Καφέ αρκούδα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

|τάξη= [[Σαρκοφάγα (τάξη)|Σαρκοφάγα]] ''(Carnivora)''

Μέσα από μια πορεία [[εξέλιξη (βιολογία)|εξέλιξης]] και επιβίωσης διάρκειας 35 εκατομμυρίων χρόνων, η καφέ αρκούδα, ζώο ιδιαίτερα προσαρμοστικό, εξαπλώθηκε από την [[τούνδρα]] της [[Αλάσκα|Αλάσκας]]ς και τις [[στέπα|στέπες]] της [[Ασία|Ασίας]]ς ως τα δρυοδάση των μεσογειακών χωρών. Η καφέ αρκούδα ως το [[15ος αιώνας|15ο αιώνα]], ζούσε σε ολόκληρη την [[Ευρώπη]]. Η καταστροφή των [[βιότοπος|βιοτόπων]] της και το κυνήγι της που έχει απαγορευτεί εδώ και δύο δεκαετίες περίπου, είναι οι κύριες αιτίες της σταδιακής εξαφάνισης της από τις περισσότερες χώρες. Σήμερα ζει σε μικρούς αποκομμένους [[πληθυσμός (βιολογία)|πληθυσμούς]] και κινδυνεύει να εξαφανιστεί. Στη [[Γαλλία]] έχουν απομείνει περίπου δέκα ενώ στην [[Ισπανία]] και την [[Ιταλία]] περίπου από πενήντα. Στην Ελλάδα εώςέως το [[17ος αιώνας|17ο αιώνα]], η αρκούδα ζούσε ακόμη και στην [[Πελοπόννησος|Πελοπόννησο]], σήμερα έχει περιοριστεί στη βόρεια [[Πίνδος|Πίνδο]] και την κεντρική [[Ροδόπη]]. Ο [[πληθυσμός]] της δεν ξεπερνά τα 150 άτομα και αποτελεί το νοτιότερο τμήμα του [[Βαλκάνια|Βαλκανικού]] πληθυσμού που δεν ξεπερνά τα 2.500 άτομα. Παρόλα αυτά είναι από τους μεγαλύτερους πληθυσμούς στην [[Ευρωπαϊκή Ένωση]]. Η φυσική σύνδεση των πληθυσμών της καφέ αρκούδας στα [[Βαλκάνια]] θα αυξήσει τις πιθανότητες επιβίωσης του είδους και στην [[Ελλάδα]].

Είναι το μεγαλύτερο χερσαίο θηλαστικό της Ευρώπης, με μεγάλη μυϊκή δύναμη, ιδιαίτερα στο λαιμό και στα άκρα. Έχει τριγωνικό κεφάλι, κυκλικά μικρά αυτιά και μικρά μάτια. Διαθέτει 40-42 δόντια με αναπτυγμένους τους [[κυνόδοντας|κυνόδοντες]] και τους [[γομφιόςγομφίος|γομφίους]]. Η ουρά της είναι πολύ κοντή και κρύβεται από τη γούνα της, τα πόδια της καταλήγουν σε πέντε δάχτυλα εφοδιασμένα με καμπυλωτά νύχια. Έχει άριστη ακοή και όσφρηση όμως λιγότερο καλή όραση (βλέπει αρκετά καλά σε απόσταση 80 μέτρων αλλά δεν είναι ικανή να διακρίνει άνθρωπο στα 300 μέτρα).

Η αρκούδα βαδίζει πατώντας σε όλο το πέλμα των ποδιών της (ανήκει δηλαδή στα [[πελματοβάμονα ζώα]]) και μπορεί να τρέξει με ταχύτητα 40-50 χιλιόμετρα την ώρα. Το ύψος ενός ενήλικου ζώου στον [[λαιμός|τράχηλο]] μπορεί να φτάσει τα 1.,10 μέτρα, ενώ το συνολικό μήκος κυμαίνεται μεταξύ 1.,70 και 2.,20 μέτρα. Το ενήλικο θηλυκό ζυγίζει από 60 ως 120 κιλά, ενώ το ενήλικο αρσενικό είναι συνήθως πιο μεγαλόσωμο και το βάρος του κυμαίνεται από 110 ως 250 κιλά. Γενικά το βάρος της αρκούδας δεν είναι ποτέ σταθερό. Το [[φθινόπωρο]] γίνεται μέγιστο εφόσον το ζώο αποθηκεύσει μεγάλες ποσότητες [[Λίπος (βιολογία)|λίπους]] για να καλύψει τις ανάγκες του κατά την περίοδο του [[χειμέριος ύπνος|χειμέριου ύπνου]], ενώ την [[άνοιξη]] έχει το ελάχιστο βάρος αφού όλο το λίπος έχει ήδη καταναλωθεί κατά τη διάρκεια του χειμέριου ύπνου.

