Τοπογραφία: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
+πηγή |
επέκταση |
||
Γραμμή 28:
Μία τέτοια εργασία για τη σχεδίαση ενός από τους πρώτους τοπογραφικούς χάρτες άρχισε στη Γαλλία ο Ιταλός αστρονόμος [[Τζοβάνι Ντομένικο Κασίνι]] τη δεκαετία του 1670.
Παρά το ότι η τηλεπισκόπηση έχει επιταχύνει κατά πολύ τη διαδικασία της συλλογής δεδομένων και έχει επιφέρει μεγαλύτερο έλεγχο της ακρίβειας σε μεγάλες αποστάσεις, η απευθείας επισκόπηση παρέχει ακόμα τα βασικά σημεία ελέγχου και το πλαίσιο για όλες τις τοπογραφικές εργασίες.
Σε περιοχές όπου υπήρξαν εκτεταμένα προγράμματα επισκοπήσεων και χαρτογραφήσεων (π.χ. το μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης και των ΗΠΑ), τα δεδομένα που αποκτήθηκαν αποτελούν τη βάση συλλογών ψηφιακών υψομετρικών δεδομένων, όπως η USGS DEM. Αυτά τα δεδομένα χρειάζεται συχνά να «ξεκαθαριστούν» για την αναίρεση ασυμφωνιών ανάμεσα σε διαφορετικές επισκοπήσεις, αλλά είναι ένα πολύτιμο σύνολο πληροφοριών για ανάλυση μεγάλης κλίμακας.
===Τηλεπισκόπηση===
{{Κύριο|Τηλεπισκόπηση}}
Ο όρος ''[[τηλεπισκόπηση]]'' αναφέρεται γενικά στη συλλογή γεωδεδομένων από απόσταση.
====Αεροφωτογράφηση και δορυφορική απεικόνιση====
{{Κύριο|Αεροφωτογραφία}}
Εκτός από τη χρησιμοποίησή τους για φωτογραμμετρία (βλ. παρακάτω), οι αεροφωτογραφίες και οι δορυφορικές απεικονίσεις μπορούν να παρέχουν στοιχεία για την ταυτοποίηση και την οριοθέτηση τοπογραφικών χαρακτηριστικών, π.χ. τη μορφή του εδάφους και τη δασοκάλυψη. Ολοένα και περισσότερο αποτελούν τη βάση για διαδραστικές οπτικοποιήσεις με τη χρήση υπολογιστή, είτε με τη μορφή διαδραστικών χαρτών, είτε με τη μορφή [[Σύστημα Γεωγραφικών Πληροφοριών|GIS]]. Η απεικόνιση με ψευδοχρώματα σε μη ορατά τμήματα του [[Ηλεκτρομαγνητικό φάσμα|φάσματος]] μπορεί επίσης να βοηθήσει στον προσδιορισμό των περιβαλλοντικών παραμέτρων, δείχνοντας τα όρια της βλάστησης και άλλα δεδομένα για τις χρήσεις γης καθαρότερα.
====Φωτογραμμετρία====
{{Κύριο|Φωτογραμμετρία}}
Η φωτογραμμετρία είναι μία μετρητική μέθοδος προσδιορισμού των συντεταγμένων και των διαστάσεων αντικειμένων στον τριδιάστατο χώρο με χρήση φωτογραφιών, δύο ή περισσότερων για την ίδια ομάδα αντικειμένων, που λαμβάνονται από διαφορετικές θέσεις, συνήθως σε διαφορετικές διαβάσεις μιας αεροφωτογραφικής πτήσεως. Στην τεχνική αυτή ταυτοποιούνται τα κοινά σημεία πάνω σε κάθε εικόνα. Στη συνέχεια, με [[Τριγωνισμός|τριγωνισμό]] προσδιορίζεται η σχετική θέση του κάθε σημείου του αντικειμένου στον χώρο. Γνωστά σημεία ελέγχου μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να μετατρέψουν αυτές τις σχετικές θέσεις σε απόλυτες. Περισσότερο εξελιγμένοι [[Αλγόριθμος|αλγόριθμοι]] μπορούν να εκμεταλλευθούν άλλα στοιχεία για την περιοχή, που είναι γνωστά εκ των προτέρων (π.χ. τυχόν συμμετρίες που επιτρέπουν την ανακατασκευή των τριδιάστατων συντεταγμένων αρχίζοντας από μία μόνο θέση της φωτογραφικής μηχανής).
====Ραντάρ και σόναρ====
Η δορυφορική χαρτογράφηση με τη χρήση [[ραντάρ]] είναι μία από τις κυριότερες μεθόδους για την κατασκευή Ψηφιακών Υψομετρικών Μοντέλων. Παρόμοιες τεχνικές εφαρμόζονται σε [[Βαθυμετρία|βαθυμετρικές]] επισκοπήσεις με τη χρήση [[σόναρ]] για τον προσδιορισμό της μορφολογίας του θαλάσσιου βυθού. Την τελευταία δεκαετία το [[LIDAR]], μία τεχνική τηλεπισκοπήσεως με χρήση [[λέιζερ]] αντί ραδιοκυμάτων, εφαρμόζεται όλο και περισσότερο για σύνθετες χαρτογραφικές ανάγκες, όπως η παρακολούθηση [[Παγετώνας|παγετώνων]].
