Παλαιά Ανάκτορα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

| τόπος = πλατεία[[Πλατεία Συντάγματος]]

| γεωγραφικό πλάτος = 37.98

| όροφοι = 3

| χρήση = [[Βουλή των Ελλήνων]]

| ημερομηνία λειτουργίας = 1847

| κατάσταση = Άριστη, λειτουργική

| ιδιοκτήτης = Ελληνικό δημόσιο

Τα '''Παλαιά Ανάκτορα''' είναι, από το 1929 μέχρι σήμερα, η έδρα της [[Βουλή των Ελλήνων|Βουλής των Ελλήνων]]. Πρόκειται για νεοκλασικό κτίριο, σχεδιασμένο από τον [[Βαυαρία|Βαυαρό]] αρχιτέκτονα της Βασιλικής Αυλής της Βαυαρίας [[Φρίντριχ φον Γκέρτνερ|Φρειδερίκο φον Γκέρτνερ]] και βρίσκεται στην [[Πλατεία Συντάγματος]] στην [[Αθήνα]]. Η κατασκευή του ξεκίνησε το 1836 και ολοκληρώθηκε το 1847. Χρησιμοποιήθηκε ως βασιλικό ανάκτορο πρώτα από τον Βασιλιά της Ελλάδος [[Όθων της Ελλάδας|Όθων]]α και στη συνέχεια από τον Βασιλιά των Ελλήνων [[Γεώργιος Α΄ της Ελλάδας|Γεώργιο τον Α΄]] μέχρι το 1910 οπότε ο Γεώργιος εγκαταστάθηκε σε νέα ανάκτορα, επί της [[Οδός Ηρώδου Αττικού|οδού Ηρώδου Αττικού]], το σημερινό [[Προεδρικό Μέγαρο]].

Στη δυτική πλευρά του κτιρίου διαμορφώθηκε ο χώρος σε [[Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη]], ενώ οι εξωτερικοί χώροι τόσο της ανατολικής όσο και της νότιας πλευράς διαμορφώθηκαν σε μεγάλο ενιαίο [[Εθνικός κήποςΚήπος|εθνικό κήπο]], που υφίσταται μέχρι σήμερα.

Σήμερα το κτίριο στεγάζει την αίθουσα της [[Βουλή των Ελλήνων|Ολομέλειας της Βουλής]] καθώς και τις αίθουσες των Επιτροπών της, τα γραφεία του [[Πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων|Προέδρου της Βουλής]] και των Αντιπροέδρων, την αίθουσα συνεδρίασης του [[Υπουργικό Συμβούλιο (Ελλάδα)|Υπουργικού Συμβουλίου]], μέρος του [[Αρχείο της Βουλής|Αρχείου της Βουλής]] (το υπόλοιπο βρίσκεται στο [[Καπνεργοστάσιο]] επί της οδού [[Οδός Λένορμαν|Λένορμαν]]), γραφεία των κοινοβουλευτικών ομάδων των κομμάτων, το [[Βουλή - Τηλεόραση|τηλεοπτικό κανάλι της Βουλής των Ελλήνων]], καθώς και διοικητικές υπηρεσίες.

Το κτίριο κατασκευάστηκε στο διάστημα 1836 - 1847, προορισμένο να γίνει ανάκτορο του [[Όθων της Ελλάδας|Όθωνα]], μετά την μεταφορά της πρωτεύουσας του κράτους από το [[Ναύπλιο]] στην [[Αθήνα]] το 1834. Ανεγέρθηκε με έξοδα του βασιλιά [[Λουδοβίκος Α΄ της Βαυαρίας|Λουδοβίκου Α΄ της Βαυαρίας]], ως προσωπικό δάνειο προς τον Όθωνα. Η τελική επιλογή του χώρου για την ανέγερση των παλαιών ανακτόρων έγινε από τον ίδιο τον Γκέρτνερ στα τέλη του 1835 μετά την απόρριψη των προτάσεων των [[Σταμάτης Κλεάνθης|Κλεάνθη]], [[Έντουαρτ Σάουμπερτ|Σάουμπερτ]], [[Λέο φον Κλέντσε|Κλέντσε]] και [[Καρλ Φρίντριχ Σίνκελ|Σίνκελ]] που προέβλεπαν στις θέσεις [[Ομόνοια (Αθήνα)|Ομόνοια]], [[Κεραμεικός (συνοικία)|Κεραμεικό]] και [[Ακρόπολη (συνοικία)|Ακρόπολη]] αντίστοιχα, όπου στη τελευταία είχε αντιδράσει και ο ίδιος ο Λουδοβίκος, ο πατέρας του Όθωνα.

