Παντελεήμων Αργυροκάστρου: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

|διάδοχος = Δαμιανός Κοκονέσσης<ref>[http://invenio.lib.auth.gr/record/124106/files/GRI-2010-5542.pdf Γιαννακού Μαρία, 2009, σελ. 99.]</ref>

|τόπος_γέννησης = [[Κορυτσά]], [[Οθωμανική Αυτοκρατορία]] ( νυν [[Αλβανία]] )

Ο [[επίσκοπος]]<ref name="markou">[{{Cite web|url=http://users.ira.sch.gr/markmarkou/1969/koim1969.htm |title=Κοιμηθέντες Αρχιερείς κατά το 1969]|last=|first=|date=|website=users.ira.sch.gr|publisher=|accessdate=2016-07-10}}</ref> '''Παντελεήμων Αργυροκάστρου''' ( [[9 Ιουλίου]] [[1890]] - [[24 Μαΐου]] [[1969]] ), κατά κόσμον ''Χρήστος Κοτόκος'', υπήρξε κληρικός, [[θεολόγος]], λόγιος καθώς και μια από τις ηγετικές προσωπικότητες του [[Βόρεια Ήπειρος|βορειοηπειρωτικού]] [[Έλληνες|ελληνισμού]] στην μεταπολεμική περίοδο.<ref>Συλλογικό έργο,{{Cite book|title=Βαλκάνια 1913 - 2011, Εκατό χρόνια θύελλες και χίμαιρες,|last=Συλλογικό έργο|first=|publisher=Εκδοτικός οίκος Αδελφών Κυριακίδη, |year=2012, σελ. |isbn=978-960-467-342-1|location=Θεσσαλονίκη|page=214.}}</ref>.

Γεννήθηκε στην [[Κορυτσά]] και φοίτησε σε σχολεία της πατρίδας του. Υποστηρίζεται η άποψη πως σε εφηβική ηλικία συμμετείχε στον [[Μακεδονικός Αγώναςαγώνας|Μακεδονικό Αγώνα]].<ref name="makedonia">[{{Cite news|url=http://efimeris.nlg.gr/ns/pdfwin_ftr.asp?c=124&pageid=58438&id=-1&s=0&STEMTYPE=0&STEM_WORD_PHONETIC_IDS=ARsASJASVAScASNASTASNASGASUAShASV&CropPDF=0|title=Απεβίωσε Εφημερίδακαι «Μακεδονία»,εκηδεύθη μετά πάσης επισημότητος ο Μητροπολίτης Αργυροκάστρου|last=|first=|date=27 Μαΐου 1969,|work=Μακεδονία|page=9|access-date=10 σελ.Ιουλίου 9].2016|via=Ψηφιακό Αρχείο Εθνικής Βιβλιοθήκης}}</ref>. To [[1906]], έπειτα από μέριμνα του συγγενή του, [[Ιερά Μητρόπολις Μηθύμνης|μητροπολίτη Μηθύμνης]] [[Μητροπολίτης Μυθύμνης Στέφανος|Στέφανου]]<ref name="ΘΗΕ">''Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια'', τόμος 9ος, σελ. 1144.</ref>, μετέβη για σπουδές στην [[Θεολογική Σχολή της Χάλκης]] τις οποίες ολοκλήρωσε το [[1913]]. Αργότερα, επέστρεψε στην πατρίδα του και δίδαξε Θρησκευτικά και Ιστορία ως καθηγητής στο [[Μπάγκειο Γυμνάσιο Κορυτσάς]]. Σε αυτή τη θέση παρέμεινε ως το [[1920]] όταν οι αλβανικές αρχές απαγόρευσαν τη λειτουργία του γυμνασίου.<ref name="ΘΗΕ" />. Ο Παντελεήμων όμως, παρέμεινε στην [[Κορυτσά]] όπου ανέπτυξε δράση σε πολιτιστικά, πολιτικά, θρησκευτικά και εκπαιδευτικά ζητήματα ενώ διετέλεσε ιεροκήρυκας σε ναό της πόλης<ref name="Γιαννακού">[http://invenio.lib.auth.gr/record/124106/files/GRI-2010-5542.pdf Γιαννακού Μαρία, 2009, σελ. 78].</ref>. Ενδιάμεσα, είχε καταταγεί το [[1915]] στον [[Ελληνικός Στρατός Ξηράς|ελληνικό στρατό]] ως ιεροκήρυκας στο 46ο Σύνταγμα που κατείχε την πόλη της [[Κορυτσά|Κορυτσάς]].<ref name="ΘΗΕ" />.

