Πνευματικότητα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

{{Μορφοποίηση}}

{{μετονομασία}}

Για την πνευματικότητα οι διάφοροι θρησκειοψυχολόγοι έχουν, κατά καιρούς, διατυπώσει ποικίλους θεωρητικούς και λειτουργικούς ορισμούς (Klaassen et al., 2009). Σύμφωνα μάλιστα με τη Bregman (2006), υφίστανται 92 ορισμοί τής πνευματικότητας. Στη συνέχεια, παραθέτουμε τους βασικότερους, ταξινομώντας τους σε: υπαρξιακούς, σχεσιακούς και υπερβατικούς.

Από τις κοινωνικές επιστήμες, ο όρος πνευματικότητα εκλαμβάνεται ως η αναζήτηση σκοπού τής ζωής (Feenstra & Brouwer, 2008) και ως η επίτευξη της εσωτερικής αρμονίας (Schwartz, 1992. Myyry, 2008), παρουσιάζοντας εννοιολογική εγγύτητα με την καλοσύνη και την πανανθρώπινη συναίνεση (Verkasalo, 1996. Myyry & Helkama, 2001). Ο ως άνω αυτός ορισμός επιτρέπει την ανάδειξη και μιας άλλης διάστασης της πνευματικότητας: την ανθρώπινη ικανότητα για αυθυπέρβαση, κατά την οποία ο εαυτός εμπεριέχεται σε κάτι ευρύτερο από αυτόν τον ίδιο, συμπεριλαμβανομένης τής κατηγορίας τού ΙΕΡΟΥ (Benson et al., 2003). Πράγματι, κατά τον Doyle (1992), πνευματικότητα είναι η αναζήτηση υπαρξιακού νοήματος (Feenstra & Brouwer, 2008), ή, κατά την Boyatzis (2005a. Belzen, 2005), η αίσθηση της αυθυπέρβασης. Όσοι αδυνατούν να αντιληφθούν το νόημα στη ζωή τους, κινδυνεύουν να μείνουν άκαμπτοι και να απομονώνονται όλο και περισσότερο από τους άλλους (Feldman, 2010). Έτσι, σύμφωνα με τους Shafranske και Gorsuch (1984), η πνευματικότητα ορίζεται ως μια υπερβατική διάσταση εντός τής ανθρώπινης εμπειρίας, που ανακαλύπτεται σε στιγμές, κατά τις οποίες το άτομο ανακρίνει το νόημα της προσωπικής του ύπαρξης και επιχειρεί να θέσει τον εαυτό του σε ένα ευρύτερο οντολογικό πλαίσιο. Ομοίως, κατά τον Hart (1994), πνευματικότητα θεωρείται ο τρόπος αφενός που ένα πρόσωπο διακονεί στην καθημερινή του ζωή μια Πίστη, και αφετέρου που το ίδιο έρχεται αντιμέτωπο με τις απόλυτες («οριακές») καταστάσεις τής ύπαρξής του. Τέλος, κατά τον Elkins (1988) κ.ά., πνευματικότητα είναι ο τρόπος τής ύπαρξης και της εμπειρίας που λειτουργεί διά μέσου τής αντίληψης μιας υπερβατικής διάστασης και που χαρακτηρίζεται από κάποιες αναγνωρίσιμες αξίες όσον αφορά στον εαυτό, στη ζωή και σε οτιδήποτε εκλαμβάνεται ως Απόλυτο.