Ειδικότερα, η περιοχή ανέγερσης που πρότεινε ο Γκέρτνερ ήταν η συνέχεια της διασταύρωσης των οδών [[Οδός Σταδίου|Σταδίου]], (περιφερειακής οδού τότε), και [[Οδός Ερμού|Ερμού]] επί μικρού και ομαλού λόφου που εκτός του πλέον υγιεινού κλίματος που παρουσίαζε, δέσποζε και της τότε Αθήνας στο ανατολικότερο άκρο της. Έτσι, δόθηκε εντολή στον Γκέρτνερ να εκπονήσει τα σχέδια του κτιρίου, έργο που πραγματοποιήθηκε σε ελάχιστο διάστημα κατά τον μικρό χρόνο παραμονής του στην Αθήνα, (από τον Δεκέμβριο του 1835 μέχρι τον Μάρτιο του 1836), και αποτέλεσε κατόρθωμα που μόνο η μεγάλη συγκέντρωση των ικανοτήτων του μπορούσε να φέρει σε πέρας.

Βασικά υλικά που χρησιμοποιήθηκαν στην ανέγερση του κτιρίου ήταν πέτρα, μάρμαρο και ξύλα τα οποία προέρχονταν η μέν πέτρα κυρίως από τον [[Υμηττός|Υμηττό]], τον [[Λυκαβηττός|Λυκαβηττό]] και από την περιοχή "«Πινακωτά"», περιοχή της Αθήνας παράκοντά τοστο [[Λόφος Στρέφη|λόφο Στρέφη]], τα δε μάρμαρα προέρχονταν κυρίως από την [[Πεντέλη]], λίγα από τον Υμηττό, επίσης λίγα από την [[Τήνος|Τήνο]], την [[Πάρος|Πάρο]] και τη [[Νάξος|Νάξο]] και κάποια ελάχιστα από την [[Καρράρα]] και τη [[Γένοβα]] της [[Ιταλία]]ς. και τέλοςΤέλος, τα ξύλα προέρχονταν από την [[Εύβοια]]. Συγκινητική υπήρξε η προσέλευση πολλών κατοίκων και ιδίως νησιωτών που ζητούσαν να εργαστούν αφιλοκερδώς στην ανέγερση των ανακτόρων όπως Τήνιοι, [[Σίφνος|Σιφναίοι]], Παριανοί, Ναξιώτες κ.ά. Τελικά μόλις ολοκληρώθηκαν τα κτίσματα των τοίχων τον Νοέμβριο του 1840 ο Γκέρτνερ επέστρεψε στην Αθήνα για να επιβλέψει την συνέχεια της οικοδόμησης καθώς και τη ζωγραφική διακόσμηση των εσωτερικών χώρων φέρνοντας επί τούτου μαζί του τους περίφημους ζωγράφους ιστορικών παραστάσεων της εποχής, [[Γιόχαν Σράουντολφ]], [[Ούλριχ Χαλμπρέιτερ]] και [[Ιωσήφ Κραντσμπούργερ]] οι οποίοι και ανέλαβαν τις μεγάλες τοιχογραφίες με παραστάσεις από την ελληνική μυθολογία, και την ελληνική επανάσταση του 1821, ειδικά στην αίθουσα των τροπαίων. Μετά από τρίμηνη παραμονή ο Γκέρτνερ επέστρεψε και πάλι στο Μόναχο αφήνοντας αυτή τη φορά στη θέση του τον μηχανικό Ριέντελ ο οποίος και αποπεράτωσε το κτίριο με επιτυχία, το 1847.

