg|left|thumb|220px| Νικόλαος Α΄ στο νεκροκρέβατο]]
Πέθανε το απόγευμα στις 18 Φεβρουαρίου (2 Μαρτίου) 1855. Ο θάνατοςθάνατός του οφείλεται σε πνευμονία (είχε κρυώσει στην παρέλαση όπου φορούσε ελαφρά στολή). Είχε το χρόνο να πει αντίο σε κάθε ένα από τα παιδιά και τα εγγόνια του,: τους ευλόγησε, και τους μίλησε για να τους υπενθυμίσει να μείνουν καλοί φίλοι μεταξύ τους.
 
== Παραπομπές ==