Συνθήκη του Τιλσίτ: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Templar52 (συζήτηση | συνεισφορές)
μ Προσθ.
Templar52 (συζήτηση | συνεισφορές)
μ Προσθ.
Γραμμή 17:
Φθάνοντας και ο Αλέξανδρος, οι δύο ηγεμόνες αφού αλληλοπαρουσίασαν τους επιτελείς τους, αναγνωρίζοντας με αβρότητες την ικανότητα των αντιπάλων τους στα πεδία των μαχών, στη συνέχεια αποσύρθηκαν στη μεγάλη αίθουσα όπου και παρέμειναν επί μία ώρα σε κρυφές διαβουλεύσεις, που όπως αποδείχθηκε στη συνέχεια ο Ναπολέων δεν επιζητούσε μια απλή συνθήκη ειρήνης αλλά κάτι πολύ περισσότερο, μια κραταιά συνθήκη συμμαχίας ιδιαίτερα επωφελής και για τις δύο πλευρές. Στη ναπολεόντεια αυτή επιδίωξη ο Αλέξανδρος συναίνεσε, σαφώς έναντι ανταλλαγμάτων και αμοιβαίων υποχωρήσεων, ανατρέποντας έτσι τον πολιτικό χάρτη της κεντρικής Ευρώπης και Βαλκανικής της εποχής. Ακολούθως αφού ορίστηκαν εκατέρωθεν οι πληρεξούσιοι εκπρόσωποι για τη σύνταξη της συνθήκης, οι εργασίες των οποίων ξεκίνησαν την αυτή ημέρα, οι δύο αυτοκράτορες αποχώρησαν όντες πλέον σύμμαχοι. Ο δε Βασιλεύς της Πρωσίας αν και βρισκόταν στη περιοχή τελικά δεν παρέστη στην παραπάνω ιστορική συνάντηση, πλην όμως προσκλήθηκε από τον Ναπολέοντα όπως και ο Αλέξανδρος να διαμείνει στο Τιλσίτ όπου και μετέβησαν έφιπποι το απόγευμα της ίδιας ημέρας. Η δε υποδοχή που τους επιφύλαξε ο Ναπολέων με στρατιωτικές παρατάξεις υπήρξε μεγαλειώδης, φθάνοντας μάλιστα στο σημείο να παρασημοφορεί για ανδραγαθία Ρώσους στρατιώτες.<br>
Οι προσπάθειες των δύο αυτοκρατόρων για την εμπέδωση φιλικών αισθημάτων μεταξύ των πρώην εμπολέμων στρατευμάτων τους δεν είχαν ευρύτατη απήχηση, όπως αποκαλύφθηκε από διάφορα απομνημονεύματα στρατιωτικών εκείνης της περιόδου. Οι εκατόμβες των νεκρών και καταστροφών των προηγουμένων μαχών δεν παρείχαν περιθώρια, εκατέρωθεν, άρσης των διαφόρων επιφυλάξεων και κάποιων ανησυχιών, τις οποίες η ιστορία στη συνέχεια θα τις δικαιώσει. Τελικά η ποθούμενη συνθήκη ολοκληρώθηκε και υπογράφηκε σε διάστημα 12 ημερών, πριν εκπνεύσει ο χρόνος της ανακωχής.
[[File:Tilzit03l.jpg|thumb|190px|right|Γελοιογραφία της εποχής]]
 
Η παραπάνω συνάντηση των αυτοκρατόρων και το τελετουργικό που ακολουθήθηκε υπήρξε σταθμός στη νεότερη και σύγχρονη εθιμοτυπία αλλά και ιδιαίτερο θέμα ζωγράφων και χαρακτών της εποχής. Χαρακτηριστική υπήρξε γελοιογραφία της εποχής παρουσιάζοντας τους δύο αυτοκράτορες να σφιχταγκαλιάζονται και να προσπαθούν να διατηρήσουν την ισορροπία τους πάνω σε μια μικρή σχεδία που κλυδωνίζεται ακριβώς από τους εναγκαλισμούς, ενώ ο Βασιλεύς της Πρωσίας νακολυμπώντας προσπαθεί να κρατηθεί από αυτή.
 