[[File:Hellenic Parliament from high above.jpg|thumb|260px|left|ΑεροφωτογραφίαΆποψη των Παλαιών Ανακτόρων από το [[Ξενοδοχείο Μεγάλη Βρεταννία]].]]

Τα Παλαιά Ανάκτορα σύμφωνα με τα σχέδια του Γκέρτνερ αποτελεί τεράστιο ορθογώνιο τριώροφο οικοδόμημα, μετά του ισογείου, με δύο άξονες συμμετρίας από τους οποίους ο κύριος άξονας Ανατολής – Δύσης ταυτίζεται με τον άξονα της οδού Ερμού, της μεγαλύτερης σε μήκος της τότε Αθήνας, ενώ ο δευτερεύων άξονας κάθετος στο κέντρο του προηγουμένου κατά Βορρά – Νότο ταυτίζεται με την διεύθυνση δυτικής πλαγιάς του Λυκαβηττού με [[Ναός του Ολυμπίου Διός|στύλους του Ολυμπίου Διός]]. Το κτίριο φέρει τέσσερις πτέρυγες (μία ανά πλευρά) και μία εσωτερική κεντρική κατά τον κύριο άξονα εκατέρωθεν της οποίας φέρονται δύο εσωτερικά αίθρια (αυλές). Η κεντρική πτέρυγα που έφερε δίκλινη κεραμοσκεπή επεκτείνονταν των προσόψεων, ανατολική και δυτική, κατά 0,58 εκατοστά του μέτρου δημιουργώντας στις άκρες δύο αετώματα. Τα κεντρικά τμήματα της βορινής και νότιας (μεσημβρινής) πτέρυγας δημιουργούν εσοχή περίπου 3,80 μέτρα από τις άκρες της ανατολικής και δυτικής πρόσοψης. Οι εξοχές της κεντρικής πτέρυγας και οι παραπάνω εσοχές των πλευρικών πτερύγων δημιουργούν μια ιδιαίτερη πλαστικότητα σε βαρύ κλασικό τόνο που κάνει το κτίριο να ξεχωρίζει για την αρχιτεκτονική του μοναδικότητα. Η ανατολική και δυτική πρόσοψη έχουν μήκος έκαστη περίπου 90 μέτρα, ενώ οι δύο άλλες προσόψεις περίπου 80 μ. έκαστη.

Για τις εξωτερικές όψεις των πτερύγων του κτιρίου ο Γκέρτνερ είχε εκπονήσει πολλά σχέδια με πλούσιες διακοσμήσεις εκ των οποίων τα περισσότερα αφορούσαν τη δυτική όψη της αντίστοιχης πτέρυγας που ήταν και η επισημότερη. Υποβάλλοντας τα σχέδια προς επιλογή στον Βασιλιά Λουδοβίκο, που ήταν και ο χρηματοδότης του κτιρίου, για λόγους οικονομίας αφενός και λόγους εκτροπής της κλασικής λιτότητας σε αναγεννησιακό ρυθμό δεν τα ενέκρινε. Στο σημείο δε αυτό όπως αναφέρει και ο [[Όσβαλντ Χέντερερ]] ''(Oswald Hederer)'' στο βιβλίο του ''Friedrich von Gaertner'': <blockquote>''«...όταν ο Βασιλιάς Λουδοβίκος (της Βαυαρίας) διέγραψε με κόκκινο μολύβι όλα τα εξωτερικά διακοσμητικά στοιχεία των όψεων φέρεται ο Γκέρτνερ να είπε με κάποια αγανάκτηση «"ε! τώρα Μεγαλειότατε απομένει ένας στρατώνας!"»''</blockquote>Παρά τη λιτότητα όμως που του επεβλήθη, ο Γκέρτνερ κατάφερε, με κάποια λίγα σχετικά στοιχεία, πλην όμως σωστά επιλεγμένα, που χρησιμοποίησε, να δώσει στο ογκώδες κτίριο μια επιβλητική και γαλήνια εμφάνιση. Με δύο ταινίες ως νημάτια ένωσε τις ποδιές όλων των παραθύρων περιμετρικά ανά όροφο σπάζοντας έτσι την μονοτονία των μεγάλων εξωτερικών επιφανειών των πτερύγων, ενώ με τα διάφορα δωρικά πρόπυλα των εισόδων του κτιρίου εκτός της μεσημβρινής πλευράς που είναι ιωνικά, τόνισε ακόμα περισσότερο το αρχιτεκτονικό νεοκλασικό ύφος αυτού.

