Σάχης: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
Yobot (συζήτηση | συνεισφορές)
μ Removed invisible unicode characters + other fixes, αντικατέστησε: →, αφαίρεσε: ‎ (4) με τη χρήση AWB (11774)
μΧωρίς σύνοψη επεξεργασίας
Γραμμή 3:
[[Αρχείο:Fath Ali Shah(hermitage1).jpg|thumb|200px|Ο Φαθ-Αλί Σαχ Καζάρ, Σάχης της Περσίας τον 19ο αιώνα.]]
Ο ελληνοποιημένος τίτλος '''Σάχης''' (''Shah,'' [[Περσική γλώσσα|Πέρσικα]]: شاه, {{προφορά|ʃɒːh}}, ''βασιλιάς'') είναι βασιλικός τίτλος Περσικής προέλευσης, και ιστορικά έχει χρησιμοποιηθεί ευρέως στον ανατολικό μουσουλμανικό κόσμο. Η πιο χαρακτηριστική μορφή του, ως τμήμα του αυτοκρατορικού τίτλου Σαχανσάχ (''Shahanshah,'' Πέρσικα:شاهنشاه, ''βασιλέας των βασιλέων''), αποτελούσε αρχικά τον τίτλο των βασιλέων του προ-Ισλαμικού [[Ιράν]], και η χρήση του υιοθετήθηκε από Πέρσες και Τούρκους ηγεμόνες μετά την Ισλαμική κατάκτηση τον έβδομο αιώνα. Οι Ιρανικές [[Σιίτες|Σιιτικές]] δυναστείες των [[Σαφαβίδες|Σαφαβιδών]] και των επιγόνων τους<ref>{{Cite book|title = A History of Persia|last = Sykes|first = Percy Molesworth|publisher = London Macmillan|year = 1915|isbn = |location = Great Britain|pages = |page = |url = https://archive.org/details/historyofpersia02sykeuoft}}</ref> μέχρι την τελευταία δυναστεία των [[Μοχάμεντ Ρεζά Παχλαβί|Παχλεβί]] χρησιμοποιούσαν αυτήν την μορφή του τίτλου. Ο ίδιος τίτλος χρησιμοποιούνταν από του Μογγόλους της [[Χρυσή Ορδή|Χρυσής Ορδής]], καθώς και από την [[Μογγολική αυτοκρατορία της Ινδίας|Μογγολική δυναστεία]] της Ινδίας.<ref>{{Cite book|title = The Mughal Throne|last = Eraly|first = Abraham|publisher = Phoenix|year = 2004|isbn = 0753817586|location = |pages = }}</ref> Ως τμήμα της υψηλής Τούρκο-Περσικής κουλτούρας του ανατολικού μουσουλμανικού κόσμου, η χρήση του τίτλου αναπτύχθηκε στο περιβάλλον του ευρύτερου μη-Αραβικού μουσουλμανικού κόσμου, και αποτέλεσε τμήμα μίας μακρόβιας υπερεθνικής αυλικής παράδοσης που ταυτιζόταν με ένα μείγμα Ισλαμικών και προ-Ισλαμικών Ιρανικών παραδόσεων.Ο τίτλος, υπό την ισοδύναμη μορφή Πατισάχ (''Padeshah'', Πέρσικα: پادشاه, Τούρκικα: ''padişah, κύριος βασιλέων'') αποτέλεσε τον κύριο τίτλο του Οθωμανού αυτοκράτορα, καθώς και πληθώρας μοναρχιών στην πολιτιστική σφαίρα της Περσίας.<ref>{{Cite book|title = Osman's Dream|last = Finkel|first = Caroline|publisher = John Murray|year = 2006|isbn = 0719561124|location = Great Britain|pages = 117-8}}</ref>
==Αρχαιότερες μορφές==
 
