Κίτσος Τζαβέλας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
CHE (συζήτηση | συνεισφορές)
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Εμπλούτισα τις πληροφορίες για τη δράση και τη ζωή του Κίτσου Τζαβέλα κατά την Επανάσταση και διόρθωσα κάποιες ημερομηνίες (θάνατος Τζαβέλ
Γραμμή 18:
 
== Βιογραφία ==
ΉτανΓεννήθηκε στο Σούλι το 1801 και ήταν δευτερότοκος γιος του [[Φώτος Τζαβέλας|Φώτου Τζαβέλα]] και εγγονός του [[Λάμπρος Τζαβέλας|Λάμπρου Τζαβέλα]] και της [[Μόσχω Τζαβέλα|Μόσχως]]. ΓεννήθηκεΠέρασε στοτα Σούλι,πρώτα μεγάλωσεχρόνια της ζωής του στην [[Κέρκυρα]], όπου κατέφυγε η οικογένειά του όταν καταλήφθηκε το Σούλι το 1803 από τον Αλή Πασά και το 1820 γύρισε μαζί με τους [[Σουλιώτες]] στην πατρίδα τουςτου, όπου ανακηρύχτηκε καπετάνιος - αρχηγός, σε ηλικία μόλις 19 χρονών. Μετά την ήττα και τοντο θάνατο του [[Αλή Πασάς|Αλή Πασά]] το 1822, πήγε στην [[Πίζα]] της [[Ιταλία|Ιταλίας]], ως απεσταλμένος των Σουλιωτών για να συνεννοηθεί με τους [[Φιλική Εταιρεία|Φιλικούς]] για την Επανάσταση και να λάβει οικονομική ενίσχυση για τον αγώνα από τον εκεί διαμένοντα Μητροπολίτη Ουγγροβλαχίας Ιγνάτιο. Το 1822, στα μέσα Οκτωβρίου, γύρισε και πήρε μέρος ως αρχηγός 35 Σουλιωτών, μαζί με το [[Μάρκος Μπότσαρης|Μάρκο Μπότσαρη]], στην [[Πρώτη πολιορκία του Μεσολογγίου]] το φθινόπωρο του 1822 και στη [[μάχη του Κεφαλόβρυσου]] το 1823. Πήρε μέρος και στη [[Πολιορκία του Αιτωλικού|Δεύτερη πολιορκία του Μεσολογγίου]] το 1823.
 
Στις αρχές Ιουνίου του 1823 έλαβε το δίπλωμα στρατηγίας και μπόρεσε έτσι να πολεμήσει και να διακριθεί στις μάχες στο Κεφαλόβρυσο Καρπενησίου (9 Αυγούστου 1823), στην Καλιακούδα (28 Αυγούστου 1823), οπότε μετά το θάνατο του Ζυγούρη Τζαβέλα έγινε αρχηγός του σώματος των Σουλιωτών αλλά και στο σκαλί του Ανατολικού (17 Νοεμβρίου 1823).
[[File:Agalma Kitsou Tzavela.jpg|thumb|left|200px|Άγαλμα του Κίτσου Τζαβέλα στο Πεδίον του Άρεως. Έργο του Τηλέμαχου Γύζη (1937)]]
Συνεργάστηκε με τον [[Γεώργιος Καραϊσκάκης|Καραϊσκάκη]] στη [[μάχη της Άμπλιανης|νίκη της Άμπλιανης]] τοστις 1824.14 ΠολέμησεΙουλίου στο1824 [[Μάχηόπου στογια Δίστομο|Δίστομο]]την και στο [[μάχηηρωική του Κρεμμυδίου|Κρεμμύδιδράση της Πύλου]]. Διέσπασε τα στρατεύματα του [[Κιουταχής|Κιουταχή]]όλοι τον Ιούνιοαποκαλούσαν του" 1825Ο στοΉρωας [[Μεσολόγγι]] και μπήκε στηντης πόληΆμπλιανης". Κατά τηντο ηρωικήδεύτερο [[Έξοδοςεξάμηνο του Μεσολογγίου|έξοδο των Μεσολογγιτών]], ως αρχηγός 2.500 ανθρώπων έσπασε τις γραμμές των [[Τουρκία|Τούρκων]] και κατέφυγε στα [[Άμφισσα|Σάλωνα (Άμφισσα)]] με 1.300 άνδρες. Πήρε μέρος μαζί με τον1824 Καραϊσκάκησυμμετείχε στις μάχεςεμφύλιες τιςσυρράξεις [[Νομόςπου Αττικής|Αττικής]]έλαβαν και,χώρα μετάστην το θάνατο του δεύτερουΠελοπόννησο, ανατέθηκεχωρίς σ'όμως αυτόννα η αρχιστρατηγία,εμπλακεί προσωρινάιδιαίτερα.
 