Το [[1923]] και το [[1929]] υπέστη διώξεις διότι αρνήθηκε να αναγνωρίσει το αυτοκέφαλο της [[Ορθόδοξη Εκκλησία της Αλβανίας|Ορθόδοξης Εκκλησίας της Αλβανίας]] λόγω του αντικανονικού τρόπου με τον οποίο αυτή κατέστη αυτοκέφαλη.<ref name="ΘΗΕ" /><ref>Μάλιστα, αργότερα, αποκάλεσε το κληρικολαϊκό συνέδριο του [[Μπεράτ|Βερατίου]] που επικύρωσε από αλβανικής πλευράς το αυτοκέφαλο ως «''τὸ κωμικὸν αὐτὸ ἀποκύημα τοῦ μαινομένου ἐθνοφυλετισμοῦ''» ( βλ. [http://invenio.lib.auth.gr/record/124106/files/GRI-2010-5542.pdf Γιαννακού Μαρία, 2009, σελ. 27] ).</ref>. Από το [[1931]] ως το 1937 σπούδασε [[1937Νομική]] σπούδασεκαι [[Πολιτική επιστήμη|Πολιτικές Επιστήμες]] στο [[Πανεπιστήμιο Αθηνών]], Νομικά και Πολιτικές Επιστήμες.

Εκτός της [[Ελληνική γλώσσα|ελληνικής]], ήταν γνώστης της [[Αγγλική γλώσσα|αγγλικής]], της [[Γερμανική γλώσσα|γερμανικής]], της [[Ρωσική γλώσσα|ρωσικής]], της [[Ιταλική γλώσσα|ιταλικής]], της [[Τουρκική γλώσσα|τουρκικής]], της [[Γαλλική γλώσσα|γαλλικής]] και της [[Αλβανική γλώσσα|αλβανικής γλώσσας]]<ref>[http://invenio.lib.auth.gr/record/124106/files/GRI-2010-5542.pdf Γιαννακού Μαρία, 2009, σελ 93 - 94].</ref><ref name="ΘΗΕ2"> ''Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια'', τόμος 9ος, σελ. 1145.</ref>.

