Κλάους φον Στάουφενμπεργκ: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Ο '''Κλάους Φίλιπ Μαρία Σενκ Κόμης<ref>Ως "«κόμης"» αποδίδεται ο γερμανικός τίτλος Graf</ref> του Στάουφενμπεργκ''' (''Claus Philipp Maria Schenk Graf von Stauffenberg'', [[15 Νοεμβρίου]] [[1907]] - [[21 Ιουλίου]] [[1944]]) ήταν αξιωματικός του Γερμανικού Στρατού ([[Βέρμαχτ]]), αριστοκρατικής καταγωγής και ο αποφασιστικός μοχλός της [[Συνωμοσία της 20ής Ιουλίου|συνωμοσίας της 20ής Ιουλίου]] 1944, η οποία απέβλεπε στη δολοφονία του Αδόλφου [[Χίτλερ]] και την κατάληψη της εξουσίας στη [[Γερμανία]].

Με την έναρξη του Πολέμου το Σύνταγμα του Στάουφενμπεργκ έλαβε μέρος στην εκστρατεία της Πολωνίας το [[1939]]. Εκεί ο Κλάους, ενώ αρχικά είχε εκφραστεί υπέρ της εκστρατείας και του αποικισμού της Πολωνίας από τη Γερμανία, είδε να διαπράττονται ωμότητες από ορισμένες γερμανικές μονάδες και, φυσικά, από τα [[SS]]. Αυτό κλόνισε ακόμη περισσότερο τις πεποιθήσεις που είχε αρχικά σχηματίσει σχετικά με τα εθνικοσοσιαλιστικά ιδεώδη, τα οποία τον έβρισκαν σύμφωνο μόνον ως προς τις εθνικιστικές απόψεις τους. Είχε, όμως, έντονες διαφωνίες και ως προς τα υπόλοιπα σημεία τους και ως προς την πρακτική εφαρμογή τους, την οποία είχε αρχίσει να διαπιστώνει ήδη από το 1938, όταν έγινε σαφέστατα αντιληπτό από ολόκληρο τον Γερμανικό λαό η ρατσιστική πολιτική του καθεστώτος,<ref>[http://www.gdw-berlin.de/b12/b12-1-e.php German Resistance Memorial Center]</ref>, με αποκορύφωμα την [[Νύχτα των Κρυστάλλων]]. Ωστόσο, ως στρατιώτης, συνέχισε την άψογη εκτέλεση των καθηκόντων του.

Στο διάστημα που ακολούθησε ο Στάουφενμπεργκ τοποθετήθηκε στο τμήμα Οργάνωσης της Ανώτατης Διοίκησης του Στρατού (Oberkommando des Heeres), η οποία οργάνωνε την εκστρατεία στην [[Ρωσία]]. Πριν την έναρξή της, ο Χίτλερ εξέδωσε την διαταγή "«Kommisarbefehl"», με την οποία διατάσσονταν τα γερμανικά στρατεύματα να εκτελούν επί τόπου τους πολιτικούς κομισάριους του [[Κόκκινος Στρατός|Ερυθρού Στρατού]], μη θεωρώντας τους αιχμαλώτους πολέμου (''Komissarbefehl'') <ref>Ρεϊμόν Καρτιέ, Ιστορία του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, Πάπυρος, Αθήνα, 1964</ref>. Ο Στάουφενμπεργκ, όπως και η πλειοψηφία των ανώτατων αξιωματικών, ήταν σφοδρά αντίθετος και με το πνεύμα και με το γράμμα αυτής της διαταγής, όπως όλοι, όμως, δεσμευόταν από τον όρκο πίστεως στον Φύρερ.

Με την [[Μεγάλος Πατριωτικός Πόλεμος|εκστρατεία κατά της ΕΣΣΔ]], ωστόσο, ο Στάουφενμπεργκ εδραίωσε την πεποίθησή του ότι στην Ανώτατη Στρατιωτική Διοίκηση υπήρχε σημαντική ανεπάρκεια, καθώς οι διαταγές που εκπορεύονταν από αυτήν ήταν από ανορθόδοξες έως ανεφάρμοστες. Αυτό οφειλόταν στο ότι ο Χίτλερ από το τέλος του 1941 είχε "«παροπλίσει"» τους [[Βάλτερ φον Μπράουχιτς|Μπράουχιτς]] και [[Φράντς Χάλντερ|Χάλντερ]] και είχε αναλάβει ο ίδιος την Ανωτάτη Διοίκηση. Παράλληλα, οι ωμότητες και οι βιαιοπραγίες τόσο κατά των Εβραίων όσο και κατά των αιχμαλώτων πολέμου προκαλούσαν αηδία στον νεαρό αξιωματικό. Όλα αυτά τον ώθησαν να έρθει σε άμεση επαφή (1942) με το αντιστασιακό κίνημα που είχαν αναπτύξει ορισμένοι αξιωματικοί της Βέρμαχτ, της μόνης ουσιαστικά δύναμης που είχε τη δυνατότητα να αποφεύγει τα τρομοκρατικά και αστυνομικά όργανα του Ναζιστικού καθεστώτος. Παράλληλα, έχοντας ως στόχο την καλύτερη μεταχείριση των αιχμαλώτων πολέμου, υπέδειξε την δημιουργία μάχιμων μονάδων στελεχωμένων από αυτούς και προκάλεσε την έκδοση σχετικής διαταγής για την ορθή μεταχείριση των αιχμαλώτων πολέμου από την ομάδα Στρατιών Α. Ωστόσο, ο Στάουφενμπεργκ δεν έχει ακόμη σχηματίσει την ιδέα μιας βίαιης ανατροπής του δικτάτορα - ο Χίτλερ, την εποχή αυτή, βρίσκεται στο απόγειο της δύναμής του. Οι αδελφοί του, όμως, Μπέρτολντ και Κλάους βρίσκονται ήδη σε επαφή με πρώην αξιωματικούς, τους οποίους ο Φύρερ έχει βίαια αποπέμψει, όπως ο Χαίπνερ και ο Μπεκ, ενώ διατηρούν επαφές και με σοσιαλιστές πολιτικούς, όπως ο Γιούλιους Λέμπερ (Julius Leber).<ref>Henri Michel, Histoire de la IIeme Guerre Mondiale, Omnibus, 1980-81 et 2001</ref>.

