Εφύρα Ηλείας: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Η '''Εφύρα''' είναι μικρό χωριό της [[Ηλεία|Ηλείας]]. Διοικητικά ανήκει στο [[Δήμος Ήλιδας|Δήμο Ήλιδας]], ενώ παλαιότερα ήταν κοινοτικό διαμέρισμα του Καποδιστριακού δήμου [[Δήμος Πηνείας|Πηνείας]]<ref name="eetaa.gr">[http://web3.eetaa.gr:8080/metaboles/show_metaboles_oik.jsp?toponymio_code=11733 Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Εφύρας Ηλείας], eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 09/09/2016.</ref>. Έχει 460 κατοίκους (απογραφή 2001). Βρίσκεται σε υψόμετρο 120 μέτρων<ref>[http://moriasnow.gr/oikismos/efyra Εφύρα], moriasnow.gr</ref>.

Ήταν πόλη της αρχαίας [[Νομός Ηλείας|Ηλείας]]. Βρισκόταν στις όχθες του ποταμού [[Σελλήεις]] που πήγαζε στην [[Φολόη]]. Εδώ βασίλευε κατά την μυθολογία ο [[Αυγείας]] και εδώ ήρθε ο [[Ηρακλής]] και καθάρισε τους στάβλους του. Το όνομα της το οφείλει στην Θεσπρωτική [[Εφύρα Θεσπρωτίας|Εφύρα]] αφού εποικίστηκε από κατοίκους της και προς ανάμνηση της γενέτειράς τους την ονόμασαν έτσι. Στην περιοχή φύτρωναν πολλά θαυματουργά βότανα που τα χρησιμοποιούσαν για φαρμακευτικές χρήσεις και έρχονταν για αυτό τον σκοπό από όλη την αρχαία Ελλάδα. Όπως μας λέει ο [[Όμηρος]] είχε έρθει ακόμα και ο [[Τηλέμαχος (μυθολογία)]] ήρθε εδώ για να φτιάξει κάποιο φαρμακευτικό βότανο όταν πήγαινε στην [[Αρχαία Σπάρτη|Σπάρτη]] .<ref>ἠὲ καὶ εἰς Ἐφύρην ἐθέλει, πίειραν ἄρουραν, ἐλθεῖν, ὄφρ' ἔνθεν θυμοφθόρα φάρμακ' ἐνείκῃ, ἐν δὲ βάλῃ κρητῆρι καὶ ἡμέας πάντας ὀλέσσῃ. [[s:Οδύσσεια/β|Ομήρου ''Οδύσσεια'', Ραψωδία Β΄328Β΄ 328, 329]]"</ref>.

Εδώ έζησε η [[Αγαμήδη του Αυγεία|Αγαμήδη]] η κόρη του Αυγεία που ήταν ξακουστή μάγισσα κι είχε παντρευτεί τον [[Μούλιος|Μούλιο]], θαυμάσιο μαχητή, όπως μας πληροφορεί ο Όμηρος. Από την Εφύρα επίσης ήταν και ο [[Φυλέας]], γιος του Αυγεία, που είχε κατασκευάσει τον θώρακα του [[Φυλείδης|Φυλείδη]], αρχηγού των [[Επειοί|Επειών]] , φίλου του [[Ώτος ο Κυλλήνιος|Ώτου]] που τους σκότωσε ο [[Πολυδάμας ο Τρώας|Πολυδάμαντας]] στον [[Τρωικός πόλεμος|Τρωικό πόλεμο]]<ref>Ὣς εἰπὼν ὄτρυνε μένος καὶ θυμὸν ἑκάστου. ἔνθ' Ἕκτωρ μὲν ἕλε Σχεδίον Περιμήδεος υἱὸν ἀρχὸν Φωκήων, Αἴας δ' ἕλε Λαοδάμαντα ἡγεμόνα πρυλέων Ἀντήνορος ἀγλαὸν υἱόν· Πουλυδάμας δ' Ὦτον Κυλλήνιον ἐξενάριξε Φυλεΐδεω ἕταρον, μεγαθύμων ἀρχὸν Ἐπειῶν. [[s:Ιλιάς/Ο|Ομήρου ''Ιλιάς'', Ραψωδία ΟΟ΄ 510]]</ref> <ref>[3,5] Μεταξὺ δὲ τοῦ Χελωνάτα καὶ τῆς Κυλλήνης ὅ τε Πηνειὸς ἐκδίδωσι ποταμὸς καὶ ὁ Σελλήεις ὑπὸ τοῦ ποιητοῦ λεγόμενος, ῥέων ἐκ Φολόης· ἐφ´ ᾧ Ἐφύρα πόλις, ἑτέρα τῆς Θεσπρωτικῆς καὶ Θετταλικῆς καὶ τῆς Κορίνθου, τετάρτη τις ἐπὶ τῇ ὁδῷ κειμένη τῇ ἐπὶ Λασίωνα, ἤτοι ἡ αὐτὴ οὖσα τῇ Βοινώᾳ (τὴν γὰρ Οἰνόην οὕτω καλεῖν εἰώθασιν) ἢ πλησίον ἐκείνης, διέχουσα τῆς Ἠλείων πόλεως σταδίους ἑκατὸν εἴκοσιν· ἐξ ἧς ἥ τε Τληπολέμου τοῦ Ἡρακλέους δοκεῖ λέγεσθαι μήτηρ „τὴν ἄγετ´ ἐξ Ἐφύρης ποταμοῦ ἄπο Σελλήεντος“ (ἐκεῖ γὰρ μᾶλλον αἱ τοῦ Ἡρακλέους στρατεῖαι, πρὸς ἐκείναις τε οὐδεὶς ποταμὸς Σελλήεις), καὶ ὁ τοῦ Μέγητος {θώραξ} „τόν ποτε Φυλεὺς ἤγαγεν ἐξ Ἐφύρης ποταμοῦ ἄπο Σελλήεντος.“ ἐξ ἧς καὶ τὰ φάρμακα τὰ ἀνδροφόνα. εἰς Ἐφύραν γὰρ ἀφῖχθαι {ἡ Ἀθηνᾶ} φησὶ τὸν Ὀδυσσέα „φάρμακον ἀνδροφόνον διζήμενον, ὄφρα οἱ „εἴη ἰοὺς χρίεσθαι“ καὶ τὸν Τηλέμαχον οἱ μνηστῆρες „ἠὲ καὶ εἰς Ἐφύρην ἐθέλει πίειραν ἄρουραν ἐλθεῖν, „ὄφρ´ ἔνθεν θυμοφθόρα φάρμακ´ ἐνείκῃ.“ καὶ γὰρ τὴν Αὐγέου θυγατέρα τοῦ τῶν Ἐπειῶν βασιλέως ὁ Νέστωρ ἐν τῇ διηγήσει τοῦ πρὸς αὐτοὺς πολέμου φαρμακίδα εἰσάγει „πρῶτος ἐγὼν ἕλον ἄνδρα“ φήσας „Μούλιον „αἰχμητήν, γαμβρὸς δ´ ἦν Αὐγείαο, πρεσβυτάτην δὲ „θύγατρ´ εἶχεν, ἣ τόσα φάρμακα ᾔδη, ὅσα τρέφει εὐρεῖα χθών.“ ἔστι δὲ καὶ περὶ Σικυῶνα Σελλήεις ποταμὸς καὶ Ἐφύρα πλησίον κώμη, καὶ ἐν τῇ Ἀγραίᾳ τῆς Αἰτωλίας Ἐφύρα κώμη, οἱ δ´ ἀπ´ αὐτῆς Ἔφυροι· καὶ ἄλλοι οἱ Περραιβῶν πρὸς Μακεδονία, οἱ Κραννώνιοι, καὶ οἱ Θεσπρωτικοὶ οἱ ἐκ Κιχύρου τῆς πρότερον Ἐφύρας. [[s:Στράβων/8|Στράβωνος Βιβλίο Ζ΄]]</ref>.