Βικιπαίδεια

Φώτης Κόντογλου: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιήγηση ιστορικού διαδραστικά
← Προηγούμενη διαφοράΕπόμενη διαφορά →
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
ΟπτικήΚώδικας wiki
Αποκατάσταση πλαισίου πληροφοριών
αρχείο + μικρές διορθώσεις
Γραμμή 2:
|πραγματικό όνομα = Φώτιος Αποστολέλης
|θάνατος = {{Ηθηλ|1965|7|13|1895|11|8}}
|τόπος θανάτου = [[Αθήνα]]
|εθνικότητα = Έλληνας
|υπηκοότητα =
Γραμμή 15:
==Η ζωή του==
===Τα αρχικά χρόνια===
Ο Φώτης Κόντογλου, γιος του Νικόλαου Αποστολέλλη και της Δέσπως Κόντογλου, γεννήθηκε στο Αϊβαλί στις 8 Νοεμβρίου του 1895.{{efn|Οι χρονολογίες γέννησής τους κυμαίνονται από το 1892 έως το 1897 στα διάφορα βιογραφικά σημειώματα που δίνει ο ίδιος αλλά και άλλοι που έγραψαν γι' αυτό. Το 1895 το δηλώνει ο ίδιος σε αυτόγραφο σημείωμά του.{{sfnp|Ζίας|1991|σ=15}} .}} Είχε τρία ακόμα αδέλφια: τον Γιάννη, τον Αντώνη και την Τασίτσα. Ένα χρόνο μετά έχασε τον πατέρα του -&mdash; ναυτικός στο επάγγελμα- &mdash; και την κηδεμονία των τεσσάρων παιδιών ανέλαβε ο θείος του, Στέφανος Κόντογλου, ηγούμενος της μονής της Αγίας Παρασκευής, στον οποίο οφείλεται και η χρήση του επωνύμου της οικογένειας της μητέρας του.{{sfnp|Ζίας|1991|σσ=15–16}} Τα παιδικά και νεανικά του χρόνια τα έζησε στο [[Αϊβαλί]]. Εκεί τελείωσε το Σχολαρχείο και το Γυμνάσιο το 1912· στο Γυμνάσιο ήταν συμμαθητής με τον λογοτέχνη και ζωγράφο [[Στρατής Δούκας|Στρατή Δούκα]] και ήταν μέλος μιας ομάδας μαθητών που εξέδιδε το περιοδικό ''Μέλισσα'', από το 1911, το οποίο ο Κόντογλου διακοσμούσε με ζωγραφιές.<ref name="bio8">[[#bio|«Βιοεργογραφικό σημείωμα»]], σελ. 8.</ref>
 
Μετά την αποφοίτησή του γράφτηκε στη Σχολή Καλών Τεχνών στην [[Αθήνα]] το 1913, στην Γ' τάξη.{{sfnp|Ζίας|1991|σ=16}} Το 1913–1914 έμενε με τον [[Στρατής Δούκας|Στρατή Δούκα]] στη Νεάπολη και στην Κυψέλη και μετά με τον Παπαλουκά στην Κολοκυνθού.{{sfn|Παγάνος|σ=50}} Λόγω οικονομικών δυσκολιών εργαζόταν ως ρετουσέρ στο φωτογραφείο Μπούκα και Καλιαμπέκου.{{sfn|Παγάνος|σ=50}} Το 1914 εγκατέλειψε τη σχολή του και πήγε στο [[Παρίσι]], όπου μελέτησε το έργο διαφόρων σχολών ζωγραφικής. Παράλληλα συνεργαζόταν με το περιοδικό ''Illustration'' και το 1916 κέρδισε το πρώτο βραβείο εικονογράφησης βιβλίου σε διαγωνισμό του περιοδικού, για αυτήν της ''Πείνας'' του [[Κνουτ Χάμσουν]]. Εργάστηκε ως τορναδόρος και ανθρακωρύχος.{{sfn|Παγάνος|σ=51}} Το 1917 έκανε ταξίδια στην [[Ισπανία]] και την [[Πορτογαλία]] και το 1918 επέστρεψε στην [[Γαλλία]].
Γραμμή 21:
Επέστρεψε στην πατρίδα του το 1919, μετά την λήξη του [[Α' Παγκόσμιος Πόλεμος|Α' Παγκοσμίου Πολέμου]]. Διορίστηκε καθηγητής στο Παρθεναγωγείο της πατρίδας του όπου δίδασκε γαλλικά και τεχνικά. Ίδρυσε τον πνευματικό σύλλογο ''Νέοι Άνθρωποι'' και έγινε πρόεδρος. Το 1921 επιστρατεύτηκε για τη [[Μικρασιατική Εκστρατεία]]. Το 1922 πήρε το δρόμο της προσφυγιάς με ένα καΐκι.{{sfn|Παγάνος|σσ=51–52}} Το 1923 έκανε ταξίδι στο [[Άγιο Όρος]] με πρόθεση να καλογερέψει.{{sfn|Παγάνος|σ=52}}
 