Την Άνοιξη του 1825 ακολούθησαν οι μάχες εναντίον του Ιμπραήμ.
Ο [[Καποδίστριας]] τον έκανε χιλίαρχο, αναθέτοντάς του μάλιστα να καθαρίσει την [[Στερεά Ελλάδα]] από τους Τουρκαλβανούς και τους Τουρκοαιγυπτίους <ref name=Πάπυρος > Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα, τόμος 57, λήμμα Τζαβέλας (Κίτσος), σελ.148</ref> <ref name=Περραιβός > "Ιστορία του Σουλίου και Πάργας", Χ. Περραιβός, τόμος Α'</ref>. Μαζί με τον [[Θεόδωρος Κολοκοτρώνης|Κολοκοτρώνη]], στα χρόνια της [[Αντιβασιλεία Όθωνα 1833|Αντιβασιλείας]], ρίχτηκε στη φυλακή, διότι υπήρξε μέλος της ρωσόφιλης μερίδας <ref name=Πάπυρος > Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα, τόμος 57, λήμμα Τζαβέλας (Κίτσος), σελ.148</ref>. Ο [[Όθων της Ελλάδας|Όθωνας]] τον έκανε υποστράτηγο κι αργότερα αντιστράτηγο και υπασπιστή του. Το 1844 αναδείχτηκε Υπουργός Στρατιωτικών στην [[Κυβέρνηση Ιωάννη Κωλέττη 1844|κυβέρνηση Κωλέττη]], το 1847-1848 πρωθυπουργός ([[Κυβέρνηση Κίτσου Τζαβέλλα 1847]]) και το 1849 Υπουργός των Στρατιωτικών πάλι.
 
Έλαβε μέρος στη μάχη που διεξήχθη στο Κρεμμύδι ( 7 Απριλίου 1825), όπου οι Έλληνες με αρχηγό το ναυτικό Σκούρτη, άπειρο στους αγώνες στην ξηρά υπέστησαν συντριπτική ήττα. Εν συνεχεία μετά την επιστροφή των Ρουμελιώτικων στρατευμάτων στη Στερεά Ελλάδα κατήγαγε μαζί με τον Γ. Καραισκάκη σημαντική νίκη κατά των Τούρκων στο Δίστομο (9 Ιουνίου 1825). Στη συνέχεια μετακινήθηκε στη Δυτική Στερεά Ελλάδα και υποστήριξε με τα σώματα που τελούσαν υπό τον Γ. Καραισκάκη, τον αγώνα των εγκλείστων στη Γ' Πολιορκία του Μεσολογγίου (15 Απριλίου 1825 - 10 Απριλίου 1826) με κορυφαία πράξη του τη νυχτερινή έφοδο κατά του Τουρκικού στρατοπέδου στις 25 Ιουλίου 1825, σε συνεργασία με τους πολιορκημένους. Στις 7 Αυγούστου 1825 εισήλθε στην πόλη επικεφαλής 580 ανδρών ενισχύοντας την άμυνά της και διαπρέποντας στις εκτός των τειχών εφόδους κατά των Τουρκοαιγυπτίων.
 
Στις 28 Φεβρουαρίου 1826 ηγήθηκε της επίθεσης των Ελλήνων εναντίον του στρατοπέδου του Κιουταχή, ενώ ταυτόχρονα οι Τουρκοαιγύπτιοι καταλάμβαναν τη στρατηγικής αξίας νησίδα του Ντολμά Αιτωλικού. Στις 25 Μαρτίου 1826 πρωταγωνίστησε στη θρυλική μάχη της Κλείσοβας, η οποία στοίχισε στους επιτιθέμενους Τουρκοαιγύπτιους 3.500 νεκρούς και τραυματίες.
 