== Γαλλο-Ρωσική συνθήκη του Τιλσίτ ==
Γραμμή 27:
'''Άρθρο II''': Παύουν όλες οι κατά ξηρά και θάλασσα εχθροπραξίες μεταξύ των συμβαλλομένων μερών.<br />
'''Άρθρο III''': Παύουν όλες οι ενάντιες ναυτικές επιχειρήσεις και κάθε παρεμπόδιση πολεμικού πλοίου που ανήκει στα υψηλά συμβαλλόμενα μέρη.<br />
'''Άρθρο IV''': Όλες οι χώρες, πόλεις, κάστρα και εδάφη, που κατακτήθηκαν κατά τον πόλεμο από τον βασιλέα της Πρωσίας αποκαθίστανται, και τα σύνορα της Πρωσίας επανέρχονται στην από 1 Ιανουαρίου του 1772 κατάσταση, ενώ διασφαλίζεται ο ελεύθερος διάπλους ποταμών και των διωρύγων του Βιστούλα.<ref>Το άρθρο αυτό τέθηκε ως επιθυμία του Ναπολέοντα για αποδοχή από τον Αλέξανδρο Α΄, επειδή αφορούσε τη Πρωσία, σύμμαχο της Ρωσίας στον πόλεμο.</ref><br />
'''Άρθρο V''': Οι επαρχίες, οι οποίες, από την 1 Ιανουαρίου του 1772, σχημάτισαν μέρος του βασιλείου της Πολωνίας, και από τότε, σε διαφορετικές χρονικές στιγμές, περιήλθαν στην Πρωσία (με την εξαίρεση των χωρών που αναφέρονται ή μνημονεύονται στο προηγούμενο άρθρο, καθώς και εκείνες που περιγράφονται παρακάτω στο 9ο άρθρο ), περιέρχονται υπό τον βασιλέα της Σαξονίας, ως κυρίαρχη χώρα υπό τον τίτλο [[Δουκάτο της Βαρσοβίας]].<br />
'''Άρθρο VI''': Το [[Γκντανσκ]], με έδαφος δύο λευγών πέριξ αυτού, αποκαθίσταται ανεξάρτητο, υπό την προστασία των Βασιλέων της Πρωσίας και της Σαξονίας.<br />
Γραμμή 65:
 
== Γαλλο-Πρωσική συνθήκη του Τιλσίτ ==
[[File:Treaty of Tilsit.jpg|thumb|300px|Ο Ναπολέων και ο Αλέξανδρος υποδέχονται τη Βασίλισσα και Βασιλέα της Πρωσίας στο Τιλσίτ]]
[[File:Preussen-1806.jpg|thumb|300px|Η Πρωσία το 1807 (πορτοκαλί) και οι εκτάσεις της που έχασε με τη συνθήκη του Τιλσίτ (άλλα χρώματα).]]
Η Γαλλοπρωσική συνθήκη του Τιλσίτ συνομολογήθηκε μεταξύ πληρεξούσιων αντιπροσώπων του Αυτοκράτορα της Γαλλίας [[Ναπολέων Α΄ της Γαλλίας|Ναπολέοντος Α΄]] και του Βασιλέως της Πρωσίας [[Φρειδερίκος Γουλιέλμος Γ΄ της Πρωσίας|Φρειδερίκου Γουλιέλμου Γ΄]], δύο μέρες αργότερα της προηγουμένης συνθήκης, στις '''[[9 Ιουλίου]]''' του [[1807]]. Η συνθήκη αυτή συντάχθηκε ομοίως στη γαλλική και είναι πανομοιότυπη με την γαλλορωσική, όπου αντί του τσάρου πασών των Ρωσιών, αναφέρεται ο Βασιλεύς της Πρωσίας και με εμβόλιμο ένα ακόμα άρθρο περιλαμβάνοντας έτσι συνολικά 30 άρθρα.<br>
Ειδικά για το Βασίλειο της Πρωσίας η συνθήκη αυτή ήταν εξαιρετικά επώδυνη αφού ούτε λίγο ούτε πολύ έχανε το ήμισυ των εδαφών του, περίπου 150.000 τ.χλμ. και το ήμισυ του προ του πολέμου πληθυσμού του, περίπου 4,5 εκατομμύρια, εκτός της υποχρεωτικής μείωσης του στρατού στο 1/6 και της καταβολής πολεμικής αποζημείωσης. Συνεπώς δεν επρόκειτο για συνθήκη ειρήνης "μεταξύ ίσων" συμβαλλομένων, όπως η προηγούμενη γαλλο-ρωσική, αλλά χαρακτηριστική περίπτωση της λεγόμενης '''ειρήνης καθ΄ υπαγόρευση''', όπου οι όροι της καθορίζονται μονομερώς. Βέβαια το ότι δεν καταλήφθηκε από γαλλικά στρατεύματα πλην ελαχίστων φρουρών προκειμένου να οδηγηθεί στη κοινή συμμαχία του ηπειρωτικού αποκλεισμού κατά της Αγγλίας, η ίδια η ιστορία απέδειξε το κατά πόσο θα μπορούσε να "σταθεί" συμμαχία υπό τέτοιες υπαγορεύσεις.
Στη κύρωση της συνθήκης αυτής παρέστη και η βασίλισσα της Πρωσίας σύζυγος του Φρειδερίκου Γουλιέλμου Γ΄.
 