Το 1923, επίσης, πραγματοποίησε μια πρώτη έκθεση με έργα ζωγραφικής του στη [[Μυτιλήνη]] με τον [[Κωνσταντίνος Μαλέας|Κωνσταντίνο Μαλέα]]. Μετέφερε την έκθεση τον ίδιο χρόνο στην Αθήνα στην αίθουσα του Λυκείου των Ελληνίδων, παρουσιαζόμενος για πρώτη φορά ως ζωγράφος στο αθηναϊκό καλλιτεχνικό κοινό.{{sfnp|Ζίας|1991|σ=18}} Το 1925 εξέδωσε το περιοδικό ''Φιλική Εταιρία''.{{sfnp|Αργυρίου|2002α|σ=102}} Το 1926 παντρεύτηκε τη Μαρία Χατζηκαμπούρη και εγκαταστάθηκε στη [[Νέα Ιωνία Αττικής|Νέα Ιωνία]].<ref name="bio8"/> Το 1927 γεννήθηκε η μοναχοκόρη του Δέσποινα.{{sfnp|Ζίας|1991|σ=44}} Την ίδια χρονιά ξεκίνησε τη συνεργασία του με το περιοδικό του [[Κωστής Μπαστιάς|Κωστή Μπαστιά]] ''Ελληνικά Γράμματα''.{{sfnp|Αργυρίου|2002α|σ=209}}. Το 1933 έλαβε τελικά το πτυχίο από τη Σχολή Καλών Τεχνών - ''Απολυτήριον γραφικής'', με βαθμό ''Λίαν καλώς''{{sfn|Χατζηφώτης|σ=213}} προκειμένου να διδάξει στο Κολλέγιο Αθηνών,{{sfnp|Ζίας|1998|σ=241}} ζωγραφική και ιστορία της τέχνης.{{sfn|Χατζηφώτης|σ=213}} Στη διάρκεια του Μεσοπολέμου εργάστηκε ως συντηρητής εικόνων σε μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους: το 1931 στο [[Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο|Βυζαντινό Μουσείο της Αθήνας]], του οποίου ζωγράφισε το συντριβάνι,<ref>[[#CITEREFΖίας1991|Ζίας (1991)]], σελ. 48. [[#CITEREFΧατζηφώτης|Χατζηφώτης]], σελ. 112.</ref> στο Μουσείο Κέρκυρας το 1935, στο Κοπτικό Μουσείο στο [[Κάιρο]], το 1937 και μεταξύ 1936 και 1938 κατά διαστήματα στο [[Μυστράς|Μυστρά]] όπου καθάριζε τις τοιχογραφίες των ναών του.{{sfn|Χατζηφώτης|σ=113}}
 
===Κατά την διάρκεια της κατοχής===
Γραμμή 27:
 