Κατά τον Α. Γούδα "ουδεμία συνέβη σπουδαία έφοδος, ούτε αποτελεσματική έξοδος χωρίς να αγωνισθεί και να δοξασθεί και ο Κίτσος Τζαβέλας"
 
Κατά την έξοδο της Φρουράς του Μεσολογγίου που ακολούθησε, οδήγησε μία από τις τρεις φάλαγγες των Εξοδιτών και κατέφυγε στο Ναύπλιο.
 
Αργότερα, το 1827, πολέμησε στην Αττική με τον Γ. Καραισκάκη, μετά το θάνατο του οποίου διορίστηκε αρχηγός του στρατοπέδου στον Πειραιά.
 
Ο [[Καποδίστριας]] τον έκανε χιλίαρχο της Α' Χιλιαρχίας το 1828, αναθέτοντάς του μάλιστα να εκκαθαρίσει την [[Στερεά Ελλάδα]] από τους Τουρκαλβανούς και τους Τουρκοαιγυπτίους, ενώ το 1829 συμμετείχε στην ανακατάληψη του Αντιρρίου, της Ναυπάκτου και του Μεσολογγίου <ref name="Πάπυρος">Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα, τόμος 57, λήμμα Τζαβέλας (Κίτσος), σελ.148</ref> <ref name="Περραιβός">"Ιστορία του Σουλίου και Πάργας", Χ. Περραιβός, τόμος Α'</ref>.
 
ΟΜετά [[Καποδίστριας]] τον έκανε χιλίαρχο,τη αναθέτοντάςδολοφονία του μάλισταΚαποδίστρια να(27 καθαρίσειΣεπτεμβρίου την [[Στερεά Ελλάδα]] από τους Τουρκαλβανούς και τους Τουρκοαιγυπτίους <ref name=Πάπυρος > Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα, τόμος 57, λήμμα Τζαβέλας (Κίτσος1831), σελ.148</ref>στον <ref name=Περραιβός > "Ιστορία του Σουλίουοποίο και Πάργας"επρόσκειτο, Χ.αναμίχθηκε Περραιβός,στις τόμοςσυγκρούσεις Α'</ref>που ακολούθησαν. Μαζί με τον [[Θεόδωρος Κολοκοτρώνης|Κολοκοτρώνη]], στα χρόνια της [[Αντιβασιλεία Όθωνα 1833|Αντιβασιλείας]], ρίχτηκε στη φυλακή, διότι υπήρξε μέλος της ρωσόφιλης μερίδας <ref name="Πάπυρος "> Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα, τόμος 57, λήμμα Τζαβέλας (Κίτσος), σελ.148</ref>. ΟΜετά την ενηλικίωσή του όμως ο [[Όθων της Ελλάδας|Όθωνας]], το 1835, τον έκανε υποστράτηγο κι αργότερα αντιστράτηγο και υπασπιστή του. Το 1844 αναδείχτηκε Υπουργός Στρατιωτικών στην [[Κυβέρνηση Ιωάννη Κωλέττη 1844|κυβέρνηση Κωλέττη]], το 1847-1848 πρωθυπουργός ([[Κυβέρνηση Κίτσου Τζαβέλλα 1847]]) και το 1849 Υπουργός των Στρατιωτικών πάλι.
 
Το 1854, όταν στην Ελλάδα ξέσπασε το [[Απελευθερωτικό Κίνημα]] των [[Αλύτρωτος Ελληνισμός|Αλύτρωτων περιοχών]], μαζί με άλλους Σουλιώτες αξιωματικούς ανέλαβε την ηγεσία των επιχειρήσεων στην Ήπειρο. Μετά την αποτυχία του εγχειρήματος, αποσύρθηκε.
 
Πέθανε στις [[219 Μαρτίου]] [[1855]] (νέοστο ημερολόγιο) στην Αθήνα.Μεσολόγγι
 
Η προτομή του Κίτσου Τζαβέλα κσμεί το Πεδίον του Άρεως στην Αθήνα.
 
== Παραπομπές ==