Αλέξανδρος Σβώλος: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Προσθήκη σελίδων στις παραπομπές
+ παραπομπές
Γραμμή 43:
 
== Σταδιοδρομία ==
Ο Αλέξανδρος Σβώλος γεννήθηκε το 1892 στο Κρούσοβο (Kruševo)<ref>{{Cite book|url=https://books.google.gr/books?id=ZRowAAAAIAAJ&q=%CE%91%CE%BB%CE%AD%CE%BE%CE%B1%CE%BD%CE%B4%CF%81%CE%BF%CF%82+%CE%A3%CE%B2%CF%8E%CE%BB%CE%BF%CF%82&dq=%CE%91%CE%BB%CE%AD%CE%BE%CE%B1%CE%BD%CE%B4%CF%81%CE%BF%CF%82+%CE%A3%CE%B2%CF%8E%CE%BB%CE%BF%CF%82&hl=el&sa=X&redir_esc=y|title=Αλ. Σβώλος: Η δική μας αλήθεια|last=Τσιριμώκος|first=Ηλίας|publisher=Δίφρος|year=1960|isbn=|location=Αθήνα|page=11}}</ref> ή στην περιοχή [[Μορίχοβο|Μοριχόβου]] της Βορειοδυτικής [[Μακεδονία (ορολογία)|Μακεδονίας]] (σημερινή [[Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας]]). Οι γονείς του, Ιωάννης και Θάλεια, ήταν [[Βλάχοι|βλάχικης]] καταγωγής.<ref>{{Cite book|url=https://books.google.gr/books?id=HX0gAQAAMAAJ&q=%CE%91%CE%BB%CE%AD%CE%BE%CE%B1%CE%BD%CE%B4%CF%81%CE%BF%CF%82+%CE%A3%CE%B2%CF%8E%CE%BB%CE%BF%CF%82&dq=%CE%91%CE%BB%CE%AD%CE%BE%CE%B1%CE%BD%CE%B4%CF%81%CE%BF%CF%82+%CE%A3%CE%B2%CF%8E%CE%BB%CE%BF%CF%82&hl=el&sa=X&redir_esc=y|title=Αρμάνοι οι Βλάχοι|last=Μέρτζος|first=Νικόλαος Ι.|publisher=Ρέκος|year=2001|isbn=978-960-358-143-7|edition=2η|location=Θεσαλονίκη|page=73}}</ref>
 
Σπούδασε [[νομική]] στην [[Κωνσταντινούπολη]] (1911–1912) και κατόπιν στο [[Πανεπιστήμιο Αθηνών]], όπου είχε για δάσκαλο τον διαπρεπή έλληνα συνταγματολόγο [[Νικόλαος Σαρίπολος|Νικόλαο Σαρίπολο]]. Το 1915, ανακηρύχθηκε [[διδάκτορας]] του Πανεπιστημίου Αθηνών με τη διατριβή ''«Το δικαίωμα τού συνεταιρίζεσθαι και το δίκαιον των σωματείων»''.
 
Κατά την περίοδο 1917–1920, διετέλεσε διευθυντής στο [[υπουργείο Εθνικής Οικονομίας]], στην Διεύθυνση Εργασίας και Κοινωνικής Πολιτικής. Από την θέση αυτή, συνέταξε τον νόμο 2112/1920 «περί καταγγελίας συμβάσεως εργασίας», φρόντισε ώστε να κυρωθούν διά νόμου οι Διεθνείς Συμβάσεις Εργασίας της [[Ουάσινγκτον]] και οργάνωσε τις υπηρεσίες του Υπουργείου και της [[Επιθεώρηση Εργασίας|Επιθεώρησης Εργασίας]].<ref>{{Cite book|url=https://books.google.gr/books?id=TnppAAAAMAAJ&q=%CE%91%CE%BB%CE%AD%CE%BE%CE%B1%CE%BD%CE%B4%CF%81%CE%BF%CF%82+%CE%A3%CE%B2%CF%8E%CE%BB%CE%BF%CF%82&dq=%CE%91%CE%BB%CE%AD%CE%BE%CE%B1%CE%BD%CE%B4%CF%81%CE%BF%CF%82+%CE%A3%CE%B2%CF%8E%CE%BB%CE%BF%CF%82&hl=el&sa=X&redir_esc=y|title=Πρόσφυγες στα Βαλκάνια: μνήμη και ενσωμάτωση|last=Γούναρης|first=Βασίλης Κ.|last2=Aarbakke|first2=Vemund|publisher=Εκδόσεις Πατάκη|year=2004|isbn=978-960-16-1177-8|location=Αθήνα|page=230}}</ref>
 