===Μετά την απελευθέρωση===
[[File:Fotis Kontoglou house in Athens.jpg|thumb|200px|Το σπίτι του Φώτη Κόντογλου στην Αθήνα.]]
Από το 1948 αρχίζει να αρθρογραφεί στην εφημερίδα ''Ελευθερία'' μέχρι τον θάνατό του.{{sfn|Βιβιλάκης|σ=30}.} Στις 13 Σεπτεμβρίου του 1963 τραυματίστηκε με τη γυναίκα του σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα στη Βούλα.{{sfn|Βιβιλάκης|σ=32}} Το 1959 είχε σύντομη συνεργασία με το [[Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας]], αλλά λόγω διαφωνίας του σχετικά με την ώρα μετάδοσης της εκπομπής του παραιτήθηκε.{{sfn|Χατζηφώτης|σσ=79–80}}
 
===Θάνατος===
Το 1965 υποβλήθηκε σε εγχείρηση δυο λίθων από την κύστη. Τελικά πέθανε στην [[Αθήνα]] στις 13 Ιουλίου του 1965, έπειτα από μετεγχειρητική μόλυνση και ταλαιπωρημένος σωματικά και ψυχικά ύστερα από το ατύχημα που του συνέβη το 1963.{{efn|Στην κηδεία του, στο Α' Νεκροταφείο χοροστάτησε ο τότε Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος [[Αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος Β΄|Χρυσόστομος Β']], ενώ επικήδειο εκφώνησε εκ μέρους της Ακαδημίας Αθηνών ο [[Ηλίας Βενέζης]].{{sfn|Χατζηφώτης|σσ=134–135}} .}}. Τα οστά του μεταφέρθηκαν στο μοναστήρι της Νέας Μάκρης (Όρος Αμώμων).{{sfn|Παγάνος|σ=56}}. Ο Γιάννης Τσαρούχης, άλλοτε μαθητής του, όταν πληροφορήθηκε τον θάνατο του Κόντογλου, βρισκόταν στη Μυτιλήνη και ζωγράφιζε κατά τύχη έναν άγγελο.<ref>''Χάνεται μια μεγάλη μορφή της νεοελληνικής τέχνης'', Ιστορικό Λεύκωμα 1965, σελ. 149, Καθημερινή (1997).</ref>.
 
Το 2014, η κόρη του, Δέσπω, ο σύζυγός της Ιωάννης Μαρτίνος, και οι εγγονοί του Κόντογλου, Παναγιώτης και Φώτης Μαρτίνος, δώρισαν το αρχείο του καλλιτέχνη στο [[Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο|Βυζαντινό Μουσείο Αθηνών]]<ref>Σ. Λέτσιος, «Το αρχείο του Φώτη Κόντογλου στο Βυζαντινό Μουσείο». Εφημ. ''Η Θεσσαλία'' (Βόλος), 27 Ιουλίου 2014, ένθετο «Διαδρομές», σελ. 9.</ref>.
 
==Οι πολιτικές πεποιθήσεις του==
Σύμφωνα με την μαρτυρία του [[Ασημάκης Πανσέληνος|Ασημάκη Πανσέληνου]] ο Κόντογλου, «[...] στην πολιτική το ίδιο ατζαμής, δημοκράτης, θεωρούσε τον εαυτό του κομμουνιστή παρόλες τις θεοκρατικές του αυταπάτες, και έβρισκε πως και τα δύο συμβιβάζονται και υποστήριζε πως ο ρούσσικος κομμουνισμός είναι έκφραση της χριστιανικής ψυχής των Ρώσων[...]». Το καλοκαίρι του 1945 στο περιοδικό ''Ελεύθερα Γράμματα'' δημοσιεύθηκε κείμενο διαμαρτυρίας κατά των Δεξιώνδεξιών εξτρεμιστικών επιθέσεων σε βιβλιοπωλεία, θέατρα, εφημερίδες. Μεταξύ των διανοουμένων που υπογράφουν είναι και ο Κόντογλου.{{sfnp|Αργυρίου|2004|σ=102}}. Τέλος, δεν υπογράφει ο Κόντογλου δεν υπέγραψε τη ''«Δήλωσιν Ελλήνων Επιστημόνων, Λογοτεχνών και Καλλιτεχνών''» που δημοσιεύθηκε ως παράρτημα της Διακήρυξης της Χριστιανικής Ενώσεως Επιστημόνων το 1946.{{Sfn|Βλαχοδήμος|σ=730}}.
 
