Τριακονταετής Πόλεμος: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Ignoto (συζήτηση | συνεισφορές)
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Ignoto (συζήτηση | συνεισφορές)
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 2:
[[Αρχείο:Τριακονταετής Πόλεμος.png|thumb|250px|Χάρτης με τα κύρια γεγονότα του Τριακονταετούς Πολέμου.]]
 
Ο '''Τριακονταετής Πόλεμος''' (γερμαν. '''Dreißigjährige Krieg''') ήταν μια σειρά πολεμικών συγκρούσεων που έλαβαν χώραν μεταξύ 1618 και 1648 στην κεντρική Ευρώπη, κυρίως στα εδάφη της [[Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία|Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας]] (σημερινής [[Γερμανίας]]). Πρόκειται για μια από τις πιο μακροχρόνιες και καταστροφικές συγκρούσεις στην ευρωπαϊκή ιστορία. Άρχισε σαν πόλεμος μεταξύ των καθολικών και διαμαρτυρομένων κρατών της Αυτοκρατορίας και βαθμηδόν εξελίχθηκε σε μια γενικευμένη διαμάχη στην οποία ενεπλάκησαν οι περισσότερες από τις μεγάλες δυνάμεις της Ευρώπης. Και ενώ στον πόλεμο αυτό οδήγησαν θρησκευτικά αίτια, σύντομα οι εμπλεκόμενες δυνάμεις κατέληξαν να αγωνίζονται για την πολιτική επικράτηση στην Ευρώπη με προεξάρχουσα την διαμάχη για τον σκοπό αυτό Αψβούργων και Γαλλίας.
 
Ο πόλεμος άρχισε όταν ο αυτοκράτορας [[Φερδινάνδος Β΄ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας|Φερδινάνδος Β΄]], ένθερμος καθολικός, προσπάθησε να επιβάλει θρησκευτική ομοιομορφία στην αυτοκρατορία. Τα προτεσταντικά κράτη της βόρειας Γερμανίας απάντησαν σχηματίζοντας την Προτεσταντική Ένωση (Protestantische Union) και οι προτεστάντες της Βοημίας επαναστάτησαν, καθήρεσαν τον Φερδινάνδο από τον θρόνο του βασιλιά της Βοημίας και εξέλεξαν βασιλιά τον εκλέκτορα του Παλατινάτου. Ο Φερδινάνδος κατέπνιξε την επανάσταση στην Βοημία και κατέλαβε την πρωτεύουσα του Παλατινάτου Χαϊδελβέργη, αλλά οι νίκες του συσπείρωσαν τους προτεστάντες ηγεμόνες και γέννησαν φόβους στους καθολικούς. Ο καρδινάλιος Ρισελιέ, μολονότι καθολικός, συγκρότησε συμμαχία κατά των Αψβούργων, η Δανία και η Σουηδία μπήκαν στον πόλεμο υπέρ των διαμαρτυρομένων, ενώ η Ισπανία υπέρ των καθολικών.
Γραμμή 44:
Οι αυτοκρατορικές επιτυχίες δεν ενθουσίασαν όσο θα περίμενε κανείς τους ηγέτες του Καθολικισμού. Ο πάπας αναλογίστηκε τις συγκλονιστικές αναμετρήσεις παποσύνης-αυτοκρατορίας κατά το παρελθόν και συνετάχθη με τον [[Αρμάν Ζαν ντυ Πλεσσί ντε Ρισελιέ|Ρισελιέ]]. Προ του κινδύνου να βρεθεί η Γαλλία περικυκλωμένη από τους Αψβούργους της πανίσχυρης Ισπανίας και της παντοδύναμης, όπως αναμενόταν, Γερμανίας, ο πολυμήχανος καρδινάλιος, το πιστόν τέκνον της Καθολικής Εκκλησίας, ο διώκτης των καλβινιστών Ουγενότων και εχθρός των διαμαρτυρομένων Άγγλων, συμμάχησε το 1624 με τις προτεσταντικές χώρες Ολλανδία, Αγγλία, Δανία και Σουηδία κατά του αυτοκράτορα και έπεισε τις καθολικές Σαβοΐα και Βενετία να τον βοηθήσουν να αποκόψει την γραμμή εφοδιασμού Ισπανίας-Αυστρίας στα Βαλτελινά στενά. Το 1625 ο [[Χριστιανός Δ΄ της Δανίας]] έφτασε στην Κάτω Σαξονία με 20.000 άντρες και ενώθηκε με τον Μάνσφελντ. Τότε ο αυτοκράτορας κάλεσε τον Βάλλενσταϊν.
 
=== Βάλλενσταϊν ===
Ο [[Άλμπρεχτ φον Βάλλενσταϊν]], καταγόταν από αρχαιότατη οικογένεια της βοημικής αριστοκρατίας και είχε μυθώδη πλούτη. Είχε επίσης και μεγάλες φιλοδοξίες που έκαναν επιφυλακτικό τον Φερδινάνδο, αλλά ο Τίλλυ ζητούσε επειγόντως ενισχύσεις. Ο Βάλλενσταϊν προσφέρθηκε να θέσει στην διάθεση του αυτοκράτορα 50.000 άντρες κι αυτός του ανέθεσε να στρατολογήσει 20.000.
 