Κατά τα έτη 1921–1922, εργάσθηκε ως γενικός διευθυντής στην [[Προύσα]] της [[Μικρά Ασία|Μικράς Ασίας]] και, κατά παραγγελία του [[Αριστείδης Στεργιάδης|Αριστείδη Στεργιάδη]], Ύπατου Αρμοστή [[Σμύρνη|Σμύρνης]], συνέταξε το [[Σύνταγμα της Ιωνικής Πολιτείας|Σύνταγμα]] της [[Ιωνική Πολιτεία|Ιωνικής Πολιτείας]].
Γραμμή 55:
Κατά την περίοδο 1941–1943, διατέλεσε πρόεδρος της [[Επιτροπή Μακεδόνων και Θρακών|Επιτροπής Μακεδόνων και Θρακών]] και συνέταξε υπομνήματα προς τις [[Ναζιστική Γερμανία|γερμανικές]] Αρχές Κατοχής καταγγέλλοντας τις ωμότητες των [[Βουλγαρία|Βουλγάρων]] κατά των πληθυσμών των δύο αυτών περιοχών,.
 
Τον Απρίλιο του 1944, ύστερα από πολλούς δισταγμούς, δέχθηκε να γίνει πρόεδρος της [[Πολιτική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης|Πολιτικής Επιτροπής Εθνικής Απελευθέρωσης]] (ΠΕΕΑ). Με την ιδιότητα αυτή, αμέσως μετά, ο Σβώλος έλαβε μέρος στο [[Συνέδριο του Λιβάνου]] για την ανασυγκρότηση της ελληνικής κυβέρνησης στο [[Κάιρο]] και την μετατροπή της σε [[Κυβέρνηση Γεωργίου Παπανδρέου Εθνικής Ενότητος 1944|Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας]] υπό τον [[Γεώργιος Παπανδρέου|Γεώργιο Παπανδρέου]], στην οποία θα συμμετείχαν και εκπρόσωποι της ΠΕΕΑ. Στις 6 Σεπτεμβρίου 1944, ο Σβώλος ανέλαβε υπουργός Οικονομικών της κυβέρνησης Παπανδρέου.<ref>{{Cite web|url=http://www.ggk.gov.gr/?p=1044|title=Γενική Γραμματεία της Κυβέρνησης {{!}} Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ (Μάιος 1944)|last=|first=|date=|website=www.ggk.gov.gr|publisher=|accessdate=2016-07-31}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.ggk.gov.gr/?p=1047|title=Γενική Γραμματεία της Κυβέρνησης {{!}} Κυβέρνηση de facto ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ (Οκτώβριος 1944)|last=|first=|date=|website=www.ggk.gov.gr|publisher=|accessdate=2016-07-31}}</ref> Όμως τα μέτρα τα οποία έλαβε για να ανορθώσει την ελληνική οικονομία έδωσαν λαβή σε έντονη αμφισβήτηση και κριτική εναντίον του. Τελικά παραιτήθηκε από υπουργός, μαζί με όλους τους υπουργούς του [[Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο|Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου]] (ΕΑΜ), αρνούμενος να συνυπογράψει την διάλυση του [[Ελληνικός Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός|Ελληνικού Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού]] (ΕΛΑΣ), όπως απαιτούσε ο Γεώργιος Παπανδρέου.<ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=72tf56aT5fMC|title=Αναλύσεις Κειμένων: Γ. Ιωάννου "Η μόνη κληρονομιά" Κ. Καβάφης "Ποιήματα"|last=Μάντης|first=Κωνσταντίνος|publisher=|year=|isbn=|location=|page=37}}</ref> Λίγο καιρό αργότερα, αποπέμφθηκε και από το Πανεπιστήμιο Αθηνών.
 