==Μορφές τοπογραφικών δεδομένων==
Η μορφή του εδάφους προτυποποιείται με τη χρήση είτε διανυσματικών («τριγωνισμένα ακανόνιστα δίκτυα», TIN), είτε πλεγματικών (Raster image) μαθηματικών μοντέλων (προτύπων). Στις περισσότερες εφαρμογές στις επιστήμες του περιβάλλοντος, η επιφάνεια του εδάφους προτυποποιείται με τη χρήση πλεγματικών μοντέλων. Σε εφαρμογές πολιτικού μηχανικού, οι περισσότερες αναπαραστάσεις επιφάνειας γίνονται με χρήση κάποιας εκδοχής των μοντέλων TIN. Στη [[γεωστατιστική]] η κοινή πρακτική είναι η προτυποποίηση ως συνδυασμός των δύο σημάτων – του χωρικά συσχετισμένου και του σήματος θορύβου.
Στην πράξη οι τοπογράφοι πρώτα κάνουν μία δειγματοληψία υψομέτρων σε μία περιοχή και μετά τη χρησιμοποιούν για την κατασκευή ενός ψηφιακού μοντέλου της γεωεπιφάνειας στη μορφή ενός TIN. Στη συνέχεια, το μοντέλο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την οπτικοποίηση του εδάφους, την εφαρμογή εικόνων τηλεπισκοπήσεων, την ποσοτικοποίηση οικολογικών χαρακτηριστικών μιας περιοχής ή την εξαγωγή αντικειμένων από την επιφάνεια. Τα δεδομένα υψομετρικών περιγραμμάτων ή όποια άλλα δειγματοληπτικά σύνολα υψομετρικών δεδομένων δεν αποτελούν ψηφιακό μοντέλο της γεωεπιφάνειας (DLSM). Το DLSM σημαίνει ότι το υψόμετρο είναι γνωστό με συνεχή τρόπο σε κάθε τοποθεσία στην υπό μελέτη περιοχή, δηλαδή ότι ο χάρτης αναπαριστά μία πλήρη επιφάνεια. Τα μοντέλα γεωεπιφάνειας δεν πρέπει να συγχέονται με τα μοντέλα επιφάνειας, η οποία μπορεί να είναι επιφάνεια του θόλου που σχηματίζουν οι κορυφές των δένδρων ενός δάσους, κτηρίων κλπ.. Στην περίπτωση ιδίως μοντέλων επιφάνειας που παράχθηκαν με [[LIDAR]], μπορούμε να έχουμε αρκετές διαφορετικές επιφάνειες, π.χ. για διάφορα ύψη δένδρων ενός δάσους. Η διαφορά ανάμεσα στα δύο μοντέλα επιφάνειας μπορεί τότε να δώσει ογκομετρικές μετρήσεις, την κατανομή του ύψους των δένδρων, κ.ά..
===Ανεπεξέργαστα δεδομένα επισκοπήσεων===
Ιστορικά, οι πληροφορίες των τοπογραφικών επισκοπήσεων βασίζονταν πάνω στις σημειώσεις των τοπογράφων, οι οποίοι μπορεί να αντλούσαν πληροφορίες ονομασιών ή πολιτιστικά στοιχεία από άλλες τοπικές πηγές. Παρά το ότι έχουν ιστορικό ενδιαφέρον, αυτές οι σημειώσεις πεδίου εμπεριέχουν ενδογενώς λάθη και αντιφάσεις που πρέπει να διορθωθούν σε μεταγενέστερα στάδια εκπονήσεως χαρτών.
===Δεδομένα τηλεπισκοπήσεων===
Τα δεδομένα τηλεπισκοπήσεων, όπως συμβαίνει και με τις σημειώσεις πεδίου, είναι αρχικώς ανεπεξέργαστα. Μπορεί να περιέχουν χάσματα (εξαιτίας π.χ. νεφώσεων) ή αντιφάσεις (εξαιτίας του χρονισμού συγκεκριμένων λήψεων εικόνων). Οι περισσότερες σύγχρονες τοπογραφικές χαρτογραφήσεις περιέχουν μεγάλη συνιστώσα από δεδομένα τηλεπισκοπήσεων στην διαδικασία της συντάξεώς τους.
===Τοπογραφική χαρτογράφηση===
{{Κύριο|Τοπογραφικός χάρτης}}
[[Αρχείο:Europe topography map.png|thumb|right|225px|Χάρτης της [[Ευρώπη]]ς με τη χρήση '''υψομετρικής προτυποποιήσεως''']]
Με τον σύγχρονο ορισμό τους, οι τοπογραφικοί χάρτες δείχνουν το ανάγλυφο μιας περιοχής. Στις [[ΗΠΑ]] οι τοπογραφικοί χάρτες της [[Γεωλογική Υπηρεσία των ΗΠΑ|USGS]] δείχνουν το ανάγλυφο με χρήση ισοϋψών γραμμών. Χάρτες που βασίζονται σε τοπογραφικές μελέτες αλλά δεν έχουν ισοϋψείς γραμμές αποκαλούνται και «πλανιμετρικοί χάρτες» (planimetric maps).
Συνηθισμένα χαρακτηριστικά που απεικονίζονται σε τοπογραφικούς χάρτες εκτός από τα υψόμετρα είναι ποτάμια και ρυάκια, η δασοκάλυψη, οι οικοδομημένες εκτάσεις ή και (στις μεγαλύτερες κλίμακες) σημαντικά μεμονωμένα κτήρια, καθώς και άλλα σημεία ενδιαφέροντος.
==Παραπομπές==
| |||