==Το ζωγραφικό του έργο==
Γραμμή 62 ⟶ 64 :
 
Το συγγραφικό έργο του Κόντογλου διακρίνεται σύμφωνα με τον Γιώργο Παγάνο, σε:
α)# λογοτεχνικό (πρωτότυπα έργα, ταξιδιωτικά, θαλασσινές ιστορίες, λυρικές περιγραφές)<br />▼
 
β)# διασκευές θαλασσινών ιστοριών από την εποχή των Ανακαλύψεων<br />▼
▲α) λογοτεχνικό (πρωτότυπα έργα, ταξιδιωτικά, θαλασσινές ιστορίες, λυρικές περιγραφές)<br />
γ)# βιογραφίες ιστορικών προσώπων, οσίων και αγίων της Εκκλησίας<br />▼
▲β) διασκευές θαλασσινών ιστοριών από την εποχή των Ανακαλύψεων<br />
δ)# άρθρα ή δοκίμια για την παράδοση και τις αξίες της, τη βυζαντινή τέχνη, πολεμικά κατά του καθολικισμού και των ευρωπαϊκών προτύπων, και<br />▼
▲γ)βιογραφίες ιστορικών προσώπων, οσίων και αγίων της Εκκλησίας<br />
ε)# ποικίλα θρησκευτικά κείμενα προς ''οικοδόμησιν'' των πιστών{{sfn|Παγάνος|σ=59}}.▼
▲δ)άρθρα ή δοκίμια για την παράδοση και τις αξίες της, τη βυζαντινή τέχνη, πολεμικά κατά του καθολικισμού και των ευρωπαϊκών προτύπων, και<br />
▲ε)ποικίλα θρησκευτικά κείμενα προς ''οικοδόμησιν'' των πιστών{{sfn|Παγάνος|σ=59}}.
 
===Λογοτεχνικό έργο===
Γραμμή 121 ⟶ 122 :
Το θησαυρισμένο συγγραφικό έργο του Κόντογλου εκτείνεται σε 11 τόμους ενώ οι πληροφορίες μιλάνε για μεγάλο αθησαύριστο έργο διάσπαρτο σε διάφορα έντυπα ή φυλαγμένο σε αρχεία. Επίσης πολύ σημαντικό είναι και το αρχείο της αλληλογραφίας του. Η κατάσταση δυσχερένεται και από το γεγονός ότι ο ίδιος ο Κόντογλου δεν κρατούσε βιβλιογραφικό αρχείο των δημοσιεύσεών του.{{sfn|Παγάνος|σ=58}}<ref>Λίστες με τα έργα του υπάρχουν πολλές, Θανάσης Νιάρχος, «Βιβλιογραφία Φώτη Κόντογλου», στο: Μνήμη Κόντογλου, εκδ.Αστήρ-Παπαδημητρίου,Αθήναι 1975, σελ.329-333. [[#CITEREFΧατζηφώτης|Χατζηφώτης]], σελίδες 20–32.</ref>{{efn|Ο φιλόλογος Σταύρος Ζουμπουλάκης επισημαίνει την απογοητευτική κατάσταση που επικρατεί στην πλειονότητα των εκδόσεων των έργων του Κόντογλου (Ακρίτας, Αρμός και Παπαδημητρίου) καθώς δεν σημειώνεται στα περισσότερα από τα έργα του ή συναγωγές άρθρων του η ημερομηνία της πρώτης τους δημοσίευσης γεγονός που δυσχεραίνει την μελέτη της εξέλιξης του έργου του.{{sfn|Ζουμπουλάκης|σσ=825–829}} }}
 