Από το 1945 έως το 1953 διατέλεσε πρόεδρος του [[ΣΚ-ΕΛΔ]] και, μετά την συγχώνευση του κόμματος αυτού με το [[Δημοκρατικό Κόμμα 1953|Δημοκρατικό Κόμμα]], διετέλεσε πρόεδρος του ενιαίου [[Δημοκρατικό Κόμμα Εργαζόμενου Λαού|Δημοκρατικού Κόμματος του Εργαζομένου Λαού]] (1953–1956).
Γραμμή 66:
Το 1928 δημοσίευσε την μελέτη ''Το Νέον Σύνταγμα και αι βάσεις του Πολιτεύματος'', με την οποία αναδεικνύεται το πώς προέκυψε το προοδευτικό [[Σύνταγμα της Ελλάδας (1927)|Σύνταγμα της Ελληνικής Δημοκρατίας του 1927]]. Η ερμηνεία που δίνει ο Σβώλος για το Σύνταγμα του 1927 έχει χαρακτηριστεί «ριζοσπαστική» για την εποχή της, καθώς ο επιφανής νομικός «κρίνει τους θεσμούς από πολιτικής απόψεως, ιστάμενος επί ωρισμένου εδάφους ηθικοπολιτικής και κοινωνικής φιλοσοφίας, τείνων δηλαδή προς την εμβάθυνσιν της δημοκρατικής ιδέας διά της εξελικτικής μεταμορφώσεως του συγχρόνου τύπου του κράτους εις πολιτικήν και κοινωνικήν δημοκρατίαν». Με άλλα λόγια, «ο Σβώλος μιλά για το κράτος και τους πολιτικούς θεσμούς με το βλέμμα του στραμμένο προς την κοινωνία» (Γ. Τασόπουλος, ''Τα Νέα'', 16 Δεκεμβρίου 1999).
 
Το 1929, στον εναρκτήριο λόγο του, ως τακτικού καθηγητή του Συνταγματικού Δικαίου<ref>{{Cite book|url=https://books.google.gr/books?id=qMKDBQAAQBAJ&pg=PT142&dq=%CE%91%CE%BB%CE%AD%CE%BE%CE%B1%CE%BD%CE%B4%CF%81%CE%BF%CF%82+%CE%A3%CE%B2%CF%8E%CE%BB%CE%BF%CF%82&hl=el&sa=X&redir_esc=y#v=onepage&q=%CE%91%CE%BB%CE%AD%CE%BE%CE%B1%CE%BD%CE%B4%CF%81%CE%BF%CF%82%20%CE%A3%CE%B2%CF%8E%CE%BB%CE%BF%CF%82&f=false|title=Επικίνδυνοι πολίτες: Ελληνική Αριστερά και η κρατική τρομοκρατία|last=Πανουργιά|first=Νένη|publisher=Εκδόσεις Καστανιώτη|year=2013|isbn=9789600356632|location=Αθήνα|page=}}</ref><ref>{{Cite book|url=https://books.google.gr/books?id=QwAvAAAAMAAJ&q=%CE%91%CE%BB%CE%AD%CE%BE%CE%B1%CE%BD%CE%B4%CF%81%CE%BF%CF%82+%CE%A3%CE%B2%CF%8E%CE%BB%CE%BF%CF%82&dq=%CE%91%CE%BB%CE%AD%CE%BE%CE%B1%CE%BD%CE%B4%CF%81%CE%BF%CF%82+%CE%A3%CE%B2%CF%8E%CE%BB%CE%BF%CF%82&hl=el&sa=X&redir_esc=y|title=Κίτσος Μαλτέζος: Ο αγαπημένος των θεών|last=Μακρής-Στάικος|first=Πέτρος Στ.|publisher=Ωκεανίδα|year=2000|isbn=9789604101344|location=Αθήνα|page=126}}</ref> στο [[Πανεπιστήμιο Αθηνών]], με τίτλο «Προβλήματα της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας», ο Σβώλος τόνισε την ανάγκη προστασίας των μειοψηφιών και εξισορρόπησης έναντι της ολοένα ενισχυόμενης εκτελεστικής εξουσίας.
 