Το [[1937]]<ref name=markou>[http://users.ira.sch.gr/markmarkou/1969/koim1969.htm Κοιμηθέντες Αρχιερείς κατά το 1969]</ref> μετά από συμφωνία μεταξύ της Ορθόδοξης Αυτοκέφαλης Εκκλησίας της Αλβανίας και του [[Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως|Οικουμενικού Πατριαρχείου]] ο Κοτόκος, που μέχρι τότε ήταν θεολόγος<ref name="Παππά">Ευτυχία Παππά,{{Cite book|title=Η Επαρχία ΔρυϊνουπόλεωςΔρυινουπόλεως της Β. Ηπείρου κατά τη νεώτερη περίοδο: τουρκοκρατία, 20ος αιώνας,|last=Παππά|first=Ευτυχία|publisher=Αριστοτέλειο ΑΠΘ,Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης|year=2009, σελ. |isbn=|location=Θεσσαλονίκη|page=348.}}</ref>, χειροτονήθηκε αρχικά [[ιερέας]] και κατόπιν [[Μητροπολίτης (Ορθόδοξη Εκκλησία)|μητροπολίτης]] [[Αργυρόκαστρο|Αργυροκάστρου]]<ref>[{{Cite web|url=http://web.archive.org/web/20121024095722/http://www.orthodoxalbania.org/Greek/History/History5.1.htm|title=Εκκλησία της Αλβανίας - Ιστορική - Πνευματική Παράδοση: από(Από το 1937 έως σήμερα])|last=|first=|website=www.orthodoxalbania.org|publisher=Ορθόδοξη Εκκλησία της Αλβανίας|accessdate=2016-07-10}}</ref>, θέση που διατήρησε μέχρι και την αποχώρηση του ελληνικού στρατού από την περιοχή, μετά τον [[Ελληνοϊταλικός πόλεμος του (1940-1941)|Ελληνοϊταλικό πόλεμο]] και την [[γερμανική εισβολή στην Ελλάδα]] (Απρίλιος 1941) όταν και αναγκάστηκε να αποχωρήσει από το Αργυρόκαστρο μαζί με τα ελληνικά στρατεύματα.

Κατά τη διάρκεια της θητείας του, χαρακτηρίστηκε για τις ενέργειές του ενάντια στη διείσδυση της [[Ουνία|Ουνίας]] στην [[Αλβανία]] τον Αύγουστο του [[1939]]<ref name="Παππά2">Ευτυχία Παππά, 2009ό.π., σελ. 349.</ref>, για την προσπάθεια ανύψωσης του ηθικού της [[Βόρεια Ήπειρος|ελληνικής μειονότητας]]<ref name="ΘΗΕ" /> καθώς και για την τάση του να εμποδίζει τους μικτούς γάμους μεταξύ [[Ορθοδοξία|ορθοδόξων]] και [[Μουσουλμανισμός|μουσουλμάνων]]<ref>[http://invenio.lib.auth.gr/record/124106/files/GRI-2010-5542.pdf Γιαννακού Μαρία, 2009, σελ. 86].</ref>. Παράλληλα, προσπάθησε να διασφαλίσει τη σημαντικής έκτασης εκκλησιαστική και μοναστηριακή περιουσία της επισκοπής του, ανανέωσε τα χρησιμοποιούμενα εκκλησιαστικά βιβλία, ίδρυσε νέους ναούς, μετέφρασε διάφορα έργα εκκλησιαστικών συγγραφέων στα [[Αλβανική γλώσσα|αλβανικά]], συγκέντρωσε διάφορα χειρόγραφα και κειμήλια με σκοπό τη δημιουργία εκκλησιαστικού μουσείου και ίδρυσε γυναικείο ορθόδοξο σύνδεσμο<ref>[http://invenio.lib.auth.gr/record/124106/files/GRI-2010-5542.pdf Γιαννακού Μαρία, 2009, σελ. 86 - 87.]</ref>.

Για τη δράση του υπέρ της ελληνικής μειονότητας, ο Παντελεήμων χαρακτηρίστηκε ήδη εκείνη την περίοδο ως άνθρωπος της ελληνικής προπαγάνδας, με αποτέλεσμα να τεθεί από τις αλβανικές αρχές υπό παρακολούθηση.<ref name="Παππά2"/>.