*''Pedro Cazas'' (Παρίσι 1920){{efn|το Παρίσι δηλώνει τον τόπο συγγραφής του.{{sfnp|Αργυρίου|2002α|σ=47}} .}} - Αϊβαλί, τυπογραφείο Κυδωνιακού Αστέρα /εκδ. οίκος Χ. Γανιάρη και Σία, Αθήναι, χ.χ.ε. [1922].
*''Βιβλία του Βέγα. Φ. Κόντογλου: Βασάντα. Με ζωγραφιές και με πλουμίδια απ' το χέρι το συγγραφέα'', εκδ. Χρ. Γιανιάρης, χ.χ.ε., [1923].
*''Η τέχνη του Άθω. Αντιγραφή και ανασυγκρότηση Φώτη Κόντογλου'', εκδ. Χρ. Γάνιαρης, χ.χ.ε., [1923].
*''Ταξείδια σε διάφορα μέρη της Ελλάδας και της Ανατολής, περιγραφικά του τίτι ακούμε από τα χρόνια των Βυζαντινών, των Φράγκων, των Βενετσάνων και των Τούρκων'', Αθήνα, 1928.
*F. Contoglou, ''Icons et Fresquesfresques d'art Art Byzantinbyzantin'', AthenesAthènes, 1932.
* [Με τη συνεργασία του Ανδρέα Ξυγγόπουλου], ''Τοιχογραφίαι εκκλησιών του Υμηττού. Μοναί Θεολόγου και Καισαριανής'', εκδ. Ανωνύμου Εταιρείας'' «Ελληνικές Τέχνες''», Αθήναι 1933.
*''Ο Αστρολάβος. Βιβλίο παράξενο γραμμένο από το Φώτη Κόντογλου'', Κέρκυρα 1935 [Αθήνα, 1934-στο εσώφυλλο].{{sfnp|Ζίας|1991|σσ=66–68}}
*''Φημισμένοι άντρες και λησμονημένοι'', εκδ. Αετός, 1942.
*''ὉΟ θεός Κόνανος καίκαι τότο μοναστῆριμοναστήρι του τότο λεγόμενο καταβύθισηΚαταβύθιση'', εκδ. Σ. Νικολόπουλος, Αθήναι 1943.
*''ἹστορίεςΙστορίες καίκαι περιστατικά κι' ἄλλα γραψίματα λογῆςλογής λογῆςλογής'', Νικολόπουλου, 1944.
*''ὉΟ κουρσάρος Πέδρο ΚαζᾶςΚαζάς'', Γλάρος, 1944.{{efn|Ο Μ. Καραγάτσης με αφορμή την επανέκδοσή του θα γράψει,: «[...]είναιΕίναι χρονολογικά το πρώτο βιβλίο της νέας πεζογραφίας [...…] Μας φάνηκε σα να φυσούσε στη λογοτεχνία μας ένας άνεμος από τις μεγάλες θάλασσες».»{{sfnp|Αργυρίου|2002α|σ=390}} Ο Αιμίλιος Χουρμούζιος έγραψε,: «[...]ταΤα λάθη, αν υπάρχουν, λάθη που και που κάποιας αστάθειας ύφους, κάποιου βιασμού της πρωτοτυπίας για να γίνει πιο φανταχτερή [...…] δεν είναι ούτε για να αναφέρονται[...]».{{sfnp|Αργυρίου|2003|σσ=246–247}} Ο 'Αλκης Θρύλος θα πει πως για το πρωτόλειο αυτό έργο του θα παραμείνει αξεπέραστος και είναι «το κορυφαίο του έργο».{{sfnp|Αργυρίου|2004|σ=92}} }}
*''Ιστορία ενός καραβιού που χάθηκε απάνου σε μια ξέρα'', εκδ,. Πήγασου, Αθήναι 1944.
*''ἛλληναςΈλληνας θαλασσινός στίςστις θάλασσες τῆςτης νοτιᾶςνοτιάς'', Γλάρος, 1944.
*''Η Αφρική και οι θάλασσες της Νοτιάς'', Γλάρος, 1944.
*''Ο μυστικός κήπος'',εκδ. Αστήρ, 1944.