To 1943 ο Στάουφενμπεργκ προάγεται σε αντισυνταγματάρχη και αποστέλλεται στην [[Αφρική]] ως Πρώτος Αξιωματικός του Επιτελείου της 10ης Μεραρχίας Θωρακισμένων (μέρους του [[Άφρικα Κορπ]]). Στις 7 Απριλίου και ενώ ο νεαρός αξιωματικός εκτελεί αναγνώριση του εδάφους, το όχημά του υφίσταται επίθεση από αέρος και εισέρχεται σε ναρκοπέδιο. Το όχημα καταστρέφεται και ο Στάουφενμπεργκ τραυματίζεται σοβαρά. Μεταφέρεται στο [[Μόναχο]], όπου νοσηλεύεται επί τρίμηνο στο νοσοκομείο, χάνοντας, τελικά, το αριστερό του μάτι, τον δεξιό του βραχίονα και δύο δάκτυλα από το αριστερό του χέρι. Αντιμετωπίζει με χιούμορ τον ακρωτηριασμό του, λέγοντας χαμογελαστά στους φίλους του ότι "«ποτέ δεν ήξερε τι να κάνει τόσα πολλά δάκτυλα που διέθετε"». Φυσικά, παρασημοφορείται με το Χρυσό Μετάλλιο Τραυματιών Πολέμου (14 Απριλίου 1943) και με τον Χρυσό Σταυρό Ανδρείας (8 Μαΐου 1943).

Στο νοσοκομείο, όμως, έχει τον απαιτούμενο χρόνο να σκεφθεί την κατάσταση με ησυχία και χωρίς περισπασμούς και να καταλήξει στο συμπέρασμα ότι ο Χίτλερ οδηγεί την πατρίδα του σε καταστροφή, και να αναθεωρήσει τις δεσμεύσεις που ανέλαβε απέναντί του με τον όρκο πίστης σε αυτόν. Αποφασίζει την ένταξή του στην αντιστασιακή ομάδα, για την ύπαρξη της οποίας είναι ήδη ενήμερος.<ref name=auto1>Καρτιέ, ό.π.</ref>. Το πρόβλημά του τώρα είναι η επανένταξή του στον Στρατό. Κάνει αίτηση επανόδου και καταφέρνει να πείσει το αρμόδιο συμβούλιο ότι μπορεί να ασκήσει καθήκοντα αξιωματικού εν εφεδρεία. Τους λέγει ότι έμαθε να γράφει με τα τρία δάκτυλα που του απέμειναν, ότι έτσι αποδεσμεύει έναν αρτιμελή αξιωματικό για το μέτωπο και, τελικά, επανεντάσσεται στο Στρατό και τοποθετείται στις Εσωτερικές Δυνάμεις (Ersatzheer) στο Βερολίνο (οδός Bentlerstrasse, σήμερα φέρει το όνομά του, Stauffenbergstrasse).Ο Στρατηγός [[Χένινγκ φον Τρέσκοβ]] (Henning von Treskow) φροντίζει για την εκεί τοποθέτησή του, με ανώτερό του τον Στρατηγό Φρίντριχ Όλμπριχτ, από τα πλέον ενεργά μέλη του αντιστασιακού κινήματος της Βέρμαχτ.

