Πτολεμαίος Η΄ Φύσκων: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Spiros790 (συζήτηση | συνεισφορές)
Ignoto (συζήτηση | συνεισφορές)
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 1:
{{Άλλεςχρήσεις3|Πτολεμαίος}}
{{πληροφορίες προσώπου}}
Ο '''Πτολεμαίος Η΄ Ευεργέτης Β΄ Φύσκων''' ( [[182 π.Χ.|182]] – [[116 π.Χ.]] ) ήταν ο όγδοος (σύμφωνα με κάποιες εκδοχές ο έβδομος) φαραώβασιλιάς της [[Δυναστεία των Πτολεμαίων|Δυναστείας των Πτολεμαίων]], η οποία κυβέρνησε την [[Αρχαία Αίγυπτος|Αίγυπτο]] καθ' όλη τη διάρκεια της [[Ελληνιστική περίοδος|ελληνιστικής περιόδου]]. Ήταν γιος του φαραώβασιλιά [[Πτολεμαίος Ε΄ Επιφανής|Πτολεμαίου Ε΄ του Επιφανούς]] και της [[Κλεοπάτρα Α΄ της Αιγύπτου|Κλεοπάτρας Α΄]], κόρης του [[Αντίοχος Γ΄ ο Μέγας|Αντίοχου Γ΄ του Μέγα]], βασιλιά των [[Δυναστεία των Σελευκιδών|Σελευκιδών]].
 
== Η Βασιλεία του Πτολεμαίου ΣΤ΄ ==
Γραμμή 7:
Όταν ο πατέρας του πέθανε πρόωρα το [[180 π.Χ.]], ο Πτολεμαίος ήταν μόλις δύο ετών. Σύμφωνα με τους νόμους της διαδοχής ο θρόνος ανήκε στον μεγαλύτερο αδερφό του, που ονομαζόταν επίσης Πτολεμαίος. Επειδή όμως και εκείνος ήταν ανήλικος, η εξουσία περιήλθε στα χέρια της μητέρας τους Κλεοπάτρας Α΄, που ορίστηκε αντιβασίλισσα. Μετά το θάνατό της το [[176 π.Χ.]], ο αδερφός του ανέβηκε στο θρόνο με το όνομα [[Πτολεμαίος ΣΤ΄ Φιλομήτωρ]] και ενώθηκε με γάμο με την αδερφή των δύο αγοριών, την [[Κλεοπάτρα Β΄ της Αιγύπτου|Κλεοπάτρα Β΄]].
 
Οι προστάτες του ακόμη ανήλικου Πτολεμαίου έδρασαν σπασμωδικά στην εξωτερική πολιτική συνεχίζοντας τα σχέδια του αποθανόντος Φαραώβασιλιά Πτολεμαίου Ε΄ για εισβολή στην [[Αυτοκρατορία των Σελευκιδών]]. Ως αποτέλεσμα ο βασιλιάς τους, [[Αντίοχος Δ΄ Επιφανής|Αντίοχος Δ΄]] εισέβαλε στα αιγυπτιακά εδάφη δύο φορές και κατάφερε να κατακτήσει όλη τη χώρα εκτός από την πρωτεύουσά της, την [[Αλεξάνδρεια]]. Ο Πτολεμαίος ΣΤ΄ έπεσε στα χέρια του θείου του, Αντίοχου Δ΄, και ο λαός, αγανακτισμένος από την κυβέρνηση, απαίτησε την άνοδο στο θρόνο του νεότερου αδερφού του, Πτολεμαίου, στο πλάι της Βασίλισσας Κλεοπάτρας. Μετά την απόσυρση του Αντίοχου από τα αιγυπτιακά εδάφη, χάρη στην παρέμβαση των [[Ρωμαϊκή Δημοκρατία|Ρωμαίων]], η χώρα βρέθηκε με δύο βασιλιάδες. Πιθανώς με την παρέμβαση της Κλεοπάτρας, οι δύο νεαροί άντρες συμφιλιώθηκαν και κυβέρνησαν από κοινού για μια πενταετία από το [[169 π.Χ.]] μέχρι το [[164 π.Χ.]]
 