Στην κύρωση της συνθήκης αυτής, στο Τιλσίτ, παρέστη και η βασίλισσα της Πρωσίας Λουίζα, σύζυγος του Φρειδερίκου Γουλιέλμου Γ΄, της οποίας υπήρξε ιστορικός ο δεινός αγώνας της στις μάταιες επικλήσεις της προς τον Ναπολέοντα για μετριασμό των εδαφικών απωλειών και της οποίας η απογοήτευση αποτέλεσε θέμα ζωγράφων της εποχής.
Οι πληρεξούσιοι αντιπρόσωποι της συνθήκης αυτής ήταν ο [[Σαρλ-Μωρίς ντε Ταλλεϋράν-Περιγκόρ|Πρίγκιπας Μ. Ταλλεϋράνδος]]C. M. Talleyrand, Prince of Benevento., ο Πρώσος στρατάρχης Φρειδερίκος Αδόλφος φον Κάλκρουθ (Friedrich Adolf von Kalckreuth), και ο Αύγουστος Φρειδερίκος φον Γκολτς, Πρώσος διπλωμάτης (August Friedrich Ferdinand von der Goltz).
Στη κύρωση της συνθήκης αυτής παρέστη και η βασίλισσα της Πρωσίας σύζυγος του Φρειδερίκου Γουλιέλμου Γ΄.
== Συνέπειες εκ των συνθηκών ==
[[File:Treaties of Tilsit miniature (France, 1810s) side A.jpg|thumb|190px|left|Αυτοκρατορικοί εναγκαλισμοί του Τιλσίτ, γαλλικό μενταγιόν]]
Οι συνθήκες του Τιλσίτ παρουσιάζουν ένα εξαιρετικό ενδιαφέρον στην ιστορία της Ευρώπης όσο και στην εξέλιξη των διεθνών σχέσεων γενικότερα. Μπορεί και οι δύο συνθήκες να τερμάτισαν την πρωσική εκστρατεία του Ναπολέοντα, ή άλλως τον πόλεμο του Δ΄ Συνασπισμού πλην όμως αποτέλεσαν ταυτόχρονα συνθήκες μεγάλης συμμαχίας πρώην εμπολέμων που σχεδόν κατέβαλε την εποχή εκείνη την υπόλοιπη Ευρώπη. Στις μυστικές διαβουλεύσεις μεταξύ των δύο αυτοκρατόρων, Ρωσίας και Γαλλίας, συζητήθηκε εκτενέστερα το [[Ανατολικό Ζήτημα]]. Επ΄ αυτού οι δύο αυτοκράτορες, Ναπολέων Α΄ και Αλέξανδρος Α΄, δεσμεύτηκαν να βοηθήσει ο ένας τον άλλον στις επιδιώξεις τους. Η μεν Γαλλία τη Ρωσία κατά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας , στη διανομή της χερσονήσου του Αίμου, η δε Ρωσία τη Γαλλία στον ηπειρωτικό αποκλεισμό κατά της Βρετανικής Αυτοκρατορίας, υποκινώντας μέχρι ακόμα και αγγλο-ρωσικό πόλεμο ή επεκτείνοντας τούτο μεταξύ Φιλανδίας και Σουηδίας προς γενίκευση του οικονομικού αποκλεισμού.<br>
 