Χρυσή ευκαιρία παρουσιάζεται στους συνωμότες όταν ο Χίτλερ αποφασίζει μια από τις πολύ σπάνιες μεταβάσεις του στο Ανατολικό μέτωπο, τον Μάρτιο του 1943, στο [[Χάρκοβο]]. Προσεκτικά κατασκευασμένος εκρηκτικός μηχανισμός (βρετανικής προέλευσης) έχει μετατραπεί στο σχήμα δύο φιαλών κονιάκ. Για τον φόβο εντοπισμού (αλλά και δυσλειτουργίας) δεν υπάρχει ωρολογιακός πυροδοτικός μηχανισμός: Αυτός αποτελείται από έναν επικρουστήρα, ο οποίος συγκρατείται από λεπτό μεταλλικό σύρμα, κλεισμένο σε υδατοστεγή θήκη. Στην ίδια θήκη υπάρχει ένα μικρό φιαλίδιο με ισχυρό οξύ. Θραύοντας το φιαλίδιο, το οξύ διαβρώνει το σύρμα συγκράτησης του επικρουστήρα, ο οποίος, πέφτοντας επάνω στο καψύλιο, προκαλεί την έκρηξη. Ο Στρατηγός Τρέσκοβ, που υπηρετεί ως επιτελικός αξιωματικός στην Ομάδα στρατιών Κέντρου (Heeresgruppe Mitte) προσπαθεί να μυήσει στην συνωμοσία τον Διοικητή της, Στρατάρχη [[Γκίντερ φον Κλούγκε]]. Αυτός απαντά ότι η στρατιωτική κατάσταση στο μέτωπο δεν είναι τόσο απελπιστική, ώστε να δικαιολογεί μια τέτοια ενέργεια. Ο Τρέσκοβ και ο υπασπιστής του [[Φάμπιαν φον Σλάμπρεντορφ]] παίρνουν απόφαση να προσπαθήσουν χωρίς την υποστήριξη του φον Κλούγκε, ο οποίος, ωστόσο, κρατά κλειστό το στόμα του και δεν αποκαλύπτει πουθενά τις προθέσεις των υφισταμένων του. Ο Σλάμπρεντορφ δίνει σε ένα Συνταγματάρχη της φρουράς του Χίτλερ το δέμα - βόμβα, ζητώντας του να το παραδώσει στον Στρατηγό Χέλμουτ Στιφ (Helmuth Stief) "«ως δώρο από τον Στρατηγό Τρέσκοβ"». Αυτός, ανυποψίαστος, παραλαμβάνει το δέμα και ανεβαίνει στο αεροσκάφος του Φύρερ. Με αγωνία περιμένουν το αποτέλεσμα, το οποίο δεν είναι το αναμενόμενο: Δυο ώρες αργότερα ο Φύρερ προσγειώνεται σώος στο [[Μινσκ]]. Ο Σλάμπρεντορφ σπεύδει στο Βερολίνο και παραλαμβάνει ο ίδιος το δέμα-βόμβα, πριν παραδοθεί. Το ανοίγει και, εξετάζοντάς το, διαπιστώνει την σωστή λειτουργία του μηχανισμού και την ανεπάρκεια του καψυλίου, που δεν εξερράγη με το κτύπημα του επικρουστήρα.

Συγκροτεί βιαστικά ένα Στρατοδικείο και μετά από πέντε λεπτών διαδικασία οι κρατούμενοι κρίνονται ένοχοι και ο Φρομ διατάσσει την εκτέλεσή τους. Εκτελούνται κάτω από το φως φανών αυτοκινήτου την νύκτα της 21ης Ιουλίου. Τελευταία λόγια του Στάουφενμπεργκ ήταν "«Es lebe unser heiliges Deutschland!"» ("«Ζήτω η αγία Γερμανία μας!"»). Η βιασύνη του Φρομ εξηγείται επειδή απλά ήταν και ο ίδιος έμμεσα συμμέτοχος στη συνωμοσία: Χωρίς να έχει αναλάβει ενεργό ρόλο, την γνώριζε και την κάλυπτε. Γνώριζε, επίσης, ότι επρόκειτο να αναλάβει την ηγεσία του Στρατού μετά την απόπειρα μαζί με τους [[Λούντβιχ Μπεκ]] (Ludwig Beck) και [[Έρβιν φον Βίτσλέμπεν]] (Erwin von Witzleben).<ref>[http://www.spartacus.schoolnet.co.uk/GERstauffenberg.htm Spartacus SchoolNet]</ref>. Σήμερα στο σημείο εκτέλεσης στο κτίριο της Bendlerstrasse (Επιτελείο Στρατού), υπάρχει ένα μικρό μνημείο, ενώ το κτίριο του Bendlerblock αποτελεί το μνημείο της Γερμανικής Αντίστασης κατά του Χίτλερ.

Σκληρά αντίποινα περιμένουν και ολόκληρη την οικογένεια Στάουφενμπεργκ: Συλλαμβάνονται και φυλακίζονται όλα της τα μέλη (μεταξύ των οποίων και τα τρία ανήλικα παιδιά του Κλάους) και ο Φύρερ διατάσσει την εξάλειψη του ονόματος αυτού "από όλα τα ληξιαρχεία του Ράιχ". Μερικές ώρες αργότερα, σε συνάντησή του με τον Μουσολίνι, ο Χίτλερ διατείνεται ότι ήταν η θεία Πρόνοια που τον εφύλαξε.<ref name=auto1 />.