Η αρκούδα είναι ζώο [[παμφάγο ζώο|παμφάγο]] με προτίμηση στις τροφές φυτικής προέλευσης και έχει ανάγκη από μεγάλες ποσότητες τροφής. Τρέφεται με όλων των ειδών τους διαθέσιμους καρπούς του δάσους: [[Βατομουριά|Βατόμουρα]], άγρια [[Κορόμηλο|κορόμηλα]], [[κεράσι|κεράσια]], [[μηλιά|μήλα]], [[αχλαδιά|αχλάδια]], [[Σμέουρο|σμέουρα]], καρπούς [[σορβιά|σορβιάς]]ς, [[αγριοφράουλα|αγριοφράουλες]], βελανίδια[[βελανίδι]]α, καρπούς [[οξιά|οξιάς]]ς αλλά και [[Βολβός|βολβούς]], [[Ρίζα (βοτανική)|ρίζες]] και χόρτα.

Συμπληρώνει το διαιτολόγιο της με μέλι, μικρά και μεγάλα [[θηλαστικά]], [[έντομα]], [[μυρμήγκι|μυρμήγκια]]α, [[βάτραχος|βατράχια]], [[σαλιγκάρι|σαλιγκάρια]]α, [[ψάρι|ψάρια]]α και [[χελώνα|χελώνες]]. Μια πιο αναλυτική προσέγγιση της σύστασης του διαιτολογίου της, δείχνει τη σαφή επικράτηση των τροφών φυτικής προέλευσης (84%) έναντι των τροφών ζωικής προέλευσης (16%).

Ο χειμέριος ύπνος είναι ένας ακόμα τρόπος προσαρμογής της αρκούδας στις αντίξοες συνθήκες του περιβάλλοντος όπου ζει. Είναι ουσιαστικά ο μόνος τρόπος επιβίωσης για ένα μεγαλόσωμο παμφάγο θηλαστικό κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Μια ακόμα βασική λειτουργία είναι η προστασία των ευάλωτων νεογνών, εφ' όσονεφόσον γεννιούνται μέσα στη φωλιά υπό ιδανικές συνθήκες θερμοκρασίας σαν να είναι ένα είδος [[θερμοκοιτίδα|θερμοκοιτίδας]]ς.

* Η υποβάθμιση ή η απώλεια των [[βιότοπος|βιοτόπων]] της καφέ αρκούδας λόγω αλόγιστης διάνοιξης δασικών δρόμων, απρογραμμάτιστης και αλόγιστης [[υλοτομία|υλοτομίας]]ς και [[πυρκαγιά|πυρκαγιών]].

* Οι κυνόδοντες καταστρέφονται με τυχαία μεταλλικά εργαλεία. τοΤο σπάσιμο αυτό, αποτελεί την αρχή για την καταστροφή της υγείας των δοντιών του ζώου, αφού το σάπισμα που προκαλείται μπορεί να μεταδοθεί στη γνάθο, οπότε η κατάσταση είναι ανίατη.

* Η καφέ αρκούδα χαρακτηρίζεται σαν σπάνιο και απειλούμενο είδος και συμπεριλαμβάνεται στο [[Κόκκινο βιβλίο των απειλούμενων ειδών]] ''(Red Data Book)'' που εξέδωσε στην Ελλάδα, σύμφωνα με τις προδιαγραφές της Διεθνούς Ενώσεως για τη Διατήρηση της Φύσης και των Φυσικών Πόρων (I.U.C.N.), η [[Ελληνική Ζωολογική Εταιρία]] σε συνεργασία με την [[Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρία]]. Παρά τα μέτρα από την Πολιτεία, η τελευταία αρκούδα που κατοικούσε στον [[Όλυμπος|Όλυμπο]] βρέθηκε νεκρή στις [[27 Αυγούστου]] του [[2008]] σε ρέμα.<ref>[http://www.in.gr/news/article.asp?lngEntityID=932578&lngDtrID=244 in.gr], ''Νεκρή βρέθηκε η τελευταία αρκούδα που κατοικούσε στον Όλυμπο'', 28 Αυγούστου 2008</ref>Παρ' όλα αυτά γύρω στα τέλη του 2014 έγιναν αναφορές για επανεμφάνησηεπανεμφάνιση του είδους στο ίδιο βουνό, ενώ εντοπίστηκαν και χνάρια από αυτές<ref>[http://www.dionolympos.gr/31900/%CF%87%CE%BD%CE%AC%CF%81%CE%B9%CE%B1-%CE%B1%CF%80%CF%8C-%CE%B1%CF%81%CE%BA%CE%BF%CF%8D%CE%B4%CE%B5%CF%82-%CF%83%CF%84%CE%BF%CE%BD-%CF%8C%CE%BB%CF%85%CE%BC%CF%80%CE%BF-%CF%86%CF%89%CF%84%CE%BF%CE%B3/#.ViEcMismtXs Χνάρια από αρκούδες στον Όλυμπο (1 Νοεμβρίου 2014)]</ref>.

* Βαλιτσάκι της καφέ αρκούδας - Πρόγραμμα ΑΡΚΤΟΣΆΡΚΤΟΣ 1η φάση (1994-1995) - Γιώργος Μερτζάνης, Δρ. Βιολόγος