Γραμμή 72:
Στις 16 Νοεμβρίου 1632, στο Λούτσεν κοντά στην Λειψία, ο Γουσταύος με 25.000 άντρες αντιμετώπισε τον Βάλλενσταϊν με 40.000 άντρες. Η μάχη διήρκεσε όλη την ημέρα με πολλές μεταπτώσεις. Προ της ορμής των Σουηδών ο Βάλλενσταϊν αναγκάστηκε να υποχωρήσει. Ο Παππενχάιμ συγκράτησε την υποχώρηση και αντεπιτέθηκε αλλά τραυματίστηκε θανάσιμα. Ο Γουσταύος βλέποντας ρήγμα σ’ ένα σημείο της παράταξής του, όρμησε επί κεφαλής ενός συντάγματος ιππικού. Έπεσε ύστερα από αλλεπάλληλους πυροβολισμούς. Την αρχηγία ανέλαβε ο δούκας Βερνάρδος της Σαξονίας-Βαϊμάρης και τελικά οι Σουηδοί και οι σύμμαχοί τους έμειναν κύριοι του πεδίου της μάχης και του σώματος του Γουσταύου.
 
=== Όλοι εναντίον όλων ===
Ηττημένος για πρώτη φορά ο Βάλλενσταϊν αποσύρθηκε στην Βοημία για να οργανώσει νέο στρατό. Συγχρόνως άρχισε διαπραγματεύσεις με προτεστάντες, και φήμες άρχισαν να κυκλοφορούν ότι εποφθαλμιούσε τον βοημικό θρόνο. Είχε εγκαταστήσει τον στρατό του στα αυτοκρατορικά εδάφη φορολογώντας τα αγρίως αλλά όταν ο Βερνάρδος εισέβαλε στην Βαυαρία και οι Φερδινάνδος και Μαξιμιλιανός τον παρακάλεσαν να σπεύσει, ισχυρίστηκε ότι δεν είχε στρατό.
 
Γραμμή 93:
 
 
[[Αρχείο:Holy Roman Empire 1648.svg|thumb|250px|Η Αγία Ρωμαϊκή αυτοκρατορία μετά τη [[Συνθήκη της Βεστφαλίας]] το [[1648]].]]
== Η Ειρήνη της Βεστφαλίας ==
Από το 1641 είχαν αρχίσει συζητήσεις μεταξύ των εμπολέμων για τον τερματισμό του πολέμου. Το συνέδριο της Βεστφαλίας άρχισε τυπικά το 1644 αλλά θέματα εθιμοτυπικά, προβαδίσματος, ιεραρχίας, ερμηνείας και λοιπές τυπικότητες ανέβαλαν την έναρξη ως το 1648. Όλα βέβαια ήταν προφάσεις για να επωφεληθεί η κάθε πλευρά από την πορεία του πολέμου κατά την στιγμή της έναρξης των συνομιλιών.
Γραμμή 119:
== Ο πόλεμος στην λογοτεχνία ==
* ''Vida y hechos de Estebanillo González, hombre de buen humor, compuesta por él mismo'' (Βίος και πολιτεία του Εστεμπανίλλο Γκονθάλες, ανθρώπου με καλή διάθεση, γραμμένη από τον ίδιο, Αμβέρσα, 1646). Νοβέλα Πικαρέσκα αγνώστου συγγραφέως, που αφηγείται τις περιπέτειες ενός κατεργάρη στην εμπόλεμη Ευρώπη.
* [[''Ο περιπετειώδης Σιμπλισίσιμος Τόιτς|''Simplicius Simplicissimus'']] (1668) του Χανς Γιάκομπ Κρίστοφελ φον Γκρίμελσχάουζεν. Νοβέλα Πικαρέσκα επίσης, ενδεχομένως αυτοβιογραφική.
* ''Memoirs of a Cavalier'' (Αναμνήσεις ενός ιππότη, 1720) του [[Ντάνιελ Ντεφόε]]. Υποτιθέμενο πολεμικό ημερολόγιο ενός ευγενούς στην υπηρεσία, μεταξύ άλλων, του Γουσταύου Αδόλφου.
* ''Βάλλενσταϊν'' (1799). Τριλογία του μεγάλου δραματουργού [[Φρίντριχ Σίλερ |Φρειδερίκου Σίλλερ]], αναφερόμενη στην πτώση του στρατηγού.
* ''Βάλλενσταϊν'' (1920). Ιστορικό μυθιστόρημα του [[Άλφρεντ Ντέμπλιν|Άλφρεντ Νταίμπλιν]] με επίκεντρο την αυλή του αυτοκράτορα
* ''Die Magdeburgische Hochzeit'' (Οι γάμοι του Μαγδεβούργου, 1938), της Γκέρτρουντ φον λε Φορτ. Ιστορικό μυθιστόρημα με θέμα έρωτες και συνωμοσίες κατά την διάρκεια της πολιορκίας της πόλης.