*''ΟἱΟι ἀρχαῖοιαρχαίοι ἄνθρωποιάνθρωποι τῆςτης ἈνατολῆςΑνατολής: ἹστορίαΙστορία ἀληθινήαληθινή'', Νικολόπουλος, 1945.
*''Βίος και άσκησις του οσίου πατρός ημών Αγίου Μάρκου του αναχωρητού του εξ Αθηνών'', [1947].
*''Βίος και πολιτεία του Βλασίου Πασκάλ του διά Χριστόν σαλού'', εκδ. Ι. Κολλάρος και σίαΣία, Αθήναι 1947.
*''Άνθος, ήγουν λόγια ανθολογημένα από τους πατέρας υπό Φ. Κόντογλου'', εκδ. Ελληνική Δημιουργία, 1949.
*''ἩμερολόγιονΗμερολόγιον παιδικόν τοῦτου 1949'', ἈποστολικήΑποστολική Διακονία, 1949.
*''Η λειτουργική τέχνη ή βυζαντινή ζωγραφική'', Αθήνα 1956.
*''Η Αγιασμένηαγιασμένη Ελλάδα'', Αθήναι 1957-ανάτυπο. (Ανάτυπο από τα ''Δίπτυχα της Ορθοδοξίας'').
*''Όρη Άγια'', Αθήναι 1958.
*''Βίβλος καλούμενη '''Έκφρασις''' ''τομ. α, &amp; β, εκδ. Αστήρ-Παπαδημητρίου, Αθήναι 1960{{efn|Για το έργο αυτό σημείωνε σε βιβλιοκρισία του ο Μαρίνος Καλλιγάς,: «[...]έρχεταιΈρχεται να καλύψει ένα κενό της εποχής μας. [...…]θα Θα μπορούσε να αποτελέσει έναν κανόνα της σύγχρονης εικονογράφησης των εκκλησιών μας.», [[Μαρίνος Καλλιγάς]], «''Έκφρασις της παντίμου Ορθοδόξου Αγιογραφίας''. Το έργο του Κόντογλου ως κανών της εικονογραφήσεως των εκκλησιών μας», στο: του ιδίου, ''Τεχνοκριτικά 1937-1982'', εκδ. Μουσείο Μπενάκη-Άγρα, Αθήνα, 2003, σελ. 357-358.}}
*''Η απελπισία του θανάτου εις την θρησκευτικήν ζωγραφικήν της Δύσεως και η ειρηνόχυτος και πλήρης ελπίδος ορθόδοξος εικονογραφία'', Αθήναι 1961.
*''Έργα Α΄. Το Αϊβαλί η πατρίδα.'', εκδ. Αστήρ-Παπαδημητρίου, Αθήναι 1962.
*''Έργα Β'Β΄. Αδάμαστες ψυχές.'', εκδ. Αστήρ-Παπαδημητρίου, Αθήναι 1962.
*''Η εν Χριστώ θαυμαστή μεταμόρφωσις της Αικατερίνης Λύτρα'', Αθήναι 1962.
*''Έργα Γ'Γ΄. Η πονεμένη Ρωμιοσύνη'', εκδ. Αστήρ-Παπαδημητρίου, Αθήναι 1963.
*''Τι είναι η Ορθοδοξία και τι είναι ο Παπισμός. Απλαί και ταπειναί σκέψεις ένός πιστού τέκνου της Μίας, Αγίας Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας, Αθήναι, 1964 (α΄εκδα΄ εκδ. και β'β΄ εκδ. με προσθήκη προλόγου και επιλόγου).
*''Έργα Δ'Δ΄., Γιαβάς ο θαλασσινό και άλλες ιστορίες'', εκδ. Αστήρ-Παπαδημητρίου, 1965.
*''Ο Παπάπαπα-Νικόλας Πλανάς, εκδ,. Αστήρ-Παπαδημητρίου, 1965.
*''Έργα Ε',Ε΄. Πέδρο Καζάς-, Βασάντα και άλλες ιστορίες'', εκδ. Αστήρ-Παπαδημητρίου, 1967.
*''Ο Καστρολόος'', εκδ. Βιβλιοπωλείον της Εστίας, Αθήνα, 19871977 (ββ΄ εκδ). [1977]1987).