Το [[164 π.Χ.]] ο Πτολεμαίος ΣΤ΄ αναγκάστηκε να φύγει με προορισμό τη [[Ρώμη]], επέστρεψε όμως χάρη στην παρέμβαση των Ρωμαίων. Έμεινε για λίγο καιρό στην [[Κύπρος|Κύπρο]] και κατόπιν απαιτήθηκε η επιστροφή του στην Αλεξάνδρεια. Σύμφωνα με το σχέδιο των Ρωμαίων ([[163 π.Χ.]]), ο νεότερος αδερφός του, ο Πτολεμαίος, θα βασίλευε στην [[Κυρηναϊκή]]. Το [[162 π.Χ.]] ο τελευταίος πήγε στη Ρώμη, ζητώντας να του παραχωρηθεί και η Κύπρος. Χάρις σε συγκλητικούς με επιρροή, το αίτημα του έγινε δεκτό και εστάλησαν απεσταλμένοι στον Πτολεμαίο ΣΤ΄ για να το μεταφέρουν. Εκείνος, γνωρίζοντας πως η Ρώμη δεν ήταν πρόθυμη να επιβάλει με τα όπλα τη θέλησή της, συνέχιζε να αρνείται με διπλωματικούς τρόπους για οχτώ χρόνια.
Γραμμή 21:
 
== Ενδοοικογενειακές Έριδες ==
Ο Πτολεμαίος Η΄, ένα χρόνο αργότερα στέφθηκε φαραώβασιλιά με αιγυπτιακές τελετές στη [[Μέμφις (Αίγυπτος)|Μέμφιδα]]. Κατά τη διάρκεια των εορταστικών εκδηλώσεων ήρθε στον κόσμο ο γιος του από την Κλεοπάτρα Β΄, και για να εορταστεί η ευχάριστη σύμπτωση έμεινε γνωστός ως [[Πτολεμαίος Μεμφίτης]]. Οι εορτασμοί αμαυρώθηκαν με την εκτέλεση μερικών ατόμων από την [[Κυρήνη]] που είχαν έρθει στην πρωτεύουσα μαζί με τον Πτολεμαίο Η΄. Η κατηγορία εναντίον τους ήταν πως μίλησαν με ασέβεια για την εταίρα του Φαραώβασιλιά, την [[Ειρήνη (εταίρα Πτολεμαίου Η΄)|Ειρήνη]].
 
Μέσα στα επόμενα δυο – τρία χρόνια οι σχέσεις μέσα στο βασιλικό οίκο έγιναν τεταμένες. Η Κλεοπάτρα Β΄, εκτός από τους δύο γιους που προαναφέρθηκαν, είχε με τον Πτολεμαίο ΣΤ΄ και δύο κόρες, οι οποίες ονομάζονταν και οι δυο Κλεοπάτρα. Η μία, η [[Κλεοπάτρα Θεά]], ήταν βασίλισσα της [[Συρία]]ς και μακριά, ωστόσο η άλλη έμενε ακόμη στο παλάτι. Ο Πτολεμαίος παντρεύτηκε και αυτήν, χωρίς να χωρίσει τη μητέρα της, κι έτσι στα επίσημα έγγραφα οι δύο γυναίκες εμφανίζονται ως «Κλεοπάτρα η Αδερφή» και «Κλεοπάτρα η Σύζυγος». Και οι τρεις αναγνωρίζονταν ως κυβερνήτες της Αιγύπτου και ίσως ήταν επικίνδυνο για τον Πτολεμαίο να αμφισβητήσει ανοιχτά τα δικαιώματα της αδερφής του. Οι σχέσεις τους όμως δεν ήταν καθόλου καλές.
Γραμμή 30:
Το [[131 π.Χ.|131]] – [[130 π.Χ.]] η επαναστατική διάθεση που υπήρχε στην Αλεξάνδρεια ξέσπασε και η ρήξη ανάμεσα στο βασιλιά και την αδερφή του ήταν οριστική. Ο όχλος προσπάθησε να βάλει φωτιά στο παλάτι, αναγκάζοντας τον Πτολεμαίο να το σκάσει με προορισμό την Κύπρο, παίρνοντας μαζί την [[Κλεοπάτρα Γ΄ της Αιγύπτου|Κλεοπάτρα Γ΄]], τα παιδιά που είχαν στο μεταξύ αποκτήσει και το γιο του από την Κλεοπάτρα Β΄, Πτολεμαίο Μεμφίτη, που ήταν περίπου έξι ή επτά ετών. Η Κλεοπάτρα Β΄ έμεινε μοναδικός ηγεμόνας της χώρας για μια περίοδο με το όνομα '' Κλεοπάτρα Φιλομήτωρ Σωτήρα'', αλλά απομακρυσμένες περιοχές εξακολούθησαν να θεωρούν κάτοχο του θρόνου τον Πτολεμαίο και πρακτικά το κράτος διαιρέθηκε.
 
