|
== Πολεμική δράση ==
Ο Σταυριανός Μπίρης γεννήθηκε στην Κρήτη το [[1847]] και συμμετείχε ενεργά στις [[Κρήτη|κρητικές]]τοπικές επαναστάσεις του [[1878]] (όπου μάλιστα όντας επικεφαλής 150 ανδρών έφτασε μέχρι τα πρόθυρα του [[Ρέθυμνο|Ρεθύμνου]]<ref>''Αθήναι'', 7 Αυγούστου 1905.</ref>) και του [[Κρητική Επανάσταση (1895-1898)|1895-1898]]<ref name="Kriti">Εγκυκλοπαίδεια ''Κρήτη - Το Αφιέρωμα'', Εκδόσεις Αρσινόη, χ.χ. , τόμος 7ος, σελ. 243.</ref>.
Το [[1905]], έλαβε μέρος στην Επανάσταση του Θέρισου που οργανώθηκε από τους [[Ελευθέριος Βενιζέλος|Ε. Βενιζέλο]], [[Κωνσταντίνος Μάνος (ποιητής)|Κ. Μάνο]] και [[Κωνσταντίνος Φούμης|Κ. Φούμη]] κατά της αρμοστείας του [[Γεώργιος της Ελλάδας|πρίγκιπα Γεωργίου]] και υπέρ της ένωσης της [[Κρήτη|Κρήτης]] με την [[Ελλάδα]]. Μάλιστα ήταν παρών μαζί με άλλους πολιτικούς και οπλαρχηγούς στην επίσημη κήρυξη της επανάστασης στο Θέρισο, στις [[10 Μαρτίου]] του [[1905]]<ref>Γιάννη Καψάλη, ''Η επανάσταση του Θέρισου'', Δωρικός, Αθήνα 1987, σελ 115.</ref>.
Στις αρχές Ιουνίου πολιορκήθηκε μαζί με 30 άνδρες του από τις [[Ρωσία|ρωσικές]] δυνάμεις στο [[Ατσιπόπουλο Ρεθύμνης|Ατσιπόπουλο]], έπειτα όμως από την άφιξη έτερων επαναστατών, οι Ρώσοι υποχώρησαν<ref>''Εμπρός'', 17 Ιουνίου 1905.</ref><ref>Γιάννη Καψάλη, 1987, σελ 169-170.</ref>. Παράλληλα, την [[1 Αυγούστου|1η Αυγούστου]] υπέγραψε μαζί με άλλους οπλαρχηγούς επιστολή διαμαρτυρίας έναντι των βιαιοπραγιών που διέπραξαν Ρώσοι στρατιώτες<ref>''Εμπρός'', 2 Αυγούστου 1905.</ref>.
Την επόμενη ημέρα, συμμετείχε στη μάχη του [[Ατσιπόπουλο Ρεθύμνης|Ατσιπόπουλου]] που διεξήχθη ανάμεσα στις επαναστατικές δυνάμεις των βενιζελικών και τη μικτή δύναμη [[Κρητική Χωροφυλακή|χωροφυλακής]] και [[Ρωσία|Ρώσων]]. Κατά τη διάρκεια της μάχης, οέπεσε Μπίρης,νεκρός χτυπημένος από σφαίρα στο νεφρό ενώ προσπαθούσε να παροτρύνει τους επαναστάτες να πραγματοποιήσουν έφοδο<ref>''Αθήναι'', 4 Αυγούστου 1905.</ref>,. έπεσεΕκτός νεκρόςτου χτυπημένοςιδίου απόσκοτώθηκαν σφαίραστην στοίδια νεφρό ενώ εκτός του ιδίου σκοτώθηκανμάχη άλλοι πέντε επαναστάτες<ref>Από την πλευρά τους οι Ρώσοι είχαν ένα νεκρό και 3 τραυματίες ενώ δεν αναφέρθηκαν απώλειες για την χωροφυλακή. Αν και υποστηρίχτηκε ότι οι πραγματικές απώλειες των Ρώσων ήταν 60 νεκροί και δεκάδες τραυματίες που μεταφέρθηκαν με πλοίο σε νοσοκομείο της [[Αθήνα|Αθήνας]], κάτι τέτοιο διαψεύστηκε (βλ. ''Εμπρός'', 7 Αυγούστου 1905).</ref>.
Μετά τητο μάχητέλος της σύγκρουσγς, η ηγεσία των ρωσικών δυνάμεων αρχικά δεν επέτρεψε στους συγγενείς του Μπίρη να παραλάβουν το πτώμα του<ref>''Αθήναι'', 5 Αυγούστου 1905.</ref>. Τελικά η σορός του παρελήφθη από τους επαναστάτες και μεταφέρθηκε στο Ζουρίδι όπου και ετάφη. Στην κηδεία του εκφωνήθηκαν επικήδειοι λόγοι από τα στελέχη της επαναστατικής κυβέρνησης, Κωνσταντίνο Μάνο και Εμμανουήλ Παπαδερό<ref>''Σκριπ'', 7 Αυγούστου 1905.</ref>.
Σύμφωνα με πηγές προσκείμενες στην κυβέρνηση του αρμοστή [[Γεώργιος της Ελλάδας|Γεωργίου]], ο Μπίρης λίγο καιρό πριν σκοτωθεί είχε εκφράσει έντονο προβληματισμό σχετικά με τις εμφύλιες συγκρούσεις στην [[Κρήτη]]<ref>''Σκριπ'', 11 Αυγούστου 1905.</ref>.
|
