|
}}
Η '''Μηλιά''' είναι ορεινό χωρίο του νομού [[νομός Ιωαννίνων|Ιωαννίνων]]. Βρίσκεται στα ανατολικά του νομού, σε σχετικά κοντινή απόσταση από το [[Μέτσοβο]]. Είναι χτισμένη σε υψόμετρο 1.160 μέτρων στις πλαγιές της [[Πίνδος|βόρειας Πίνδου]] και είναι ένα από τα ορεινότερα χωριά της Ηπείρου.
Η Μηλιά αποτελούσε ξεχωριστή κοινότητα, ώσπου με το πρόγραμμα Καλλικράτη εντάχθηκε στο Δήμο Μετσόβου. Ο πληθυσμός της σύμφωνα με την [[Ελληνική απογραφή 2001|απογραφή του 2001]] ήταν 616 κάτοικοι. Στην απογραφή του 2011 οι εγγεγραμμένοι κάτοικοι της Μηλιάς μειώθηκαν στους 396. Όλοι οι κάτοικοι της Μηλιάς μιλούν την βλάχικη διάλεκτο. Στα βλάχικα η Μηλιά ονομάζεται Αμέρου. Βόρεια της Μηλιάς βρίσκεται ο εθνικός δρυμός Πίνδου ([[Βάλια Κάλντα]]).▼
Το χωριό διαθέτει νηπιαγωγείο και δημοτικό. Γυμνάσιο και λύκειο τα παιδιά πηγαίνουν στο Μέτσοβο. Ακόμη,στο χωριό υπάρχει ομάδα ποδοσφαίρου,o Α.Ο. Αμέρου. ▼== Πληθυσμός ==
▲Η Μηλιά αποτελούσε ξεχωριστή κοινότητα,ώσπου με το πρόγραμμα Καλλικράτη εντάχθηκε στο Δήμο Μετσόβου.Ο πληθυσμός της σύμφωνα με την [[Ελληνική απογραφή 2001|απογραφή του 2001]] ήταν 616 κάτοικοι.Στην απογραφή του 2011 οι εγγεγραμμένοι κάτοικοι της Μηλιάς μειώθηκαν στους 396.Όλοι οι κάτοικοι της Μηλιάς μιλούν την βλάχικη διάλεκτο.Στα βλάχικα η Μηλιά ονομάζεται Αμέρου.
== Εκπαίδευση και Αθλητισμός ==
▲Το χωριό διαθέτει νηπιαγωγείο και δημοτικό. Γυμνάσιο και λύκειο τα παιδιά πηγαίνουν στο Μέτσοβο. Ακόμη,στο χωριό υπάρχει ομάδα ποδοσφαίρου,o Α.Ο. Αμέρου.
== Αξιοθέατα ==
Βόρεια της Μηλιάς βρίσκεται ο εθνικός δρυμός Πίνδου ([[Βάλια Κάλντα]]).
== Ιστορική αναδρομή ==
Η περιοχή αποτελούσε μέρος της αρχαίας μακεδονικής Τυμφαίας, που περιελάμβανε επίσης το Βόιο, το νοτιοδυτικό τμήμα του (Ν. Γρεβενών), συμπεριλαμβανόμενης και της μηλιώτικης περιοχής καθώς και τις βόρειες παρυφές της Χώρας της Καλαμπάκας. Παραδοσιακά πρόσφερε πρόσβαση στα σύνορα Μακεδονίας - Ηπείρου.
Ο στρατηγικός της χαρακτήρας, έκανε την περιοχή της Μηλιάς ενδιαφέρουσα και τράβηξε την προσοχή όλων των κατοπινών κατακτητών του Ελλαδικού χώρου. Ήταν από τα πλέον σημαντικά και δύσβατα περάσματα, όπως αναφέρεται και απ' τον Ρωμαίο ιστορικό Τίτο Λίβιο. Οι Ρωμαίοι ήταν αυτοί που επάνδρωσαν τα όντως δύσκολα αλλά σημαντικά αυτά περάσματα. Το ενδιαφέρον για την περιοχή, ήταν σίγουρα έντονο και κατά την χιλιόχρονη βυζαντινή περίοδο, για στρατιωτικούς αλλά και για εμπορικούς προφανώς λόγους.
Οι Τούρκοι, όταν με τη σειρά τους κατέκτησαν τα εδάφη, διατήρησαν την παλιά τάξη της αυτονομίας, προσεταιρίζοντας όμως από τη μια μεριά τους καπεταναίους και από την άλλη σε μεγάλο βαθμό ανέχονταν τους κλέφτες . Η Μηλιά εντάχθηκε στο ευνοημένο αρματολίκι του Μαλακασίου, το οποίο τελούσε υπό ειδικό καθεστώς αυτοδιοίκησης, κάτι που έφερε ευημερία και γαλήνη στον τόπο.Η περιοχή έγινε πόλος έλξης για πολλούς πρόσφυγες και μετανάστες.
Aπό την Μηλιά κατάγονταν οι Καραμίχος Αναστάσιος και τα αδέλφια Ισαυρίδης Γεώργιος , Ισαυρίδης Μιχαήλ και Ισαυρίδης Ζήνων του Ιωάννη ,που υπήρξαν μελή της Φιλικής Εταιρείας . Ο Μηλιώτης Γαβριήλ Α' ήταν Αρχιεπίσκοπος Γρεβενών ( 1633 ).
