Η πρώτη γραπτή μνεία στον Πολύγυρο εντοπίζεται σε ένα χρυσόβουλλο του αυτοκράτορα ''Νικηφόρου Γ' Βοτανειάτη'' απευθυνόμενο στη μοναστική κοινότητα του Αγίου Όρους, το 1080 μ.Χ.. Το 1430 ο Πολύγυρος κατακτάται από τους ''Οθωμανούς Τούρκους'' και υπάγεται στην περιφέρεια (σαντζάκ) της Θεσσαλονίκης, στο ναχιγιέ του Παζαργκιάχ και φορολογικά ανήκει στο χάσι του Λόγγου <ref>http://doumbia-istoria.blogspot.com/2010/12/18.html</ref>.[Οι κάτοικοι του Πολυγύρου συμμετέχουν στη [[Ελληνική Επανάσταση του 1821|μεγάλη επαναστατική κίνηση του 1821]] και στις 17 Μαΐου του ίδιου χρόνου εκδιώκουν, προσωρινά, την τοπική τουρκική φρουρά. Σ' αυτές τις επιχειρήσεις διακρίθηκε ο Πολυγυρινός [[Μαυρουδής Παπαγεωργάκης]] και ο [[Ιωάννης Σταστάρης]] από τα χασικοχώρια, οι οποίοι συνέχισαν το αγώνα στη Νότια Ελλάδα<ref>Γενικά Αρχεία του Κράτους, Φάκελοι Αγωνιστών του 1821</ref><ref group="Σημ." name="Σημείωση1">doumbia-istoria.blogspot.com</ref><ref>Γενικά Αρχεία του Κράτους, Αριστεία Αγωνιστών του 1821</ref><ref group="Σημ." name="Σημείωση1">Από το ιστολόγιο του αρχαιολόγου Νικόλαου Παπαοικονόμου: doumbia-istoria.blogspot.com</ref>, καθώς και ο οπλαρχηγός Ιωάννης Ν. Στυλούδης. Σημαντικές προσωπικότητες της επανάστασης από τον Πολύγυρο ήταν ο [[Γεώργιος Χρυσηίδης]], οι υπαξιωματικοί [[Χρήστος Μαυρουδής]] και [[Γεώργιος Παντούδης]]<ref>[http://4.bp.blogspot.com/-vYBtnMzbF2c/TgxMMqDASSI/AAAAAAAAFkc/JPbFi1_JqlA/s1600/3+001.jpg{{Cite Πολύγυρος,book|title=Προσωπογραφία ΠεριοδικήΑγωνιστών Έκδοσητου Λαογραφικού1821 Ομίλουαπό Πολυγύρου,τη τεύχοςΧαλκιδική 63,και Μάιοςτη -Θεσσαλονίκη|last=Παπαοικονόμου|first=Νικόλαος|publisher=Εταιρεία ΙούνιοςΜακεδονικών 2011]Σπουδών|year=2016|isbn=978-960-9458-12-2|location=Θεσσαλονίκη|page=505-529}}</ref> και ο ιατροχειρούργος [[Χρήστος Νικολαΐδης]]<ref>[http://media.ems.gr/ekdoseis/makedonika/makedonika_12/ekd_pemk_12_Chionidis.pdf Οι εις τα μητρώα των αγωνιστών του '21 αναγραφόμενοι Mακεδόνες]</ref><ref>[http://www.servou.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=517:-1821&catid=111:iatrikaparaiatr&Itemid=71 Γορτύνιοι εμπειρικοί γιατροί του 1821, Ν. Σχίζα, καθηγητή παθολογίας, ταξιάρχου ε.α.]</ref>. Ανάλογη δραστηριότητα επέδειξαν οι Πολυγυρινοί και κατά την επανάσταση του 1854 υπό τον ''[[Δημήτριος Καρατάσος|Τσάμη Καρατάσο]]''. Τελικά, έπειτα από 482 χρόνια οθωμανικής κατοχής, ο Πολύγυρος απελευθερώνεται στις 2 Νοεμβρίου του 1912 από τον ελληνικό στρατό και άμεσα ενσωματώνεται στο ελληνικό κράτος.