Οι μυστικές διαβουλεύσεις που έλαβαν χώρα κατά τη συνομολόγηση των παραπάνω αποτελούν μία από τις χαρακτηριστικές εκείνες περιπτώσεις όπου και αποκαλύπτεται η μεγάλη ευκολία ανατροπής προηγουμένων συνθηκών που έχουν συνομολογηθεί, όσο δεσμευτικές και αν είναι, όταν τούτο επιβάλλουν νέες καταστάσεις.
[[File:Preussen-1806.jpg|thumb|300px|Η Πρωσία το 1807 (πορτοκαλί) και οι εκτάσεις της που έχασε με τη συνθήκη του Τιλσίτ (άλλα χρώματα).]]
Σημαντικότερες συνέπειες των παραπάνω συνθηκών ήταν:
# Ο τερματισμός του πολέμου και σύναψη ειρήνης, φιλίας και συμμαχίας μεταξύ Γαλλίας Ρωσίας και Πρωσίας.
# Η Πρωσία χάνει όλες τις κτήσεις της της τελευταίας 35ετίας και τα σύνορά της επανέρχονται σ΄ εκείνα της 1 Ιανουαρίου του 1772.
# Η Ρωσία και η Πρωσία αναγνωρίζουν όλες τις μέχρι τότε κτήσεις του Ναπολέοντα.
# Ρωσία και Πρωσία αναγνωρίζουν τη [[Συνομοσπονδία του Ρήνου]] που δημιούργησε ο Ναπολέων.
# Η Ρωσία και η Πρωσία προσχωρούν στον ηπειρωτικό αποκλεισμό κατά της Αγγλίας (μυστική συμφωνία). Η Ρωσία πρέπει να εγκαταλείψει εντελώς το εμπόριο με τους κυριότερους εταίρους της (ειδικότερα, οι όροι της συνθήκης ειρήνης που προβλέπεται Ρωσία εντελώς εξαλειφθεί η εξαγωγή κάνναβης στο Ηνωμένο Βασίλειο) και σε συνεργασία με τη Γαλλία να εργαστεί για την Αυστρία, τη Δανία, τη Σουηδία και την Πορτογαλία για τον ίδιο σκοπό.
# Ρωσία και Γαλλία δεσμεύονται να βοηθήσει η μία την άλλη σε κάθε επιθετικό και αμυντικό πόλεμο, όπου αυτό απαιτείται από τις περιστάσεις. Επακόλουθο αυτού ήταν ο πολέμος με τη Σουηδία (1808-1809), ενώ με την υποστήριξη της Γαλλίας, η Ρωσία απέκτησε τη Φινλανδία.
# Στο έδαφος των πρώην πολωνικών κτήσεων της Πρωσίας σχηματίζεται και αναγνωρίζεται το [[Δουκάτο της Βαρσοβίας]] , εξαρτώμενο από την Γαλλία.
# Ομοίως αναγνωρίζεται το [[Βασίλειο της Βεστφαλίας]] που θα αποτελέσει μέρος της Συνομοσπονδίας του Ρήνου.
# Η Ρωσία κηρύσσει ανακωχή με την Υψηλή Πύλη και αποσύρει τα στρατεύματά της από τη Μολδαβία και τη Βλαχία , που περιέρχονται στην Οθωμανική Αυτοκρατορία.
# Η [[Ιόνιος Πολιτεία]] περιέρχεται στον Ναπολέοντα και γίνεται μέρος των Ιλλυριών επαρχιών της Γαλλίας.
# Η Γαλλία έπαψε να παρέχει βοήθεια στην Τουρκία στο Ρωσοτουρκικό πόλεμο 1806-1812 .
# Ρωσία και Πρωσία αναγνωρίζουν τον Ιωσήφ Βοναπάρτη, Βασιλέα της Νάπολης, τον Λουδοβίκο Βοναπάρτη - Βασιλέα της Ολλανδίας, και τον Jerome Βοναπάρτη - Βασιλέα της Βεστφαλίας.
 
== Παρατηρήσεις ελληνικού ενδιαφέροντος ==
Γραμμή 82 ⟶ 102 :
* Χαρ. Νικολάου "Διεθνείς Συνθήκες" Εκδ. Φλώρος, Αθήνα 1996, σελ.51-53.
 
== Βιβλιογραφία ==
* Max Μπράουμπαχ : Από τη Γαλλική Επανάσταση έως το Συνέδριο της Βιέννης (= Gebhardt Εγχειρίδιο γερμανικής ιστορίας. Vol. 14). Μόναχο 1974, ISBN 3-423-04214-1 .
* Η Συνθήκη ειρήνης μεταξύ της Α.Μ. του Αυτοκράτορα της Γαλλίας και Βασιλέως της Ιταλίας, και της Α.Μ. του Βασιλέως της Πρωσίας που συνήφθη στο Τιλσίτ, στις 9 Ιουλίου, 1807. Στην :. υπό τον Johann Gottfried Pahl (επιμ.): "Ιστορία των Γερμανών. Μια πολιτική εφημερίδα . VII. Όγκος, 31-33. Κομμάτι, 12, 19 - 26 Αυγούστου 1807
== Εξωτερικοί σύνδεσμοι ==
{{Commons category|Treaty of Tilsit}}
[[Κατηγορία:Συνθήκες της Πρώτης Γαλλικής Αυτοκρατορίας|Τιλσίτ]]
[[Κατηγορία:Συνθήκες της Ρωσικής Αυτοκρατορίας|Τιλσίτ]]