Ο σημερινός οικισμός της Μηλιάς, σύμφωνα με προφορικές μαρτυρίες και παραδόσεις που διασώζονται, κτίστηκε πριν τον 16ο αιώνα. Υπάρχει η παράδοση ότι, κατά τα μέσα του 16ου αιώνα, πολλές οικογένειες απ' το χωριό Φτέρη Ολύμπου, κυνηγημένες απ' τους Τούρκους, αναζήτησαν καταφύγιο στην Μηλιά και ενίσχυσαν πληθυσμιακά τον προϋπάρχοντα μικρό οικισμό.
Σήμερα, ο οικισμός έχει χαρακτηριστεί με Προεδρικό Διάταγμα παραδοσιακός. Έτσι οι κάτοικοι του χωριού, συντηρούνε τα παλαιά πετρόκτιστα σπίτια ή κτίζουν καινούργια, σύμφωνα με τον παραδοσιακό τρόπο κτισίματος. Τυπική μορφή των σπιτιών αυτών, είναι του τρίχωρου, με τον οντά, το σαράι και τον χωτζιαρέ.
Η Μηλιά, τιμά τον Αγιο Νικόλαο σαν πολιούχο και η προς τιμήν του Αγίου αυτού εκκλησία είναι χτίσμα του 1754. Οι αγιογραφίες του όμως δεν σώζονται μέχρι σήμερα, μιας και καταστράφηκαν το 1944 απ' τους Γερμανούς κατακτητές, κατά την αποχώρησή τους. Ο Αγιος Νικόλαος γιορτάζει στις 20 του Μάη, με εκδηλώσεις που παράλληλα σηματοδοτούν και την έναρξη της υλοτομικής και κτηνοτροφικής περιόδου, που αφορά στους κατοίκους του χωριού, αφού η υλοτομία και η επεξεργασία του ξύλου μαζί με την κτηνοτροφία, αποτελούν τις αποκλειστικές ασχολίες των κατοίκων.
Οι Μηλιώτες, ζουν ακόμη και σήμερα στη συντριπτική τους πλειοψηφία από τη βιοτεχνία ξυλόγλυπτων ειδών, τα οποία εμπορεύονται συνήθως οι ίδιοι, ταξιδεύοντας ανά την Ελλάδα. Σε όλη τη διάρκεια του χρόνου, το καλοκαίρι ιδίως, πραγματοποιούνται εκδηλώσεις με αποκορύφωμα τα πανηγύρια, τα οποία διατηρούν τον παραδοσιακό χαρακτήρα τους. Οι χοροί με τα τραγούδια, εκτελούνται με το παραδοσιακό ύφος και μέτρο. Μεγάλη γιορτή είναι και ο δεκαπενταύγουστος, κατά τη διάρκεια της οποίας διοργανώνεται μεγάλο πανηγύρι για να τιμηθεί, όσο γίνεται πιο λαμπρά, η Κοίμηση της Θεοτόκου. Την καλοκαιρινή περίοδο (Ιούλιος - Αύγουστος) ο πληθυσμός του χωριού ξεπερνά τα 1500 άτομα .Την Πρωτοχρονιά αναβιώνει κάθε χρόνο το έθιμο της μεταμφίεσης και του καρναβαλιού. Οι κάτοικοι του χωριού, μεταμφιέζονται, τριγυρίζοντας όλα τα κατοικημένα σπίτια.
Ο επισκέπτης της Μηλιάς, έχει την δυνατότητα να διασχίσει τον Εθνικό δρυμό ''Βάλια Κάλντα'' (ζεστή κοιλάδα). Εκεί θα θαυμάσει το μαγευτικό τοπίο με τα κατάφυτα από ρόμπολα, πεύκα, έλατα και οξιές δάση, στα οποία διαβιώνουν όλα τ' άγρια ζώα της ελληνικής πανίδας (ζαρκάδια, γεράκια κ.λ.π.) και εάν είναι ''τυχερός'' θα συναντήσει την χαρακτηριστική καστανή αρκούδα. Μέσω των τοποθεσιών " Φλέγκα", "Κανίζα", "Σαλατούρα μπορεί κανείς να απολαύσει, κάνοντας πεζοπορίες από ειδικά μονοπάτια ή κάνοντας mountain-bike, το αλπικό και εξαιρετικού κάλλους τοπίο. Ακόμα μπορεί να επιδοθεί σε ορειβασία και κατασκήνωση στις θέσεις "Τζίνα" ,"Γκούρα" και "Πάντε Μάρε".
Η πρόσβαση στην περιοχή γίνεται πλέον εύκολα με την ολοκλήρωση της Εγνατίας, αφού από τη Θεσ/νίκη, η απόσταση πολύ σύντομα θα συντομευτεί στις 2 ώρες και από τα Γιάννενα στα 45 λεπτά. Επιπλέον ο ταξιδιώτης από άλλες περιοχές μπορεί να επισκεφτεί τη Μηλιά μέσω Γρεβενών και φυσικά μέσω του γειτονικού και κομβικού Μετσόβου.
== Εξωτερικοί σύνδεσμοι ==
| 