Ο Πτολεμαίος στην Κύπρο συγκέντρωσε ένα μισθοφορικό στρατό για να συνεχίσει τον πόλεμο κατά της αδερφής του. Η Αλεξάνδρεια έστειλε από την πλευρά της μήνυμα σε ένα νόθο γιο του Πτολεμαίου που κυβερνούσε τότε την Κυρηναϊκή, προσκαλώντας τον στην πόλη. Ο Πτολεμαίος είδε κίνδυνο σε αυτό, κάλεσε το γιο του κοντά του και κατόπιν τον θανάτωσε. Εξαγριωμένος ο όχλος γκρέμισε τα αγάλματα του Φαραώβασιλιά από την πρωτεύουσα, κίνηση που ο έκπτωτος Φαραώβασιλιάς απέδωσε στην Κλεοπάτρα Β΄. Για εκδίκηση σκότωσε το γιο του, Πτολεμαίο Μεμφίτη, που ήταν τότε δεκατεσσάρων ετών, τεμάχισε το σώμα του και το έστειλε μέσα σε ένα κουτί σαν δώρο γενεθλίων στη μητέρα του.
 
Το [[129 π.Χ.]] ο Πτολεμαίος ανέκτησε την Αλεξάνδρεια με στρατιωτικά μέσα, αν και οι εχθροπραξίες ανάμεσα στους δυο στρατούς συνεχίστηκαν και το επόμενο χρονικό διάστημα. Στο μεταξύ, η Κλεοπάτρα Β΄ εγκατέλειψε την Αίγυπτο και κατέφυγε στην Αυλή του γαμπρού της, [[Δημήτριος Β΄ Νικάτωρ|Δημητρίου Β΄]], στην [[Αντιόχεια]]. Εκεί έπεισε το Δημήτριο να επιτεθεί στην Αίγυπτο για να αποζημιωθεί για προσωπικές του ατυχίες, αλλά μέχρι να φτάσει στα σύνορα αντιμετώπισε επανάσταση στα δικά του εδάφη. Ο Πτολεμαίος συνέβαλε στην πτώση του βοηθώντας έναν νέο βασιλιά να ανέβει στο θρόνο, τον [[Αλέξανδρος Β΄ Ζαβίνας|Αλέξανδρο Β΄]], και σύντομα ο Δημήτριος εξουδετερώθηκε και θανατώθηκε, πιθανώς με τη βοήθεια της πρώην γυναίκας του – και κόρης της Κλεοπάτρας Β΄ από τον πρώτο της γάμο – της Κλεοπάτρας Θεάς.
 