*''Το Αϊβαλί, η πατρίδα μου'', Παπαδημητρίου, 2000.
*''Παναγία και Υπεραγία: Η μετά τόκον παρθένος και μετά θάνατον ζώσα'', Αρμός, 2000.
Γραμμή 163 ⟶ 164 :
*''Μυστικά άνθη: Ήγουν: Κείμενα γύρω από τις αθάνατες αξίες της ορθόδοξης ζωής'', Παπαδημητρίου, 2001
*''Χριστού γέννησις: Το φοβερόν μυστήριον'', Αρμός, 2001.
*''Για να πάρουμε μια ιδέα περί ζωγραφικής'', Αθήνα : Αρμός, 2002.
*''Σκληρό τάμα'', εικονογράφηση Γιώργου Κόρδη, Αρμός, 2003.
*''Το πάρσιμο της Πόλης'', εικονογράφηση Σταμάτης Μπονάτσος, Ακρίτας, 2003.
Γραμμή 198 ⟶ 199 :
*{{cite book|συγγραφέας=Χατζηφώτης, Ιωάννης |λήμμα-συγγραφέα=Ιωάννης Χατζηφώτης |τίτλος=Φώτιος Κόντογλου. Η ζωή και το έργο του |εκδότης=Γραμμή |έτος=1978 |τόπος-έκδοσης=Αθήνα |ref={{SfnRef|Χατζηφώτης}} }}
*{{cite book|συγγραφέας= |κεφάλαιο=Βιοεργογραφικό σημείωμα |τίτλος=Φώτιος Κόντογλου |εκδότης=Εθνική Πινακοθήκη-Μουσείο Αλέξανδρου Σούτζου |έτος=1978 |τόπος-έκδοσης=Αθήνα |url=http://www.nationalgallery.gr/library/assets/media/PDF/kontoglou_1978.PDF |ref=bio}}
*Αλέξης Ζήρας, «Κόντογλου Φώτης», ''Λεξικό της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας'', εκδ. Πατάκης, 2007, σελ.1117-1119.
*π. Σταμάτης Σκλήρης, ''«Φόβος και ελευθερία στο λειτούργημα της εικονογραφίας''», ''Σύναξη'', τ/χτχ. 82, (Απρίλιος-Ιούνιος 2002), σελ. 26-33,ιδ.31-32
*Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο: Φώτης Κόντογλου '' Ό,τι έκανα τόκανα στ΄όνομαστ' όνομα της απλότητας'', Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο, Αθήνα, 2015 [χωρίς σελιδαρίθμιση]
*Τώνης Σπητέρης, 3''Τρεις αιώνεςΑιώνες νεοελληνικήςΝεοελληνικής τέχνηςΤέχνης: 1660-1967'', ττόμ.Β' β΄, Εκδοτικός Οργανισμός Πάπυρος, Αθήνα, 1979
*[[Μαρίνος Καλλιγάς]], «''Έκφρασις της παντίμου Ορθοδόξου Αγιογραφίας''. Το έργο του Κόντογλου ως κανών της εικονογραφήσεως των εκκλησιών μας», στο: του ιδίου, ''Τεχνοκριτικά 1937-1982'', εκδ. Μουσείο Μπενάκη-Άγρα, Αθήνα, 2003, σελ. 355-360
*[[Μαρίνος Καλλιγάς]], «Φώτης Κόντογλου. Η προσφορά και η επίδραση του αγιογράφου και συγγραφέως -&mdash; που πέθανε πριν από μέρες- &mdash; πάνω στη νεοελληνική τέχνη», στο: του ιδίου, ''Τεχνοκριτικά 1937-1982'', εκδ. Μουσείο Μπενάκη-Άγρα, Αθήνα, 2003, σελ.562-565.
*Θανάσης Νιάρχος, «Βιβλιογραφία Φώτη Κόντογλου», στο: ''Μνήμη Κόντογλου'', εκδ. Αστήρ-Παπαδημητρίου, Αθήναι 1975, σελ.329-333.
 