Οι δημοκρατικές του αντιλήψεις τον έκαναν να σταθεί επικριτικά απέναντι στον θεσμό της βασιλείας στην [[Ελλάδα]]. Επέκρινε επίσης την λήψη εξαιρετικών μέτρων, όπως το [[Ιδιώνυμο|«Ιδιώνυμο»]] του [[Ελευθέριος Βενιζέλος|Βενιζέλου]], που απέβλεπαν στην φίμωση της ελεύθερης πολιτικής γνώμης.
Γραμμή 74:
Από πολιτική άποψη, ο Σβώλος ανήκε στην [[σοσιαλισμός|σοσιαλιστική]], δημοκρατική, αλλά μη κομμουνιστική αριστερά. Η τοποθέτησή του αυτή τον έφερε συχνά σε ρήξη τόσο με την δεξιά όσο και με της αριστερά. Αρθρογραφούσε συχνά σε εφημερίδες εκφράζοντας πάντα λόγο δημοκρατικό. Ήταν πολιτικός της δημοκρατίας, της ανεκτικότητας και της μετριοπάθειας. Όμως, η εποχή του ήταν εποχή έντονων διχασμών που έσπρωξαν στο περιθώριο φωνές σαν και αυτή του Αλέξανδρου Σβώλου.
 
Κεντρική οδός της [[Θεσσαλονίκη]]ς φέρει το όνομά του, όπως και δρόμοι σε πολλές άλλες πόλεις της Ελλάδας. Στη [[Νομική Σχολή Αθηνών|Νομική Σχολή]] του Πανεπιστημίου Αθηνών, στην οδό Σόλωνος, υπάρχει αίθουσα στην οποία έχει δοθεί το όνομά του.<ref>{{Cite book|url=https://books.google.gr/books?id=3m-xCwAAQBAJ&pg=PT253&dq=%25CE%2591%25CE%25BB%25CE%25AD%25CE%25BE%25CE%25B1%25CE%25BD%25CE%25B4%25CF%2581%25CE%25BF%25CF%2582+%25CE%25A3%25CE%25B2%25CF%258E%25CE%25BB%25CE%25BF%25CF%2582&hl=el&sa=X&redir_esc=y#v=onepage&q=%25CE%2591%25CE%25BB%25CE%25AD%25CE%25BE%25CE%25B1%25CE%25BD%25CE%25B4%25CF%2581%25CE%25BF%25CF%2582%2520%25CE%25A3%25CE%25B2%25CF%258E%25CE%25BB%25CE%25BF%25CF%2582&f=false|title=Το χαμένο Νόμπελ: Μια αληθινή ιστορία|last=Αρκουδέας|first=Κώστας|publisher=Εκδόσεις Καστανιώτη|year=2015|isbn=9789600359374|location=Αθήνα|page=}}</ref>
 
== Ενδεικτική εργογραφία ==
Γραμμή 89:
 
== Παραπομπές ==
{{Παραπομπές|30em}}
 
== Εξωτερικοί σύνδεσμοι ==
Γραμμή 100:
* [http://foundation.parliament.gr/central.aspx?sId=113I435I1120I646I465276 Iδρυμα της Βουλής των Ελλήνων/βιβλία σε ψηφιοποιημένη μορφη,•Προσωπικότητες της Πολιτικής και της Επιστήμης 2 - Αλέξανδρος Σβώλος]
 
{{DEFAULTSORT:Σβωλος Αλεξανδρος}}
{{Πρόεδροι της ΠΕΕΑ}}
{{Πρωθυπουργοί της Ελλάδας}}
{{Authority control}}
 
{{DEFAULTSORT:Σβωλος Αλεξανδρος}}
[[Κατηγορία:Πρόεδροι της Πολιτικής Επιτροπής Εθνικής Απελευθέρωσης]]
[[Κατηγορία:Έλληνες αρχηγοί κομμάτων]]