Αρχαιότερες μορφές του τίτλου, παλαιότερες από την [[Περσική Αυτοκρατορία|Αχαιμενική αυτοκρατορία]] του 7ου αιώνα π.Χ, επιβίωσαν ως τίτλοι τοπικών μοναρχιών μέχρι την ιστορική εποχή, όπως στην περίπτωση της μικρής μοναρχίας του [[Σιρβάν (πόλη)|Σιρβάν]], όπου ο τοπικός ηγεμόνας μέχρι τον 16ο αιώνα έφερε τον προ-Ισλαμικό τίτλο Σιρβανσάχης (''Shirvanshah'', Αζέρι:Şirvanşah, Πέρσικα: شروانشاه). Μία παρομοίως αρχαία μορφή του τίτλου διασώθηκε στηνστη [[Χορασμία|Χοραζμία]] έως τον 13ο αιώνα (''Khorezmshah''),<ref>{{Cite web|title = ĀL-E AFRĪḠ – Encyclopaedia Iranica|url = http://www.iranicaonline.org/articles/al-e-afrig-afrighid-dynasty-the-name-given-by-the-khwarazmian-scholar-abu-rayhan-biruni-to-the-dynasty-of-rulers-in|website = www.iranicaonline.org|accessdate = 2015-11-25}}</ref> και υιοθετήθηκε από την νομαδική [[Δυναστεία των Χωρεσμίων|Χοραζμική αυτοκρατορία]]. Οι λέξεις σάχης και πατισάχ σήμερα είναι συνήθη μικρά και οικογενειακά ονόματα στο [[Πακιστάν]] και στην [[Ινδία]].
==Η χρήση του τίτλου στις γλώσσες==
 
Ο τίτλος παραδοσιακά δεν έχει καθιερωμένο θηλυκό γένος, και οι σπάνιες γυναίκες που χρησιμοποιούσαν τον τίτλο, όπως η Αγία Ταμάρα της Γεωργίας,<ref>{{Cite book|title = Tamar the Great|last = |first = |publisher = History World|year = |isbn = |location = |pages = |url = https://books.google.co.uk/books?id=WaBUCAAAQBAJ&pg=PT23&lpg=PT23&dq=Arranians,+Kakhetians,+and+Armenians;+Shirvanshah+and+Shahanshah;+Autocrat+of+all+the+East+and+the+West,+Glory+of+the+World+and+Faith;+Champion+of+the+Messiah&source=bl&ots=lUqZi2OUHZ&sig=bMXubcdbNwZZI_MHX39l3sQOxKU&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwif3Z65uKrJAhUKExoKHdWzAygQ6AEIIjAA#v=onepage&q=Arranians%2C%20Kakhetians%2C%20and%20Armenians%3B%20Shirvanshah%20and%20Shahanshah%3B%20Autocrat%20of%20all%20the%20East%20and%20the%20West%2C%20Glory%20of%20the%20World%20and%20Faith%3B%20Champion%20of%20the%20Messiah&f=false}}</ref><ref>Lordkipanidze (1987), p. 157.</ref> έκαναν χρήση της αρσενικής μορφής; η δυναστεία των Παχλεβί τo 1967 καθιέρωσε τον τίτλο Σαμπανού (''Shahbanu,'' Πέρσικα:شهبانو). Η σωστή τοποθέτηση του μη-ελληνοποιημένου τίτλου Σαχ είναι ανάμεσα στο μικρό και στο οικογενειακό ή δυναστικό όνομα. Ο τίτλος των απογόνων ενός Σάχη ποικίλει ανάλογα με τις πρακτικές τις εκάστοτε μοναρχίας; οι περισσότερες αυλές χρησιμοποιούσαν τον τίτλο Μίρζα(''Mirza,'' Πέρσικα:مرز) αμέσως μετά το μικρό όνομα, με την σημαντική εξαίρεση της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, η οποία χρησιμοποιούσε τον τίτλο Σεχζάντ(''Shahzadeh,'' Τούρκικα:Şehzade, Πέρσικα:شاهزاده, ''γιόςγιος βασιλιά'') αμέσως πριν το μικρό όνομα.
 
== Παραπομπές ==
{{παραπομπές|2}}
==Εξωτερικοί σύνδεσμοι==
 
{{βικιλεξικό}}
[[Κατηγορία:Ηγεμονικοί τίτλοι]]
[[Κατηγορία:Περσία]]
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/wiki/Σάχης"