== Το Διάταγμα του 118 π.Χ. ==
Βλέποντας τις ελπίδες της να διαψεύδονται, η Κλεοπάτρα Β΄, επέστρεψε στην Αλεξάνδρεια (περ. [[124 π.Χ.]]) στην παλιά της θέση, όπως ακριβώς πριν την επανάσταση. Όσο για τον πόλεμο με τη Συρία, ο Πτολεμαίος έπαψε να ασχολείται, αφού κατάφερε να ανεβάσει στο θρόνο της την κόρη του, την [[Τρύφαινα]]. Η συμφιλίωση των κυβερνώντων της Αιγύπτου δεν σήμανε την άμεση παύση πυρός, καθώς εχθροπραξίες και σύγχυση βασίλευαν ακόμη σε κάποιες περιοχές, μέχρι το [[118 π.Χ.]], οπότε και ένα διάταγμα που δημοσιεύτηκε σε όλο το βασίλειο ξεκαθάρισε τα πράγματα. Αποτελεί ένα είδος συμφωνίας ανάμεσα στο βασιλιά και την Κλεοπάτρα τη Β΄, με αρκετούς συμβιβασμούς από την πλευρά του Πτολεμαίου. Στόχος του ήταν να σβήσει το πρόσφατο παρελθόν και να αποδώσει νομιμότητα στην ιδιοκτησία γης και προνομίων όπως αυτά είχαν ήδη διαμορφωθεί. Το διάταγμα αυτό ήταν πράγματι πολύ σημαντικό και έδινε έμφαση στη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου του λαού και στις ανθρώπινες ελευθερίες. Κάποιοι ιστορικοί το θεωρούν απόδειξη του γεγονότος ότι ο Πτολεμαίος δεν ήταν τελικά το τέρας που οι αρχαίες πηγές σκιαγραφούν. Άλλοι θεωρούν πως ήταν η εκρηκτική κατάσταση που ώθησε τον Φαραώβασιλιά να πάρει τα μέτρα που θα κατεύναζαν τα πλήθη. Άλλοι το αποδίδουν στην Κλεοπάτρα Β΄ και άλλοι, τέλος, θεωρούν πως ίσως να μην ενεπλάκη σε αυτό κανένας από τους κυβερνώντες, αλλά κάποιος σύμβουλος ή γραφειοκράτης.
 
Το διάταγμα του 118 π.Χ. προβλέπει άρθρα για την προστασία των γηγενών, ή τουλάχιστον ορισμένων κοινωνικών τάξεων, ενάντια στην καταπίεση από τους βασιλικούς αξιωματούχους, και που θα εξασφάλιζαν στο ιερατείο τα προνόμια που είχαν κερδίσει. Ωστόσο αυτές οι κινήσεις ίσως να πηγάζουν από την ανάγκη να γίνει μια κίνηση συμφιλίωσης ανάμεσα στους γηγενείς και την εγκαθιδρυμένη εκ νέου τάξη, και όχι μια συστηματική προσπάθεια παροχής προνομίων προς τους Αιγυπτίους. Καθώς οι τελευταίοι όλο και περισσότερο έβρισκαν τρόπους να εισχωρούν στη γραφειοκρατία, η ανάγκη αποκατάστασης των σχέσεων μαζί τους ήταν επιτακτική.
Γραμμή 54:
|-
! 182 π.Χ.
| Γέννηση του '''Πτολεμαίου H΄ Ευεργέτη Β΄ Φύσκονος''', γιου του Φαραώβασιλιά [[Πτολεμαίος Ε΄ Επιφανής|Πτολεμαίου Ε΄ του Επιφανούς]] και της [[Κλεοπάτρα Α΄ της Αιγύπτου|Κλεοπάτρας Α΄]], κόρης του [[Αντίοχος Γ΄ ο Μέγας|Αντίοχου Γ΄ του Μέγα]].
|-
! 180 π.Χ.
Γραμμή 138:
|-
! 131 π.Χ.
| Η Κλεοπάτρα Β΄ ελέγχει πλέον την [[Αλεξάνδρεια]]. Ο όχλος προσπαθεί να κάψει το παλάτι, αναγκάζοντας τοτον φαραώβασιλιά να το σκάσει από την πόλη.
|-
!