==Βιβλιογραφία==
 
*Μαρία Καζαμία-Τσέρνου, ''«Ο Κόντογλου υπομνηματίζει τον Κόντογλου». '', Επιστημονική Επετηρίδα Θεολογικής Σχολής-τμ.Θεολογίας, Θεσσ/ίκηςΘεσσαλονίκης'', τομ. 15 (2005), σελ. 65-118.
*Ιφιγένεια Μποτουροπούλου, «Ο Φώτης Κόντογλου μεταφραστής του Μολιέρου»,. Πρακτικά Β΄ Πανελληνίου Θεατρολογικού Συνεδρίου Σχέσεις του Νεοελληνικού Θεάτρου με το ευρωπαϊκόΕυρωπαϊκό, περ. ''Παράβασις'', 2004, σελ. 323-334.
*Μάνος Στεφανίδης, «Φώτης Κόντογλου. Ένας μη δυτικός μοντερνισμός».», στοΣτο: του ιδίου, ''Μικρή Πινακοθήκη. Πρόσωπα,κρίσεις και αξίες της νεοελληνικής τέχνης'', εκδ. Καστανιώτης, Αθήνα, 2002, σελ. 46-51.
*Νίκος Χατζηνικολάου, «Τέσσερις Έλληνες ζωγράφοι του 20ου20ού αιώνα. Θεόφιλος, Κόντογλου, Γκίκας, Τσαρούχης»,. ''Ο Πολίτης'', τχ. 2 (1976), σελ. 47-58.
*Βαγγέλης Αθανασόπουλος, ''Η θεωρία και η πράξη της αφηγηματικής τέχνης του Φώτη Κόντογλου'', εκδ. Καρδαμίτσας, Αθήνα, 1986.
*Παναγιώτης Μαστροδημήτρης, «Το πεζογραφικό έργο του Φ. Κόντογλου»,. στοΣτο: ''Πέντε δοκίμια για τη νεοελληνική πεζογραφία'', εκδ. Λύχνος, Αθήνα, 1987, σελ. 69-91.
*''Ζυγός'', τχ. 51-52 (Μάρτιος 1960), σελ. 5-25, και νέα περίοδος αρτχ. 31 (Σεπτ-Οκτ. 1978), σελ. 10-16.
*''Νέα Εστία'', 1965,τομ τόμ. 78, τχ. 914, σελ. 1016-1031, και 1990, τχ. 1515, σελ. 1060-1102.
*''Αιολικά Γράμματα'', τχ. 6, Νοέμβριος-Δεκέμβριος 1971, σελ. 481-592.▼
*Νέα Εστία, 1990, τχ.1515,σελ.1060-1102
*''Κριτικά Φύλλα'', τχ. 22-23, Απρίλιος-Μάιος 1975, σελ. 113-274.
▲*Αιολικά Γράμματα, τχ.6 Νοέμβριος-Δεκέμβριος 1971, σελ.481-592
*Κριτικά Φύλλα''Παράδοση'', τχ. 2221-2322, ΑπρίλιοςΔ΄ Μάιος-Αύγουστος 19751980, σελ.113 1-274101.
*Παράδοση''Διαβάζω'', τχ,. 21-22113, Δ'27 Μάιος-ΑύγουστοςΦεβρουαρίου 19801985, σελ.1 10-10158.
*Διαβάζω''Τετράδια Ευθύνης'', τχ.113 23, 27 Φεβρουαρίου 1985, σελ.10 7-58220.
*Τετράδια Ευθύνης, τχ.23 1985,σελ.7-220
 
==Εξωτερικοί σύνδεσμοι==
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/wiki/Φώτης_Κόντογλου"