[[Αρχείο:Greek Parliament internal 01.jpg|thumb|250px|Άποψη του εσωτερικού της Βουλής των Ελλήνων|αριστερά]]

Τα Παλαιά Ανάκτορα σταμάτησαν να χρησιμοποιούνται ως ανάκτορα και παράλληλα επίσημη κατοικία της βασιλικής οικογένειας το [[1910]], αφού είχαν υποστεί και αρκετές ζημιές από πυρκαγιά το [[1909]]. Αρκετά χρόνια αργότερα, το [[1922]], χρησιμοποιήθηκαν σαν κέντρο υποδοχής και περίθαλψης των προσφύγων της [[Μικρασιατική Καταστροφή|Μικρασιατικής Καταστροφής]]. Το [[1929]] έγιναν έδρα του Ελληνικού Κοινοβουλίου, που προηγουμένως στεγαζόταν στο Βουλευτήριο της οδού Σταδίου (σήμερα γνωστό σαν [[Μέγαρο της Παλαιάς Βουλής|Παλιά Βουλή]]), και της [[Ελληνική Γερουσία|Γερουσίας]]. Η μετατροπή του κτιρίου σε Κοινοβούλιο έγινε από τον αρχιτέκτονα [[Ανδρέας Κριεζής (αρχιτέκτονας)|Ανδρέα Κριεζή]]. Στις [[25 Μαρτίου]] [[1932]] έγιναν και τα αποκαλυπτήρια του [[Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη|Μνημείου του Άγνωστου Στρατιώτη]], που άρχισε να κατασκευάζεται το 1929.

Σήμερα είναι έδρα του ελληνικού κοινοβουλίου, της [[Βουλή των Ελλήνων|Βουλής των Ελλήνων]]. Άλλα κτίρια της Βουλής των Ελλήνων είναι το [[Καπνεργοστάσιο]] (Βιβλιοθήκη και Αρχείο της Βουλής), το κτίριο της [[Λεωφόρος Βασιλίσσης Αμαλίας|Λεωφόρου Αμαλίας]] (διοικητικές υπηρεσίες), τα κτίρια της οδού Βουλής 4 και Μητροπόλεως 2 όπου βρίσκονται τα γραφεία των Βουλευτών επαρχίας και το Εκθετήριο του [[Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων|Ιδρύματος της Βουλής των Ελλήνων]], μέρος του [[Μεγάρο Αρβανίτη|Μεγάρου Αρβανίτη]] (διοικητικές υπηρεσίες) και το κτίριο επί της οδού Σέκερη 1Α (διοικητικές υπηρεσίες).

* [[Καθημερινή]] "«Επτά Ημέρες"» Ειδικό αφιέρωμα, τεύχος 10 Νοεμβρίου 1996. σελ.19.

* Κατερίνα Δεμενεγή - Βιριράκη: "''«Τα Παλαιά Ανάκτορα των Αθηνών 1836 - 1986"»'' έκδοση Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας 1994.

* Γ. ΚαιροφύλαΚαιροφύλας - Σ. ΦιλιππότηΦιλιππότης: "''«Αθηναϊκό Ημερολόγιο 2003"»'' σελ.49 - 59.

* [http://www.parliament.gr/ktirioVouli-ton-Ellinon/ToKtirio/Istoria-Ktiriou/default.asp Η ιστορία του κτιρίου στον επίσημο ιστοχώρο της Βουλής]