Κατά τη διάρκεια της [[Κατοχή της Ελλάδας 1941-1944|κατοχής]] συμμετείχε σε κατασκοπευτικές οργανώσεις της [[Εθνική Αντίσταση (Ελλάδα)|Εθνικής Αντίστασης]].<ref name="ΘΗΕ2"/>. Το [[1943]]<ref name="makedonia" /> έγινε πρόεδρος της «Κεντρικής Επιτροπής Βορειοηπειρωτικού Αγώνα» ( θέση που κράτησε μέχρι το θάνατό του ) και το [[1945]] της «Κεντρικής Επιτροπής Ελληνικών Δικαίων». Στις [[18 Νοεμβρίου]] [[1945]], στα πλαίσια του Βορειοηπειρωτικού ζητήματος οργάνωσε στην [[Αθήνα]], μια ογκώδη διαδήλωση με συμμετοχή 100.000 με 150.000 ατόμων.<ref>{{cite journal|journal= Südosteuropa - Zeitschrift für Gegenwartsforschung |last=Tönes |first=Bernhard |title=Belastungsprobe für die albanisch-griechischen Beziehungen |pages=440-456 |publisher=Südost-Institut München. Abteilung Gegenwartsforschung |language=Γερμανικά|year=1983|page= 442|ref=|isbn=|url=

http://books.google.com/books?ei=A0IDTfTXO8vKswbR493uCQ&ct=result&hl=el&id=yJe2AAAAIAAJ&dq=%22Einzug+in+Athen+von+einer+rund%22&q=%22November+1945+bei+seinem+Einzug+in+Athen+von+einer+rund+150000-k%C3%B6pfigen+Volksmenge+-+die+gr%C3%B6%C3%9Fte+Massendemonstration%2C+die+Griechenland+jemals+gesehen+hatte+-+in+Begeisterungsst%C3%BCrmen+als+Held+gefeiert.+Er+und+sein+ebenfalls+geflohener+%22#search_anchor |quote=}}</ref><ref>[{{Cite news|url=http://efimeris.nlg.gr/ns/pdfwin_ftr.asp?c=108&pageid=-1&id=48001&s=0&STEMTYPE=0&STEM_WORD_PHONETIC_IDS=ARzASNASRASUASEASZASZASJ&CropPDF=0|title=Ο Εφημερίδαπροχθεσινός «Εμπρός»,πανεθνικός συναγερμός δια την Β. Ήπειρον|last=|first=|date=20 Νοεμβρίου 1945, σελ.|work=Εφημερίδα Εμπρός|page=1.]|access-date=10 Ιουλίου 2016|via=Ψηφιακό Αρχείο Εθνικής Βιβλιοθήκης}}</ref>. Για τη δράση του σχετικά με το [[Βόρεια Ήπειρος|βορειοηπειρωτικό ζήτημα]] η, ελεγχόμενη από την κυβέρνηση, σύνοδος της ιεραρχίας της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Αλβανίας, τον Ιούλιο του [[1945]] κατηγόρησε τον Παντελεήμονα για προδοσία και παράλληλα τον καθαίρεσε από τη θέση του επισκόπου Αργυροκάστρου.<ref>Owen Pearson,{{Cite book|url=https://books.google.gr/books?id=P3knunC7z_oC&redir_esc=y|title=Albania in the Twentieth Century, A History:|last=Pearson|first=Owen|publisher=The VolumeCentre II,for 2005, σελ.Albanian Studies|year=2005|isbn=9781845111045|volume=II|location=London|page=451.}}</ref>. Συν τοις άλλοις, οι αλβανικές αρχές επέβαλαν ποινή φυλάκισης και στον αδελφό του.<ref>Ευτυχία Παππά, 2009ό.π., σελ. 350.</ref>.

Το [[1946]], ο Παντελεήμων έλαβε μέρος στο Διεθνές Συνέδριο Ειρήνης στο [[Παρίσι]] και το [[1947]] στη Γενική Συνέλευση του [[Ο.Η.ΕΟργανισμός Ηνωμένων Εθνών|Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών.]] ως βοηθητικό μέλος της ελληνικής αποστολής.<ref name="ΘΗΕ2"/>. Παράλληλα, πέραν του βορειοηπειρωτικού ζητήματος, δραστηριοποιήθηκε και στο [[Κυπριακό (ζήτημα)|ζήτημα]] της [[Κύπρος|Κύπρου]]. Από το 1954 μέχρι και το θάνατό του, διετέλεσε πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου της Εστίας Θεολόγων της Χάλκης.<ref>[{{Cite web|url=http://ermiswww.libestiahalkis.ucy.acorg/index.cyphp/gsdlestia/cgiorganotiki-bin/library.exedomi?estart=d-00000-00---0eokabook--00-0--...-10|title=Οργανωτική δομή -0---0---0prompt-10---4-------0-0l--11-en-50---20-home---00-0-1-00-11-1-0utfZz-8-10&cl Εστία Θεολόγων Χάλκης|website=CL2www.16&d=HASH07227acbd8b28a0bf34186estiahalkis.4.2&gcorg|accessdate=12016-07-10}}</ref> ΗΉταν νεολαίαεπίσης στονμέλος απελευθερωτικότου αγώνα[[Φιλολογικός σύλλογος Παρνασσός|φιλολογικού συλλόγου ''«Παρνασσός»'']], της ΕΟΚΑ[[Εν 1955-1959Αθήναις (ΜελέτεςΑρχαιολογική -Εταιρεία|Ελληνικής ΓενικέςΑρχαιολογικής επισημάνσειςΕταιρείας]] -και Προσωπικέςτου Μαρτυρίες)[[Σύνδεσμος Ελλήνων Λογοτεχνών|Συνδέσμου Ελλήνων Λογοτεχνών]].</ref name="ΘΗΕ2"/>.

Διάφορες μελέτες του επί θρησκευτικών και ιστορικών θεμάτων δημοσιεύτηκαν σε περιοδικά και εφημερίδες.<ref name="ΘΗΕ2"/>. Για την προσφορά του, τιμήθηκε με τον [[Τάγμα του Φοίνικος|ταξίαρχο του Φοίνικα]].

Ο Παντελεήμων απεβίωσε στις [[24 Μαΐου]] του [[1969]] στην [[Αθήνα]].<ref name=markou/>. Η κηδεία του έγινε δύο ημέρες μετά παρουσία πλήθους κόσμου και επισήμων, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονταν ο [[Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων|υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων]], [[Θεοφύλακτος Παπακωνσταντίνου]], εκπρόσωποι των Ενόπλων Δυνάμεων, ο αρχιεπίσκοπος Αθηνών [[Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος Α´|Ιερώνυμος Α'Α΄]] κ.ά. Μάλιστα, αποδόθηκαν τιμές από στρατιωτικό άγημα και από στρατιωτική μπάντα.<ref name="makedonia" />

Ο Παντελεήμων, στις [[27 Φεβρουαρίου]] [[1968]], μέσω της ιδιόγραφης διαθήκης του, δώρισε την προσωπική του βιβλιοθήκη στην [[Εταιρεία Ηπειρωτικών Μελετών]].<ref name="teipir:0">[{{Cite web|url=http://web.archive.org/web/20050226103851/http://hellas.teipir.gr/Thesis/Hpeir-Melet/GREEK/biblio_gr.htm |title=Η ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΚΑΙ ΤΟ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΡΙΟ]|last=|first=|website=hellas.teipir.gr|publisher=|accessdate=2016-07-10}}</ref>. Κατ' αυτόν τον τρόπο ανακηρύχτηκε δωρητής και ευεργέτης της ΕΗΜ.<ref>[{{Cite web|url=http://www.ehm.gr/ehm_donors.php|title=ΕΗΜ Εταιρεία Ηπειρωτικών Μελετών:- Δωρητές και ευεργέτες|last=|first=|date=|website=www.]ehm.gr|publisher=Εταιρεία Ηπεριωτικών Μελετών|accessdate=2016-07-10}}</ref>. Η ΕΗΜ, για να τιμήσει το θρησκευτικό, εθνικό και πνευματικό έργο του Παντελεήμονα, ανήγειρε προτομή του στο πάρκο των [[Ιωάννινα|Ιωαννίνων]].<ref name="teipir:0" />.